honor, wzajemnie wygody, i bezpieczeństwo dobra pospolitego promowali, spolnie się o to starając, jakoby Prawa Wolności i inne Prerogatywy Majestatu Pańskiego, Senatu, i Stanu Szlacheckiego według dawnego zwyczaju i kształtu na Sejmach, Sejmikach, Sądach i wszelkich Jurysdykcjach, Miastach, Dworach, wsiach, zgoła na każdym miejscu przy doskonałej i jednostajnej administracyj sprawiedliwości odmłodniały i zakwitły, na wieczne i pospolite Rzeczyposp: szczęście. Artykuł II.
ZA gruntowny fundament trwałego i nieporuszonego tego Pokoju J. K. M. z miłości i obowiązku Prawa o tym postanowionego, pewnym będąc wzajemnej od wszystkich Stanów Rzpltej ku sobie życzliwości i statecznej wierności wszystkie swoje wojska Saskie[...] ty z Państw Koronnych
honor, wzaiemnie wygody, y bespieczeństwo dobra pospolitego promowali, spolnie się o to staraiąc, iakoby Prawa Wolnośći y inne Prerogatywy Majestatu Pańskiego, Senatu, y Stanu Szlacheckiego według dawnego zwyczaiu y kształtu na Seymach, Seymikach, Sądach y wszelkich Jurisdykcyach, Miastach, Dworach, wśiach, zgoła na każdym mieyscu przy doskonałey y iednostayney ádministracyi sprawiedliwośći odmłodniały y zakwitły, na wieczne y pospolite Rzeczyposp: szczęśćie. Artykuł II.
ZA gruntowny fundament trwałego y nieporuszonego tego Pokoiu J. K. M. z miłośći y obowiązku Prawa o tym postanowionego, pewnym będąc wzaiemney od wszystkich Stanow Rzpltey ku sobie życzliwośći y stateczney wiernośći wszystkie swoie woyska Saskie[...] ty z Państw Koronnych
Skrót tekstu: TrakWarsz
Strona: Bv
Tytuł:
Traktat Warszawski dnia trzeciego Nowembra 1716 roku zkonkludowany
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1717
Data wydania (nie później niż):
1717
lat wytrzymał, i wytrzymawszy, restituat Rzeczypospolitej, żadnej nie ponosząc krzywdy; Dokładam żeby skarb którego to jest funkcja, odbierał także te Dobra królewskie, któreby in spatio tych sześciu lat wakowały, i żeby król a data konstytucyj nie wydał więcej jura ad cedendum.
Życzyłbym oraz żeby Ekonomie królewskie były w administracyj, skarbu Rzeczypospolitej; to jest żeby Minister status Podskarbi, oddawał w gotowiźnie bez żadnego zawodu, to, coby było destinatum, na sustentacją, jaka, przynależi, królowi. Trzy mam po sobie rajce; Pierwsza, że nasi królowie, przez to byliby nie jako w dependencyj Rzeczypospolitej, której supremam authoritatem,
lat wytrzymał, y wytrzymawszy, restituat Rzeczypospolitey, źadney nie ponosząc krzywdy; Dokładam źeby skarb ktorego to iest funkcya, odbierał takźe te Dobra krolewskie, ktoreby in spatio tych sześćiu lat wakowały, y źeby krol á data konstytucyi nie wydał więcey jura ad cedendum.
Zyczyłbym oraz źeby Ekonomie krolewskie były w administracyi, skarbu Rzeczypospolitey; to iest źeby Minister status Podskarbi, oddawał w gotowiźnie bez źadnego zawodu, to, coby było destinatum, na sustentacyą, iaka, przynaleźy, krolowi. Trzy mam po sobie rayce; Pierwsza, źe naśi krolowie, przez to byliby nie iako w dependencyi Rzeczypospolitey, ktorey supremam authoritatem,
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 35
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
nie mogąc subsistere.
Nikt nie wątpi, że wojsko, przez skarb się utrzymuje; skarbu viceversa co by była za securitas, gdyby go wojsko nie strzegło, i nie broniło kraju, który contribuit do skarbu; sprawiedliwość, która Prawa stanowi i utrzymuje, potrzebna tak w wojsku, in disciplina militari, jako i w administracyj skarbu; Polities zaś, i porządek relugaritatem wszędzie obserwując, czyni osobliwie stabilitatem gubernij, co się ziwo reprezentuje, w czterech Ministrach naszych kiedy w Hetmanie repartycja wojny, w Podskarbim skarbu, w kanclerzu sprawiedliwości, w Marszałku dobrego porządku i Policyj.
