Imperium w nie wnidzie. Kozacy rebelizanci przez Zółkiewskiego zniesieni i uskromieni, i Nalewajko Wódz ich przyprowadzony do Warszawy głowy pozbył. W Dziedzicznym zaś Królestwie Szwedzkim rebelie się wszczeły. Roku 1597. Karol Stryj Królewski Sejm złożył, i Rząd absolutny fundowac sobie począł w Szwecyj, Fortece osadził własnemi Garnizonami, i komendantami sobie wiernemi, Apelacyj żadnej do Zygmunta nie pozwolił, Katolicką Wiarę zniósł; o czym Piasecki fol: 175. Roku 1598. Anna Królowa umarła, z zmarłej Syn żywy dobyty i ochrzczony umarł. Do Szwecyj Samuel Łaski Posłem wysłany, ale bez skutku powrócił. Król rekoncyliowany z Zamojskim broniącym Praw Ojczystych, z pozwoleniem Sejmu Roku 1599. pojechał
Imperium w nie wnidźie. Kozacy rebellizanći przez Zółkiewskiego znieśieni i uskromieni, i Nalewayko Wódz ich przyprowadzony do Warszawy głowy pozbył. W Dźiedźicznym zaś Królestwie Szwedzkim rebellie śię wszczéły. Roku 1597. Karol Stryi Królewski Seym złożył, i Rząd absolutny fundowac sobie począł w Szwecyi, Fortece osadźił własnemi Garnizonami, i kommendantami sobie wiernemi, Apellacyi żadney do Zygmunta nie pozwolił, Katolicką Wiarę zniósł; o czym Piasecki fol: 175. Roku 1598. Anna Królowa umarła, z zmarłey Syn żywy dobyty i ochrzczony umarł. Do Szwecyi Samuel Łaski Posłem wysłany, ale bez skutku powróćił. Król rekoncyliowany z Zamoyskim broniącym Praw Oyczystych, z pozwoleniem Seymu Roku 1599. pojechał
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 73
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Przedtym jednak Bolesław Pudycus uprzywilejował był Biskupów Krakowskich Książętami się tytułować z kondycją, żeby Króla raz w Rok czestowali, i przez dobra ich przejeżdżającemu radzi byli, o czym Kromer. Biskupi Krakowscy jako Książęta Siewierscy mają absolutny Rząd w Księstwie swoim, i przy delegowanych od Kapituły dwóch Kanonikach sądzą na Trybunale Siewierskim sprawy tego Księstwa bez apelacyj i mają w Księstwie tym Urzędników Ziemskich, i Sędziów Ziemskich, i Grodzkich. KAPITUŁA KRAKOWSKA złożona jest z Prałatów 7. gdzie pierwszym Prałatem jest Dziekan, Archidiakon, Proboszcz, Scholastyk, Kantor, Kustosz, i Kanclerz. Kanoników Szlachty wywiedzionych z 4. Herbów stwierdzonych reformacjami 24. Doktorów Teologii 2. Doktorów J.
Przedtym jednak Bolesław Pudycus uprzywilejował był Biskupów Krakowskich Xiążętami śię tytułować z kondycyą, żeby Króla raz w Rok czestowali, i przez dobra ich przejeżdżającemu radźi byli, o czym Kromer. Biskupi Krakowscy jako Xiążęta Siewierscy mają absolutny Rząd w Xięstwie swoim, i przy delegowanych od Kapituły dwóch Kanonikach sądzą na Trybunale Siewierskim sprawy tego Xięstwa bez appellacyi i mają w Xięstwie tym Urzedników Ziemskich, i Sędźiów Ziemskich, i Grodzkich. KAPITUŁA KRAKOWSKA złożona jest z Prałatów 7. gdźie pierwszym Prałatem jest Dźiekan, Archidyakon, Proboszcz, Scholastyk, Kantor, Kustosz, i Kanclerz. Kanoników Szlachty wywiedźionych z 4. Herbów stwierdzonych reformacyami 24. Doktorów Theologii 2. Doktorów J.
