ziemią. P. Jakie jest System Mikołaja Kopernika? O. Mikołaj Kopernik slawny Astronom, Matematyk i Filozof narodził się w Toruniu 19 Lutego Roku 1473. z młodych lat aplikował się do języka Greckiego, do Filozofii, Medycyny: najbardziej jednak do Matematyki i Astronomii, czym bardzo pofitował. Dla wydoskonalenia się w ulubionej Astronomii różne zwiedził Kraje, w Akademii Bonońskiej nie co zabawiwszy, przeniósł się do Rzmu gdzie publicznym był Profesorem Mateamatyki. Powróciwszy do Polski i do swej Ojczyzny, uczyniony był Kanonikiem Warmińskim od Łukasza Wacelroda Biskupa Warmińskiego swego Wuja. Wtedy zaczął pilnie pracować około swego Systema czyli Rozporządzenia Świata, które niegdyś Pytagóras, Arystarchus Samius, i
ziemią. P. Jakie iest System Mikołaia Kopernika? O. Mikołay Kopernik slawny Astronom, Matematyk y Filozof narodził się w Toruniu 19 Lutego Roku 1473. z młodych lat applikował się do ięzyka Greckiego, do Filozofii, Medycyny: naybardziey iednak do Matematyki y Astronomii, czym bardzo pofitował. Dla wydoskonalenia się w ulubioney Astronomii rożne zwiedził Kraie, w Akademii Bonońskiey nie co zabawiwszy, przeniosł się do Rzmu gdzie publicznym był Professorem Mateamatyki. Powrociwszy do Polski i do swey Oyczyzny, uczyniony był Kanonikiem Warmińskim od Łukasza Watzelroda Biskupa Warmińskiego swego Wuia. Wtedy zaczął pilnie pracować około swego Systema czyli Rozporządzenia Swiata, ktore niegdyś Pythagoras, Aristarchus Samius, y
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 277
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
za idącym lecący, przed goniącym uciekający; jest to alias subtelnaa tłusta, klejowata Ekshalacja, która zająwszy się, tu i owdzie lata po nad ziemię, dla tego Ogniem szalonym nazwany Prości ludzie latawcami, albo diabłami nazywają: którzy w prostocie swojej, causas rerum nie wiedząc, wszystkie rzeczy ekstraodrynaryjne, albo BOGU, O Astronomii i Meteorach
albo diabłu imputują. IGNIS Lambens; Ogień z takichże Ekshalacyj tłustych z suchego i gorącego temperamentu uformowany; a przy agitacyj zajmujący się; jaki ogień jest trzymający się sierści kota, którego przeciw włosom głaszcząc w nocy (bo w dzień nie widać) iskry wylatują. Bywa takiż ogień i na koniach,
zá idącym lecący, przed goniącym uciekaiący; iest to alias subtelnaa tłusta, kleiowata Exhalacya, ktora zaiąwszy się, tu y owdzie lata po nad ziemię, dla tego Ogniem szalonym nazwany Prości ludzie latawcami, álbo diabłami nazywaią: ktorzy w prostocie swoiey, causas rerum nie wiedząc, wszystkie rzeczy extraordynaryine, albo BOGU, O Astronomii y Meteorach
albo diabłu imputuią. IGNIS Lambens; Ogień z takichże Exhalacyi tłustych z suchego y gorącego temperamentu uformowany; a przy agitacyi zaymuiący się; iáki ogień iest trzymaiący się szerści kota, ktorego przeciw włosom głaszcząc w nocy (bo w dzień nie widać) iskry wylatuią. Bywa takiż ogień y na koniach,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 163
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, srebro wpopioł obrócą, worka nietykawszy: Wino wysuszą, beczki nienaruszywszy, czasem beczkę spalą, wino konserwując gorącością swoją, i jakąś lipkością klejowatą go otoczywszy jak błonką. Czasem włosy tylko opalą, człeka nieruszywszy: Czasem zabiją bez znaku. Ogień Piorunów wody nie aprehendują, bo jest klejowary, wody O Astronomii i Meteorach
nie przypuszczający: kozie mleko ugasi go, które także klejkowate, chwyta się rzeczy zapalonej od Pioruna, ale trzebaby przy każdym budynku mieć kadź mleka takiego, czegoby sami bogaci Panowie dokazali.
