do rozmierzania odległości zbyt dalekich, według tej Nauki, sznurem i dwiema sznurkami, użyjesz Tablice mierniczej, i Linii z celami: prędko i doskonale takowe rozmierzanie odprawisz, sznur UCBL ustawiając Linią Celową nad DB: i linią ESD wzrokiem prowadząc z punktu E, przez Z, do D. Sznurek zaś EB, zaciągając do angułu krzyżowego CBE, przez B, przystawiwszy pod B, anguł H, Kwadratu HGFL, na Tablicy mierniczej gotowego; a ścianę jednę HG tegoż kwadratu podłożywszy pod sznur UCBL, i po ścianie drugiej HL tegoż Kwadratu, wyciągając sznurek BE. Nakoniec sznurek GC, tymże sposobem stanie w punkcie C, krzyżowym
do rozmierzánia odległośći zbyt dálekich, według tey Náuki, sznurem y dwiemá sznurkámi, vżyiesz Tablice mierniczey, y Linii z celami: prędko y doskonále tákowe rozmierzánie odpráwisz, sznur VCBL vstáwiáiąc Liniią Celową nád DB: y liniią ESD wzrokiem prowádząc z punktu E, przez S, do D. Sznurek záś EB, záćiągáiąc do ángułu krzyżowego CBE, przez B, przystáẃiwszy pod B, ánguł H, Kwádratu HGFL, ná Tablicy mierniczey gotowego; á śćiánę iednę HG tegoż kwadratu podłożywszy pod sznur VCBL, y po śćiánie drugiey HL tegoż Kẃádratu, wyćiągáiąc sznurek BE. Nákoniec sznurek GC, tymże sposobem stánie w punkćie C, krzyżoẃym
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 23
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
znak będzie nieomylny, że perpendykuł instrumentowy doskonale stawia instrument. Jeżeli między nimi będzie jaka różnica, trzeba z tyłu wiszącego poprawić, aby się zgadzał z perpendykułem zawieszonym na ścianie GS przedniej. 3.Odległość LM, Od mierniczego do spodu wysokości, nie ma się brać od spodu pachołka na którym instrument stoi; ale od angułu L, triangułu LST, wyrażonego na instrumencie. 4.Ieżeli wysokość kończy się ostro, jako wieże, dzwonice, dachy etc: Odległość LM, ma się brać do tego średniego punktu Wysokości, na którymby kulka perpendykułu spuszczonego od punktu wierzchu, stanęła we srzodku naprzykład Wieży, nie przy jej ścianie. Jakoby
znák będźie nieomylny, że perpendykuł instrumentowy doskonále stáwia instrument. Ieżeli między nimi będźie iáka roźnicá, trzebá z tyłu wiszącego popráwić, áby się zgadzał z perpendykułem záwieszonym ná śćiánie GS przedniey. 3.Odległość LM, Od mierniczego do spodu wysokośći, nie ma się bráć od spodu páchołká ná ktorym instrument stoi; ále od ángułu L, tryángułu LST, wyrażonego ná instrumenćie. 4.Ieżeli wysokość kończy się ostro, iáko wieże, dzwonice, dáchy etc: Odległość LM, ma się bráć do tego srzedniego punktu Wysokośći, ná ktorymby kulká perpendykułu spuszczonego od punktu wierzchu, stánęłá we srzodku náprzykład Wieży, nie przy iey ściánie. Iákoby
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 35
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
być w jednej linii Horyzontalnej, abo Poziomej FC, z punktem spodu wysokości CD. Gdyż wyższy od C jaki jest M, umniejszyłby wysokości: niższy zaś, przyczyniłby jej. Także gdy się Geometry Część 2. E2 wymierzanie przez dwie stacje odprawuje, obiedwie mają być na jednejże linii Horyzontalnej. 7.Wysokość angułu L instrumentu abo M: od ziemie F, masz zawsze przydać do wyrachowanej wysokości. 8.Miejsce z którego Mierniczy zechce wymierzać wysokość lubo Dostępną, lubo Niedostępną, ma być proporcjonalnie odległe samej wysokości: to jest nie bardzo odległe: aby ile być może, Odległość ML, nie nazbyt znacznie różna była od od wysokości
bydź w iedney linii Horizontálney, ábo Poźiomney FC, z punktem spodu wysokośći CD. Gdyż wyższy od C iáki iest M, vmnieyszyłby wysokośći: niszszy záś, przyczyniłby iey. Także gdy się Geometry Część 2. E2 wymierzánie przez dwie stácye odpráwuie, obiedwie máią bydź ná iedneyże linii Horyzontálney. 7.Wysokość ángułu L instrumentu ábo M: od źiemie F, masz záwsze przydáć do wyráchowáney wysokośći. 8.Mieysce z ktorego Mierniczy zechce wymierzáć wysokość lubo Dostępną, lubo Niedostępną, ma bydź proporcyonálnie odległe sámey ẃysokośći: to iest nie bárdzo odległe: áby ile bydź może, Odległość ML, nie názbyt znácznie rożna była od od wysokośći
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 36
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Wymierzaniu Wysokości. Figura 2. Tabl. 4. przy Karcie 9. Zabawa VII. Rozdżyał III.
