przystęp nieprzyjacielowi. O milę od Gdańska przy uściu Wisły do morza, jest mała Forteca zwana Munda z Latarnią na wysokiej wieży dla wygody żeglujących w nocy. Z strony zachodniej miasta dają się widzieć, Pałacyki z rozkosznemi ogrodami, należące do majętniejszych Obywatelów. Przedmieścia znaczniejsze są te Schotland Stolzenberg, Siedlicz etc. Gdańsk Ojczyzna sławnego Astronoma Heweliusza Rajcy Gdańskiego i Lengnicha Pisarza Historyj Polskiej, Pruskiej, i Prawa Pospolitego Polsk. ATLAS DZIECINNY.
3tio. Dzieli się na 10 Powiatów: pod liter. P. Pucki. k. Kościerzyński. ¤ Gdański. Z. C. Tczewski albo Dyrschau. D. O. Skarszewski albo Schönek. I. u
przystęp nieprzyiacielowi. O milę od Gdańska przy uściu Wisły do morza, iest mała Forteca zwana Münda z Latarnią na wysokiey wieży dla wygody żegluiących w nocy. Z strony zachodniey miasta daią się widzieć, Pałacyki z roskosznemi ogrodami, należące do maiętnieyszych Obywatelow. Przedmieścia znacznieysze są te Schotland Stolzenberg, Siedlicz etc. Gdańsk Oyczyzna sławnego Astronoma Heweliusza Raycy Gdańskiego y Lengnicha Pisarza Historyi Polskiey, Pruskiey, y Prawa Pospolitego Polsk. ATLAS DZIECINNY.
3tio. Dzieli się na 10 Powiatow: pod liter. P. Pucki. k. Kościerzyński. ¤ Gdański. S. C. Tczewski albo Dirschau. D. O. Skarszewski albo Schönek. I. u
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 152
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Niebów z Gwiazdami, Płanetami kolokacja, to temu, to owemu Płanecie dając praecedentiam. Pierwsza kolokacja pospolita SYSTEMA PTOLAEMAICUM; od Ptolemeuszza trzymane, najdawniejsze, którego się trzymali Chaldejscy Astronomowie, Pytagóras, Archimedes, Cicero, Pliniusz, Arystoteles, Arabe zykowie, i Alfonsini, to jest idący za zdaniem Alfonsa Króla Kaszteli, Neapolitańskiego Astronoma. Ci wszyscy pierwsze te trzymają SYSTEMA, twierdzą, że TERRAQUA, to jest ZIEMIO WODNA kula, alias ziemia i woda jest nieruchoma in Centro Świata, a koło niej, inne Elementa, potym Niebo Księżycowe, Merkuriuszowe, Wenusa, Słońca, Marsa, Jowisza, Saturna, Gwiadz Fiksarum, lub stałych, Niebo Kryształowe
Niebow z Gwiazdami, Płanetami kollokacya, to temu, to owemu Płánecie daiąc praecedentiam. Pierwsza kollokacya pospolita SYSTEMA PTOLAEMAICUM; od Ptolomeusza trzymane, naydawnieysze, ktorego się trzymali Chaldeyscy Astronomowie, Pytagoras, Archimedes, Cicero, Pliniusz, Arystoteles, Arabe zykowie, y Alphonsini, to iest idący za zdaniem Alfonsa Krola Kástelli, Neapolitańskiego Astronoma. Ci wszyscy pierwsze te trzymaią SYSTEMA, twierdzą, że TERRAQUA, to iest ZIEMIO WODNA kula, alias ziemia y wodà iest nieruchoma in Centro Swiata, a koło niey, inne Elementa, potym Niebo Xiężycowe, Merkuryuszowe, Wenusa, Słońca, Marsa, Iowisza, Saturna, Gwiadz Fixarum, lub stałych, Niebo Krzysztáłowe
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 169
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
. Jest teraz handlem wsławione Miasto, z dwiema KaszteJami i Portem, i Zamkiem starym. Tu się Homerus Grecki Poeta urodził: stąd tu było Homerium, albo Kościół Homera Statuą sławny. Tu leży Miasto Miletus, vulgò Melaso, przedtym sławne, teraz wioska z Zamkiem, i Portem, nad rzeką Menander, Ojczyzna Talesa Astronoma jednego z siedmiu Greckich Mędrców, Anaksimandra Inwentora sfery, Anaksimenesa, wynalezcy kompasu. Stoi w Jonii, sławne olim Żołnierzami, zwane olim Lelegois, to Pytiusa, od drzewa smolnego, to Anactoria. Miało swego Biskupa. Była tu wełna wyśmienita, stąd Milesie Stragule kocy, deki, kołdry, materace, dla miętkości do
. Iest teraz handlem wsławione Miasto, z dwiema KaszteIami y Portem, y Zamkiem starym. Tu się Homerus Grecki Poeta urodził: ztąd tu było Homerium, albo Kościoł Homera Statuą sławny. Tu leży Miasto Miletus, vulgò Melaso, przedtym słáwne, teráz wioska z Zamkiem, y Portem, nad rzeką Menander, Oyczyzna Talesa Astronoma iednego z siedmiu Greckich Mędrcow, Anaximandra Inwentora sfery, Anáximenesa, wynálezcy kompasu. Stoi w Ionii, sławne olim Zołnierzami, zwane olim Lelegois, to Pythiusa, od drzewa smolnego, to Anactoria. Miało swego Biskupa. Była tu wełna wyśmienita, ztąd Milesiae Stragulae kocy, deki, kołdry, materace, dla miętkości do
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 454
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
niego chciałby pożytkować.