METEORA Wodne, które swój z wody mają początek, są te: Deszcz ż chmury pełnej waporów wilgotnych w krople
, srebro wpopioł obrocą, worka nietykawszy: Wino wysuszą, beczki nienaruszywszy, czasem beczkę spalą, wino konserwuiąc gorącością swoią, y iakąś lipkoscią kleiowatą go otoczywszy iak blonką. Czasem włosy tylko opalą, człeka nieruszywszy: Czasem zabiią bez znaku. Ogień Piorunow wody nie apprehenduią, bo iest kleiowary, wody O Astronomii y Meteorach
nie przypuszczaiący: kozie mleko ugási go, ktore także kleykowate, chwyta się rzeczy zapaloney od Pioruna, ale trzebaby przy każdym budynku mieć kádź mleka takiego, czegoby sami bogaci Panowie dokazali.
METEORA Wodne, ktore swoy z wody maią początek, są te: Deszcż ż chmury pełney wapòrow wilgotnych w krople
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 164
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
granatowego zmieszany. Figura Tęczy okrągła bo też Słońca Autoris Tęczy, takaż jest Figura. Do POWIETRZNYCH METEORÓW należą różne na Powietrzu reprezentacje, Obrazy, kolory, widowiska, straszydła, jako to wojska ucierające się, KOMETY, którym (jeżeli prawdziwe) Recentiores Astronomi, miejsce dają in Caelo AEthereo, i wyżej Księ- O Astronomii i Meteorach
życa, które się rodzą z Słońca i Płanet efluencyj, a insze Komety są suhlunarne rodzące się z Ekshalacyj Meteorycznej. O Kometach LUcanus mówi: Nunquam Caelo spectatum impune Cometen. METEORA Ziemskie, kruszcowe, i podziemne, są te: Trzęsienie Ziemi, które się dzieje przez spiritus obfite, suche, ciepłe,
granatowego zmieszany. Figura Tęczy okrągła bo też Słońca Autoris Tęczy, takaż iest Figura. Do POWIETRZNYCH METEOROW należą rożne ná Powietrzu reprezentacye, Obrazy, kolory, widowiska, strászydła, iako to woyska ucieraiące się, KOMETY, ktorym (ieżeli prawdziwe) Recentiores Astronomi, mieysce daią in Caelo AEthereo, y wyżey Xię- O Astronomii y Meteorach
życa, ktore się rodzą z Słońca y Płanet effluencyi, a insze Komety są suhlunarne rodzące się z Exhalacyi Meteoryczney. O Kometach LUcanus mowi: Nunquam Caelo spectatum impune Cometen. METEORA Ziemskie, kruszcowe, y podziemne, są te: Trzęsienie Ziemi, ktore się dzieie przez spiritus obfite, suche, ciepłe,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 165
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
speculalative et practice, sobie i dla rzeczy Chrześcijańskich, wielką w Chinach uczynił sławę u wielkich Panów tamecznych, i trzech Cesarzów Chińskich pozyskawszy respekta. Jak tylko Chiński poprawił Kalendarz, zaraz najwyższym, Akademii, albo jak oni zowią Trybunału Matematycznego został Rektorem, albo Rządcą, a od Cesarza Mandarynem kreowany. Wydał 150 ksiąg o Astronomii, Geometrii, językiem Chińskim, których egzemplarze w Watykańskiej Bibliotece Klemens X złożyć kazał. Nakoniec: wiele tam dla pozyskania BOGU Dusz napracowawszy się, i ucierpiawszy (gdyż in spatio lat 14 jego i innych pracą, sto tysięcy Pogan Chińczyków do Wiary Świętej nakłoniło się) umarł w Pekinie Stolicy Chińskiej, gdzie i Kościół
speculalative et practice, sobie y dla rzeczy Chrześciańskich, wielką w Chinach uczynił sławę u wielkich Panow tamecznych, y trzech Cesarzow Chinskich pozyskawszy respekta. Iak tylko Chiński poprawił Kalendarz, zaraz naywyższym, Akademii, albo iak oni zowią Trybunału Matematycznego został Rektorem, albo Rządcą, á od Cesarza Mandarynem kreowany. Wydał 150 ksiąg o Astronomii, Geometrii, ięzykiem Chińskim, ktorych exemplarze w Watykańskiey Bibliotece Klemens X złożyć kazał. Nakoniec: wiele tam dla pozyskania BOGU Dusz napracowawszy się, y ucierpiawszy (gdyz in spatio lat 14 iego y innych pracą, sto tysięcy Pogan Chińczykow do Wiary Swiętey nakłoniło się) umarł w Pekinie Stolicy Chińskiey, gdzie y Kościoł
