Weneckie wyspy jaką mają religią 127. Westwalią Nowochrzczency zarazili 8. Wilno zarażone 117 Witold książę Litewskie 117. 129 Wolfang. Teodoryc. Arcyb. Salzburski 23. Wołoska ziemia ma potrosze Katolików 124. Wojny dla wiary kiedy zażywać 24. Wprowadzenie wiary do Japonu 181 Wprowadzenie Ewangeliej do Chiny 199. Wrocław Śląski 28 Wyspy Oceanu Atlantskiego/ osadzone przez Kasztiliany i Portugalczyki 236. X. Ksemsini Arabowie 163. Z. Zakony wykupujące niewolniki 239 Zakonnicy ś. Franciszka naprzód w Indiach wschodnich szczepili wiarę ś. 112. 179. Mają tam kościoły 172 Czym się bawią Ibid. 180. Ciż w Egipcie służą Chrześcijanom 213. Wmieściech też Azjatyck.
Weneckie wyspy iáką máią religią 127. Westwálią Nowochrzczency zárázili 8. Wilno záráżone 117 Witold kśiążę Litewskie 117. 129 Wolfáng. Theodoric. Arcib. Sálzburski 23. Wołoska ziemiá ma potrosze Kátolikow 124. Woyny dla wiáry kiedy záżywáć 24. Wprowádzenie wiáry do Iáponu 181 Wprowádzenie Ewángieliey do Chiny 199. Wrocław Sląski 28 Wyspy Oceanu Atlántskiego/ osádzone przez Kásztiliany y Portogálczyki 236. X. Xemsini Arábowie 163. Z. Zakony wykupuiące niewolniki 239 Zakonnicy ś. Fránćiszká naprzod w Indiách wschodnich sczepili wiárę ś. 112. 179. Máią tám kośćioły 172 Czym się báwią Ibid. 180. Ciż w Egiptćie służą Chrześćiánom 213. Wmieśćiech też Asiátyck.
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 16
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
Medyny Talnabi/ i tam został niektóry czas. Z tej ucieczki wzięli Mahometani początek Hegiry. Lecz nic barziej nie ratowało rozszerzenia sekty jego jako powodzenie na wojnach/ i rozmaite zwycięstwa: gdyż Mahomet poraził Persy/ został Panem Arabiej: wypędził Rzymiany z Siriej: a jego następcy potym rozszerzyli państwo od Eufratesu/ aż do Oceanu Atlantskiego; i od rzeki Czarnej/ aż do gór Pireńskich: i nad to posiedli byli Sicilią/ najeżdżali Italią i przez 300. prawie lat ustawicznie/ przybawiając sobie państwa/ abo trapili/ abo podbijali/ wschodnie i zachodnie kraje. Ale wracając się do zakonu Mahumetowego: Ten zakon zachowuje obrzezanie/ i brak pokarmów czystych i
Mediny Tálnábi/ y tám został niektory czás. Z tey vćieczki wźięli Máhometani początek Hegiry. Lecz nic bárźiey nie rátowáło rozszerzenia sekty iego iáko powodzenie ná woynách/ y rozmáite zwyćięstwá: gdyż Máhomet poráźił Persy/ został Pánem Arábiey: wypędźił Rzymiány z Siriey: á iego następcy potym rozszerzyli páństwo od Eufrátesu/ áż do Oceanu Athlántskiego; y od rzeki Czarney/ áż do gor Pireńskich: y nád to pośiedli byli Sicilią/ náieżdżáli Itálią y przez 300. práwie lat vstáwicznie/ przybawiáiąc sobie páństwá/ ábo trapili/ ábo podbiiáli/ wschodnie y zachodnie kráie. Ale wrácáiąc się do zakonu Máhumetowego: Ten zakon záchowuie obrzezánie/ y brák pokármow czystych y
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 147
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
umocnili sobie królestwa Magadazzo/ Melinde/ Mombazze, Quilie, Mozambique: wwiązali się też w niektóre porty wyspy ś. Wawrzyńca. Nabywając potym powoli siły/ rozszerzli państwo swe i we śrzodku ziemie/ i tam fundowali królewstwa Dangali/ i Adel. I tak z jednej strony rozszerzyli sektę swoję od Czerwonego morza aż do Oceanu Atlantskiego/ i od morza naszego/ aż do morza Czerwonego/ i jeszcze dalej: a z drugiej zaś strony wwiązali się we wszytkię krainę wschodnią Afrycką/ od Suez aż do Caput Guardafu: a od tego aż do owego Currentium, i do wyspów tam leżących. Po których miejscach/ acz nie wszyscy zgoła ludzie są Mahometani
vmocnili sobie krolestwá Mágádázzo/ Melindae/ Mombazzae, Quiliae, Mozambique: wwiązáli się też w niektore porty wyspy ś. Wáwrzyńcá. Nábywáiąc potym powoli śiły/ rozszerzli páństwo swe y we śrzodku źiemie/ y tám fundowáli krolewstwá Dángáli/ y Adel. Y ták z iedney strony rozszerzyli sektę swoię od Czerwonego morzá áż do Oceanu Atlántskiego/ y od morzá nászego/ áż do morzá Czerwonego/ y iescze dáley: á z drugiey záś strony wwiązáli się we wszytkię kráinę wschodnią Afrycką/ od Suez áż do Cáput Guárdáfu: á od tego áż do owego Currentium, y do wyspow tám leżących. Po ktorych mieyscách/ ácz nie wszyscy zgołá ludźie są Máhumetáni
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 212
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
wielkiego Nego Abisińskiego/ którego my zowiemy Popem Janem/ do jedności kościoła Katolickiego: i potym też wszelakie staranie czynili/ aby byli do wiary ś. przywiedli Pany z Ghineej/ i z Meleghette: a naszczęśliwiej to sprawili z strony króla de Kongo/ i Panów z Angolej: także rozmaite Colonie rozesławszy po wyspach Oceanu Atlantskiego/ niemniej swój naród rozszerzyli/ jako też i wiarę Katolicką: a przebywszy Caput Bonae spei, zastawili się Sekcie Mahumetańskiej/ która się już była rozbiegła aż do Caput Currentium. Księgi trzecie. O Chrześcijanach Egipskich.