A gdy odjąwszy linią z Celami, obejmiesz cyrklem samę qt, i przemierzysz na boku skali; pokaże skala miarę Wysokości SP, łokci 23. naprzykład. Do której przydawszy PM, to jest NC, wysokość angułu C tablice od ziemi, łokci 2: będzie wiadoma cała wysokość MZ łokci 25, bez rachowania pracowitego. Ponieważ według Fundamentu Nauki 13. Jako Cq, w cząstkach skale, do CP, w łokciach: tak qt, w cząstkach, do PZ, w łokciach. Nauka XXXIX. Trzeci sposób wymierzania Tablicą Miernicza Wysokości
Wymierzániu Wysokośći. Figurá 2. Tabl. 4. przy Kárćie 9. Zábáwá VII. Rozdżiał III.
A gdy odiąwszy liniią z Celámi, obeymiesz cyrklem sámę qt, y przemierzysz ná boku skáli; pokaże skálá miárę Wysokośći ZP, łokći 23. náprzykład. Do ktorey przydawszy PM, to iest NC, wysokość ángułu C tablice od żiemi, łokći 2: będźie wiádoma cáła wysokość MZ łokći 25, bez ráchowánia prácowitego. Ponieważ według Fundámentu Náuki 13. Iáko Cq, w cząstkách skále, do CP, w łokćiách: ták qt, w cząstkách, do PZ, w łokćiách. NAVKA XXXIX. Trzeći sposob wymierzánia Tablicą Miernicza Wysokośći
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 38
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
3505 9166ny SG: trzecią 60, odległość LM, to jest FC: gdy uczynisz. Jako ściana cała SL, 1000; do części odciętych z ściany SG, 650. Tak Odległość FC, to jest LM 60: do czwartego; wynidzie Wysokość MD łokci 39. Którym przydawszy CM, to jest FL, wysokość angułu insztrumentu łokci 2, stanie zupełna wysokość CD łokci 41. według Fundamentu Nauki 13 tej Zabawy 7. o Wymierzaniu Wysokości.
PRZESTROGI. Jeżeliby linia Celowa, stanęła na G; Wysokość będzie równa odległości. Jeżeli padnie na ścianę GH, przeszedszy ścianę SG; nanotuj punkt T. nie na ścianie GS tablice, ale
3505 9166ny SG: trzećią 60, odległość LM, to iest FC: gdy vczynisz. Iáko śćiáná cáła SL, 1000; do częśći odćiętych z śćiány SG, 650. Ták Odległość FC, to iest LM 60: do czwartego; wynidżie Wysokość MD łokći 39. Ktorym przydawszy CM, to iest FL, wysokość ángułu insztrumentu łokći 2, stánie zupełna wysokość CD łokći 41. według Fundámentu Náuki 13 tey Zábáwy 7. o Wymierzániu Wysokośći.
PRZESTROGI. Ieżeliby liniia Celowa, stánęłá ná G; Wysokość będźie rowna odległośći. Ieżeli pádnie ná śćiánę GH, przeszedszy śćiánę SG; nánotuy punkt T. nie na śćiánie GS tablice, ále
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 39
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, stanie zupełna wysokość CD łokci 41. według Fundamentu Nauki 13 tej Zabawy 7. o Wymierzaniu Wysokości.
