, trzy, cztery, pięć i więcej razy multyplikować mogą. Co się stanie w ten sposób. Weś dwa zwierciadła, złoż je w anguł ostry, to jest mniejszy nad krzyżowy, między niemi staw rzecz jaką. Obaczysz po kilka razy w jednym zwierciedle rzecz multyplikowaną, a tym więcej, im ostrzejszy będzie anguł. Gdyż nie tylko sama rzecz wyda się w zwierciedle, ale obrazek z jednego zwierciadła w drugim inny podobny sobie malując, ten drugi wzajem pierwszemu siebie podając, a ten inny oddając, tym sposobem multyplikują aparencją jednej rzeczy. XII. Dziewiąta własność jest. Dwa zwierciadła w pewnej swojej sytuacyj deformują osobę ludzką i jako monstrum
, trzy, cztery, pięć y więcey razy multyplikować mogą. Co się stánie w ten sposob. Weś dwa zwierciadła, złoż ie w anguł ostry, to iest mnieyszy nad krzyzowy, między niemi staw rzecz iáką. Obaczysz po kilka razy w iednym zwierciedle rzecz multyplikowaną, á tym więcey, im ostrzeyszy będzie anguł. Gdyż nie tylko sama rzecz wyda się w zwierciedle, ále obrazek z iednego zwierciadła w drugim inny podobny sobie maluiąc, ten drugi wzaiem pierwszemu siebie podáiąc, á ten inny oddaiąc, tym sposobem multyplikuią apparencyą iedney rzeczy. XII. Dziewiąta własność iest. Dwa zwierciadła w pewney swoiey sytuácyi deformuią osobę ludzką y iáko monstrum
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Y2
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
mając Tablicę mierniczą, o której będzie niżej: Wszakże iż wroźnych okazjach tak Geometra jako i Architekt potrzebują Węgielnice, nie zdało mi się jej opuścić między Instrumentami.
Węgielnica tedy jest Instrument ze dwóch linij do węgła krzyżowego złożonych, jako w figurze HCF. Bywają Węgielnice drewniane, mosiężne, żelazne. Tak się robią jako anguł krzyżowy, o którym masz w Zabawie 3 Naukę 2, i 3. Albo jako linie Krzyżowe w Zabawie 2. w Naukach 3. 4. 6 10. 11. 12. 113. 14. Potrzebie nagłej wygadzając, gdy Cyrkla mieć nie możesz, użyj tych dwóch sposobów na wystawienie Węgielnice. Wystawienia Węgielnice doskonałej
máiąc Tablicę mierniczą, o ktorey będźie niżey: Wszákże iż wroźnych okázyách ták Geometrá iáko y Architekt potrzebuią Węgielnice, nie zdáło mi się iey opuśćić między Instrumentámi.
