przerznięcie. O Konstypacjej. O KONSTYPACJEJ. To jest: zatwardzeniu stolców.
ZAtwardzenie, albo zapieczenie Ekskrementów pochodzi, albo z wielkiej gorącości wątroby, która wyciągając wilgotność z kiszek jest przyczyną do spiekania się, albo defekt cholery, na której vis expul rix należy; choroby też niektóre bywają przyczyną Konstypacjej, jako to góraczki, żółtaczka, zapalenie albo nabrzmienie kiszek, Iliaca, Hypochondriá, stupor. albo paralisis. ani etc. o czym masz na swoich miejscach; tu się tylko podają sposoby do leczenia, z zatwardzenia pochodzącego, albo suchej kompleksji, albo z gorącości wątroby, albo sedentaryj, albo z wielości jedzenia potraw gęstych, a przytym mało
przerznięcie. O Konstypácyey. O KONSTYPACYEY. To iest: zátwárdzeniu stolcow.
ZAtwárdzenie, álbo zápieczenie Exkrementow pochodźi, álbo z wielkiey gorącośći wątroby, ktora wyćiągáiąc wilgotność z kiszek iest przyczyną do spiekánia się, álbo defekt cholery, ná ktorey vis expul rix należy; choroby też niektore bywáią przyczyną Konstypácyey, iáko to goraczki, żołtaczká, zápalenie álbo nábrzmienie kiszek, Iliaca, Hypochondriá, stupor. álbo paralisis. ani etc. o czym masz ná swoich mieyscách; tu się tylko podáią sposoby do leczenia, z zátwárdzenia pochodzącego, álbo suchey komplexyey, álbo z gorącośći wątroby, álbo sedentaryi, álbo z wielośći iedzenia potraw gęstych, á przytym máło
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 217
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, i w proszku zażywana w wine stalowym. Oprócz pomienionych sposobów, jest innych bardzo wiele, jako Syropów z stalą robionych, Electuaria, etc. które dla krótkości opuszam. Traktat Trzeci O Chorobach Wątroby. Traktat Trzeci O ZOŁTACCE. Która nazywa się Icterus, albo Icterytia; Morbus Regius, Morbus Arquatus, etc.
Żółtaczka nazywa się od żółtego koloru; którym ciało wszystko zarażone bywa; z roźlania, albo roześcia się żółci, ex Cystide fellis, to jest, z mecherzynki, w której żołc zostaje. Trojaka jest żółtaczka, jedna żółta, druga czarna, trzecia zielona; Pierwsza pochodzi z żółci, druga z melancholii, trzecia z cholery
, y w proszku záżywána w wine stalowym. Oprocz pomienionych sposobow, iest innych bárdzo wiele, iáko Syropow z stalą robionych, Electuaria, etc. ktore dla krotkośći opuszam. Tráktat Trzeći O Chorobách Wątroby. Tráktat Trzeći O ZOŁTACCE. Ktora názywa się Icterus, álbo Icteritia; Morbus Regius, Morbus Arquatus, etc.
ZOłtaczká názywa się od żołtego koloru; ktorym ćiáło wszystko záráżone bywa; z roźlania, álbo roześćia się żołći, ex Cystide fellis, to iest, z mecherzynki, w ktorey żołc zostáie. Troiáka iest żołtaczká, iedná żołtá, druga czarna, trzećia zieloná; Pierwsza pochodźi z żołći, druga z meláncholiey, trzećia z cholery
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 284
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
. Traktat Trzeci O ZOŁTACCE. Która nazywa się Icterus, albo Icterytia; Morbus Regius, Morbus Arquatus, etc.
Żółtaczka nazywa się od żółtego koloru; którym ciało wszystko zarażone bywa; z roźlania, albo roześcia się żółci, ex Cystide fellis, to jest, z mecherzynki, w której żołc zostaje. Trojaka jest żółtaczka, jedna żółta, druga czarna, trzecia zielona; Pierwsza pochodzi z żółci, druga z melancholii, trzecia z cholery z melanchelią zmieszanej. Pierwsza że jest pospolita tu się opisuje: drugie zaś rzadko się bardzo trafić mogą; więc o nich dla przesłużenia nic się nie namnieni. Z trojakiej przyczyny żółtaczka bywa; naprzód z
. Tráktat Trzeći O ZOŁTACCE. Ktora názywa się Icterus, álbo Icteritia; Morbus Regius, Morbus Arquatus, etc.