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 171
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
na Księstwa Świeckie czyli Dobra przemienione za dyspensą Marcina Lutra. Biskupstwo zaś Warmińskie zostało się w dyspozycyj Monarchów Polskich, po zawojowanych Krzyżakach, o czym niżej pod Prusami, i dla tego dawny i gruntowny Wiary Z. szczep tam się konserwuje. Biskup Warmiński w Warmii jest Książęciem Warmińskim, on sądzi Szlachtę całego Księstwa bez żadnej Apelacyj, i wszystkie Sprawy, i tak jako Biskup Krakowski w Księstwie Siewierskim ma swój Trybunał. Onże prezyduje zawsze w Senacie Pruskim na Generałach Pruskich, i on podczas Interregnum konwokuje Prusy przed Sejmem Elekcyj. Obligowany jest bywać na Synodzie Prowincjalnym Gnieźnieńskim. KAPITUŁA WARMIŃSKA ma Przywilej od Zygmunta I. Roku 1512. wolnej Elekcyj Biskupów
na Xięstwa Swieckie czyli Dobra przemienione za dyspensą Marćina Lutra. Biskupstwo zaś Warmińskie zostało śię w dyspozycyi Monarchów Polskich, po zawojowanych Krzyżakach, o czym niżey pod Prusami, i dla tego dawny i gruntowny Wiary S. szczep tam śię konserwuje. Biskup Warmiński w Warmii jest Xiążęćiem Warmińskim, on sądźi Szlachtę całego Xięstwa bez żadney Appellacyi, i wszystkie Sprawy, i tak jako Biskup Krakowski w Xięstwie Siewierskim ma swóy Trybunał. Onże prezyduje zawsze w Senaćie Pruskim na Generałach Pruskich, i on podczas Interregnum konwokuje Prusy przed Seymem Elekcyi. Obligowany jest bywać na Synodźie Prowincyalnym Gnieznieńskim. KAPITUŁA WARMINSKA ma Przywiley od Zygmunta I. Roku 1512. wolney Elekcyi Biskupów
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 177
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
wraz z Podsędkiem i Pisarzem rozsądzić mogą Sprawę, tak Konstytucja 1557. Sędziowie Ziemscy nie mogą być wraz Grodzkiemi tak Konstytucja 1726. Pisarze Ziemscy z miejsca się ruszyć nie mogą aż po przepisanych Dekretach 1565. Krakowskim pozwolono gdziekolwiek 1590.
Sąd Ziemski nie może tylko graniczne swego Województwa i Ziemskie sprawy sądzić, i może rozsądzić bez Apelacyj Sprawy szacowane do 3000. Konstyt: 1670.
Pisarze Ziemscy podczas pospolitego ruszenia powinni Akta Dekretów mieć swoich K[...] sztellanów.
Księstwo Mazowieckie ma swoje ekscepta, które ciekawemu wolno czytać w Statucie, gdzie Pisarze powinni mieć swoich Podpisków, dla atendencyj Ksiąg tak Konstytucja 1577. ale i w każdej Ziemi są Regenci Ziemscy, Komornicy
wraz z Podsędkiem i Pisarzem rozsądźić mogą Sprawę, tak Konstytucya 1557. Sędźiowie Ziemscy nie mogą być wraz Grodzkiemi tak Konstytucya 1726. Pisarze Ziemscy z mieysca śię ruszyć nie mogą aż po przepisanych Dekretach 1565. Krakowskim pozwolono gdźiekolwiek 1590.
Sąd Ziemski nie może tylko graniczne swego Województwa i Ziemskie sprawy sądźić, i może rozsądźić bez Appellacyi Sprawy szacowane do 3000. Konstyt: 1670.
Pisarze Ziemscy podczas pospolitego ruszenia powinni Akta Dekretów mieć swoich K[...] sztellanów.
Xięstwo Mazowieckie ma swoje excepta, które ciekawemu wolno czytać w Statućie, gdźie Pisarze powinni mieć swoich Podpisków, dla attendencyi Ksiąg tak Konstytucya 1577. ale i w każdey Ziemi są Regenći Ziemscy, Komornicy
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 225
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
albo Tczewo Ekonomia Królewska, etc. O Księstwie i Biskupstwie Warmińskim. Pod num. IV.
Warmia ku północy styka się z Województwem Malborskim, z innych stron w około opasana jest Królestwem Pruskim. Kraj żyzny, obfitujący we wszystko, jeziora i rzeki rybne. Biskup Warmiński jest Panem jego, Rządcą, i Sędzią bez apelacyj. Żadnego Arcy-Biskupa Jurysdykcyj, ale samej tylko Stolicy Apostol. podlega: ma prawo w swojej Diecezyj Palliusza i Krzyża Arcy-Biskupiego zażywać, jest oraz Książęciem Z. R. I. Całe to Księstwo jest Katolickie. Miasto Stół. i Rezydencja Książęcia Biskupa pod num. 8. Heslberg: Inne miasta znaczniejsze są: pod num
albo Tczewo Ekonomia Krolewska, etc. O Xięstwie y Biskupstwie Warmińskim. Pod num. IV.
