; czasem sami Kapłani zażywali, udawali się za zachwyconych, wtedy czartów widywali. A tą maścią się namaściwszy Kapłani, serca nabierali na lwy, i na tygrysy nie ustraszonego: dla tego zabijali ludzi na ofiarę, okrutne mając serce: nawet i chorych tym smarowidłem ratowali z racyj przymieszanej tabaki. Do tych Kapłanów udawało się Amerykańskie pospólstwo jak do cudownych obrazów, radząc się tych zdrajców zabobonnych, w swoich wątpliwościach.
Mieli też Amerykanie swoich Mnichów, za Miastami. Obligacja ich była w leciech 18. albo 20. branych, żyć w czystości, długie nosić włosy, i Kapłanom Pogańskim w pryncypalnym usługować Kościele, drwa znosząc i przykładając do ognia,
; czasem sami Kapłani zażywali, udawali się za zachwyconych, wtedy czartow widywali. A tą maścią się namaściwszy Kapłani, serca nabierali na lwy, y na tygrysy nie ustraszonego: dla tego zabiiali ludzi na ofiarę, okrutne maiąc serce: nawet y chorych tym smarowidłem ratowali z racyi przymieszaney tabaki. Do tych Kapłanow udawało się Amerykańskie pospólstwo iak do cudownych obrazow, radząc się tych zdraycow zabobonnych, w swoich wątpliwościach.
Mieli też Amerykanie swoich Mnichow, za Miastami. Obligacya ich była w leciech 18. albo 20. branych, żyć w czystości, długie nosić włosy, y Kapłanom Pogańskim w pryncypalnym usługować Kościele, drwa znosząc y przykładaiąc do ognia,
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 584
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
stadami po 300. na górach, a czasem po 400. Są między niemi jedne z wełną wielką, drugie trochę porosłe, i te do ciężarów zgodne, są także to białe, to czarne, to pstre. Nie wiele wszystkie jedzą, a najadłszy się fruktu Maiz po dni 5. głód znosić mogą. PTASTWO Amerykańskie znajduje się osobliwe w Perwańskim Królestwie, jest Ptaszek Tominejos maleńki, jak pszczóła, è contra Condores ptacy tak są znacznej wielkości, że nie tylko owce, ale i ciele porwać i późrzeć mogą. Na Insule Z. Dominika znajdują się ptaki Cucujes nocno świetne, iż przy ich jasności, może kto jechać, albo iść
stadami po 300. na górach, a czásem po 400. Są między niemi iedne z wełną wielką, drugie troche porosłe, y te do ciężarów zgodne, są także to białe, to czarne, to pstre. Nie wiele wszystkie iedzą, a naiadłszy się fruktu Maiz po dni 5. głód znosić mogą. PTASTWO Amerykańskie znayduie się osobliwe w Perwańskim Krolestwie, iest Ptaszek Tomineios maleńki, iak pszczóła, è contra Condores ptacy tak są znaczney wielkości, że nie tylko owce, ale y ciele porwać y poźrzeć mogą. Na Insule S. Dominika znayduią się ptaki Cucuyes nocno świetne, iż przy ich iasności, może kto iechać, albo iść
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 620
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
od Inwentora; czyli od Insuły Aksi, na której, jako i na Jamaice jest dostatek. Innych bowiem korzeni do przyprawy potraw Ameryka oprócz tego nie znała, aż je teraz od Hiszpanów przejmować i mieć poczęła Jest ten pieprz zielonego, czerwonego, żółtego koloru, i w wielkim tam zażywaniu. Cacao jest drzewo Amerykańskie, w Meksykańskim nie wielkie się rodzi Kraju, które wydaje frukt mniejszy od migdału, ale smaku przyjemnego, gdy go utłuczesz. Bardzo tam jest w zażywaniu, consequenter in pretio; suchy daleko jest trwalszy. Całe okręty z Gwantimali tym owocem onerowane bywają. Miasto monety w wielu tam idzie miejscach, za którą wszelkich Amerykanie
od Inwentora; czyli od Insuły Axi, na ktorey, iako y na Iamaice iest dostatek. Innych bowiem korzeni do przyprawy potraw Ameryka oprócz tego nie znała, aż ie teraz od Hiszpanow przeymować i mieć poczeła Iest ten pieprz zielonego, czerwonego, żołtego koloru, y w wielkim tam zażywaniu. Cacao iest drzewo Amerykańskie, w Mexikańskim nie wielkie się rodzi Kraiu, ktore wydaie frukt mnieyszy od migdału, ale smaku przyiemnego, gdy go utłuczesz. Bardzo tam iest w zażywaniu, consequenter in pretio; suchy daleko iest trwalszy. Całe okręty z Gwantimali tym owocem onerowane bywaią. Miasto monety w wielu tam idzie mieyscach, za ktorą wszelkich Amerykanie
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 622
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
które do leczenia ran bardzo skuteczny z siebie wydaje likwor. Ale nie taki, owszem inny cale od Indyjskiego Orientalnego, Judejskiego, Kairskiego, Aleksandryjskiego Balsamu; który samej Judejskiej ziemi był właściwy naturalny, przyródni. Amerykański jest drzewem podobny do drzewa Pomagranatu, rodzi się w Gwatimali, Chiapa na wyspie Tolu. GUAJAKAN jest drzewo Amerykańskie, to Lignum Sanctum dla wielu skutków, to Lignum Indicum zwane, na wyspach Z. Dominika i Hispanioli, tak ciężkie, iż z żelazem komparować się może, na dno w wodzie poryna. Za Ingów Perwańskich Królów i za Meksykańskich drugich Regnantów in magno było usu. A tych czasów tym bardziej do Aptek expetitur
ktore do leczenia ran bardzo skuteczny z siebie wydaie likwor. Ale nie taki, owszem inny cale od Indiyskiego Orientalnego, Iudeyskiego, Kairskiego, Alexandryiskiego Balsamu; ktory samey Iudeyskiey ziemi był właściwy naturalny, przyrodni. Amerykański iest drzewem podobny do drzewa Pomagranatu, rodzi się w Gwatimali, Chiapa na wyspie Tolu. GUAYAKAN iest drzewo Amerykańskie, to Lignum Sanctum dla wielu skutkow, to Lignum Indicum zwane, na wyspach S. Dominika y Hispanioli, tak cięszkie, iż z żelazem komparować się może, na dno w wodzie poryna. Za Ingow Perwańskich Krolow y za Mexikańskich drugich Regnantow in magno było usu. A tych czasow tym bardziey do Aptek expetitur
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 625
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