Węgielnicá tedy iest Instrument ze dwoch liniy do węgłá krzyżowego złożonych, iáko w figurze HCF. Bywáią Węgielnice drewniáne, mośiężne, żelázne. Ták się robią iáko ánguł krzyżowy, o ktorym masz w Zábáwie 3 Náukę 2, y 3. Albo iáko liniie Krzyżowe w Zábáwie 2. w Náukách 3. 4. 6 10. 11. 12. 113. 14. Potrzebie nagłey wygadzáiąc, gdy Cyrklá mieć nie możesz, vżyy tych dwoch sposobow ná wystáwięnie Węgielnice. Wystáwięnia Węgielnice doskonáłey
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 2
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
albo ławie, zrysuj podle spodu FV, srzodwagi, linią na stole, albo ławie, i naznacz na niej wkońcach V, F, srzodwagi, punkta V, F, a na samej srzodwagi ramieniu SF, wyniosłym ku gorze, naznacz przy N, punkt pod nitką wolno wiszącą. Potym obróciwszy srzodwagę, żeby anguł F, stanął na punkcie V, a koniec V, na F, między punktami V, F, linii na stole albo ławie zrysowany, nie odstępując ramieniem UF, od tej linii; gdy się uspokoi nitka z kulką, naznacz na ramieniu SF, przy N, drugi punkt pod nitką właśnie obok pierwszemu punktowi,
álbo łáwie, zrysuy podle spodu FV, srzodwagi, liniią ná stole, álbo łáwie, y náznácz ná niey wkońcách V, F, srzodwagi, punktá V, F, á ná sámey srzodwagi rámięniu SF, wyniosłym ku gorze, náznácz przy N, punkt pod nitką wolno wiszącą. Potym obroćiwszy srzodwagę, żeby ánguł F, stánął ná punkćie V, á koniec V, ná F, między punktámi V, F, linii ná stole álbo łáwie zrysowány, nie odstępuiąc rámięniem VF, od tey linii; gdy się vspokoi nitká z kulką, náznácz ná rámięniu SF, przy N, drugi punkt pod nitką właśnie obok pierwszemu punktowi,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 4
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tak MN do mn. A tak, że zrozmierzenia, ściana MB tyle ma łokci, ile cząstek z Skali ściana mb: toć i ściana MN, tyle ma łokci, ile mn, cząstek. Co się miało demonstrować. PRZESTROGI I. Zmierzywszy bn, na Skali, będziesz miał wymierzoną i BN. 2. Anguł BMN może być ostry, nie tylko krzyżowy. 3.Odległość MB, obierać słuszną żeby anguł N, nie był zbyt ostry. 4.Na terminie N, obierać, znak jako nasubtelniejszy, w któryby oko umierzyło tak od B, jako i od M. 5.mb, brać na karcie słuszną;
ták MN do mn. A ták, że zrozmierzęnia, śćiáná MB tyle ma łokci, ile cząstek z Skáli sćiáná mb: toć y śćiáná MN, tyle ma łokći, ile mn, cząstek. Co się miáło demonstrowáć. PRZESTROGI I. Zmierzywszy bn, ná Skáli, będźiesz miał ẃymierzoną y BN. 2. Anguł BMN może bydź ostry, nie tylko krzyżowy. 3.Odległość MB, obieráć słuszną żeby ánguł N, nie był zbyt ostry. 4.Ná terminie N, obieráć, znák iáko násubtelnieyszy, w ktoryby oko vmierzyło ták od B, iáko y od M. 5.mb, bráć ná kárćie słuszną;
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 16
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
cząstek z Skali ściana mb: toć i ściana MN, tyle ma łokci, ile mn, cząstek. Co się miało demonstrować. PRZESTROGI I. Zmierzywszy bn, na Skali, będziesz miał wymierzoną i BN. 2. Anguł BMN może być ostry, nie tylko krzyżowy. 3.Odległość MB, obierać słuszną żeby anguł N, nie był zbyt ostry. 4.Na terminie N, obierać, znak jako nasubtelniejszy, w któryby oko umierzyło tak od B, jako i od M. 5.mb, brać na karcie słuszną; choćby po 2. abo po 3. Ábo po 5. abo na koniec i po 10