Warmia ku połnocy styka się z Woiewodztwem Malborskim, z innych stron w około opasana iest Krolestwem Pruskim. Kray żyzny, obfituiący we wszystko, ieziora y rzeki rybne. Biskup Warmiński iest Panem iego, Rządcą, y Sędzią bez appellacyi. Zadnego Arcy-Biskupa Jurisdykcyi, ale samey tylko Stolicy Apostol. podlega: ma prawo w swoiey Diecezyi Palliusza y Krzyża Arcy-Biskupiego zażywać, iest oraz Xiąźęciem S. R. I. Całe to Xięstwo iest Katolickie. Miasto Stoł. y Rezydencya Xiążęcia Biskupa pod num. 8. Heslberg: Inne miasta znacznieysze są: pod num
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 154
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Księstwo także należało do Śląska: Zbigniew Oleśnicki, Kardynał, Biskup Krakowski, nabył je Roku 1443. od Wacława Książęcia Teszyńskiego za sześć tysięcy grzywien groszy szerokich i do Polski przyłączył; darowawszy je wiecznemi czasy Biskupstwu Krakowskiemu, i odtąd Biskupi Krakowscy tytułują się Książętami Siewierskiemi, rządzą się absolutnie w tym Księstwie. Trybunały sądzą bez apelacyj, Urzędników i Szlachty kreują etc. Miasteczka w nim są te: Siewierz Stołeczne Księstwa. Sławków, etc. KARTA XVII. O Województwie Sandomierskim. h. 5.
1mo. Rzeki znaczniejsze w tym Województwie są te: pod znacz. a. Wisła, pod znaczk. I. Pilica dzieląca Województwa WielkoPolskie od Mało
Xięstwo także należało do Sląska: Zbigniew Oleśnicki, Kardynał, Biskup Krakowski, nabył ie Roku 1443. od Wacława Xiążęcia Teszyńskiego za sześć tysięcy grzywien groszy szerokich y do Polski przyłączył; darowawszy ie wiecznemi czasy Biskupstwu Krakowskiemu, y odtąd Biskupi Krakowscy tytułuią się Xiążętami Siewierskiemi, rządzą się absolutnie w tym Xięstwie. Trybunały sądzą bez appellacyi, Urzędnikow y Szlachty kreuią etc. Miasteczka w nim są te: Siewierz Stołeczne Xięstwa. Sławkow, etc. KARTA XVII. O Woiewodztwie Sendomirskim. h. 5.
1mo. Rzeki znacznieysze w tym Woiewodztwie są te: pod znacz. a. Wisła, pod znaczk. I. Pilica dzieląca Woiewodztwa WielkoPolskie od Mało
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 166
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
, miarkowałaby się prawami sprawiedliwości.
Ale podźmy już ad examen tej, której sedem Rzeczpospolita żałoziła in respectabili areopago Trybunału naszego, i obacźmy jeżeli się w nim trzy essentiala attributa znajdują. Authoritas, in tegritas, et capacitas.
Quò ad authoritatem, nie masz co mówić, bo i owszem jego jurysdykcja, sądząc bez apelacyj, jest nad to sufficiens, żeby była respectabilis in statu; ale przez to samo, że jest excessiva, rozumiem że nie jest conveniens statui nostro; Przeto, miasto przyczynienia tej władzy, ziczyłbym ją reducere ad terminum, któryby non excedat, supra authoritatem supremam całej Rzeczypospolitej; ten któryby temu chciał przeczyć,
, miárkowałaby się prawámi spráwiedliwośći.
Ale podźmy iuź ad examen tey, ktorey sedem Rzeczpospolita załoźyła in respectabili areopago Trybunáłu naszego, y obacźmy ieźeli się w nim trzy essentiala attributa znáyduią. Authoritas, in tegritas, et capacitas.
Quò ad authoritatem, nie masz co mowić, bo y owszem iego jurysdykcya, sądząc bez appelácyi, iest nad to sufficiens, źeby była respectabilis in statu; ale przez to samo, źe iest excessiva, rozumiem źe nie iest conveniens statui nostro; Przeto, miásto przyczynienia tey władzy, źyczyłbym ią reducere ad terminum, ktoryby non excedat, supra authoritatem supremam całey Rzeczypospolitey; ten ktoryby temu chćiał przeczyć,
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 135
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
repraesentat Pan swego, traktuje Imieniem Jego, negocjacja jednak Jego, in intantum tylko valida, in quantum od Pana Jego ratyfikowana. Wielkieź to Schisma in statu dwie uznawać Rzeczypospolite, i znosić Jej individuitatem, która Jej legitimitatem czini; a zatym Trybunał nie mogąc usurpare authoritatem Rzeczypospolitej, nie powinien exercere jus supremi Dominii sądzenia bez apelacyj, Jego Jurysdykcja jest derivata od całego Narodu, i powierzona mu per commissionem, z której powinien reddere rationem temu, który go w niej constituit.