ZOłtaczká názywa się od żołtego koloru; ktorym ćiáło wszystko záráżone bywa; z roźlania, álbo roześćia się żołći, ex Cystide fellis, to iest, z mecherzynki, w ktorey żołc zostáie. Troiáka iest żołtaczká, iedná żołtá, druga czarna, trzećia zieloná; Pierwsza pochodźi z żołći, druga z meláncholiey, trzećia z cholery z melanchelią zmieszáney. Pierwsza że iest pospolita tu się opisuie: drugie záś rzadko się bárdzo trafić mogą; więc o nich dla przesłużenia nic się nie námnieni. Z troiákiey przyczyny żołtaczká bywá; náprzod z
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 284
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
zostaje. Trojaka jest żółtaczka, jedna żółta, druga czarna, trzecia zielona; Pierwsza pochodzi z żółci, druga z melancholii, trzecia z cholery z melanchelią zmieszanej. Pierwsza że jest pospolita tu się opisuje: drugie zaś rzadko się bardzo trafić mogą; więc o nich dla przesłużenia nic się nie namnieni. Z trojakiej przyczyny żółtaczka bywa; naprzód z afekcjej wątroby: to jest, albo z zapalenia, albo z wrzodku, albo z zatwardznia onej: albo z osłabienia, że żółci zbytniej ode krwi odzielić nie może. skąd po wszystkim ciele rozchodzić się musi. Druga przyczyna jest, zatwardzenie mecherzynki, w której żółć zostaje, które przeszkadza w
zostáie. Troiáka iest żołtaczká, iedná żołtá, druga czarna, trzećia zieloná; Pierwsza pochodźi z żołći, druga z meláncholiey, trzećia z cholery z melanchelią zmieszáney. Pierwsza że iest pospolita tu się opisuie: drugie záś rzadko się bárdzo trafić mogą; więc o nich dla przesłużenia nic się nie námnieni. Z troiákiey przyczyny żołtaczká bywá; náprzod z áffekcyey wątroby: to iest, álbo z zápalenia, álbo z wrzodku, álbo z zátwardznia oney: álbo z osłábienia, że żołći zbytniey ode krwi odzielić nie może. zkąd po wszystkim ćiele rozchodźić się muśi. Druga przyczyná iest, zátwárdzenie mecherzynky, w ktorey żołć zostáie, ktore przeszkadza w
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 284
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
chustkę, żółtość się wydaje. Jeżeli pochodzi z zepsowania żółci, na ten czas ekskrementa bywają bardzo żółte, także i uryna, osobliwie gdy się in febribus putridis przydaje; która jeżeli Crytue przypadnie: uwalnia od gorączki, jeżeli zaś Symptomatice, oraz z nią trwa Jeżeli pochodzi z powierzchnej jakiej przyczyny łatwo rozeznać. Progn. Żółtaczka która pochodzi (z obstrukcjej Vesiculae fellis) byle niepochodziła z kamyków w niej porosłych, łatwa jest do uleczenia, Jeżeli pochodzi z zatwardzenia albo nabrzmiałości, albo Scyrrho hepatis: niebezpieczna jest, gdyż puchlinę przynosi. Kuracja należy na oddaleniu przyczyn: to jest: jeżeli pochodzi z afekcjej wątroby, o tym masz na swoich
chustkę, zołtość się wydáie. Ieżeli pochodźi z zepsowánia żołći, ná ten czás exkrementá bywaią bárdzo żołte, tákże y uryná, osobliwie gdy się in febribus putridis przydáie; ktorá ieżeli Crytue przypádnie: uwalnia od gorączki, ieżeli zaś Symptomatice, oraz z nią trwa Ieżeli pochodzi z powierzchney iákiey przyczyny łátwo rozeznáć. Progn. Zołtaczká ktora pochodzi (z obstrukcyey Vesiculae fellis) byle niepochodziłá z kámykow w niey porosłych, łátwa iest do uleczenia, Ieżeli pochodźi z zátwárdzenia álbo nábrzmiáłośći, álbo Scyrrho hepatis: niebespieczna iest, gdyż puchlinę przynośi. Kurácya należy ná oddaleniu przyczyn: to iest: ieżeli pochodzi z áffekcyey wątroby, o tym masz ná swoich
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 286
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Item. Lecznei trudne na bok lewy, albowiem wątroba twarda, żołądek naciska, przytym bywa cera blada, i ciało powoli niszczeje. Progn. Styrrhus Exquisitus: jest nieuleczony, albowiem przynosi puchlinę. Jeżeli się zaś zbierze, Gangrenę, albo Kancer sprawuje, a potym śmierć. Jeżeli się przyda w żółtącce albo też żółtaczka do niego, wielkim niebezpieczeństwem grozi. Gdy zaś Scyrrhus nie będzie Exquisitus, może być uleczony, ale z wielką bardzo trudnością. O Wrzedzie. Sposoby do Leczenia.
