Potym na Instrumencie (Tablicy naprzykład Mierniczej) bierze dwie miary, sposobem jaki się na swym miejscu opisze w następujących Naukach. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
Toż dopiero ztych trzech miar wiadomych, dochodzi niewiadomej miary, danej Odległości. A to z tego fundamentu. Ze dwa trianguły (DCE, DBG) jednakowych angułów (C, i B, krzyżowych; zaczym równych, według prawdy 12. w Zabawie 1. w Części 3) BGD, i CED: z Własn: 7. także równych: a D, spolnego) mają i ściany według Własn: 99. Zabawy 6. proporcjonalne te, które albo są przeciwne,
Potym ná Instrumenćie (Tablicy náprzykład Mierniczey) bierze dwie miáry, sposobem iáki się ná swym mieyscu opisze w nástępuiących Náukách. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
Toż dopiero ztych trzech miar wiádomych, dochodźi niewiádomey miáry, dáney Odległośći. A to z tego fundámentu. Ze dwá tryánguły (DCE, DBG) iednákowych ángułow (C, y B, krzyżowych; záczym rownych, według prawdy 12. w Zábawie 1. w Częśći 3) BGD, y CED: z Własn: 7. tákże rownych: á D, spolnego) máią y śćiány według Własn: 99. Zábáwy 6. proporcyonálne te, ktore álbo są przećiwne,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 13
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
mosiężną cienką: i wszytkie jej boki mn, nu, uc, cu, zawierające doskonałe anguły krzyżowe, m, n, u, c, wydziel na znaczne podziały równe. Niech ich będzie na mn, 100: a na mc 60, abo wiele się ich zmieści: A liczba przypisana niech idzie od angułów krzyżowych m, i u, ku, c, i n. Będziesz miał Instrument gotowy, (który Węgielnicą płaską zwać będę,) ułatwiający do podżywienia używanie Tablice Mierniczej wrozmierzaniu Odległości, Wysokości i głębokości, by naprostszemu człowiekowi, bez cyrkla, bez skale mierniczej, i umiejętności rachowania. Tej tedy Węgielnice tak użyjesz w
mośiężną ćienką: y wszytkie iey boki mn, nu, uc, cu, záwieráiące doskonáłe ánguły krzyżowe, m, n, u, c, wydźiel ná znáczne podźiały rowne. Niech ich będźie ná mn, 100: á ná mc 60, ábo wiele się ich zmieśći: A liczbá przypisána niech idźie od ángułow krzyżowych m, y u, ku, c, y n. Będźiesz miał Instrument gotowy, (ktory Węgielnicą płáską zwáć będę,) vłátwiáiący do podżiwięnia vżywánie Tablice Mierniczey wrozmierzániu Odległośći, Wysokośći y głębokośći, by naprostszemu człowiekowi, bez cyrklá, bez skále mierniczey, y vmieiętnośći ráchowánia. Tey tedy Węgielnice ták vżyiesz w
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
stylu SP, padnie Cień SQ. Pociągnąwszy tedy stylu SP, do upodobania na D, z punktu D, wyprowadź DC, krzyżową samej PD, jako chcesz długą: i i przez P, i Q, zrysuj linią QPC, zabiegającą krzyżowej DC, na C: staną trianguły PSQ, i PDC, równokatne dla angułów Z, D, krzyżowych równych, i SPQ, DPC, przeciwnych, i C, Q, na Instrumencie. Tak PD na ziemi, do wysokości DC. Co, że służy i cieniowi SF, i każdemu inszemu, na Instrumencie SE; będzie zawsze: Jako SP; długosc stylu do Cieniu SF, na