cząstek z Skáli sćiáná mb: toć y śćiáná MN, tyle ma łokći, ile mn, cząstek. Co się miáło demonstrowáć. PRZESTROGI I. Zmierzywszy bn, ná Skáli, będźiesz miał ẃymierzoną y BN. 2. Anguł BMN może bydź ostry, nie tylko krzyżowy. 3.Odległość MB, obieráć słuszną żeby ánguł N, nie był zbyt ostry. 4.Ná terminie N, obieráć, znák iáko násubtelnieyszy, w ktoryby oko vmierzyło ták od B, iáko y od M. 5.mb, bráć ná kárćie słuszną; choćby po 2. ábo po 3. Ábo po 5. ábo ná koniec y po 10
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 16
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
wzrokiem wyznaczonej na ziemi. Zaczym jako się ma QO, abo OM, do NM, na karcie w częściach skali, tak QO, abo OM, do NM na ziemi, włokciach, według Punktu 4. Własności 153. Zabawy 6. Czytaj i Naukę 65, Zabawy 4. PRZESTROGI 1. Jeżeliby anguł N, wtriangule QNO, trafił się bardzo ostry, zaczym przecięcie linij NO, i NQ rozciągłe, któreby nie wydało doskonale punktu N. Trzeba jeszcze będzie z punktu Q, prowadzić Dukt linii QKs, od Q do X, tak na ziemi, jako i na karcie; i dopiero z punktu X,
wzrokiem wyznáczoney na źiemi. Záczym iáko się ma QO, ábo OM, do NM, ná kárćie w częśćiách skáli, ták QO, ábo OM, do NM ná źiemi, włokćiách, według Punktu 4. Własnośći 153. Zábáwy 6. Czytay y Náukę 65, Zábáwy 4. PRZESTROGI 1. Ieżeliby ánguł N, wtryángule QNO, tráfił się bárdzo ostry, záczym przećięćie liniy NO, y NQ rośćiągłe, ktoreby nie wydáło doskonale punktu N. Trzebá ieszcze będźie z punktu Q, prowádźić Dukt linii QX, od Q do X, ták ná źięmi, iáko y ná kárćie; y dopiero z punktu X,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 20
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, mają być obierane ku odleglości niedostępnej N, nie oddalając się za M, jako w figurze. 3.Ieżelibyś nie przybierał czwartej stacyj X, do pierwszych trzech M, O, Q: linia OQ, ile miejsce zniesie, niech będzie jako nadłuższa: Linia MO, jako nakrotsza. Żeby triangułu QNO, anguł N, tym bardziej odstępował od ostrego, im ścianę QO przeciwną, będzie miał dłuższą. 4.Gdy dukty MO, OQ, będą po kilku set, abo tysięcy łokci: te miary w częściach, przenoś na kartę, nie z boku skali, ale z samej skali, na 1000, części wydzielonej.
, máią bydź obieráne ku odleglośći niedostępney N, nie oddaláiąc się zá M, iáko w figurze. 3.Ieżelibyś nie przybierał czwartey stacyi X, do pierwszych trzech M, O, Q: liniia OQ, ile mieysce znieśie, niech będźie iako nadłuższa: Liniia MO, iáko nakrotsza. Zeby tryangułu QNO, ánguł N, tym bárdźiey odstępował od ostrego, im ściánę QO przećiwną, będźie miał dłuższą. 4.Gdy dukty MO, OQ, będą po kilku set, ábo tyśięcy łokći: te miáry w częśćiách, przenoś ná kártę, nie z boku skáli, ale z samey skali, ná 1000, częśći wydźieloney.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 21
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przyczyny nie wiedzą: że często wola dać pokoj tej nauce, aniżeli doświadczenia próżno ponawiać, które rozumieją samym Aniołom służy, nie ludżyom. Wszakże kto zachowa następujące przestrogi w Wymierzaniu Wysokim, może ich mierzać bez żadnej omyłki. PRZESTROGA. 1. Instrument wszelki niech ma ścianę SG, doskonale krzyżową samej SL: gdyż anguł LSG bynamniej rozwarty, przyczynia wysokości; a ostry umniejsza. 2.Perpendykuł do którego się Instrument jakikolwiek ustawia; ścianę GS, powinien jako nadoskonalej trzymać krzyżowym postanowieniem względem poziomej linii LM: i tak go trzeba wiążać wtyle G, żeby się nie zawieszał bynaniej na grzbiecie instrumentu.
