mały na karcie bmn, drugi BMN wielki na ziemi, które obadwa, mają równe anguly. (Gdyż M spolny; b także i B z rysowania spolne, zaczym i trzecie N, i n, według Własn: 85. Zabawy 6, równe.) A że trianguły równokątne mają proporcjonalne ściany przy równych angułach według Własności 99. Zabawy 6. Będzie jako ściana BM, do ściany MN: tak ściana b, do ściany mn, i przemienioną proporcją według Punktu 1. Własn: 32. Zabawy 6. Jako się ma BM, do bm; tak MN do mn. A tak, że zrozmierzenia, ściana MB tyle
máły na kárćie bmn, drugi BMN wielki ná źiemi, ktore obádwá, máią rowne ánguly. (Gdyż M spolny; b tákże y B z rysowánia spolne, záczym y trzećie N, y n, według Własn: 85. Zábáwy 6, rowne.) A że tryánguły rownokątne máią proporcyonálne śćiány przy roẃnych ángułách według Własnośći 99. Zábawy 6. Będźie iáko śćiáná BM, do śćiány MN: ták śćiáná b, do śćiány mn, y przemięnioną proporcyą według Punktu 1. Własn: 32. Zábáwy 6. Iáko się ma BM, do bm; ták MN do mn. A ták, że zrozmierzęnia, śćiáná MB tyle
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 15
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
od pierwszej; przystawiwszy linią Stolarską, rozerzniej podle linii wciąż połkarty.) (3. Od tegoż punktu we srzodku obranego, uczyń przeznięcia tejże karty, aż ku każdemu angułowi blisko, nie dochodząc jednak do żadnego angułu, ale wszytkie nieprzerznięte zostawując, a za nimi ostatki karty przerzynając, żeby sztuki karty w angułach nieprzerzniete, dopuściły się rozemknąć według potrzeby.) (4. Rozbij inszą kartę na stole całą, któraby porzniętej wystarczyła; i przylep do niej woskiem sztuki ponarzynane, tak ich ustawiając, aby koniec linii na ostatniej sztucce, z początkiem drugiej linii na pierwszej sztucce, stanął w kupie: a insze końce schodzące się
od pierwszey; przystáwiwszy liniią Stolárską, rozerzniey podle linii wćiąż połkárty.) (3. Od tegoż punktu we srzodku obránego, vczyń przeznięćia teyże kárty, áż ku káżdemu ángułowi blisko, nie dochodząc iednák do żadnego ángułu, ále wszytkie nieprzerznięte zostáwuiąc, á zá nimi ostátki karty przerzynáiąc, żeby sztuki kárty w ángułách nieprzerzniete, dopuśćiły się rozemknąć według potrzeby.) (4. Rozbiy inszą kártę ná stole cáłą, ktoraby porzniętey wystárczyłá; y przylep do niey woskiem sztuki ponárzynáne, ták ich vstáwiáiąc, áby koniec linii ná ostátniey sztucce, z początkiem drugiey linii ná pierwszey sztucce, stánął w kupie: á insze końce zchodzące się
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 62
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przez g, linią gh: a przez h, linia hl, i przez l, linią lc.) (5. To odprawiwszy wywróć odlepioną kartę tak, żeby krzyżyk stanął na dole in auersâ facie: a obaczysz doskonały Abrys obwodu Zamkowego.) (6. Przystaw do okna rysowanie, i poznacz punkta wangułach na stronie nie rysowanej. A te punkta liniami złączywszy, wystawisz Abrys doskonały, który potym przeniesiesz na inszą kartę. Tymże sposobem wystawisz. Abrys ścian wewnętrznych: tę jednę odmianę zachowawszy: że rysowanie trzeba poczynać od doły karty, i prowadżyć go ku gorze. Linią południową na Abrysie doskonałym przydaj, przystawiwszy ścianę jednę
