. Czerwca, kiedy największy dzień bywa, a noc najmniejsza; drugi raz w zimie w znaku Koziorozca około 22. Grudnia, kiedy najmniejszy dzień, a noc największa bywa. ROZDZIAŁ I.
HORYZONT jest wielki Cyrkuł n. o. który przecina Sferę na dwie części równe, wyższą i niższą: takowy Horyzont nazywa się Astronomiczny: inny jest który się nazywa widoczny, a ten jest miejsce w około człowieka stojącego, jak tylko może okiem dojrzeć z jakiej wysokości. W każdym takowym Horyzoncie uważają się dwa punkta, jeden perpendykularnie nad głową każdego człowieka, i taki punkt na niebie nazywa się Zenit, drugi na przeciw pierwszemu jakoby pod nogami człowieka,
. Czerwca, kiedy naywiększy dzień bywa, a noc naymnieysza; drugi raz w zimie w znaku Koziorozca około 22. Grudnia, kiedy naymnieyszy dzień, a noc naywiększa bywa. ROZDZIAŁ I.
HORYZONT iest wielki Cyrkuł n. o. ktory przecina Sferę na dwie części rowne, wyższą y niższą: takowy Horyzont nazywa się Astronomiczny: inny iest ktory się nazywa widoczny, a ten iest mieysce w około człowieka stoiącego, iak tylko może okiem doyrzeć z iakiey wysokości. W każdym takowym Horyzoncie uważaią się dwa punkta, ieden perpendykularnie nad głową każdego człowieka, y taki punkt na niebie nazywa się Zenit, drugi na przeciw pierwszemu iakoby pod nogami człowieka,
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 257
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
, jakom alibi wyprobował, albo inny jaki Ptak: tamże Ząb i Goleń Olbrzyma, Ziobro Syreny. W Siódmej Sali są misternej roboty stalowej, wyśmienitych Skulptorów jako to Michała Bonarotty: Automata, to jest same się ruszające rzeczy, jako to Zegary formą, Baranka, Pawia, Papugi Okrętu, Kukułki: Zegar wielki Astronomiczny 16. tysięcy Talerów e- stymowany. Niewyliczam tu fztuk Malarskich, innych dziwnych raritates, na które same jest Kamer 36. destynowanych. EUROPA. O Niemieckim Państwie.
Wyszedłszy z Kamer, si te Cura manet miracula plura videndi, z lustruj Elektorską stajnię, oprócz Rumaków, Cugów, Szorów, Rządów, Siodeł,
, iákom alibi wyprobował, albo inny iaki Ptak: tamże Ząb y Goleń Olbrzyma, Ziobro Syreny. W Siodmey Sali są misterney roboty stalowey, wyśmienitych Skulptorow iako to Michała Bonarotty: Automata, to iest same się ruszaiące rzeczy, iáko to Zegary formą, Baránka, Pawiá, Papugi Okrętu, Kukułki: Zegar wielki Astronomiczny 16. tysięcy Talerow e- stymowány. Niewyliczam tu fztuk Malarskich, innych dziwnych raritates, ná ktore same iest Kamer 36. destynowánych. EUROPA. O Niemieckim Państwie.
Wyszedłszy z Kamer, si te Cura manet miracula plura videndi, z lustruy Elektorską staynię, oprocz Rumakow, Cugow, Szorow, Rządow, Siodeł,
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 239
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
ta płaszczyzna nazywa się cyrkułem południowym, a przecięcie horyzontu, i tego cyrkułu nazywa się linią południową. Wysokość gwiazd słońca etc. jest wyniesienie ich nad horyzont, którego miarą jest cyrkuł ną Niebie przecinającego horyzont w anguł prosty część miedzy horyzontem i gwiazdą zawarta. Dzień[...] iwilny jest bawienie się słońca nad horyzontem. Dzień naturalny albo Astronomiczny, jest czas od południa do południa, to jest: 23 god: 56’ 4’’ gdyby ziemia stojąc na miejscu kręciła się. Lecz że razem około słońca biega, a biega nierówną co dzień prędkością, więc czas ten nie jest zawsze równy. Stąd inny jest dzień u Astronomów śrzedni, inny prawdziwy.
ta płaszczyzna nazywa się cyrkułem południowym, a przecięcie horyzontu, y tego cyrkułu nazywa się linią południową. Wysokość gwiazd słońca etc. iest wyniesienie ich nad horyzont, ktorego miarą iest cyrkuł ną Niebie przecinaiącego horyzont w anguł prosty część miedzy horyzontem y gwiazdą zawarta. Dzień[...] iwilny iest bawienie się słońca nad horyzontem. Dzień naturalny albo Astronomiczny, iest czas od południa do południa, to iest: 23 god: 56’ 4’’ gdyby ziemia stoiąc na mieyscu kręciła się. Lecz że razem około słońca biega, a biega nierowną co dzień prętkością, więc czas ten nie iest zawsze rowny. Ztąd inny iest dzień u Astronomow śrzedni, inny prawdziwy.
