pod Zakrocimem. Pod miasteczkiem Skała różne się znajdują marmury rozmaitego fladru. Także w górach Dębnik niedaleko Czerni marmury, Szwedzkie przechodzą, z których Ołtarze, Nadgrobki osobliwie w Krakowie widzieć. W tymże Województwie znajduje się Góra Dziwna nazwana, różnych minerałów, i ziół osobliwszych pełna. Na której między innemi jest źródło na różne afekcje lekarstwem balsamowego odoru, do zapalenia jak Spirytus jaki tęgi sposobne. To czyli piorunem, czyli ze swywoli pastuszej zapalone przed lat 60. w podziemne swoje meaty tak zabrało ogień, że las cały bliski w perzynę obróciło. I ledwie po trzech leciech ten podziemny pożar ugaszono: o czym świadczy Conradus in actis eruditorum roku 1684
pod Zakrocimem. Pod miásteczkiem Skała rożne się znayduią marmury rozmaitego fladru. Tákże w gorach Dębnik niedaleko Czerni marmury, Szwedzkie przechodzą, z ktorych Ołtarze, Nádgrobki osobliwie w Krakowie widzieć. W tymże Woiewodztwie znayduie się Gorá Dziwna nazwana, rożnych mineráłow, y zioł osobliwszych pełná. Ná ktorey między innemi iest źrodło ná rożne affekcye lekarstwem balsamowego odoru, do zapalenia iák Spiritus iáki tęgi sposobne. To czyli piorunem, czyli ze swywoli pástuszey zápálone przed lát 60. w podziemne swoie meáty ták zábráło ogień, że lás cáły bliski w perzynę obrociło. Y ledwie po trzech leciech ten podziemny pożár ugászono: o czym świádczy Conradus in actis eruditorum roku 1684
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: H3
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jaśniejsza, co raz od wierzchnich: w posrzodku jest jak dęty, prochu tejże substancyj z kamieniem pełny.
BERYL po łacinie Berillus, koloru zieleniawo błękitnego, według Boeciusza, albo Modrobladej, albo oliwkowej maści. Indyjski najdroższy dla przezroczystości. Ku Słońcu obrócony, tak reperkusyą Słońca pali, jako vitra ustiva. Na afekcje pomaga katarowe, na trąd: woda w której by był moczony, wielce pomaga oczom: Matrony ciężarne prezerwuje od poronienia: Na Wojnie animuje bijących się według Bóeciusza.
CHRYZOLIT, złotawym jaśnieje i ognistym kolorem: stąd Chrizolitus z Greckiego znaczy Aureum numerum, po Hebrajsku zowie się Tarsis, tojest morski kamień. Cnota tego kamienia
iasnieysza, co raz od wierzchnich: w posrzodku iest iak dęty, prochu teyże substancyi z kamieniem pełny.
BERYL po łacinie Berillus, koloru zieleniawo błękitnego, według Bòéciusza, álbo Modrobladey, albo oliwkowey maści. Indyiski naydroższy dla przezroczystości. Ku Słońcu obrocony, tak reperkusyą Słońca pali, iako vitra ustiva. Na affekcye pomaga kátarowe, na trąd: woda w ktorey by był moczony, wielce pomaga oczom: Matrony ciężarne prezerwuie od poronienia: Na Woynie animuie biiących się według Bôéciusza.