Kuracja zawiła in aperientibus et solventibus decoctionibus, jako masz o tym in obstructione hepatis Oprócz tego jeżeliby twardość wielka była, dawać te Pigułki otwierające. R
Item. Lecznei trudne ná bok lewy, álbowiem wątrobá twarda, zołądek náciska, przytym bywá cerá bláda, y ciáło powoli nisczeie. Progn. Styrrhus Exquisitus: iest nieuleczony, álbowiem przynośi puchlinę. Ieżeli się záś zbierze, Gángrenę, álbo Kancer spráwuie, á potym śmierć. Ieżeli się przyda w zołtącce álbo też żołtaczká do niego, wielkim niebespieczeństwem grozi. Gdy záś Scyrrhus nie będzie Exquisitus, może bydź uleczony, ále z wielką bardzo trudnośćią. O Wrzedzie. Sposoby do Leczenia.
Kuracyá záwiłá in aperientibus et solventibus decoctionibus, iáko masz o tym in obstructione hepatis Oprocz tego ieżeliby twárdość wielká byłá, dáwáć te Pigułki otwieraiące. R
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 291
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
im będzie mętniejsza i gdy jej wiele odchodzi, tym jest lepszy znak, womity także, biegunki przypadające dnia krytycznego, dobrym znakiem bywają, gdy zaś na początku gorączki przypadają womity same żółte albo zielone, z osłabieniem sił, znaczą niebezpieczeństwo. Gdy się przyda głuchota w dalszym terminie gorączki, jest znakiem dobrym.
Gdy przypadnie żółtaczka dnia krytycznego, jest znakiem dobrym, lecz gdy się wyda nie krytycznego dnia jest złym znakiem. Gdy się puści krew z nosa w dzień krytyczny, uwalnia od gorączki prócz dnia krytycznego złym jest znakiem. Poty dobrowolnie napadające w dzień krytyczny na zdrowie bywają, inaczej zanic ważą.
Te są znaki pospolitsze tak dobre jako
im będźie mętnieyszá y gdy iey wiele odchodźi, tym iest lepszy znák, womity tákże, biegunki przypadáiące dniá krytycznego, dobrym znákiem bywáią, gdy zás ná początku gorączki przypadáią womity sáme żołte álbo źielone, z osłábieniem śił, znáczą niebespieczeństwo. Gdy się przydá głuchotá w dálszym terminie gorączki, iest znákiem dobrym.
Gdy przypádnie żołtaczká dnia krytycznego, iest znákiem dobrym, lecz gdy się wyda nie krytycznego dniá iest złym znákiem. Gdy się puśći krew z nosa w dźien krytyczny, uwalnia od gorączki procz dniá krytycznego złym iest znákiem. Poty dobrowolnie napadáiące w dźień krytyczny ná zdrowie bywáią, inaczey zánic ważą.
Te są znáki pospolitsze ták dobre iáko
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 10
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
to jest twardości około stawów, choć i zastarzałe chcesz rozmiękczyć, przydaj do tego plastru spisg;asu subtelno utartego, i cynobru skjego, dokażesz co chcesz. Na umocnienie stanów rzecz osobliwa.
Weźmi ługu mocnego, przylej do niego tyleż Wina mocnego, przydaj hałunu sporo, zgrzej i okładaj. O Żółtaczce.
Żółtaczka bywa trojaka, to jest żółta, zielona, i czarna rzadko się przydająca. Spos[...] by l[...] c[...] n[...] a.
NAprzód jeżeli chory będzie miał sposobność do womitów, dać mu na nie, jeżeliby zaś nie miał sposobności, daj purgans i z powtórzeniem taki. różnych chorób.
Weźmi Rhabarbarum trzy ćwierci łota, Senesu
to iest twárdośći około stáwow, choć y zastárzáłe chcesz rozmiękczyć, przyday do tego plastru spisg;asu subtelno utártego, y cynobru skiego, dokażesz co chcesz. Ná umocnienie stánow rzecz osobliwa.