PRZESTROGI. Jeżeliby linia Celowa, stanęła na G; Wysokość będzie równa odległości. Jeżeli padnie na ścianę GH, przeszedszy ścianę SG; nanotuj punkt T. nie na ścianie GS tablice, ale na linii bliższej angułu L, krzyżowej ścianie SL, jakie linie NK, ZO, masz w figurze 2. Tablice 4. przeciwko karcie 9. W której figurze, gdyby linia z Celami przypadła na e, linii NK; uczyniłbyś: Jako HN 500 części (połowica całej HG 1000.) do Nie: tak LM,
, stánie zupełna wysokość CD łokći 41. według Fundámentu Náuki 13 tey Zábáwy 7. o Wymierzániu Wysokośći.
PRZESTROGI. Ieżeliby liniia Celowa, stánęłá ná G; Wysokość będźie rowna odległośći. Ieżeli pádnie ná śćiánę GH, przeszedszy śćiánę SG; nánotuy punkt T. nie na śćiánie GS tablice, ále ná linii bliszszey ángułu L, krzyżowey śćiánie SL, iákie liniie NK, ZO, masz w figurze 2. Tablice 4. przećiwko kárćie 9. W ktorey figurze, gdyby liniia z Celami przypádłá ná e, linii NK; vczyniłbyś: Iáko HN 500 części (połowicá cáłey HG 1000.) do Ne: ták LM,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 39
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
2. Około srzodka figury naznacz punkt jeden, do którego, i do końca ostatniej linii odległej od pierwszej; przystawiwszy linią Stolarską, rozerzniej podle linii wciąż połkarty.) (3. Od tegoż punktu we srzodku obranego, uczyń przeznięcia tejże karty, aż ku każdemu angułowi blisko, nie dochodząc jednak do żadnego angułu, ale wszytkie nieprzerznięte zostawując, a za nimi ostatki karty przerzynając, żeby sztuki karty w angułach nieprzerzniete, dopuściły się rozemknąć według potrzeby.) (4. Rozbij inszą kartę na stole całą, któraby porzniętej wystarczyła; i przylep do niej woskiem sztuki ponarzynane, tak ich ustawiając, aby koniec linii na ostatniej sztucce
2. Około srzodká figury náznácz punkt ieden, do ktorego, y do końcá ostátniey linii odległey od pierwszey; przystáwiwszy liniią Stolárską, rozerzniey podle linii wćiąż połkárty.) (3. Od tegoż punktu we srzodku obránego, vczyń przeznięćia teyże kárty, áż ku káżdemu ángułowi blisko, nie dochodząc iednák do żadnego ángułu, ále wszytkie nieprzerznięte zostáwuiąc, á zá nimi ostátki karty przerzynáiąc, żeby sztuki kárty w ángułách nieprzerzniete, dopuśćiły się rozemknąć według potrzeby.) (4. Rozbiy inszą kártę ná stole cáłą, ktoraby porzniętey wystárczyłá; y przylep do niey woskiem sztuki ponárzynáne, ták ich vstáwiáiąc, áby koniec linii ná ostátniey sztucce
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 62
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, uczyń jako CD, 800, do DH 400. Tak CN dłuższa 1000, do czwartego. Wynidzie miara ściany dłuższej NL, w łokciach 500. Także ściany CL dłuższej, łokci 1117: i 1. ze 2. Nauka III. Dwie ściany triangułu wystawić, i wyrachować, z jednej ściany, i z angułu jednego, wtriangule krzyżokątnym. NIech będzie dana jedna ściana CD, triangułu CDH, łokci 1000, i anguł gradusów 30; a trzeba drugie dwie ściany DH, i CH, wystawić, i wyrachować ich długość. Zrysowawszy linią jakąkolwiek CD, przeniesiesz na nią z skali cząstek 1000, i z końca jej C,
