po różnych lochach ziemi znajdująca się siarka, saletra, kamfora, i inne gorące, tłuste, marglowate, słone, rozrzucone w wnętrznościach ziemi materie. Koniec i pożytek tych podziemnych ogniów z Prowidencyj Boskiej sporządzonych, jest wieloraki. Pierwszy: aby wody morskie z siebie słone, tłuste, ciężkie i nieużyteczne, ponikami i długiemi anfraktami wypływając to w zródłach, to w studniach, to w rzekach, przefiltrowane i przewarzone, ogniem podziemnym, użyteczne się stały do picia i innych potrzeb ludzkich. Drugi: dla alchimii, to jest wyrobienia rozmaitych minerałów, kruszców i sodyn ziemnych. Jako to złota, srebra, miedzi, ołowiu, żelaza, soli,
po rożnych lochach ziemi znayduiąca się siarka, saletra, kamfora, y inne gorące, tłuste, marglowate, słone, rozrzucone w wnętrznościach ziemi materye. Koniec y pożytek tych podziemnych ogniow z Prowidencyi Boskiey zporządzonych, iest wieloráki. Pierwszy: áby wody morskie z siebie słone, tłuste, ciężkie y nieużyteczne, ponikami y długiemi anfraktami wypływaiąc to w zrodłach, to w studniach, to w rzekach, przefiltrowane y przewarzone, ogniem podziemnym, użyteczne się stały do picia y innych potrzeb ludzkich. Drugi: dla alchimii, to iest wyrobienia rozmaitych minerałow, kruszcow y sodyn ziemnych. Iako to złota, srebra, miedzi, ołowiu, żelaza, soli,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: B2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
swój formują oblegający, aby zewsząd przerznęli wszystkie pasy do fortecy, i wszelką odjęli komunikacją obleżonym. Któraby mogła amunicyj, prowiantów, i praesidium dodawać. 4to. Gdyby niebyło tak bliskiego fortecy i sposobnego miejsca, dla bezpiecznego osadzenia dział i moździerzy, z których by skutecznie bombardować się mogła forteca. To fosy różnemi anfraktami kopią oblegający, to jest Aprosze, któremi idąc zbliżyc się dostatecznie mogą ku fortecy, osobliwie w tę stronę, która się być zda najsłabsza. J w tej bliskości wysypują baterię, aby na nich osadzone działa rozwalać mogły, czyli zewnętrzne czyli wewnętrzne fortyfikacje. Moździerze donosic bomb w samę fortecę. 5to. Po Aproszowaniu
swoy formuią oblegaiący, áby zewsząd przerznęli wszystkie passy do fortecy, y wszelką odięli kommunikácyą obleżonym. Ktoraby mogła ammunicyi, prowiantow, y praesidium dodawáć. 4to. Gdyby niebyło ták bliskiego fortecy y sposobnego mieysca, dla bezpiecznego osadzenia dział y mozdzierzy, z ktorych by skutecznie bombardowáć się mogła forteca. To fossy rożnemi anfraktami kopią oblegáiący, to iest Aprosze, ktoremi idąc zbliżyc się dostatecznie mogą ku fortecy, osobliwie w tę stronę, ktora się bydź zda naysłabsza. J w tey bliskości wysypuią bateryę, áby ná nich osadzone działa rozwaláć mogły, czyli zewnętrzne czyli wewnętrzne fortyfikacye. Mozdzierze donosic bomb w samę fortecę. 5to. Po Aproszowaniu
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: K
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
: które dla tego się dzieje, że ziemia między Księżycem i słońcem srzodek biorąc, przejmuje promienie słoneczne, aby nie oświecały Księżyca. Które różne Księżyca widoki i zaćmienia żądnejby po sobie racyj nie miały, gdyby wrodzone sobie miał światło. Bo że Księżyc jest pułsferzem polerowny nakształt źwierciadła, albo diamentu. Jest wielkiemi anfraktami akomodowany, jak gdyby to z płaskich, to z wypukłych wydrożonych źwierciadeł, co do wielkości niezliczonych był złożony. Które wszystkie części polerowne dla różnej figury, że całe słońce w sobie prezentują, i jedne drugim przez reperkusyą toż multyplikowane wielekroć słońce podają. Więc tym się dzieje, że świetny Księżyc się wydaje, i