Gotowego Instrumentu nie zawadzi sprobować, jeżeli
przyczyny nie wiedzą: że często wola dáć pokoy tey náuce, ániżeli doświádczenia prożno ponawiáć, ktore rozumieią sámym Anyołom służy, nie ludżiom. Wszákże kto záchowa nástępuiące przestrogi w Wymierzániu Wysokim, może ich mierzáć bez żadney omyłki. PRZESTROGA. 1. Instrument wszelki niech ma śćiánę SG, doskonále krzyżową sámey SL: gdyż anguł LSG bynamniey rozwárty, przyczynia ẃysokośći; á ostry vmnieysza. 2.Perpendykuł do ktorego się Instrument iákikolwiek vstáwia; śćianę GS, powinien iáko nadoskonáley trzymáć krzyżowym postánowieniem względem poźiomney linii LM: y ták go trzeba wiążáć wtyle G, żeby się nie záwieszał bynaniey ná grzbiećie instrumentu.
Gotowego Instrumentu nie záwádźi sprobować, ieżeli
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 35
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przystępna do C; i miejysce F, z którego masz mierzać daną Wysokość CD. Redy Naprzód: Odległość FC przemierz po prostu z pilnością, (która niech będzie naprzykład łokci 60.) Potym postawiwszy do perpendykułu Tablicę Mierniczą na Pachołku FL, (abo na stołku prostym, wysokim naprzykład łokci 2) żeby anguł L Tablice, stanął nad F; upatrz przez linią z Celami, przystawioną do Igiełki w anguł L wbitej, wierzch D, wysokości CD, i nanotuj punkt T odcięty linią celową na ścianie GS; i odmierz na skali, część odciętą ST. (650 na przykład części.) Toż miawszy wiadome trzy liczby:
przystępna do C; y mieyysce F, z ktorego masz mierzáć dáną Wysokość CD. Redy Náprzod: Odległość FC przemierz po prostu z pilnośćią, (ktora niech będźie náprzykład łokći 60.) Potym postáwiwszy do perpendykułu Tablicę Mierniczą ná Páchołku FL, (ábo ná stołku prostym, wysokim náprzykład łokći 2) żeby ánguł L Tablice, stánął nád F; vpátrz przez liniią z Celámi, przystáwioną do Igiełki w ánguł L wbitey, wierzch D, wysokośći CD, y nánotuy punkt T odćięty liniią celową ná śćiánie GS; y odmierz ná skáli, część odćiętą ST. (650 ná przykład częśći.) Toż miawszy wiádome trzy liczby:
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 38
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
ściany dłuższej NL, w łokciach 500. Także ściany CL dłuższej, łokci 1117: i 1. ze 2. Nauka III. Dwie ściany triangułu wystawić, i wyrachować, z jednej ściany, i z angułu jednego, wtriangule krzyżokątnym. NIech będzie dana jedna ściana CD, triangułu CDH, łokci 1000, i anguł gradusów 30; a trzeba drugie dwie ściany DH, i CH, wystawić, i wyrachować ich długość. Zrysowawszy linią jakąkolwiek CD, przeniesiesz na nią z skali cząstek 1000, i z końca jej C, zrysujesz lunetę EF, a wziąwszy cyrklem z kwadransa gradusów 30, przeniesiesz na EF.
Potym przez C, i
śćiány dłuższey NL, w łokćiách 500. Tákże śćiány CL dłuższey, łokći 1117: y 1. ze 2. NAVKA III. Dwie śćiány tryángułu wystáwić, y wyráchowáć, z iedney śćiány, y z ángułu iednego, wtryángule krzyżokątnym. NIech będźie dána iedná śćiáná CD, tryángułu CDH, łokći 1000, y ánguł gradusow 30; á trzebá drugie dwie śćiány DH, y CH, wystáwić, y wyráchowáć ich długość. Zrysowawszy liniią iákąkolwiek CD, przenieśiesz ná nię z skáli cząstek 1000, y z końcá iey C, zrysuiesz lunetę EF, á wżiąwszy cyrklem z kwádránsá gradusow 30, przenieśiesz ná EF.
Potym przez C, y
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 65
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