, vczyń iáko CD, 800, do DH 400. Ták CN dłuższa 1000, do czwartego. Wynidżie miárá śćiány dłuższey NL, w łokćiách 500. Tákże śćiány CL dłuższey, łokći 1117: y 1. ze 2. NAVKA III. Dwie śćiány tryángułu wystáwić, y wyráchowáć, z iedney śćiány, y z ángułu iednego, wtryángule krzyżokątnym. NIech będźie dána iedná śćiáná CD, tryángułu CDH, łokći 1000, y ánguł gradusow 30; á trzebá drugie dwie śćiány DH, y CH, wystáwić, y wyráchowáć ich długość. Zrysowawszy liniią iákąkolwiek CD, przenieśiesz ná nię z skáli cząstek 1000, y z końcá iey C,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 65
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
nich postawiwszy liczbę gradusów angułów danych przeniesioną z kwadransa; przez ich punkta F, i K, przeciągnij linie CFH, DKH, przecinające się na H. Będziesz miał szukane ściany DH, CH, i ich miarę przez Naukę 1. Nauka V. Ścianę triangułu niewiadomą, zrysować i wymierzać, zdanych dwóch ścian, i angułu między nimi. NIech będą dane dwie ściany, jedna w łokci 1000, druga w łokci 1310, z angułem gradusów 20; ścianę trzecią, tak znajdziesz. Zrysowawszy jakąkolwiek linią CD; i przenioższy na nią z skale cząstek 1000, miarę jednej danej ściany: przez C przeciągnij drugą linią CH, zawierającą anguł DCH,
nich postáwiwszy liczbę gradusow ángułow dánych przenieśioną z kwádránsá; przez ich punktá F, y K, przećiągniy liniie CFH, DKH, przećináiące się ná H. Będźiesz miał szukáne śćiány DH, CH, y ich miárę przez Náukę 1. NAVKA V. Sćiánę tryángułu niewiádomą, zrysowáć y wymierzáć, zdánych dwoch śćián, y ángułu między nimi. NIech będą dáne dwie śćiány, iedná w łokći 1000, druga w łokći 1310, z ángułem gradusow 20; śćiánę trzećią, ták znaydżiesz. Zrysowawszy iákąkolwiek liniią CD; y przenioszszy ná nię z skále cząstek 1000, miárę iedney dáney śćiány: przez C przećiągniy drugą liniią CH, záwieráiącą ánguł DCH,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 66
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
gdy przez D i H, przeciągniesz linią DH; będziesz miał ścianę triangułu niewiadomą zrysowaną, która przeniesiona na skale, oznajmi jej łokcie 639. Nauka VI. Anguły triangułu znaleźć, miawszy wiadome ściany. PRzystaw kwadrans na rogu, abo na kamieniu Moskiewskim zrysowany, między ściany dane triangułu; Ten pokaże liczbę gradusów, każdego angułu. Jeżelibyś nie miał takiego kwadransa, ale tylko na karcie, abo na blasze; tedy zatoczysz lunety każdego angułu, miarą lunety którejkolwiek obranej, między porysowanymi na kwadransie; i wziąwszy cyrklem miarę każdego angułu, triangułu danego, przystawiać ją będziesz do lunety obranej na kwadransie. Lunety minutowej zażywszy dla wyrachowania minut, krom
gdy przez D y H, przećiągniesz liniią DH; będźiesz miał śćiánę tryángułu niewiádomą zrysowáną, ktora przeniesioná ná skále, oznáymi iey łokćie 639. NAVKA VI. Anguły tryángułu ználeść, miawszy wiádome śćiány. PRzystaw kwádráns ná rogu, ábo ná kámięniu Moskiewskim zrysowány, między śćiány dáne tryángułu; Ten pokaże liczbę gradusow, káżdego ángułu. Ieżelibyś nie miał tákiego kwádránsá, ále tylko ná kárćie, ábo ná blásze; tedy zátoczysz lunety káżdego ángułu, miárą lunety ktoreykolwiek obráney, między porysowánymi ná kwádránśie; y wżiąwszy cyrklem miárę káżdego ángułu, tryángułu dánego, przystáwiáć ią będżiesz do lunety obráney ná kwádránśie. Lunety minutowey záżywszy dla wyráchowánia minut, krom
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 66
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