Skrót tekstu: BohJProg_I_Wstęp
Strona: 35
Tytuł:
Bohomolec Jan, Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770, wstęp
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
jest to dystrybucja czasu coroczniego na swoje części. Więc chcącemu nie tylko nim się miarkować, ale i rozumno ciekawie zrozumieć co to jest kalendarz, wiedzieć za fundament potrzeba co to jest czas. Czas według nie tak Filozowskiej szpekulacyj, jako Matematycznej uwagi wzięty, i po pospolitemu używaniu akomodowany, jest trojaki. Pierwszy się zowie Astronomiczny. Drugi Polityczny. Trzeci Kościelny. INFORMACJA I. O czasie Astronomicznym.
I. Czas Astronomiczny jest to wymiar trwałości rzeczy stworzonych na obrocie luminarzów Niebieskich osadzony. Bo BÓG stworzył tym końcem Niebieskie światła, aby wydzielały dni i nocy, oznaczaly wszelkie czasy. Których Luminarzów obroty uważać, kalkulować, na części dzielić, że
iest to dystrybucya czasu coroczniego ná swoie części. Więc chcącemu nie tylko nim się miarkowáć, ale y rozumno ciekáwie zrozumieć co to iest kálendarz, wiedzieć zá fundáment potrzeba co to iest czas. Czas według nie tak Filozowskiey szpekulácyi, iáko Matemátyczney uwagi wzięty, y po pospolitemu używániu akkommodowány, iest troiáki. Pierwszy się zowie Astronomiczny. Drugi Polityczny. Trzeci Kościelny. INFORMACYA I. O czasie Astronomicznym.
I. Czas Astronomiczny iest to wymiar trwáłości rzeczy stworzonych ná obrocie luminarzow Niebieskich osádzony. Bo BOG stworzył tym końcem Niebieskie światłá, aby wydzielały dni y nocy, oznaczaly wszelkie czasy. Ktorych Luminarzow obroty uważać, kalkulowáć, ná części dzielić, że
Skrót tekstu: BystrzInfChron
Strona: 1
Tytuł:
Informacja chronograficzna o kalendarzu
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
i rozumno ciekawie zrozumieć co to jest kalendarz, wiedzieć za fundament potrzeba co to jest czas. Czas według nie tak Filozowskiej szpekulacyj, jako Matematycznej uwagi wzięty, i po pospolitemu używaniu akomodowany, jest trojaki. Pierwszy się zowie Astronomiczny. Drugi Polityczny. Trzeci Kościelny. INFORMACJA I. O czasie Astronomicznym.
I. Czas Astronomiczny jest to wymiar trwałości rzeczy stworzonych na obrocie luminarzów Niebieskich osadzony. Bo BÓG stworzył tym końcem Niebieskie światła, aby wydzielały dni i nocy, oznaczaly wszelkie czasy. Których Luminarzów obroty uważać, kalkulować, na części dzielić, że jest własna Astronomom, dla tego zowie się czas Astronomiczny. A ten jest dwojaki, inny słoneczny
y rozumno ciekáwie zrozumieć co to iest kálendarz, wiedzieć zá fundáment potrzeba co to iest czas. Czas według nie tak Filozowskiey szpekulácyi, iáko Matemátyczney uwagi wzięty, y po pospolitemu używániu akkommodowány, iest troiáki. Pierwszy się zowie Astronomiczny. Drugi Polityczny. Trzeci Kościelny. INFORMACYA I. O czasie Astronomicznym.
I. Czas Astronomiczny iest to wymiar trwáłości rzeczy stworzonych ná obrocie luminarzow Niebieskich osádzony. Bo BOG stworzył tym końcem Niebieskie światłá, aby wydzielały dni y nocy, oznaczaly wszelkie czasy. Ktorych Luminarzow obroty uważać, kalkulowáć, ná części dzielić, że iest własna Astronomom, dla tego zowie się czas Astronomiczny. A ten iest dwoiaki, inny słoneczny
Skrót tekstu: BystrzInfChron
Strona: 1
Tytuł:
Informacja chronograficzna o kalendarzu
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. O czasie Astronomicznym.