CHRYZOLIT, złotawym iasnieie y ognistym kolorem: ztąd Chrizolitus z Greckiego znaczy Aureum numerum, po Hebraysku zowie się Tharsis, toiest morski kamień. Cnota tego kamienia
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 651
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
em z Drzewka Koralowego całą misternie wyrobioną Monstrancją z Krakowa (jak mi relatum) ob hostilitatem tam reponowaną. Piszą Naturaliste, że są Koralowe drzewka czerwone i białe, ale te drugie nulli usui zdadzą się, że dziur w sobie mają wiele. Czerwonego jest cnota. krew zastanawiać, czarty pędzić i burze, żołądka leczyć afekcje i boleści serca. Zawiesiwszy go kawałek w sadzie, czyni rodzajne drzewa, i starłszy, między zboże wmieszawszy podczas siejby, plenność prżynosi, a burze i grady oddala. Dziecięciu jeno się uródży, dawszy w usta utartego przed skosztowaniem pokarmu, na całe go życie od bólu głowy prezerwuje. U Majolusa o koralu takie iudicium
em z Drzewka Koralowego całą misternie wyrobioną Monstrancyą z Krakowa (iak mi relatum) ob hostilitatem tam reponowaną. Piszą Naturalistae, że są Koralowe drzewka czerwone y białe, ale te drugie nulli usui zdadzą się, że dziur w sobie maią wiele. Czerwonego iest cnota. krew zastanawiać, czarty pędzić y burze, żołądka leczyć affekcye y boleści serca. Zawiesiwszy go kawałek w sadzie, czyni rodzayne drzewa, y starłszy, między zboże wmieszawszy podczas sieyby, plenność prżynosi, a burze y grady oddála. Dziecięciu ieno się urodżi, dawszy w usta utartego przed skosztowaniem pokarmu, na całe go życie od bolu głowy prezerwuie. U Maiolusa o koralu takie iudicium
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 654
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
od słowa Hebrajskiego Pax, tojest Złoto, że się z złotego i zielonego składa Koloru. Strabo twierdzi, że jest do promienia słonecznego podobny maścią. Przy Słońcu jasnym, dziwnie jaśnieje. W wodę wrzącą wrzuciwszy go, w lot z letnieje, wrzeć i wybiegać niebędzie, teste Ruco. Ma moc wielką na Lunatyczne afekcje, na szaleństwo, na żądze ciała, na uśmierzenie gniewu, na oddalenie złego humoru, krew zastanawia, glisty morzy jako świadczy Abulensis, Berchorius, Vincentius, Alcazar. Ztego Kamienia Arsinoi żonie Prolomeusza Filadelfa na 4. Łokcie wystawiona Statua teste Plinio.
TURKUS, po łacinie Turcois, który od Pana jednego noszony w
od słowa Hebrayskiego Pax, toiest Złoto, że się z złotego y zielonego składa Koloru. Strabo twierdzi, że iest do promienia słonecznego podobny maścią. Przy Słońcu iasnym, dziwnie iásnieie. W wodę wrzącą wrzuciwszy go, w lot z letnieie, wrzeć y wybiegać niebędzie, teste Ruco. Ma moc wielką na Lunatyczne affekcye, na száleństwo, na żądze ciała, na usmierzenie gniewu, ná oddalenie złego humoru, krew zastanawia, glisty morzy iako swiadczy Abulensis, Berchorius, Vincentius, Alcazar. Ztego Kamienia Arsinoi żonie Prolomeusza Filadelfa na 4. Łokcie wystawiona Statua teste Plinio.
TURKUS, po łacinie Turcois, ktory od Pana iednego noszony w
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 661
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
te pachną jajem pieczonym i siarką, z racyj siarczystych przymiotów Ziemi. Ocko Medyk Królewski świadczy, że te wody casu znalezione, iż konie parszy- całego Świata, praecipue o PolscE
we wodę tę pijąc, tej zarazy swej zbywali. Pastuch też jeden nogę mając opuchłą, gdy w niej zmaczał, puchliny pozbył Leczą te wody afekcje pochodzące z okazji wilgotnych; pijąc je, apetyt do jedzenia sprawują. Książę Mikołaj Radziwiłł Peregrynat, tych samych wód zażywał Roku 1576, jako w swojej sam świadczy peregrynacyj. Za Panowania Jana III. Króla Polskiego wody wtym SKLE bardzo były wsławione, i od wielu jak są zdrowe komprobowane. Na co były Oficiny pobudowane,
te páchną iaiem pieczonym y siarką, z racyi siarczystych przymiotow Ziemi. Ocko Medyk Krolewski swiadczy, że te wody casu znalezione, iż konie parszy- całego Swiata, praecipuè o POLSZCZE
we wodę tę piiąc, tey zarazy swey zbywali. Pastuch też ieden nogę maiąc opuchłą, gdy w niey zmaczał, puchliny pozbył Leczą te wody affekcye pochodzące z okazyi wilgotnych; piiąc ie, appetyt do iedzenia sprawuią. Xiąże Mikołay Radziwiłł Peregrynat, tych samych wod zażywał Roku 1576, iako w swoiey sam swiadczy peregrynacyi. Za Panowania Iana III. Krola Polskiego wody wtym SKLE bardzo były wsławione, y od wielu iák są zdrowe komprobowane. Na co były Officiny pobudowane,
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 340
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