Proszę uważać że wszystkie materie, które traktuję, zakładam na tym fundamencie żeby utwierdzić supremam authoritatem, nie należącą tylko jednej szczególnie Rzeczypospolitej; i jako żadna partykularna być nie może
repraesentat Pan swego, traktuie Imieniem Iego, negocyacya iednak Iego, in intantum tylko valida, in quantum od Pana Iego ratyfikowána. Wielkieź to Schisma in statu dwie uznáwáć Rzeczypospolite, y znośić Iey individuitatem, ktora Iey legitimitatem cźyni; á zatym Trybunał nie mogąc usurpare authoritatem Rzeczypospolitey, nie powinien exercere jus supremi Dominii sądzenia bez appelácyi, Iego Jurisdykcya iest derivata od cáłego Národu, y powierzona mu per commissionem, z ktorey powinien reddere rationem temu, ktory go w niey constituit.
Proszę uwaźáć źe wszystkie máterye, ktore traktuię, zakładam na tym fundamenćie źeby utwierdźić supremam authoritatem, nie naleźącą tylko iedney szczegulnie Rzeczypospolitey; y iako źadna partykularna bydź nie moźe
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 136
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
; i Trybunał w takich sprawach, powinien być sądem ultimae instantiae; crimina popełnione nie cierpiąć żadnej dylacyj; non item in causis civilibus; w tych powinna iść apelacja do Rzeczypopolitej, sanè intelligendo że w sprawach, w których strony obiedwie się submittunt Dekretowi Trybunalskiemu, taki Dekret eo ipso validaretur, i nie powinienby subesse apelacyj; w tych zaś w których pars condemnata rozumie się być laesa, żeby miała potestatem appellandi; żeby zaś dowieść mogła suma laesionem, trzeba żeby producat racje przed Rzecząpospolitą, że Dekret ferowany albo przeciwko oczywistej niesprawiedliwości, albo przeciwko prawu, albo contra formalitates juris; aliàs nie mogac się spodziewać kasowania Dekretu, darmo by się
; y Trybunał w takich spráwach, powinien bydź sądem ultimae instantiae; crimina popełnione nie ćierpiąć źadney dylácyi; non item in causis civilibus; w tych powinna iść appellacya do Rzeczypopolitey, sanè intelligendo źe w spráwach, w ktorych strony obiedwie się submittunt Dekretowi Trybunálskiemu, taki Dekret eo ipso validaretur, y nie powinienby subesse appelácyi; w tych zás w ktorych pars condemnata rozumie się bydź laesa, źeby miała potestatem appellandi; źeby záś dowieść mogłá suma laesionem, trzeba źeby producat rácye przed Rzecząpospolitą, źe Dekret ferowány albo przećiwko oczywistey niesprawiedliwośći, albo przećiwko práwu, albo contra formalitates juris; aliàs nie mogac się spodźiewáć kassowánia Dekretu, dármo by się
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 138
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
veto nie mogąc mieć miejsca, tylko in Congressu, gdy się odprawuje per formam Consilii, gdzie materej pobliczne agitantur, tu zaś sprawy tylko partykularnych, sufficit żeby się pod oczima całej Rzeczypospolitej sądziły, et in praesentia trzech stanów.
A przytym jako nie podobna żeby ta Izba ministerialna kanclerska mogła wystarczyć do sądzenia spraw z apelacyj pod czas sejmu, mając oprócz tego insze negotia publica do traktowania, jako to wszystkie ekspedycje do kancelaryj należące tak cudzoziemskie, jako i domowe; dla tego expediret by, żeby Trybunał sądził się ordinario cursu przez sześć miesięcy pod czasu sejmu, pod czas którego Izba kanclerska concurreret z inszemi ad promovenda negotia Publica; in interstitio
veto nie mogąc mieć mieysca, tylko in Congressu, gdy się odpráwuie per formam Consilii, gdźie máterey pobliczne agitantur, tu záś spráwy tylko partykulárnych, sufficit źeby się pod ocźyma całey Rzeczypospolitey sądźiły, et in praesentia trzech stánow.
A przytym iako nie podobna źeby ta Izba ministeryalna kanclerska mogła wystárczyć do sądzenia spraw z appellácyi pod czas seymu, maiąc oprocz tego insze negotia publica do tráktowánia, iako to wszystkie expedycye do kancellaryi naleźące tak cudzoźiemskie, iako y domowe; dla tego expediret by, źeby Trybunał sądźił się ordinario cursu przez sześć mieśięcy pod czasu seymu, pod czas ktorego Izba kanclerska concurreret z inszemi ad promovenda negotia Publica; in interstitio
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 139
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733