porządku. Gwiazd niebo, i ich Cyrkuł ma centrum wraz z ziemią. P. Jakie jest System Mikołaja Kopernika? O. Mikołaj Kopernik slawny Astronom, Matematyk i Filozof narodził się w Toruniu 19 Lutego Roku 1473. z młodych lat aplikował się do języka Greckiego, do Filozofii, Medycyny: najbardziej jednak do Matematyki i Astronomii, czym bardzo pofitował. Dla wydoskonalenia się w ulubionej Astronomii różne zwiedził Kraje, w Akademii Bonońskiej nie co zabawiwszy, przeniósł się do Rzmu gdzie publicznym był Profesorem Mateamatyki. Powróciwszy do Polski i do swej Ojczyzny, uczyniony był Kanonikiem Warmińskim od Łukasza Wacelroda Biskupa Warmińskiego swego Wuja. Wtedy zaczął pilnie pracować około swego Systema
porządku. Gwiazd niebo, y ich Cyrkuł ma centrum wraz z ziemią. P. Jakie iest System Mikołaia Kopernika? O. Mikołay Kopernik slawny Astronom, Matematyk y Filozof narodził się w Toruniu 19 Lutego Roku 1473. z młodych lat applikował się do ięzyka Greckiego, do Filozofii, Medycyny: naybardziey iednak do Matematyki y Astronomii, czym bardzo pofitował. Dla wydoskonalenia się w ulubioney Astronomii rożne zwiedził Kraie, w Akademii Bonońskiey nie co zabawiwszy, przeniosł się do Rzmu gdzie publicznym był Professorem Mateamatyki. Powrociwszy do Polski i do swey Oyczyzny, uczyniony był Kanonikiem Warmińskim od Łukasza Watzelroda Biskupa Warmińskiego swego Wuia. Wtedy zaczął pilnie pracować około swego Systema
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 277
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
: bogatszy, i zaczniejszy większą, uboższy mniejszą. Kiedy zaś który ma umrzeć, Gwiazda tego spada; co to jest wielkim fałszem, bo ani Litera Pańska, ani żaden Doktor, ani mądry Sensat, tak sentit; alias Świat by dawno już gwiazdy zawaliły, przy śmierci każdego padając. ASTROLOGIA.
JEst to Filia Astronomii, i taka Ściencja, która z Gwiazd i qualitatibus ich, Obrotów, Kongresów, Aspektów i różnych okoliczności Akcydentalnych, tychże Gwiazd, formuje swoje zdania i predykcje o przyszłych rzeczach. Jedna tedy jest NATURALNA ASTROLOGIA, z Gwiazd, i Płanet, Wschodu, Zachodu, Koniunkcyj, Aspektów, i Kolorów, o Elementarnych
: bogatszy, y zacznieyszy większą, ubòższy mnieyszą. Kiedy zaś ktory ma umrzeć, Gwiazda tego spada; co to iest wielkim fałszem, bo ani Litera Pańska, ani żaden Doktor, ani mądry Sensat, tak sentit; alias Swiat by dáwno iuż gwiazdy zawaliły, przy śmierci każdego padaiąc. ASTROLOGIA.
IEst to Filia Astronomii, y taka Sciencya, ktora z Gwiazd y qualitatibus ich, Obrotow, Kongresow, Aspektow y rożnych okoliczności Akcydentalnych, tychże Gwiazd, formuie swoie zdania y predykcye o przyszłych rzeczach. Iedna tedy iest NATURALNA ASTROLOGIA, z Gwiazd, y Płanet, Wschodu, Zachodu, Koniunkcyi, Aspektow, y Kolorow, o Elementarnych
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 176
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Lato za Rok drugi. Rzymianie zaś starodawni mieli Rok Romulusów złożony z Miesięcy Dziesiąciu, z Koordynacyj Romulusa Króla swego, Lutego i Stycznia nie komputując, zaczynali od Marca Marsowi Autorowi Rzymian (jako credebant) poswięconego: kończyli na Decemhrze, Dziesiątym Miesiącem zowiąc go, jako same świadczy imię.
Rok ten Romulusów, non conformem Astronomii, Numa Pompiliusz, Król Rzymski, reformował dwa Miesiące, Ianuarium et Februarium do owych Miesięcy Dziesięciu, Roku Romulusowego przyłączywszy.