do połowy (w piasku, albo w popiele) uczyn czopek z chusty, lubo z Bawelny, maczaj w tym, w tykaj in Orificium, miejsce, w przód omywszy Decoctione malvaeStrophularia korżeń w jesieni wykopany, tak wewnątrz zażyty, jako też powierzchnie, przyłożony: albo na udach noszony, dostatecznie leczy wszelkie afekcje Haemorrhoidów. Toż czyni Crasulae, id est Thelephilii korzeń, wziąwszy tyle korzonków ile jest guzików, powiesić na szyj, rzecz pewna, także Rad momordiace. Objaśnia się tu błąd niektórych, którzy tej są opiniej, że Mełqncholikom otwieranie Haemorrhoidów jest pożyteczne, dla tego radzą takim ich często otwierać, rozumiejąc że krew melancholiczna
do połowy (w piasku, álbo w popiele) uczyn czopek z chusty, lubo z Báwelny, maczay w tym, w tykay in Orificium, mieysce, w przod omywszy Decoctione malvaeStrophularia korżeń w ieśieni wykopány, ták wewnątrz záżyty, iáko też powierzchnie, przyłożony: álbo ná udách noszony, dostátecznie leczy wszelkie áffekcye Haemorrhoidow. Toż czyni Crasulae, id est Thelephilii korzeń, wźiąwszy tyle korzonkow ile iest guzikow, powieśić ná szyi, rzecz pewna, tákże Rad momordiace. Obiaśnia się tu błąd niektorych, ktorzy tey są opiniey, że Mełqncholikom otwieránie Haemorrhoidow iest pożyteczne, dlá tego rádzą tákim ich często otwieráć, rozumieiąc że krew meláncholiczna
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 267
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
były wieszczej Panny, tajemnic pieczary, Tam w wieczor dla napasłych, są owiec koszary.
Nie daleko Obalin Kumejskiego Miasta, jest Miasto dziwnie starożytne Baiae, gdzie wiele Pałaców, Ogrodów bywało Rzymskich dla powietrza zdrowego według zdania Horacjusza:
Nullus in Orbe locus Baiis praelucet amaenis.
Wody też tam były ciepłe i lekarskie na różne afekcje. Diana, Wenus, Merkurius tu mieli swoje Kościoły, których znaczne jeszcze obaliny stoją: Pałace Cesarzów i Konsulów, których widać vestigia: pod ziemią Pisana mirabilis długości na łokci pułtorasta, szerokości na łokci 40. przyozdobiona kolumnami 40. gdzie dla Rzymianów chłodząca była Cisterna. Jest tam wiele Grobów Pogańskich znacznych, osobliwie Agrypiny
były wieszczey Panny, taiemnic pieczary, Tam w wieczor dla nápasłych, są owiec koszary.
Nie daleko Obalin Kumeyskiegó Miasta, iest Miasto dźiwnie starożytne Baiae, gdźie wiele Pałaców, Ogrodow bywáło Rzymskich dla powietrza zdrowego według zdaniá Horacyusza:
Nullus in Orbe locus Baiis praelucet amaenis.
Wody też tam były ciepłe y lekarskie ná rożne affekcye. Diana, Venus, Mercurius tu mieli swoie Kościoły, ktorych znáczne ieszcże obaliny stoią: Páłace Cesarzow y Konsulow, ktorych widać vestigia: pod źiemią Pisana mirabilis długości ná łokci pułtorásta, szerokości ná łokci 40. przyozdobioná kolumnami 40. gdźie dla Rzymianow chłodząca była Cisterna. Iest tam wiele Grobow Pogańskich znácznych, osobliwie Agrippiny
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 207
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
Planetami jest dobra, ze złemi zła: Ogon Smoczy z dobremi zły, ze złemi dobry do różnych elekcyj etc. Co się tak rozumie, iż gdy dobrze Planetowie zostają z Smoczą Głową, to jest z Septentrionalnym węzłem, bliżej ku nam będąc, skuteczniej swoje sprawują influencje dobrze: podobnym sposobem Planetowie źli potężnie wywierają swoje afekcje złe. Gdy zaś dobrzy Planetowie zostają w Smoczym ogonie to jest południowym węźle, będąc daleko od nas odległemi, nie mogą nam influencyj komunikować dobrych; tak jako gdyby byli w północnej stronie: Źli zaś Planetowie tam że zostający, nie mogą nam tak bardzo szkodzić. Przy głowie albowiem smoczej Planetowie podobni są do operacyj słońca
Planetámi iest dobra, ze złemi zła: Ogon Smoczy z dobremi zły, ze złemi dobry do rożnych elekcyi etc. Co się ták rozumie, iż gdy dobrze Planetowie zostáią z Smoczą Głową, to iest z Septentrionalnym węzłem, bliżey ku nam będąc, skuteczniey swoie sprawuią influencye dobrze: podobnym sposobem Planetowie źli potężnie wywieraią swoie áffekcye złe. Gdy záś dobrzy Planetowie zostáią w Smoczym ogonie to iest południowym węźle, będąc daleko od nas odległemi, nie mogą nam influencyi kommunikowáć dobrych; ták iáko gdyby byli w połnocney stronie: Zli záś Planetowie tám że zostáiący, nie mogą nam ták bardzo szkodźić. Przy głowie álbowiem smoczey Planetowie podobni są do operácyi słoncá
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: L
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
, Aloesu wypłokanego pół ćwierci łota, Miodu białego patoki cztery łoty, zmieszaj i zapuszczaj w kąciki oczu. Trafiają się podczas na powiekach krostki drobne świerzbiące, to jest parch.