Wezmi ługu mocnego, przyley do niego tylesz Winá mocnego, przyday háłunu sporo, zgrzey y okłáday. O Zołtáczce.
Zołtáczká bywa troiáka, to iest żołta, żieloná, y czárná rzadko się przydáiąca. Spos[...] by l[...] c[...] n[...] a.
NAprzod ieżeli chory będzie miał sposobność do womitow, dáć mu ná nie, ieżeliby záś nie miał sposobnośći, day purgáns y z powtorzeniem táki. rożnych chorob.
Weźmi Rhabarbarum trzy ćwierći łotá, Senesu
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 38
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
oślep lecząc, wiele ludzi gubią: w te bowiem dni żadne lekarstwa, ani krwi puszczanie nie należy, tylko co posilającego; aby natura mocniejsza była do utarczki z chorobą, znak zwyciężenia choroby od natury będzie gdy dnia Krytycznego przypadnie albo womit, albo krew z nosa dobrowolnie, albo poty dobrowolnie, albo biegunka, albo żółtaczka, albo uryny nad zwyczaj odchodzenie, albo wydanie się, po ciele krost jakich, etc. Dni Krytyczne trojakiego są rodzaju.
Jedne które właśni nyzywanazywają się Krytyczne, w których Crses i lepsze i częściej trafiają się; które siedmoprakim obchodem kończą się, są to: 7. 14. 20. 27. 34
oślep lecząc, wiele ludźi gubią: w te bowiem dni żadne lekárstwá, ani krwi puszczánie nie náleży, tylko co posiláiącego; áby náturá mocnieyszá byłá do utarczki z chorobą, znák zwyćiężenia choroby od nátury będźie gdy dnia Krytycznego przypadnie álbo womit, álbo krew z nosa dobrowolnie, álbo poty dobrowolnie, álbo biegunká, álbo żołtaczka, álbo uryny nád zwyczay odchodzenie, álbo wydánie się, po ćiele krost iákich, etc. Dni Krytyczne troiákiego są rodzaiu.
Iedne ktore właśni nyzywanázywają się Krytyczne, w ktorych Crses y lepsze y częśćiey tráfiáią się; ktore siedmoprákim obchodem kończą się, są to: 7. 14. 20. 27. 34
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 261
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Bolenie pół głowy.
Hordeolum, Jęczmyk na powiece. Hectica febris, Górączka tajemna wnętrzna. Wykład
Herpes, Nabrzmiałość jadowita.
Hemorrhagianarium, Cieczenie z krwi nosa.
Hernia, Ruptura lbo kiła.
Hypochondryaca pássio, Hypochondria.
Hysterica pássio, Zaduszenie maciczne.
Hydrocae pagus, Głowy opuchnienie.
intertrigo. Zatarcie się.
Icteritia, Żółtaczka.
Ignis sacer, sphacellus, Ogień piekielny w ranie.
Incubus, Duszenie nocne.
Impetigines, Lissaje albo plamy po ciele.
Illiaca pássio, Darcie zbytnie w kiszkach.
Ischuria, Uryny zatrzymanie.
Lethargus, Spanie głębokie.
Lepra, Trąd.
Lentigines, Piegi.
Lumbrici, Glisty.
Lyenteria, Biegunka pospolita.
Lues
Bolenie puł głowy.
Hordeolum, Ięczmyk ná powiece. Hectica febris, Gorączká táiemná wnętrzna. Wykłád
Herpes, Nábrzmiałość iádowita.
Hemorrhagianarium, Cieczenie z krwi nosa.
Hernia, Rupturá lbo kiła.
Hypochondryaca pássio, Hypochondrya.
Hysterica pássio, Záduszenie máćiczne.
Hydrocae pagus, Głowy opuchnienie.
intertrigo. Zatarćie się.
Icteritia, Zołtaczka.
Ignis sacer, sphacellus, Ogień piekielny w ránie.
Incubus, Duszenie nocne.
Impetigines, Lissaie álbo plámy po ćiele.
Illiaca pássio, Darćie zbytnie w kiszkach.
Ischuria, Uryny zátrzymánie.
Lethargus, Spánie głębokie.
Lepra, Trąd.
Lentigines, Piegi.
Lumbrici, Glisty.
Lyenteria, Biegunká pospolita.
Lues
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 284
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