ROKU Części Cztery, to jest WIOSNA Miesięcy trzech czas w sobie zabiera, alias Marca Kwietnia, Maja; LATO zabiera czas Miesięcy trzech Czerwca, Lipca; Sierpnia; Jesień tyleż bierze Miesięcy, to
Lato za Rok drugi. Rzymianie zaś starodawni mieli Rok Romulusow złożony z Miesięcy Dziesiąciu, z Koordynacyi Romulusa Krola swego, Lutego y Stycznia nie komputuiąc, zaczynali od Marca Marsowi Autorowi Rzymian (iako credebant) poswięconego: konczyli na Decemhrze, Dziesiątym Miesiącem zowiąc go, iako same swiadczy imie.
Rok ten Romulusow, non conformem Astronomii, Numa Pompiliusz, Krol Rzymski, reformował dwa Miesiące, Ianuarium et Februarium do owych Miesięcy Dziesięciu, Roku Romulusowego przyłączywszy.
ROKU Części Cztery, to iest WIOSNA Miesięcy trzech czas w sobie zabiera, alias Marca Kwietnia, Maia; LATO zabiera czas Miesięcy trzech Czerwca, Lipca; Sierpnia; IESIEN tyleż bierze Miesięcy, to
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 198
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
rybie, o Szoroborze, o Ciele Mahometa; o Grzegorzu Wielkim, o Samsonie, Salomonie, Oryginesie, Platonie, Arystotelesie, o Drzewie Krzyża Z, i o Ciele Z. Jana Chrzciciela, á folio 87mo.
TYTUŁ DZIEWIĄTY.
ATOMY za GÓRY, albo Punkta o Matematycznej Scjencyj, alias o Arytmetyce, Geometryj, Astronomii, Astrologii, Chronologii, o Hydrografii. Horografii, Statyce, Optyce, Architekturze dwojakiej, Polemice, Pyrotechnice, Taktyce, Muzyce, á fol: 154to.
TYTUŁ DZIESIĄTY
SZKOŁA POLITYKI, alias o Rzeczy Pospolitej, albo o jej Administracyj, Prawach, Stanie Szlacheckim, Akademiach, Miastach Wielkich, de Eversivis Rerum-Publicarum. W
rybie, o Szoroborze, o Ciele Machometa; o Grzegorzu Wielkim, o Samsonie, Salomonie, Originesie, Platonie, Aristotelesie, o Drzewie Krzyża S, y o Ciele S. Iana Chrzciciela, á folio 87mo.
TYTUŁ DZIEWIĄTY.
ATOMY za GORY, albo Punkta o Matematyczney Scyencyi, alias o Arytmetyce, Geometryi, Astronomii, Astrologii, Chronologii, o Hydrografii. Horografii, Statyce, Optyce, Architekturze dwoiakiey, Polemice, Pyrotechnice, Taktyce, Muzyce, á fol: 154to.
TYTUŁ DZIESIĄTY
SZKOŁA POLITYKI, alias o Rzeczy Pospolitey, albo o iey Administracyi, Prawach, Stanie Szlacheckim, Akademiach, Miastach Wielkich, de Eversivis Rerum-Publicarum. W
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1216
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
folio pracy swej mądrej światu zostawił, sam poszedł po praemium laborum do BOGA przez apopleksyę zgładzony, Roku 1668 ostatniego Października w Lugdunie mając lat więcej niżeli 80.
Ioannes REGIOMONTANUS ex Konixhofen Frankonii ozdoba, który w Wiedniu epitomen Almagesti od swego Mistrza Peurbachiusza zaczęte dokończył, wydoskonalił, przydał Tabulam primi Mobilis. Potym gdy się do Astronomii w Noremberdze udał, stamtąd przez Sykstusa IV Papieża do poprawy Kalendarza ewokowany do Rzymu, gdzie i życie zakończył lat mając 41 około Roku 1475. Ten to Astronom na Rok 1588 prognostyk we czterech zostawił wierszach w świecie całym awantury nieszczęśliwe obiecując z weryfikacją. Ostatnie dwa z tych wierszów tu kładę. Katalog Osób, wiadomości o
folio pracy swey mądrey swiatu zostawił, sam poszedł po praemium laborum do BOGA przez apoplexyę zgładzony, Roku 1668 ostatniego Pazdziernika w Lugdunie maiąc lat więcey niżeli 80.