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 691
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
jesteś Bóg stwórca rzeczy przedziwnych. Ucieszyłeś mię Panie w uczynkach twoich, w dziełach rąk twoich radować się będę. O jak uwielbione są sprawy twoje Panie! Atoli w eksplikacyj tej Astronomicznej, według możności mojej stosować się będę do łatwiejszego wyrozumienia wszystkich: te tylko ciekawe kwestie ułatwiając i tą eksplikatywą, która i nieuczonym w Astronomii, nie będzie od pojęcia. Zaczym, od wszelkich suppozycyj, kreślenia, kalkulacyj, własnych Astronomom, osobliwie względem obrotów niebieskich superseduję: boby mi i słów nie stało w Polskim języku, na wyrażenie tych abstrakcyj. Ze zaś luminarze niebieskie i ich niebiosa są dwojakiego gatunku, jedne stałe i jednostajne, to jest gwiazdy
iesteś Bog stworca rzeczy przedziwnych. Ucieszyłeś mię Panie w uczynkach twoich, w dziełách rąk twoich rádowáć się będę. O iák uwielbione są sprawy twoie Pánie! Atoli w explikácyi tey Astronomiczney, według możności moiey stosowáć się będę do łátwieyszego wyrozumienia wszystkich: te tylko ciekáwe kwestye ułatwiaiąc y tą explikátywą, ktora y nieuczonym w Astronomii, nie będzie od poięcia. Zaczym, od wszelkich suppozycyi, kreślenia, kalkulacyi, włásnych Astronomom, osobliwie względem obrotow niebieskich superseduię: boby mi y słow nie stáło w Polskim ięzyku, ná wyrażenie tych abstrakcyi. Ze zaś luminarze niebieskie y ich niebiosa są dwoiákiego gatunku, iedne stałe y iednostayne, to iest gwiazdy
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: K
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Dydymusa. Ktezybiusz zaś był inwentorem Organ grających przez inspiracją wód, których Neron miał pierwszą inwencją, o czym Suetonius pisze w życiu Nerona. Aleksandryjczykowie byli żartobliwi ale francja, i lubieżni, według przysłowia Deliciae Alexandrinae. Propertius pisze o ich frantostwie lib. 3. Noxia Alexandrina dolis aptissima tellus. Egipcjanie będąc doskonali w Astronomii, oni najpierwsi wyznaczyli czas Wielkanocny co rok, jedni ją celebrowali 14. Marca, drudzy w Niedzielę pierwszą następującą Miesiąca Marca, Ofius na to miał Konsylium w Aleksandryj, i na nim postanowione było, żeby Wielkanoc obchodzona była w Niedzielę po 14 dniu miesiąca albo Księżyca Marca. BIKIERY dawne Canope Miasto z tytułem Biskupstwa wsławione
. Dydymusa. Ktezybiusz záś był inwentorem Organ graiących przez inspiracyą wod, ktorych Neron miáł pierwszą inwencyą, o czym Suetonius pisze w zyciu Nerona. Alexandryiczykowie byli żártobliwi ále franciá, y lubieżni, według przysłowia Deliciae Alexandrinae. Propertius pisze o ich frantostwie lib. 3. Noxia Alexandrina dolis aptissima tellus. Egypcyanie będąc doskonáli w Astronomii, oni náypierwsi wyznáczyli czás Wielkánocny co rok, iedni ią celebrowáli 14. Marca, drudzy w Niedzielę pierwszą nástępuiącą Miesiąca Márcá, Ofius ná to miáł Concilium w Alexandryi, y ná nim postánowione było, żeby Wielkánoc obchodzona byłá w Niedzielę po 14 dniu miesiąca álbo Xiężyca Márcá. BIKIERY dáwne Canope Miásto z tytułem Biskupstwá wsłáwione
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 624
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
Ta intumescencja morza lubo nie po wszystkich miejscach jest tak regularna. Atoli gdzie się znajduje, niejednej zawsze dzieje się godziny. Ale co dzień później 43. minutami. A to z tej racyj: iż Księżyc nad słońce co raz później wschodzi, na południowym i zachodnim cyrkule stawa 43. minutami. Jako się rzekło w Astronomii pod liczbą IX.