Te cztery części, które constituunt Rząd królestwa; wojskiem komendować, w
nie mogąc subsistere.
Nikt nie wątpi, źe woysko, przez skarb śię utrzymuie; skarbu viceversa co by była za securitas, gdyby go woysko nie strzegło, y nie broniło kraiu, ktory contribuit do skarbu; sprawiedliwość, ktora Prawa stanowi y utrzymuie, potrzebna tak w woysku, in disciplina militari, iako y w administracyi skarbu; Polities zaś, y porządek relugaritatem wszędźie obserwuiąc, czyni osobliwie stabilitatem gubernij, co śię źywo reprezentuie, w czterech Ministrach naszych kiedy w Hetmanie repartycya woyny, w Podskarbim skarbu, w kanclerzu sprawiedliwośći, w Marszałku dobrego porządku y Policyi.
Te cztery częśći, ktore constituunt Rząd krolestwa; woyskiem kommendować, w
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 37
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
od nich ponosi, zwłaszcza od Hetmanów, których władza exorbitans, zawiera w sobie absolutam potestatem w komendzie wojska, co nie może tylko być exosum in aequalitate.
I tu tamuje mię perplexitas jako solvere to dilemma; bo z jednej strony wszystka farrago negotiorum na nich de voluta, exigit koniecznie, żeby mieli należitą władzę do administracyj tak wielkich repartycyj; z drugiej, straź im będąc wszystka powierzona salutis publicae pytam się et custodem quis custodiet? Przyznam się żebym na to żadnego sposobu nie znalazł, gdybym się mego sistema nie trzymał, które żałoziłem in forma gubernii, żeby wszędzie i zawsże Rzeczpospolita, była przytomna, jednostajna i wielowładna, i
od nich ponośi, zwłaszcza od Hetmanow, ktorych władza exorbitans, zawiera w sobie absolutam potestatem w kommendźie woyska, co nie moźe tylko bydź exosum in aequalitate.
I tu tamuie mię perplexitas iako solvere to dilemma; bo z iedney strony wszystka farrago negotiorum na nich de voluta, exigit koniecznie, źeby mieli naleźytą władzę do administracyi tak wielkich repartycyi; z drugiey, straź im będąc wszystka powierzona salutis publicae pytam się et custodem quis custodiet? Przyznam się źebym na to źadnego sposobu nie znalazł, gdybym się mego sistema nie trzymał, ktore załoźyłem in forma gubernii, źeby wszędźie y zawsźe Rzeczpospolita, była przytomna, iednostayna y wielowładna, y
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 39
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
świątobliwy zwycżaj, ziczyłbym żeby nasi Ministri status byli przynajmniej Sześcioletni, jako bywali przedtym Hetmani aż do Zamojskiego; Dosyćby czasu mieli przez sześć lat administrować cum fructu swoje funkcje ci, którzy by chcieli clarescere przez swój dozór; i owszem, mając czas, zamierzony, z większą by się pilnością sprawowali, aby in crusu administracyj swojej, nabyli reputacyj do naśladowania Sukcesorom swoim godnej; Ci którzyby chcieli na źłe zazić tej władzy, byliby powściągnieni per terminum limitatum; Ći na ostatek, którzyby się trafić mogli; bez potrzebnych talentów, i cale nie sposobni ad ministerium, przynajmniej by, nie długo sźkodzili.
Prawda że złych choć doziwotnich
świątobliwy zwycźay, źyczyłbym źeby nasi Ministri status byli przynaymniey Sześćioletni, iako bywali przedtym Hetmani aź do Zamoyskiego; Dosyćby cźasu mieli przez sześć lat administrować cum fructu swoie funkcye ći, ktorzy by chćieli clarescere przez swoy dozor; y owszem, maiąc cźas, zamierzony, z większą by śię pilnośćią sprawowali, aby in crusu administracyi swoiey, nabyli reputacyi do naśladowania sukcessorom swoim godney; Ci ktorzyby chćieli na źłe zaźyć tey władzy, byliby powśćiągńieńi per terminum limitatum; Ći na ostatek, ktorzyby śię trafić mogli; bez potrzebnych talentow, y cale nie sposobni ad ministerium, przynaymniey by, nie długo sźkodźili.