przez g, liniią gh: á przez h, liniia hl, y przez l, liniią lc.) (5. To odpráwiwszy wywroć odlepioną kártę ták, żeby krzyżyk stánął ná dole in auersâ facie: á obaczysz doskonáły Abrys obwodu Zamkowego.) (6. Przystaw do okná rysowánie, y poznácz punktá wángułách ná stronie nie rysowáney. A te punktá liniiámi złączywszy, wystáwisz Abrys doskonáły, ktory potym przenieśiesz na inszą kártę. Tymże sposobem wystáwisz. Abrys śćian wewnętrznych: tę iednę odmiánę záchowawszy: że rysowánie trzebá poczynáć od doły kárty, y prowádżić go ku gorze. Liniią południową ná Abryśie doskonáłym przyday, przystáwiwszy śćiánę iednę
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 106
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przemysłem wymierzać HA, długość całej ściany powierzchnej wielokątu, to jest odległość rogów H, A, dwóch beluardów; i pość do tablice następującej, która ma wymiar części, dziesiąciu Fortec doskonałych, od Kwadratu aż Dziesiokątu, i w niej naleźć takowy wielokąt o IV, V, VI, VII, VIII. etc: angułach, na wierszu pierwszym I. a na wierzszu 5. wziąwszy miarę łokci 40. ramienia EP, (jeżeliś tego wziął miarę w fortecy:) Abo na wierzszu 12. jeżelić jest wiadomą HA.) (2. Tę liczbę łokci nanotowawszy, stejże Tablice w kolumnie V naprzykład, wyjmij miarę półdiametru
przemysłem wymierzáć HA, długość cáłey śćiány powierzchney wielokątu, to iest odległość rogow H, A, dwoch beluárdow; y pość do tablice nástępuiącey, ktora ma wymiar częśći, dźieśiąćiu Fortec doskonáłych, od Kwádratu áż Dźieśiokątu, y w niey náleść tákowy wielokąt o IV, V, VI, VII, VIII. etc: ángułách, ná wierszu pierwszym I. á na wierzszu 5. wźiąwszy miárę łokći 40. rámięnia EP, (ieżeliś tego wźiął miárę w fortecy:) Abo ná wierzszu 12. ieżelić iest wiádomą HA.) (2. Tę liczbę łokći nánotowawszy, zteyże Tablice w kolumnie V náprzykład, wyymiy miárę połdyámetru
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 107
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
figury się dają triangułowej, lub czworgranistej, kwadratu doskonałego lub podługowatego. Konstrukcja kasztelów trajngułowych lub kwadratowych w jedenże dzieje się sposób. 1mo. Odmierz jednę ścianę długą na stop nie mniej jak 120. Nie więcej jak stop 180. 2do. Na tej ścianie wystaw doskonały trajnguł, albo kwadrat, o równych ścianach i angułach. 3tio. Wszystkie ściany podziel na trzy części. Na przykład jeżeli ściany są po stop 180. na trzy części je podzieliwszy każda ze trzech części mieć będzie po stop 60. 4to. Każdej ściany pociągniej trzecią częścią swojej długości. Jako tu na stop 60. która oznaczy linią głowy pułbastyonów. Zaczym każdej ściany długość
figury się dáią tryangułowey, lub czworgranistey, kwadratu doskonáłego lub podługowátego. Konstrukcya kásztelow trayngułowych lub kwadratowych w iedenże dzieie się sposob. 1mo. Odmierz iednę ścianę długą ná stop nie mniey iák 120. Nie więcey iák stop 180. 2do. Ná tey ścianie wystaw doskonáły traynguł, álbo kwadrat, o rownych ścianach y angułách. 3tio. Wszystkie ściany podziel ná trzy części. Ná przykład ieżeli ściány są po stop 180. ná trzy części ie podzieliwszy każda ze trzech części mieć będzie po stop 60. 4to. Każdey ściany pociągniey trzecią częścią swoiey długości. Jáko tu ná stop 60. ktora oznaczy linią głowy pułbástyonow. Záczym káżdey ściany długość
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: K3v
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
sami wychodzili i dostatki co jeno tam było, a było tam skarbów niemało, wynosili. A jeszcze o nowym fortelu, chcąc Polakom niecnotę wyrządzić, przemyślał, który ten był.