: ktore dla tego się dzieie, że ziemia między Xiężycem y słońcem srzodek biorąc, przeymuie promienie słoneczne, áby nie oswiecały Xiężyca. Ktore rożne Xiężyca widoki y zaćmienia żądneyby po sobie racyi nie miały, gdyby wrodzone sobie miał swiatło. Bo że Xiężyc iest pułsferzem polerowny nakształt źwierciadłá, álbo dyámentu. Jest wielkiemi anfraktámi akkommodowany, iák gdyby to z płáskich, to z wypukłych wydrożonych źwierciadeł, co do wielkości niezliczonych był złożony. Ktore wszystkie części polerowne dla rożney figury, że cáłe słońce w sobie prezentuią, y iedne drugim przez reperkusyą toż multyplikowane wielekroć słońce podáią. Więc tym się dzieie, że swietny Xiężyc się wydáie, y
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: K2
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
wody od miejsca do kąd ma być prowadzona, osądzisz łatwo czy sposobne jest miejsce do duktu wody czyli nie. Ten dukt wody gdyby się niedał prowadzić pod jedną prostą linią dla interpozycyj miejsc górzystych, lub innych przeszkód, okolicę całą miejsca należy zlustrowac i zważyć, czy nie są jakie doliny sposobniejsze, aby lubo różnymi anfraktami mogła być woda prowadzona.
Tenże sam być może sposób w prowadzeniu i kopaniu kanałów, zakładaniu rur wodnych, w kopaniu rowów dla osuszenia miejsc bagnistych. Aby nimi spływając woda, wolne miała przeście i spadek. Sposób prowadzenia wody w górę.
XVII. Ze woda niby nad tryb swoi naturalny w górę się wzbija i
wody od mieysca do kąd ma być prowadzona, osądzisz łátwo czy sposobne iest mieysce do duktu wody czyli nie. Ten dukt wody gdyby się niedał prowadzić pod iedną prostą linią dla interpozycyi mieisc gorzystych, lub innych przeszkod, okolicę całą mieysca należy zlustrowac y zważyć, czy nie są iákie doliny sposobnieysze, áby lubo rożnymi anfraktámi mogła być woda prowadzona.
Tenże sąm być może sposob w prowadzeniu y kopániu kanałow, zakłádaniu rur wodnych, w kopániu rowow dla osuszenia mieysc bágnistych. Aby nimi zpływaiąc woda, wolne miała przeście y spadek. Sposob prowadzenia wody w gorę.
XVII. Ze woda niby nad tryb swoi náturalny w gorę się wzbiia y
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: X2v
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
błonka suchą, natężoną nakształt skory na bębnie: za którą jest wyciągniona przez srzodek żyła sucha utrzymująca tęż błonkę, aby impetem chuku i odgłosu wpadającego w ucho, ani się przerwała, ani dalej wewnątrz nie wciągnęła. Drugi za nim meat jest nakształt konchy wyrobiony. Trzeci meat labirynt nazwany, różnemi pomniejszemi meatami i anfraktami podzielony. Czwarty nakształt ślimaczej skorupy. A że trzy meaty napełnia subtelne powietrze: które w swoich anfraktach jest zasklepione suchą i dobrze natężoną błonką nakształt pęcherzowej. Ta cała struktura ucha ma komunikacją z muzgiem, i łący sięz muzgiem przez żyłowaty kanalik nervus auditorius nazwany.
LVIII. Co się tycze objectum słuchu? Względem
błonka suchą, nátężoną nakształt skory ná bębnie: zá ktorą iest wyciągniona przez srzodek żyła sucha utrzymuiąca tęż błonkę, áby impetem chuku y odgłosu wpadáiącego w ucho, áni się przerwała, ani dáley wewnątrz nie wciągnęłá. Drugi zá nim meat iest nakształt konchy wyrobiony. Trzeci meat labirynt nazwany, rożnemi pomnieyszemi meátami y anfraktámi podzielony. Czwarty nakształt ślimáczey skorupy. A że trzy meaty nápełnia subtelne powietrze: ktore w swoich anfraktach iest zasklepione suchą y dobrze nátężoną błonką nákształt pęcherzowey. Tá całá struktura ucha ma kommunikácyą z muzgiem, y łączy sięz muzgiem przez żyłowaty kánalik nervus auditorius názwany.
LVIII. Co się tycze objectum słuchu? Względem
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: E3
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