Prawda źe złych choć doźywotnich
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 41
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
cursum swoich sześciu lat odprawi, wracając się do senatu, te krzesło zasiadł, z którego by wzięto Senatora na ministerium; Takowa cyrkulacja uczyniłaby pewnie z dobrego Senatora wielkiego Ministra; a osobliwie gdyby ten zwyczaj wprowadzić, żeby Minister per modum diarij przy eksspiracyj swego czasu podał memoriał ad archivum, gdzie żeby wyraził wszystkie cyrcumstancje administracyj swojej, przydając swoje zdanie, jako filum negotiorum trzymał, żeby to, co dobrego in statu nie psowało się, a to co zepsowanego żeby się naprawiło; niechby przytym reprezentował w jakiej sytuacyj zastał negotia repartycyj swojej, i w jakiej je oddaje, tak dalece że Sukcesor jego nie byłoby Nowicjuszem, mając
cursum swoich sześćiu lat odprawi, wracaiąc się do senatu, te krzesło zaśiadł, z ktorego by wzięto Senatora na ministerium; Takowa cyrkulacya uczyniłaby pewńie z dobrego Senatora wielkiego Ministra; a osobliwie gdyby ten zwyczay wprowadźić, źeby Minister per modum diarij przy exspiracyi swego czasu podał memoryał ad archivum, gdźie źeby wyraźił wszystkie cyrcumstancye administracyi swoiey, przydaiąc swoie zdańie, iako filum negotiorum trzymał, źeby to, co dobrego in statu nie psowało się, a to co zepsowanego źeby się naprawiło; niechby przytym reprezentował w iakiey sytuacyi zastał negotia repartycyi swoiey, y w iakiey ie oddaie, tak dalece źe Sukcessor iego nie byłoby Nowicyuszem, maiąc
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 44
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
Legis, suo cursu się administrowała, referendo kanclerzom co się tej materyj tyka; dla tego żeby to partykularne prowincjalne Consilium, miało relacją, i koneksyą z generalnym; i żeby Ministri status byli excatè infomowani co się incessanter dzieje po całym królestwie; tymże sposobem Deputat ad Politiem, mając curam jej, żeby o swojej administracyj informował Marszałków; Deputat wojskowy, niewdawałby się w żadną komendę, ale na to by żasiadł in Consilio, ut provideat subsystencyj, jakaby była ordynowana tej części wojska, któraby się w tym województwie znajdowała, starałby się żeby płaca exactè dochodziła, i żeby Disciplina Militaris była in rigore, dająć znać
Legis, suo cursu śię administrowała, referendo kanclerzom co śię tey materyi tyka; dla tego źeby to partykularne prowincialne Consilium, miało relacyą, y konnexyą z generalnym; y źeby Ministri status byli excatè infomowańi co śię incessanter dźieie po całym krolestwie; tymźe sposobem Deputat ad Politiem, maiąc curam iey, źeby o swoiey administracyi informował Marszałkow; Deputat woyskowy, niewdawałby śię w źadną kommendę, ale na to by źaśiadł in Consilio, ut provideat subsystencyi, iakaby była ordynowana tey częśći woyska, ktoraby śię w tym woiewodztwie znaydowała, starałby śię źeby płaca exactè dochodźiła, y źeby Disciplina Militaris była in rigore, daiąć znać
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 50
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
przez własne słabe siły nasze, toć je trzeba umocnić, żeby niemi i pokoj utwierdzić, i szczęśliwie wojować kiedy tego koniecźnie potrzeba. Nie wchodzę tu, jaki komput możemy mieć Wojska, bo to dependet ex calculo ze skarbem; ale wiele nam go necessariò potrzeba? i suppono, że przy dobrym postanowieniu, i administracyj skarbu, jako to subsequenter, pokażę; powinna Rzeczpospolita mieć najmniej sto tysięcy Wojska, to jest jak go żowiemy cudzoziemskiego, które ziczyłbym rozdzielić na trzy Prowincje, które componunt Królestwo, pod komendą trzech Hetmanów; pod czas pokoju, dosyć by było, konserwując go realiter połowę, to jest, pięćdziesiąt tysięcy, każdy Regiment