Ani tedy własności komet, ani moc pociągająca nie mogą znacznej na ziemi uczynić odmiany. Zostanie do roztrząśnienia jeszcze, jeśli kurzawy i pary, które z komety wypadają i jej atmosferę i ogon składają, nie mogą szkody jakiej uczynić na ziemi.
Godne jest uwagi zdanie P. Dawida Grzegorza slawnego Angielskiego Astronoma tak mówiącego: Gdyby ogon komety rozciągnął się do naszej Atmosfery, albo gdyby kurzawy jej po niebie rozsypane ciężkością swoją spadły do niej, te zmieszane z kurzawami i waporami ziemskiemi mogłyby znaczne odmiany w powietrzu w zwierzętach, drzewach i ziołach uczynić. Kurzawy bowiem komety wielkim ciepłem wzruszone, a od dalekich i obcych krajów do
niego chciałby pożytkować.
Ani tedy własności komet, ani moc pociągająca nie mogą znaczney na ziemi uczynić odmiany. Zostanie do roztrząśnienia ieszcze, ieśli kurzawy y pary, ktore z komety wypadaią y iey atmosferę y ogon składaią, nie mogą szkody iakiey uczynić na ziemi.
Godne iest uwagi zdanie P. Dawida Grzegorza slawnego Angielskiego Astronoma tak mowiącego: Gdyby ogon komety rozciągnął się do naszey Atmosfery, albo gdyby kurzawy iey po niebie rozsypane cięszkością swoią spadły do niey, te zmieszane z kurzawami y waporami ziemskiemi mogłyby znaczne odmiany w powietrzu w zwierzętach, drzewach i ziołach uczynić. Kurzawy bowiem komety wielkim ciepłem wzruszone, a od dalekich y obcych kraiow do
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 281
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
KOMETY Roku 1680, widziane, O KtórYCH jest tu Relacja z Prognostykiem do Roku 1686 służącym, PRZEZ M. STANISŁAWA NIEWIELSKIEGO Nauk wyzwolonych i Filozofii Doktora, Fizyki w Akademii Zamojskiej Profesora i Astronoma. OPISANA Drukowano w ZAMOŚCIVRoku 1681 / w Miesiącu Lutym.
Omni saeculo experientiâ comprobatum, Cometas, aliasq; apparentias de rarò contingentes, prodigia extitisse futurorum grãdium euentuum etc. ANDREAS ARGOLVS, Medicus, et Mathematicus Patauinus. Cap: 75. in Pand: Spgaer. Et FRANCISCVS IVNCTINVS, in Tract. de Cometis
KOMETY Roku 1680, widźiáne, O KTORYCH iest tu Relácya z Prognostykięm do Roku 1686 służącym, PRZEZ M. STANISŁAWA NIEWIELSKIEGO Náuk wyzwolonych y Filozofiey Doktora, Fizyki w Akádemiey Zamoyskiey Professorá y Astronoma. OPISANA Drukowano w ZAMOSCIVRoku 1681 / w Mieśiącu Lutym.