stylu SP, pádnie Cień SQ. Poćiągnąwszy tedy stylu SP, do vpodobánia ná D, z punktu D, wyprowadź DC, krzyżową sámey PD, iáko chcesz długą: y y przez P, y Q, zrysuy liniią QPC, zábiegáiącą krzyżowey DC, ná C: stáną tryánguły PSQ, y PDC, rownokatne dla ángułow S, D, krzyzowych rownych, y SPQ, DPC, przećiwnych, y C, Q, ná Instrumenćie. Ták PD ná źiemi, do wysokośći DC. Co, że służy y ćieniowi SF, y káżdemu inszemu, ná Instrumenćie SE; będźie záwsze: Iako SP; długosc stylu do Cieniu SF, ná
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 42
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Stawiają instrumenta swoje, nie nad tymże właśnie punktem ziemi, gdzie znak upatrzony stał. Dla czego anguły na karcie być muszą nie równokątne angułom na ziemi, ani linie przyległe proporcjonalne. Nie uważają, żeby tak instrument, jako i znak wystawiony na drugiej stacyj, stały do perpendykułu. Przez czego ginie także równokątność angułów na karcie. Ustawiają instrumenta swoje wiednymże położeniu na wszytkich stacjach igiełką magnesem natartą, która różnie stawa; i lada haftki, przęcki u pasa Wieśniaka, Zegarka, Szpilki, Szable, Obucha zbliżeniem, błądzi od linii południowej. Przez co prawdziwe dukty od stacyj do stacyj fałszuje na karcie. Gdy nie używają linii Celowy na
. Stáwiaią instrumentá swoie, nie nád tymże właśnie punktem źiemi, gdźie znák vpátrzony stał. Dla czego ánguły ná kárćie bydź muszą nie rownokątne ángułom ná źiemi, áni liniie przyległe proporcyonálne. Nie vważáią, żeby ták instrument, iáko y znák wystáwiony ná drugiey stácyi, stáły do perpendykułu. Przez czego ginie tákże rownokątność angułow ná karćie. Vstáwiáią instrumentá swoie wiednymże położęniu ná wszytkich stácyách igiełką mágnesem nátártą, ktora roźnie stawa; y ládá háftky, przęcki v pasá Wieśniaká, Zegárká, Szpilki, Száble, Obuchá zbliżęniem, błądźi od linii południowey. Przez co prawdźiwe dukty od stácyi do stácyi fałszuie ná kárćie. Gdy nie vżywáią linii Celowy na
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 63
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
i z drugiego końca D, linii CD, wystawisz krzyżową DH, zabiegającą linii CH na H: stanie trianguł CDH, którego ściany niewiadome DH, i CH, opowie skala, gdy te linie na nią przeniesiesz. Nauka IV. Dwie ściany triangułu nie krzyżokątnego wystawić i opowiedzieć, z jednej ściany, i ze dwóch angułów wiadomych. NIech będzie dana ściana CD w łokci 100, i anguły dwa C, D, przyległe wiadomej ścianie: a trzeba postawić drugie dwie ściany CH, i HD, i miarę ich wyrachować. Zabawa VIII.
Objąwszy na skali 100 cząstek, postaw je na linii CD; i z punktów C, i D
y z drugiego końcá D, linii CD, wystáwisz krzyżową DH, zábiegáiącą linii CH ná H: stánie tryánguł CDH, ktorego śćiány niewiádome DH, y CH, opowie skálá, gdy te liniie ná nię przenieśiesz. NAVKA IV. Dwie śćiány tryángułu nie krzyżokątnego wystáwić y opowiedźieć, z iedney śćiány, y ze dwoch ángułow wiádomych. NIech będźie dána śćiáná CD w łokći 100, y ánguły dwá C, D, przyległe wiádomey śćiánie: á trzebá postáwić drugie dwie śćiány CH, y HD, y miárę ich wyráchowáć. Zábáwá VIII.
Obiąwszy ná skáli 100 cząstek, postaw ie ná linii CD; y z punktow C, y D
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 66
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
dwa C, D, przyległe wiadomej ścianie: a trzeba postawić drugie dwie ściany CH, i HD, i miarę ich wyrachować. Zabawa VIII.