przez własne słabe śiły nasze, toć ie trzeba umocnić, źeby niemi y pokoy utwierdzić, y szczęsliwie woiowáć kiedy tego koniecźnie potrzeba. Nie wchodzę tu, iaki komput moźemy mieć Woyska, bo to dependet ex calculo ze skarbem; ale wiele nam go necessariò potrzeba? y suppono, źe przy dobrym postánowieniu, y administrácyi skárbu, iako to subsequenter, pokáźę; powinna Rzeczpospolita mieć naymniey sto tyśięcy Woyska, to iest iak go źowiemy cudzoźiemskiego, ktore źyczyłbym rozdźielić na trzy Prowincye, ktore componunt Krolestwo, pod kommendą trźech Hetmanow; pod czas pokoiu, dosyć by było, konserwuiąc go realiter połowę, to iest, pięćdźieśiąt tyśięcy, kaźdy Regiment
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 114
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
, et administratione, i na tym żeby każdy Źiemianin pracował i przykładał starania, aby jako najlepiej appretiare to, co natura producit; żeby miał i sam z czego zić, i skarb suplemetować według potrzeb publicznych; gubernium zaś żeby umiało, tak tym skarbem szafować, żeby Źiemianin mógł swój zysk pewny znaleźć z pomiarkowanej fideliter administracyj skarbu; Takowe eaquilibrium kraj bogaci, i taki dostatek poziteczny, gdyż porządna ekonomia więcej dostatków przyniesie, niżeli obfitość nie pomiarkowana.
Nie mówię przez to, żeby obfitość nie była potrzebna, byle aplikacja o nabycie Jej nie ustawałą, i byle non in possessione, sed in bono usu possessionis żałozić prosperitatem statûs, aliàs:
, et administratione, y na tym źeby kaźdy Źiemianin pracował y przykładał staránia, aby iako naylepiey appretiare to, co natura producit; źeby miał y sam z czego źyć, y skarb supplemetowáć według potrźeb publicznych; gubernium zaś źeby umiało, tak tym skarbem száfowáć, źeby Źiemiańin mogł swoy zysk pewny znaleść z pomiarkowaney fideliter administrácyi skarbu; Takowe eaquilibrium kray bogaći, y taki dostátek poźyteczny, gdyź porządna ekonomia więcey dostátkow przyniesie, niźeli obfitość nie pomiarkowana.
Nie mowię przez to, źeby obfitość nie była potrzebna, byle applikacya o nabyćie Iey nie ustáwałą, y byle non in possessione, sed in bono usu possessionis załoźyć prosperitatem statûs, aliàs:
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 120
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
czynić za rzecz chwalebną poczytano. Stąd Laconismus od Lakończyków krótka a wyborna mowa, na Świat poszła. Za Fanniusza Strabona, i Waleriusza Mesali Konsulów Rzymskich, Retorów z Rzymu wypędzono, według Swetoniusza: iż delektować mową, nie perswadować seria ku dobru Pospolitemu mieli in usu.
Drudzy zaś è contra trzymają, że do Administracyj i MAGISTRATÓW, Tulliuszów, to jest wymownych promowować potrzeba: bo jak drzewo sękate obcinać i gładzić, tak Pospólstwo niesforne wybornemi perswazjami utrżymać potrzeba, radzi Plutarchus A kto mężniej Sprawiedliwości Prawdę obroni? kto piękniej Prawa, Sady opisane Wolę ludzką nakłoni i nawiedzie do swoich intencyj odwiedzie od buntów, jeżeli nie mowca? Tezeusz Lud
czynić za rzecz chwalebną poczytano. Ztąd Laconismus od Lakończykow krotka a wyborna mowa, ná Swiát poszła. Za Fanniusza Strabona, y Waleryusza Mesali Konsulow Rzymskich, Retorow z Rzymu wypędzono, według Swetoniusza: iż delektować mową, nie perswadować seria ku dobru Pospolitemu mieli in usu.
Drudzy zaś è contra trzymaią, że do Administracyi y MAGISTRATOW, Tulliuszow, to iest wymownych promowować potrzeba: bo iak drzewo sękate obcinać y gładzić, tak Pospolstwo niesforne wybornemi perswazyami utrżymać potrzeba, radzi Plutarchus A kto mężniey Sprawiedliwości Prawdę obroni? kto piękniey Prawa, Sady opisane Wolę ludzką nakłoni y nawiedzie do swoich intencyi odwiedzie od buntow, ieżeli nie mowca? Tezeusz Lud
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 349
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