I. Czas Astronomiczny jest to wymiar trwałości rzeczy stworzonych na obrocie luminarzów Niebieskich osadzony. Bo BÓG stworzył tym końcem Niebieskie światła, aby wydzielały dni i nocy, oznaczaly wszelkie czasy. Których Luminarzów obroty uważać, kalkulować, na części dzielić, że jest własna Astronomom, dla tego zowie się czas Astronomiczny. A ten jest dwojaki, inny słoneczny, inny Księżycowy. Bo lubo któregożkolwiek innego Płanety naprzykład Saturna, Marsa albo Jowisza obrót do koła ziemi, mógłby był od Astronomów być wzięty za wymiar trwałości świata, życia ludzkiego, i któryżkolwiek innej rzeczy stworzonej, i ten wymiar nazwany być czasem Saturnowym, albo Marsowym
. O czasie Astronomicznym.
I. Czas Astronomiczny iest to wymiar trwáłości rzeczy stworzonych ná obrocie luminarzow Niebieskich osádzony. Bo BOG stworzył tym końcem Niebieskie światłá, aby wydzielały dni y nocy, oznaczaly wszelkie czasy. Ktorych Luminarzow obroty uważać, kalkulowáć, ná części dzielić, że iest własna Astronomom, dla tego zowie się czas Astronomiczny. A ten iest dwoiaki, inny słoneczny, inny Xiężycowy. Bo lubo ktoregożkolwiek innego Płanety naprzykład Saturna, Marsa albo Iowisza obrot do koła ziemi, mogłby był od Astronomow być wzięty zá wymiar trwałości światá, życia ludzkiego, y ktoryżkolwiek inney rzeczy stworzoney, y ten wymiar nazwany być czasem Saturnowym, albo Mársowym
Skrót tekstu: BystrzInfChron
Strona: 1
Tytuł:
Informacja chronograficzna o kalendarzu
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
nazwany być czasem Saturnowym, albo Marsowym albo Jowiszowym Atoli że słońce i Księżyc obrotem swoim bardziej pod oko ludzkie, a zatym i oczywistszą obserwancją podpadają, i prędszy swój własny obrót mają nad inne płanety, dla tego, obrót słońca i Księżyca wzięty jest od Astronomów za czas. O czasie Astronomicznym slonecznym.
II. Czas Astronomiczny słoneczny: jest bieg słońca dokoła ziemi, doskonale wymiarkowany, i na części podzielony. To jest na Roki, Miesiące, dni, godżyny, minuty. Rok słoneczny jest bieg którym słońce zacząwszy odpierwszego punktu okręgu swego, zupełną czyni rewolucją koło ziemi wracając się do tegoż punktu. Rok słoneczny zamyka w sobie dni
nazwany być czasem Saturnowym, albo Mársowym álbo Iowiszowym Atoli że słońce y Xiężyc obrotem swoim bárdziey pod oko ludzkie, á zátym y oczywistszą obserwancyą podpadaią, y prędszy swoy własny obrot maią nad inne płanety, dla tego, obrot słońcá y Xiężycá wzięty iest od Astronomow za czas. O czasie Astronomicznym slonecznym.
II. Czas Astronomiczny słoneczny: iest bieg słońcá dokoła ziemi, doskonale wymiarkowány, y ná części podzielony. To iest ná Roki, Miesiące, dni, godżiny, minuty. Rok słoneczny iest bieg ktorym słońce zacząwszy odpierwszego punktu okrągu swego, zupełną czyni rewolucyą koło ziemi wracaiąc się do tegoż punktu. Rok słoneczny zamyká w sobie dni
Skrót tekstu: BystrzInfChron
Strona: 1
Tytuł:
Informacja chronograficzna o kalendarzu
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
godzin 10. minut 20. Dzień słoneczny, jest jedno słońca okrążenie uczynione do koła ziemi, od cyrkułu południowego, do tegoż cyrkułu: który okrąg zamyka w sobie godzin 24 Godzina słoneczna jest dwudziesta czwarta część dnia słonecznego Minuta pierwsza słoneczna jest sześćdziesiąta część jednej godziny słonecznej. O czasie Astronomicznym Księżycowym.
III, Czas Astronomiczny Księżycowy jest bieg Księżyca do koła ziemi doskonale od Astronomów wymiarkowany i na części podzielony, to jest na roki i miesiące. Bo dni, godziny i minuty biegu Księżycowego są jednejże miary co i biegu słonecznego. Miesiąc Księżycowy który się Synodowy to jest schadzkowy zowie, jest ten bieg Księżyca, którym się poczyna oddalać od słońca
godzin 10. minut 20. Dzień słoneczny, iest iedno słońca okrążenie uczynione do koła ziemi, od cyrkułu południowego, do tegoż cyrkułu: ktory okrąg zámyka w sobie godzin 24 Godzina słoneczna iest dwudziesta czwarta częśc dnia słonecznego Minuta pierwsza słoneczna iest sześćdziesiąta część iedney godziny słoneczney. O czasie Astronomicznym Xiężycowym.