Ioannes REGIOMONTANUS ex Konixhofen Frankonii ozdoba, ktory w Wiedniu epitomen Almagesti od swego Mistrza Peurbachiusza zaczęte dokończył, wydoskonalił, przydał Tabulam primi Mobilis. Potym gdy się do Astronomii w Noremberdze udał, ztamtąd przez Syxtusa IV Papieża do poprawy Kalęndarza ewokowany do Rzymu, gdzie y życie zakończył lat maiąc 41 około Roku 1475. Ten to Astronom na Rok 1588 prognostyk we czterech zostawił wierszach w swiecie całym awantury nieszczęśliwe obiecuiąc z weryfikacyą. Ostátnie dwa z tych wierszow tu kładę. Katalog Osob, wiadomości o
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 680
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
zrujnowaniu przez Saracenów, Mogunt- Geografia Generalna i partykularna
cy Sufragani piszą się, Episcopi Sidonis. Podczas Krucjaty Roku 1250. Z. Ludwik Król Francuski będąc sam praesens na Z. wojnie przeciw Saracenóm, zreparował go był, ale znowu zrujnowane ręką Saraceńską, zowie się teraz Said, Sejde. Sydończykowie Obywatele tutejsi, są inwentorowie Astronomii, Arytmetyki, szkła robienia, według Strabona, i Possidoniusza Autorów. Drugie starożytne Miasto nadmorskie także skonfederowane z Sidon Miastem, dopiero opisanym TYRUS, na skale olim w morzu od brzegu staj 4. vulgò Sur w ruinach leżące, olim w Pokoleniu Aser. Po Hebrajsku zwało się Sorym, to jest tribulantes, albo
zruynowaniu przez Sáracenow, Mogunt- Geografia Generalna y partykularna
cy Suffragani piszą się, Episcopi Sidonis. Podczas Krucyaty Roku 1250. S. Ludwik Król Francuzki będąc sam praesens na S. woynie przeciw Saracenóm, zreparował go był, ále znowu zruynowane ręką Saraceńską, zowie się teraz Said, Seyde. Sydończykowie Obywatele tuteysi, są inwentorowie Astronomii, Aritmetyki, szkła robienia, według Strabona, y Possidoniusza Autorów. Drugie starożytne Miasto nadmorskie także zkonfederowane z Sidon Miastem, dopiero opisanym TYRUS, na skale olim w morzu od brzegu stay 4. vulgò Sur w ruinach leżące, olim w Pokoleniu Aser. Po Hebraysku zwało się Sorim, to iest tribulantes, albo
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 509
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
niby Oficjał, Sędzia przy Koadiutorze, Karczemne sprawy sądzący. Piche Nachmaz jest to Kapłan, Teolog Królewski, i jałmużnik na Pałacu modlący się. Są tam Kalifowie niby Plebani, Mołły, niby ich Wikariowie, Derwiszowie, niby Mnisi po drogach i Karczmach nauczający Alkoranu. Mają i Szkoły swoje na uczenie Alkoranu, Filozofii, Astronomii, Medycyny ad mentem Awiceny Medyka. Uczą się tam i Jurydyki, bardzo ją estymując. Sześciu Ministrów jest tu głównych. 1. Etmadaulet, Wielki Wezyr Kanclerz, pierwszy Pan Radny, Superyntendent granic Perskich. Pensja jego tysiąc Tomansów, to jest sto tysięcy Talerów bitych. Ma pod sobą mniejszych Wezyrów dla rady. 2
niby Officyał, Sędzia przy Koadiutorze, Karczemne sprawy sądzący. Piche Nachmaz iest to Kapłan, Teolog Krolewski, y iałmużnik na Pałacu modlący się. Są tam Kalifowie niby Plebani, Mołły, niby ich Wikariowie, Derwiszowie, niby Mnisi po drogach y Karczmach nauczaiący Alkoranu. Maią y Szkoły swoie na uczenie Alkoranu, Filozofii, Astronomii, Medycyny ad mentem Awiceny Medyka. Uczą się tam y Iurydyki, bardzo ią estymuiąc. Sześciu Ministrow iest tu głownych. 1. Etmadaulet, Wielki Wezyr Kanclerz, pierwszy Pan Radny, Superintendent granic Perskich. Pensya iego tysiąc Tománsow, to iest sto tysięcy Talerów bitych. Ma pod sobą mnieyszych Wezyrow dla rady. 2
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 523
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
ludzkiego dowcipu wydoskonalone, poprzedziły rozumnych ludzi Towarzystwa, nie można jednak nie przyznać, że w tych najbardziej czasach, i Państwach, wzięły swoje pomnożenie, w których najbardziej umiejętności zakwitnęły. Łatwo o tym każdy będzie przekonany, jeżeli czasów naszych Zegarmistrzostwa, Artyleryj, Sztuk należących do Żeglugi, Sztuk dodających Geometrycznych instrumentów, Optyki, Astronomii, Chirurgii, Sztuk na ostatek wszystkich, około których codziennie zabawiają się Akademie, z stanem tychże Sztuk w którym przed 100 lat zostawały uczynić zechcę porown[...] nie; zobaczy w tym porównaniu nie zmierną różnicę, którą to nie tresunkowi jakiemu; lecz tym usiłowaniom, które od tej epoki ku wydoskonaleniu Geometryj, Mechaniki, Chimii