WEźmi Wina, wodki Rożanej, obojga po cztery łoty, przydaj Aloesu tartego ćwierć łota, zmieszaj i nacieraj powieki. Sposoby leczenia Item na różne afekcje oczu.
WEźmi Soku z Ruty wyciśnionego, miodu patoki, pokarmu białogłowskiego, każdego coć się zda, zmieszaj, wpuszczaj w oczy. Na Bolenie Oczu.
WEźmi Roży suchej, Ruty, warz w Winie, przecedziwszy przemywaj oczy.
Item weźmi uryny dziecięcia małego, przydaj do niej trochę miodu patoki, warz w naczyniu
, Alóesu wypłokánego puł ćwierći łotá, Miodu białego pátoki cztery łoty, zmieszay y zápuszczay w kąćiki oczu. Tráfiáią się podczás ná powiekách krostki drobne świerzbiące, to iest párch.
WEźmi Winá, wodki Rożáney, oboygá po cztery łoty, przyday Alóesu tártego ćwierć łotá, zmieszay y náćieray powieki. Sposoby leczenia Item ná rożne áffekcye oczu.
WEźmi Soku z Ruty wyćiśnionego, miodu pátoki, pokármu białogłowskiego, káżdego coć się zda, zmieszay, wpuszczay w oczy. Ná Bolenie Oczu.
WEźmi Roży suchey, Ruty, warz w Winie, przecedźiwszy przemywáy oczy.
Item weźmi uryny dźiećięćiá máłego, przyday do niey trochę miodu pátoki, warz w náczyniu
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 32
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
zapalenie, ból wielki, i fistułę nie uleczoną częstokroć przynosi, zaczym gdy nabrzmieją i zapalą się, przykładać czopki chłodzące i rozpędzające, jako masz wyżej, i krew puścić dla rlsiey.
Item korzenie Scrophulariae, to jest Trędowniku, lubo wewnątrz zażywane, lubo przykładane, lubo na udach noszone, ma osobliwą moc, wszelkie afekcje hemoroidów leczyć. Tęż ma moc ziele zwane Craszula albo Thelephium, wziąwszy tyle korzonków ile guzików in orificio, które powieszawszy na szyj nosić póki nie poginą. Podobnąsz mają moc i radices momordicae. różnych chorób.
Oprócz tego przydają się różne excrescentie w pośladku, jako Condilomata, albo Verucae, są guziki w pośrodku twarde zrastviące
zápálenie, bol wielki, y fistułę nie uleczoną częstokroć przynośi, záczym gdy nábrzmieią y zápalą się, przykłádáć czopki chłodzące y rospędzáiące, iáko mász wyżey, y krew puśćić dla rlsiey.
Item korzenie Scrophulariae, to iest Trędowniku, lubo wewnątrz záżywáne, lubo przykłádáne, lubo ná udach noszone, ma osobliwą moc, wszelkie áffekcye hemoroidow leczyć. Tęsz ma moc źiele zwáne Craszula álbo Thelephium, wżiąwszy tyle korzonkow ile guźikow in orificio, ktore powieszawszy ná szyi nośić poko nie poginą. Podobnąsz máią moc y radices momordicae. rożnych chorob.
Oprocz tego przydáią się rożne excrescentie w pośládku, iáko Condilomata, álbo Verucae, są guźiki w pośrodku twárde zrastviące
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 86
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