Omni saeculo experientiâ comprobatum, Cometas, aliasq; apparentias de rarò contingentes, prodigia extitisse futurorum grãdium euentuum etc. ANDREAS ARGOLVS, Medicus, et Mathematicus Patauinus. Cap: 75. in Pand: Spgaer. Et FRANCISCVS IVNCTINVS, in Tract. de Cometis
Skrót tekstu: NiewiesKom
Strona:
Tytuł:
Komety roku 1680 widziane
Autor:
Stanisław Niewieski
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
aczkolwiekci sam Mahomet to miejsce/ naśladującego Roku/ przez Baszę Sendara/ odważywszy dziesięć tysięcy Turków nato/ zaś wziął/ także Pest/ Adon i insze. Był barzo wesoły i rozpustny Potentak/ niewiele dbając o państwo. Gdy się małżonka jego/ Turecka Cesarzowa/ z Synem swoim strony sukcesyej na Cesarstwo/ od Astronoma Wywiadowała/ onę utopić/ a onego zasię udawić kazał/ w podejrzeniu ich mając/ jakoby mu pokornie i zdrowiu stali/ co się stało Roku Pańskiego 1630. Którego też Roku/ 12. Września przez śmierć doczesną ztym światem się rozestał/ gdy panował 9. lat/ zostawiwszy Syna jednego posobie. O piętnastym Królu
áczkolwiekći sam Máchomet to mieysce/ náśláduiącego Roku/ przez Bászę Sendárá/ odwáżywszy dźieśięć tyśięcy Turkow náto/ záś wźiął/ tákże Pest/ Adon y insze. Był bárzo wesoły y rospustny Potenták/ niewiele dbáiąc o pánstwo. Gdy śię małzonká iego/ Turecka Cesarzowa/ z Synem swoim strony successyey ná Cesárstwo/ od Astronoma Wywiádowáłá/ onę utopić/ á onego záśię udawić kazał/ w podeyrzeniu ich máiąc/ iákoby mu pokornie y zdrowiu stali/ co śię stáło Roku Pánskiego 1630. Ktorego też Roku/ 12. Wrześniá przez smierć doczesną ztym swiátem śię rozestał/ gdy pánował 9. lát/ zostáwiwszy Syná iednego posobie. O piętnastym Krolu
Skrót tekstu: FurUważ
Strona: G
Tytuł:
Astrophiczne uważanie o ułożeniu powietrza
Autor:
Stefan Furman
Drukarnia:
Dawid Frydrych Rhetiusz
Miejsce wydania:
Gdańsk
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1664
Data wydania (nie wcześniej niż):
1664
Data wydania (nie później niż):
1664
swym się minie cylem: Abo oszpeci, abo cale go utopi; Nikt z piasku bicza, wszyscy kręcą go z konopi. Kilką słów sentencyją w łacińskim zawartą, W polskim języku trzeba opisować kartą. Filozofom dać pokój, gdyż to każdy przyzna, Że temu nie wydoła uboga polszczyzna. Jakbyś też chciał tłumaczyć wierszem astronoma, Abo też teologa. Czego nie masz doma, Nie kupisz, nie pożyczysz. Przeto czym kto zdole, Tym niech robi, trzyma się w zamierzonym kole. Możesz młotem pociągnąć rozpalonej sztaby; Nie przymusisz, kiedy się nie przyda, sylaby. Insza rzeczy, insza są do pisania słowa: Tam wystarczyć mogą
swym się minie cylem: Abo oszpeci, abo cale go utopi; Nikt z piasku bicza, wszyscy kręcą go z konopi. Kilką słów sentencyją w łacińskim zawartą, W polskim języku trzeba opisować kartą. Filozofom dać pokój, gdyż to każdy przyzna, Że temu nie wydoła uboga polszczyzna. Jakbyś też chciał tłumaczyć wierszem astronoma, Abo też teologa. Czego nie masz doma, Nie kupisz, nie pożyczysz. Przeto czym kto zdole, Tym niech robi, trzyma się w zamierzonym kole. Możesz młotem pociągnąć rozpalonej sztaby; Nie przymusisz, kiedy się nie przyda, sylaby. Insza rzeczy, insza są do pisania słowa: Tam wystarczyć mogą
Skrót tekstu: PotMorKuk_III
Strona: 180
Tytuł:
Moralia
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty, pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
a ten tylko uśmiechnąwszy się odpowiedział, Nie mówiłem ci, że twoja uciecha mnie kość w nodze złomała. MELASSO nad Archipelagiem, wsławione tylko ruinami swojej dawnej magnificencyj i kolumną Menandrowi dedykowaną, u dawnych zwane Milasa. MILET Miasto przedtym obszerne i wsławione wełnami, ale osobliwie Ojczyzną Talesa jednego z 7. Sapientów Greckich najpierwszego Astronoma w Grecyj i postanowiciela odmiany Czasów, i dni w Roku 365. umarłego w lat 95. przed Narodzen. P. Roku 500. i Anaksymandera Dyscypuła jego wynalaźcy Sfery, jako i Anaksymenesa Inwentora Kompasów. EFEZ Miasto Jońskie nad Archpelagiem, u dawnych wsławione Kościołem Diany, jednym z 7. Cudów Świata wystawionym przez