ludzkiego dowcipu wydoskonalone, poprzedziły rozumnych ludzi Towarzystwa, nie można iednak nie przyznać, że w tych naybardźiey czasach, i Państwach, wzięły swoie pomnożenie, w ktorych naybardziey umieiętnosci zakwitnęły. Łatwo o tym każdy będzie przekonany, ieżeli czasow naszych Zegarmistrzostwa, Artylleryi, Sztuk należących do Żeglugi, Sztuk dodaiących Geometrycznych instrumentow, Optyki, Astronomii, Chirurgii, Sztuk na ostatek wszystkich, około których codziennie zabawiaią się Akademie, z stanem tychże Sztuk w ktorym przed 100 lat zostawały uczynić zechcę porown[...] nie; zobaczy w tym porownaniu nie zmierną rożnicę, ktorą to nie tresunkowi iakiemu; lecz tym uśiłowaniom, ktore od tey epoki ku wydoskonaleniu Geometryi, Mechaniki, Chimii
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 4
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
omylnej prawdy, jak Niebo od ziemi zwykli Kalendarznicy wnosić: Odpowiadam: Iż jako Astrologia jest dwojaka Judyciarna i Naturalna, tak też Prognostyki są dwojakie: Judyciarne o których my nie piszemy i Naturalne które się w Kalendarzach kładą. Naturalne także są dwojakie. Pewne i koniekturalne. Pewne są które z pewnych przyczyn i nie omylnych Astronomii początków pochodzą; jakie są Zaćmienia Słońca i Księżyca, Nowie, Kwadry, Pełnie, Porowanie i Przesilenie Dni z Nocą, Wschód i Zachód Słońca, Planet obroty Aspekty złe i dobre etc. Koniekturalne są Prognostyki, które czasem z pewnych a czasem nie pewnych przyczyn pochodzą: jako o temperaturach Zimy, Wiosny, Lata i
omylney prawdy, iak Niebo od źiemi zwykli Kalendarznicy wnośić: Odpowiadam: Iż iako Astrologia iest dwoiaka Judiciarna y Naturalna, tak też Prognostyki są dwoiakie: Judiciarne o ktorych my nie piszemy y Naturalne ktore się w Kalendarzach kładą. Naturalne także są dwoiakie. Pewne y koniekturalne. Pewne są ktore z pewnych przyczyn y nie omylnych Astronomii początkow pochodzą; iakie są Zaćmienia Słonca y Xiężyca, Nowie, Kwadry, Pełnie, Porowanie y Prześilenie Dni z Nocą, Wschod y Zachod Słonca, Planet obroty Aspekty złe y dobre etc. Koniekturalne są Prognostyki, ktore czasem z pewnych a czasem nie pewnych przyczyn pochodzą: iako o temperaturach Zimy, Wiosny, Lata y
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: L2
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
gdy się ich prognostyki prawdzą; albo gdy się nie prawdzą, żeby się nie brali do superstycyj: Tom: Dierum Canicul: de Praedict. phisic: f, 514. et 515. Wyżej trochę pisze ten że Biskup tak: Astrologia pozwolona jest, limitata tamen et certis restricta terminis: im dalej albowiem od pospolitych Astronomii Kanonów odchodzi, a do partykularnych i singularnych ewentów zbliża się; tym dalej od ściencyj i pewności oddala się. Potym mówi Imieniem Filozofa: Pozwalam, iż Matematyk wątpliwie około rzeczy partykularnych opowiada: gdyby jednak Matematykowi (nie godziło) się przepowiadać o rzeczach partykularnych, cóż mu tedy prognostykować zostawiono? ponieważ i Chłopi z Księżyca
gdy się ich prognostyki prawdzą; álbo gdy się nie prawdzą, żeby się nie brali do superstycyi: Tom: Dierum Canicul: de Praedict. phisic: f, 514. et 515. Wyżey trochę pisze ten że Biskup ták: Astrologia pozwolona iest, limitata tamen et certis restricta terminis: im daley álbowiem od pospolitych Astronomii Kánonow odchodźi, á do partykularnych y singularnych ewentow zbliża się; tym daley od sciencyi y pewnośći oddala się. Potym mowi Imieniem Filozofa: Pozwalam, iż Matematyk wątpliwie około rzeczy partykularnych opowiáda: gdyby iednak Mátematykowi (nie godźiło) się przepowiádáć o rzeczách partykularnych, coż mu tedy prognostykowáć zostáwiono? ponieważ y Chłopi z Xiężycá
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: Pv
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