XII. Doświadczona i to iż pewnych roku i miesięcy czasów większa bywa morza intumescencja. Jako to pod pełnią Księżyca bardziej się burzy morze, a niżeli na nowiu. Więcej na nowiu a niżeli na kwadrze. Więcej zimie i pod czas aeqinoctium, a niżeli lecie, i pod czas solstitium. Co
Tá intumescencya morza lubo nie po wszystkich mieyscach iest ták regularna. Atoli gdzie się znaiduie, nieiedney záwsze dzieie się godziny. Ale co dzień poźniey 43. minutámi. A to z tey rácyi: iż Xiężyc nad słońce co raz poźniey wschodzi, ná południowym y zachodnim cyrkule stawa 43. minutami. Jáko się rzekło w Astronomii pod liczbą IX.
XII. Doswiadczona y to iż pewnych roku y miesięcy czasow większa bywa morza intumescencya. Jáko to pod pełnią Xiężyca bardziey się burzy morze, á niżeli ná nowiu. Więcey ná nowiu á niżeli ná kwadrze. Więcey zimie y pod czas aeqinoctium, á niżeli lecie, y pod czas solstitium. Co
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: W3v
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
: że ten albo ów skutek nie tylko zawisł od dzielności czyli to niebieskich czyli sublunarnych natur, ale nad to od sposobności subiektów i różnych dyspozycyj i cyrkumstancyj, które częstokroć przeszkodą są do wykonania skutku jakiego. Zaczym idzie, że lubo wydoskonalonemu dowcipowi ludzkiemu czyli to w Filozofii, i natur inwestygacyj, czyli w Astronomii i Astrologicznej nauce, rzecz jest niepodobna, tak wszystkie rzeczy stworzonych natury spenetrować, aby mógł przez nieomylna konsekwencją jako wszystkich skutków lubo teraźniejszych albo przeszłych prawdziwej dociec przyczyny, tak dopieroż przyszłe skutki lubo naturalne i od woli ludzkiej nie dependujące, ani trefunkowe, nieomylnie przepowiedzieć. J tak w szczególności mówiąc o tych skutkach. Naprzód
: że ten álbo ow skutek nie tylko záwisł od dzielności czyli to niebieskich czyli sublunárnych nátur, ále nád to od sposobności subiektow y rożnych dyspozycyi y cyrkumstáncyi, ktore częstokroć przeszkodą są do wykonania skutku iákiego. Záczym idzie, że lubo wydoskonalonemu dowcipowi ludzkiemu czyli to w Filozofii, y nátur inwestygácyi, czyli w Astronomii y Astrologiczney náuce, rzecz iest niepodobna, ták wszystkie rzeczy stworzonych nátury zpenetrowáć, áby mogł przez nieomylná konsequencyą iáko wszystkich skutkow lubo teraźnieyszych álbo przeszłych prawdziwey dociec przyczyny, ták dopieroż przyszłe skutki lubo náturalne y od woli ludzkiey nie dependuiące, ani trefunkowe, nieomylnie przepowiedzieć. J ták w szczegulności mowiąc o tych skutkach. Naprzod
Skrót tekstu: BystrzInfAstrol
Strona: 20
Tytuł:
Informacja astrologiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