Objąwszy na skali 100 cząstek, postaw je na linii CD; i z punktów C, i D, zrysuj Lunety EF, GK, i na nich postawiwszy liczbę gradusów angułów danych przeniesioną z kwadransa; przez ich punkta F, i K, przeciągnij linie CFH, DKH, przecinające się na H. Będziesz miał szukane ściany DH, CH, i ich miarę przez Naukę 1. Nauka V. Ścianę triangułu niewiadomą, zrysować i wymierzać, zdanych dwóch ścian, i angułu między nimi. NIech
dwá C, D, przyległe wiádomey śćiánie: á trzebá postáwić drugie dwie śćiány CH, y HD, y miárę ich wyráchowáć. Zábáwá VIII.
Obiąwszy ná skáli 100 cząstek, postaw ie ná linii CD; y z punktow C, y D, zrysuy Lunety EF, GK, y ná nich postáwiwszy liczbę gradusow ángułow dánych przenieśioną z kwádránsá; przez ich punktá F, y K, przećiągniy liniie CFH, DKH, przećináiące się ná H. Będźiesz miał szukáne śćiány DH, CH, y ich miárę przez Náukę 1. NAVKA V. Sćiánę tryángułu niewiádomą, zrysowáć y wymierzáć, zdánych dwoch śćián, y ángułu między nimi. NIech
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 66
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tedy zatoczysz lunety każdego angułu, miarą lunety którejkolwiek obranej, między porysowanymi na kwadransie; i wziąwszy cyrklem miarę każdego angułu, triangułu danego, przystawiać ją będziesz do lunety obranej na kwadransie. Lunety minutowej zażywszy dla wyrachowania minut, krom gradusów, jeżeliby który anguł triangułu, miał minuty krom gradusów. PRZESTROGA. Dość dwóch angułów miarę wziąć z kwadransa; Gdyż dwa wiadome, wydadzą trzeci: summę ich wyjąwszy z półcyrkułu, to jest z gradusów 180. Nauka VII. Anguły dwa triangułu zewrzeć, i wyrachować, ze dwóch ścian wiadomych, i z Angułu danego. Niech będą wiadome dwie ściany: CD, 186 łokci; a CH, łokci
tedy zátoczysz lunety káżdego ángułu, miárą lunety ktoreykolwiek obráney, między porysowánymi ná kwádránśie; y wżiąwszy cyrklem miárę káżdego ángułu, tryángułu dánego, przystáwiáć ią będżiesz do lunety obráney ná kwádránśie. Lunety minutowey záżywszy dla wyráchowánia minut, krom gradusow, ieżeliby ktory ánguł tryángułu, miał minuty krom gradusow. PRZESTROGA. Dość dwoch ángułow miárę wźiąć z kwádránsá; Gdyż dwá ẃiádome, wydádzą trzeći: summę ich wyiąẃszy z połcyrkułu, to iest z gradusoẃ 180. NAVKA VII. Anguły dwá tryángułu zewrzeć, y wyráchowáć, ze dwoch śćian wiádomych, y z Angułu danego. Niech będą wiádome dwie śćiány: CD, 186 łokći; á CH, łokći
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 66
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
CH, gradusów 36. Według Nauki 5. tej Zabawy, zrysuj ścianę niewiadomą DH; staną dwa anguły szukane H, i D. Których miarę uwiadomi Nauka 6; Angułu H, gradusów 52, minut 30, Angułu D, gradusów 91. minut 30. Nauka VIII. Anguł trzeci Triangułu wynaleźć, ze dwóch angułów wiadomych. Dwóch Angułów danych, liczbę złożoną w kupę, wyciągnij z liczby gradusów 180. Ostatek, będzie anguł szukany, według Własności 48. Zabawy 6. Nauka IX. Wtriangułach Rozwartych i Ostrokątnych (BDC) znaleźć miarę linii krzyżowej (DF,) spuszczonej do ściany przeciwnej (CB,) od angułu któregokolwiek