Po zgorzeniu miasta trzeciego dnia już się ze wszystkim na szkuty z zamku wyniosszy, prochów po kilka beczek w rogach sklepów zamkowych, we trzech angułach od Wisły, zasadzili, pewną miarę lontów, na dwie godzin umiarkowanych, zapaliwszy i skrycie do prochów przytknąwszy. Które jako też już dogorywały, oni też tymczasem wszyscy z zamku i spiklerza na szkuty ustąpili, a wojsku od miasta bramę jakoby otworzyli.
Skoczyło wojsko, ochotnik po nad brzegami Wisły do nich z pistoletów i
sami wychodzili i dostatki co jeno tam było, a było tam skarbów niemało, wynosili. A jescze o nowym fortelu, chcąc Polakom niecnotę wyrządzić, przemyślał, który ten był.
Po zgorzeniu miasta trzeciego dnia już się ze wszystkim na szkuty z zamku wyniosszy, prochów po kilka beczek w rogach sklepów zamkowych, we trzech angułach od Wisły, zasadzili, pewną miarę lontów, na dwie godzin umiarkowanych, zapaliwszy i skrycie do prochów przytknąwszy. Które jako też już dogorywały, oni też tymczasem wszyscy z zamku i spiklerza na szkuty ustąpili, a wojsku od miasta bramę jakoby otworzyli.
Skoczyło wojsko, ochotnik po nad brzegami Wisły do nich z pistoletów i
Skrót tekstu: JemPam
Strona: 186
Tytuł:
Pamiętnik dzieje Polski zawierający
Autor:
Mikołaj Jemiołowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1683 a 1693
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1693
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Dzięgielewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
"DIG"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
2000
, i multyplikowane, do koła opasują Miasta. Pierwsze są z Francuska Bastiony Beluardy z Niemiecka Bolwerki. Drugie Kortyny, A wsamej rzeczy różnie łamany wał. Beluard: jest część fortyfikacyj graniasta i naroźnia to jest wał bardziej wpuszczony. Którego struktury uwaga u Architektów najwięcej zawisła na liniach albo ścianach z których się składa, i angułach albo kątach tychże ścian. 1. Front Beluarda: są te dwie ściany składające róg Wału najdalej wychodzący z linii wału. Róg zaś sam, jest Anguł Beluardu. 2. Skrzydła: albo ramiona po Francusku Flanki. Po Niemiecku Fligel są ściany perpendykularnie osadzone w linii wału z tykające się z frontem Beluardu. 3
, y multyplikowane, do koła opasuią Miasta. Pierwsze są z Francuska Bastyony Beluardy z Niemiecka Bolwerki. Drugie Kortyny, A wsamey rzeczy rożnie łamany wał. Beluard: iest część fortyfikacyi graniasta y naroźnia to iest wał bardziey wpuszczony. Ktorego struktury uwaga u Architektow naywięcey záwisła ná liniach álbo ścianach z ktorych się składa, y angułách álbo kątách tychże ścian. 1. Front Beluarda: są te dwie ściany składaiące rog Wału naydáley wychodzący z linii wału. Rog zaś sąm, iest Anguł Beluardu. 2. Skrzydła: álbo ramiona po Francusku Flanki. Po Niemiecku Fligel są ściany perpendykularnie osadzone w linii wału z tykaiące się z frontem Beluardu. 3
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: F3v
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
sześć graniastą figurę fortecy. 2do. Jeden bok figury podziel na części pięć równych, a z tych jednę część na części 10. równych, a mieć będziesz tak wydzieloną linią za skalę mierniczą. 3tio. Zabrawszy w cyrkiel jednę część z piąciu przerzeczonej skali, według tegoż otworu, położywszy jednę nogę cyrkla nanaroźnikach albo angułach figury, poodcinaj po wszystkich bokach tę piątą część. A z nich mieć będziesz szyje beluardów. 4to. Zabrawszy w cyrkiel z dziesiąciu części skali, jedną więcej nad liczbę boków figury: na przykład względem fortecy sześćgranistej, części 7. wystaw perpendykularnie tej długości linie po końcach szyj beluardów. A z nich mieć będziesz skrzydła
sześć graniastą figurę fortecy. 2do. Jeden bok figury podziel ná części pięć rownych, á z tych iednę część ná części 10. rownych, á mieć będziesz ták wydzieloną linią za skalę mierniczą. 3tio. Zabrawszy w cyrkiel iednę część z piąciu przerzeczoney skali, według tegoż otworu, położywszy iednę nogę cyrkla nánaroźnikach álbo angułach figury, poodcinay po wszystkich bokach tę piątą część. A z nich mieć będziesz szyie beluárdow. 4to. Zabrawszy w cyrkiel z dziesiąciu części skali, iedną więcey nad liczbę bokow figury: ná przykład względem fortecy sześćgranistey, części 7. wystaw perpendykularnie tey długości linie po końcach szyi beluardow. A z nich mieć będziesz skrzydła
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: G3
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
co i Rawelinów. Zaczym z jednejże tablicy pod liczbą XXIII. położonej biorą swoję Ichnografią i Ortografią. Tej jednak fortyfikacyj zewnętrznej rzadko zażywają Architekci wojenni, jako uważa Wolf. Iż dla odległości swojej od fortecy, z niej obrony mieć nie może. J gdyby w ręce nieprzyjacielskie się dostała, bezpieczną zasłonę miałby nieprzyjaciel w angułach frontu tej fortyfikacyj, i z nich jako z gotowej już bateryj łatwiej mógłby bombardować fortecę. O Rogach.