á ten tylko usmiechnąwszy się odpowiedział, Nie mowiłem ci, że twoia uciechá mnie kość w nodze złomáłá. MELASSO nád Archipelágiem, wsłáwione tylko ruinámi swoiey dáwney magnificencyi y kolumną Menándrowi dedykowáną, u dáwnych zwáne Milasa. MILET Miásto przedtym obszerne y wsłáwione wełnámi, ále osobliwie Oyczyzną Talesá iednego z 7. Sapientow Greckich naypierwszego Astronomá w Grecyi y postánowicielá odmiány Czásow, y dni w Roku 365. umárłego w lát 95. przed Národzen. P. Roku 500. y Anaxymanderá Dyscypułá iego wynáláźcy Sfery, iáko y Anaxymenesá Inwentorá Kompássow. EFEZ Miásto Jońskie nád Archpelágiem, u dáwnych wsłáwione Kosciołem Dyány, iednym z 7. Cudow Swiátá wystáwionym przez
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 560
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
Niż człowiek, niż astrolog, z księgi swej natury. Ucieka wół pod strzechę, chociaż jasne niebo; Paw się pnie na najwyższe domu szczyty, wie bo O jutrzejszej pogodzie; utykają dziurki, Skąd ma być jutro wicher, w duplu swym wiewiórki. Często wczasowni ludzie, mogąc siedzieć doma, Swojego się rozumu albo astronoma Poradziwszy, w drogę się nieopatrznie puszczą, Często też wiatrem ziębną w drodze, deszczem pluszczą. 244 (P). NA TOŻ DRUGI RAZ
O nierozum, o próżność, o sroga ślepota, Kto szczęśliwego, w śmierci królestwie, żywota, Kto pokoju na świecie, gdzie go żadna sztuka, Żadna jego część nie
Niż człowiek, niż astrolog, z księgi swej natury. Ucieka wół pod strzechę, chociaż jasne niebo; Paw się pnie na najwyższe domu szczyty, wie bo O jutrzejszej pogodzie; utykają dziurki, Skąd ma być jutro wicher, w duplu swym wiewiórki. Często wczasowni ludzie, mogąc siedzieć doma, Swojego się rozumu albo astronoma Poradziwszy, w drogę się nieopatrznie puszczą, Często też wiatrem ziębną w drodze, deszczem pluszczą. 244 (P). NA TOŻ DRUGI RAZ
O nierozum, o próżność, o sroga ślepota, Kto szczęśliwego, w śmierci królestwie, żywota, Kto pokoju na świecie, gdzie go żadna sztuka, Żadna jego część nie
Skrót tekstu: PotFrasz2Kuk_II
Strona: 338
Tytuł:
Ogrodu nie wyplewionego część wtora
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
Piotra de Aliaco? tego lubo swoich czasów cały Rzym w tym cenzurował, jako świadczy Aleksander de Angelis Rzymski Teolog: A toli nie ganiłbym tego, któryby całe Niebo gwiazdowe i z Planetami, tak do swego redukował szyku, jakie w swojej pozycyj było gdy się Chrystus rodził. Bo to powinność dobrego Astronoma wiedzieć jakie Sistema obrotów będzie Niebieskich jutro, po jutrze, za rok, za sto lat, i drugie. Dopieroż (co łatwiej jest) jakie było za wczora, przed wczorem, przed rokiem, dziesiącią; ztem albo dwieście i dalej. Lecz kto może chwalić postępek nie Katolicki w tych Astrologach, którzy
Piotra de Aliaco? tego lubo swoich czasow cáły Rzym w tym censurował, iáko swiadczy Alexander de Angelis Rzymski Teolog: A toli nie gániłbym tego, ktoryby cáłe Niebo gwiazdowe y z Planetami, ták do swego redukował szyku, iákie w swoiey pozycyi było gdy się Chrystus rodził. Bo to powinność dobrego Astronoma wiedzieć iakie Sistema obrotow będzie Niebieskich iutro, po iutrze, za rok, zá sto lat, y drugie. Dopieroż (co łátwiey iest) iákie było zá wczora, przed wczorem, przed rokiem, dziesiącią; stem álbo dwieście y dáley. Lecz kto może chwalić postępek nie Kátolicki w tych Astrologach, ktorzy
Skrót tekstu: BystrzInfZup
Strona: 20
Tytuł:
Informacja zupełniejsza
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astrologia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