CH, gradusow 36. Według Nauki 5. tey Zábáwy, zrysuy śćiánę niewiádomą DH; stáną dwá ánguły szukáne H, y D. Ktorych miárę vwiádomi Nauká 6; Angułu H, gradusow 52, minut 30, Angułu D, gradusow 91. minut 30. NAVKA VIII. Anguł trzeći Tryángułu wynáleść, ze dwoch ángułow wiádomych. DWoch Angułow dánych, liczbę złożoną w kupę, wyćiągniy z liczby gradusow 180. Ostátek, będźie ánguł szukány, według Własnośći 48. Zábáwy 6. NAVKA IX. Wtryángułách Rozwártych y Ostrokątnych (BDC) ználeść miárę linii krzyżowey (DF,) spuszczoney do śćiány przeciwney (CB,) od ángułu ktoregokolwiek
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 97
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Według Nauki 5. tej Zabawy, zrysuj ścianę niewiadomą DH; staną dwa anguły szukane H, i D. Których miarę uwiadomi Nauka 6; Angułu H, gradusów 52, minut 30, Angułu D, gradusów 91. minut 30. Nauka VIII. Anguł trzeci Triangułu wynaleźć, ze dwóch angułów wiadomych. Dwóch Angułów danych, liczbę złożoną w kupę, wyciągnij z liczby gradusów 180. Ostatek, będzie anguł szukany, według Własności 48. Zabawy 6. Nauka IX. Wtriangułach Rozwartych i Ostrokątnych (BDC) znaleźć miarę linii krzyżowej (DF,) spuszczonej do ściany przeciwnej (CB,) od angułu któregokolwiek (D.)
. Według Nauki 5. tey Zábáwy, zrysuy śćiánę niewiádomą DH; stáną dwá ánguły szukáne H, y D. Ktorych miárę vwiádomi Nauká 6; Angułu H, gradusow 52, minut 30, Angułu D, gradusow 91. minut 30. NAVKA VIII. Anguł trzeći Tryángułu wynáleść, ze dwoch ángułow wiádomych. DWoch Angułow dánych, liczbę złożoną w kupę, wyćiągniy z liczby gradusow 180. Ostátek, będźie ánguł szukány, według Własnośći 48. Zábáwy 6. NAVKA IX. Wtryángułách Rozwártych y Ostrokątnych (BDC) ználeść miárę linii krzyżowey (DF,) spuszczoney do śćiány przeciwney (CB,) od ángułu ktoregokolwiek (D.)
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 97
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
demonstruje Claujus Geometrie practice lib: 4. cap: 2. numero 5.
Nauka VIII. Wielościennych Figur niedoskonałych plac znaleźć. Kiedy figura ma więcej ścian nierównych, niż trzy, obierz jeden anguł, jako B, w pierwszej; a Z, we wtórej figurze; i zniego przeprowadź linie, do inszych wszytkich angułów; a stanieć figura podzielona na trianguły, których według Nauki 4. tej Zabawy 9. place znalawszy z osobna, gdy w jednę summę złożysz. Będziesz miał cały plac wielościennej figury nadoskonalej. Tak figura pierwsza dzieli się, na triangułów 5, wtóra na 6. Zabawa IX.
Drugi Sposób. WDanej wielościennej figurze MFLN
demonstruie Clauius Geometriae practicae lib: 4. cap: 2. numero 5.
NAVKA VIII. Wielośćiennych Figur niedoskonáłych plác ználeść. Kiedy figurá ma więcey śćian nierownych, niż trzy, obierz ieden ánguł, iako B, w pierwszey; á S, we wtorey figurze; y zniego przeprowadź liniie, do inszych wszytkich ángułow; á stánieć figura podźielona ná tryánguły, ktorych według Náuki 4. tey Zabawy 9. pláce ználawszy z osobná, gdy w iednę summę złożysz. Będżiesz miał cáły plác wielośćienney figury nadoskonáley. Ták figurá pierwsza dźieli się, ná tryángułow 5, wtora ná 6. Zábáwá IX.
Drugi Sposob. WDáney wielośćienney figurze MFLN
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 81
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