XXVI. Rogi jest fortyfikacja zewnętrzna, na froncie swoim po połowie bastionu mająca, a we środku między niemi nakształt kortyny: dla którego podobieństwa do rogów, toż bierze imię Zwyczajnie ma swoje miejsce przeciwko kortynie
co y Rawelinow. Zaczym z iedneyże tablicy pod liczbą XXIII. położoney biorą swoię Jchnografią y Ortografią. Tey iednak fortyfikácyi zewnętrzney rzadko zażywaią Architekci woienni, iáko uważa Wolff. Jż dla odległości swoiey od fortecy, z niey obrony mieć nie może. J gdyby w ręce nieprzyiacielskie się dostałá, bespieczną zasłonę miałby nieprzyiaciel w angułach frontu tey fortyfikácyi, y z nich iáko z gotowey iuż bateryi łatwiey mogłby bombardowáć fortecę. O Rogach.
XXVI. Rogi iest fortyfikácya zewnętrzna, ná froncie swoim po połowie bastyonu maiąca, á we szrodku między niemi nakształt kortyny: dla ktorego podobieństwa do rogow, toż bierze imię Zwyczaynie ma swoie mieysce przeciwko kortynie
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: I2
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
CZĘŚCI I. podaje zebranie terminów Geometrycznych, porządkiem liter w obiecadle. w CZĘŚCI II. wypisuje definicje: w CZĘŚCI III. podaje Sentencje albo prawdy, dowodów nie potrzebujące, przeto, że są przez się jasne. w ZABAWIE II. Uczy Rysowania, i Dzielenia wszelakich Linij. w ZABAWIE III. Daje nauki o Angułach. w ZABAWIE IV. Rysuje wszelkie Figury Płaskie. w ZABAWIE V. Przemienia figury Płaskie jednę w drugą. w ZABAWIE VI. Podaje własności Linij, i Figur, tak Płaskich jako i Pełnych. w ZABAWIE VII. Uczy wymiaru wszelkich linij długich, wysokich, i głębokich. w ZABAWIE VIII. Mierzy Obwód każdej
CZĘSCI I. podáie zebránie terminow Geometrycznych, porządkiem liter w obiecádle. w CZĘSCI II. wypisuie definicye: w CZĘSCI III. podáie Sentencye álbo prawdy, dowodow nie potrzebuiące, przeto, że są przez się iásne. w ZABAWIE II. Vczy Rysowánia, y Dzielenia wszelákich Liniy. w ZABAWIE III. Dáie náuki o Angułách. w ZABAWIE IV. Rysuie wszelkie Figury Płáskie. w ZABAWIE V. Przemienia figury Płáskie iednę w drugą. w ZABAWIE VI. Podáie własności Liniy, y Figur, ták Płáskich iáko y Pełnych. w ZABAWIE VII. Vczy wymiáru wszelkich liniy długich, wysokich, y głębokich. w ZABAWIE VIII. Mierzy Obwod káżdey
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 5
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