III, Czas Astronomiczny Xiężycowy iest bieg Xiężycá do kołá ziemi doskonále od Astronomow wymiárkowány y na części podzielony, to iest ná roki y miesiące. Bo dni, godziny y minuty biegu Xiężycowego są iedneyże miary co y biegu słonecznego. Miesiąc Xiężycowy ktory się Synodowy to iest zchadzkowy zowie, iest ten bieg Xiężycá, ktorym się poczyna oddalać od słońcá
Skrót tekstu: BystrzInfChron
Strona: 2
Tytuł:
Informacja chronograficzna o kalendarzu
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
zebranie i liczba pewna miesięcy Księżycowych. Dwojaki zaś jest rok Księżycowy, jeden pospolity, drugi prżybyszowy. Rok Księżyca pospolity jest który zamyka w sobie miesięcy Synodowych 12. Rok Księżyca Przybyszowy: jest który zamyka w sobie miesięcy Synodowych 13. INFORMACJA II. O czasie politycznym.
IV. Czas polityczny: jest samże czas Astronomiczny, to jest bieg słońca i Księżyca do regulowania spraw codziennych życia ludzkiego akomodowany do pierwszych prawodawców. Dla czego czas polityczny im się bardziej stosuje do biegu słońca i Księżyca, to jest do czasu Astronomicznego, tym jest regularniejszy. Czas polityczny zamyka w sobie też części co i Astronomiczny, to jest roki, miesiące, dni
zebranie y liczba pewna miesięcy Xiężycowych. Dwoiaki zaś iest rok Xiężycowy, ieden pospolity, drugi prżybyszowy. Rok Xiężyca pospolity iest ktory zamyka w sobie miesięcy Synodowych 12. Rok Xiężycá Przybyszowy: iest ktory zamyka w sobie miesięcy Synodowych 13. INFORMACYA II. O czasie politycznym.
IV. Czas polityczny: iest samże czás Astronomiczny, to iest bieg słońcá y Xiężyca do regulowania spraw codziennych życia ludzkiego akkommodowany do pierwszych prawodáwcow. Dla czego czas polityczny im się bárdziey stosuie do biegu słońca y Xiężycá, to iest do czasu Astronomicznego, tym iest regularnieyszy. Czas polityczny zamyka w sobie też części co y Astronomiczny, to iest roki, miesiące, dni
Skrót tekstu: BystrzInfChron
Strona: 3
Tytuł:
Informacja chronograficzna o kalendarzu
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Czas polityczny: jest samże czas Astronomiczny, to jest bieg słońca i Księżyca do regulowania spraw codziennych życia ludzkiego akomodowany do pierwszych prawodawców. Dla czego czas polityczny im się bardziej stosuje do biegu słońca i Księżyca, to jest do czasu Astronomicznego, tym jest regularniejszy. Czas polityczny zamyka w sobie też części co i Astronomiczny, to jest roki, miesiące, dni, godziny, minuty. Roki i miesiące inne liczy słoneczne, inne Księżycowe. O czasie słonecznym politycznym.
V. Czas polityczny słoneczny składa się naprzód z dni, Ten albo jest naturalny albo artyficjalny. Dzień naturalny jest rewolucja jedna żupełna Ekwatora, to jest tego cyrkułu, na
. Czas polityczny: iest samże czás Astronomiczny, to iest bieg słońcá y Xiężyca do regulowania spraw codziennych życia ludzkiego akkommodowany do pierwszych prawodáwcow. Dla czego czas polityczny im się bárdziey stosuie do biegu słońca y Xiężycá, to iest do czasu Astronomicznego, tym iest regularnieyszy. Czas polityczny zamyka w sobie też części co y Astronomiczny, to iest roki, miesiące, dni, godziny, minuty. Roki y miesiące inne liczy słoneczne, inne Xiężycowe. O czasie słonecznym politycznym.
V. Czás polityczny słoneczny zkłáda się naprzod z dni, Ten albo iest naturalny álbo artyficialny. Dzień naturalny iest rewolucya iedna żupełna Ekwatora, to iest tego cyrkułu, ná
Skrót tekstu: BystrzInfChron
Strona: 3
Tytuł:
Informacja chronograficzna o kalendarzu
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