Chrześcijanie Egipscy są obcy i tameczni: Obcy tam przybywają obyczajem kupieckim; bo tam handle dziwnie kwitną/ a
wielkieg^o^ Nego Abissińskieg^o^/ ktoreg^o^ my zowiemy Popem Ianem/ do iednośći kośćiołá Kátholickieg^o^: y potym też wszelákie stáránie czynili/ áby byli do wiáry ś. przywiedli Pány z Ghineey/ y z Meleghette: á nasczęśliwiey to spráwili z strony krolá de Congo/ y Pánow z Angoley: tákże rozmáite Coloniae rozesławszy po wyspách Oceanu Atlántskieg^o^/ niemniey swoy narod rozszerzyli/ iáko też y wiárę Kátholicką: á przebywszy Caput Bonae spei, zástáwili się Sekćie Máhumetáńskiey/ ktora się iuż byłá rozbiegłá áż do Caput Currentium. Kśięgi trzećie. O Chrześćiánách AEgyptskich.
CHrześćiánie AEgyptscy są obcy y támeczni: Obcy tám przybywáią obyczaiem kupieckim; bo tám hándle dźiwnie kwitną/ á
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 212
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
i w Cumbibie krainie Angolskiej: i przebywszy Caput Bone spei/ trzymają fortece i Colonie w Cefali i Mozambiche. Tam oprócz duchowieństwa świeckiego jest jeden klasztor Dominikanów/ którzy tam pracują z wielkim pożytkiem Portugalczyków co tam mieszkają/ i Pogan/ tak tam mieszkających/ jako też i przybywających. Czwartej Części, O wyspach Oceanu Atlantskiego, na których mieszkają Casztiliani i Portugalczykowie.
ROzszerzyła się też wiara Chrześcijańska i szerzy się ustawicznie na Oceanie Atlantskim/ przez Colonie/ które tam wprowadzili/ częścią Casztiliani/ częścią Portugalczycy. Casztiliani poczęli się kusić o Canarie w roku 1403. zażywając w tym posługi Jana de Belancor szlachcica Francuskiego/ który podbił Lanzarotę i Forteuenturę
y w Cumbibie kráinie Angolskiey: y przebywszy Caput Bonae spei/ trzymáią fortece y Coloniae w Cefali y Mozámbiche. Tám oprocz duchowieństwá świeckiego iest ieden klasztor Dominikanow/ ktorzy tám prácuią z wielkim pożytkiem Portogálczykow co tám mieszkaią/ y Pogan/ ták tám mieszkáiących/ iáko też y przybywáiących. Czwartey Częśći, O wyspách Oceanu Atlántskiego, na ktorych mieszkáią Cásztiliani y Portogálczykowie.
ROzszerzjłá się też wiárá Chrześćiáńska y szerzy się vstáwicznie ná Oceanie Atlantskim/ przez Coloniae/ ktore tám wprowádźili/ częśćią Cásztiliani/ częśćią Portogálczycy. Cásztiliani poczęli się kuśić o Cánáriae w roku 1403. záżywáiąc w tym posługi Ianá de Belancor szláchćicá Fráncuskiego/ ktory podbił Lánzárotę y Forteuenturę
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 235
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
/ i przymusił Moskwicina/ aby ustąpił ze wszystkich Liwlant. Księgi pierwsze.
Skąd poznać/ iż tak wiele może lud wszelaki/ ile będzie dzielności/ i serca w ich królu. IMPERYVM RZYMSKIE.
IMperium Rzymskie (które w nawiętszej swej możności/ rozciągało się od Oceanu Hibernickiego/ aż za Tigris rzekę/ i od Oceanu Atlantskiego/ aż do odnogi Perskiej/ i od Atlantu/ aż do puszczej Kaledońskiej/ i przychodziło do rzeki Albis/ i przechodziło Dunaj/ a to było za Cesarza Trajana) poczęło się nakłaniać naprzód pod wojnami domowymi/ za Galby/ Ottona/ Vittelliusa: którego czasu wojska/ co były ku obronie w Wielkiej Britanniej/
/ y przymuśił Moskwićiná/ áby vstąpił ze wszystkich Liwlant. Kśięgi pierwsze.
Zkąd poznáć/ iż ták wiele może lud wszeláki/ ile będźie dźielnośći/ y sercá w ich krolu. IMPERIVM RZYMSKIE.
IMperium Rzymskie (ktore w nawiętszey swey możnośći/ rozćiągáło się od Oceanu Hibernickiego/ áż zá Tigris rzekę/ y od Oceanu Atlántskiego/ áż do odnogi Perskiey/ y od Atlantu/ áż do pusczey Káledońskiey/ y przychodźiło do rzeki Albis/ y przechodźiło Dunay/ á to było zá Cesárzá Tráianá) poczęło się nákłániáć náprzod pod woynámi domowymi/ zá Gálby/ Otthoná/ Vittelliusá: ktorego czásu woyská/ co były ku obronie w Wielkiey Británniey/
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 65
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
niwecz obróciły. Księgi trzecie. SERYFUS.
MIedzy wszystkimi Pany Afryckimi/ nie rozumiem aby który miał mieć co nad Seryfa/ w bogactwach państwa i w potężności sił: gdyż jego państwo/ które zamyka wszystkę owę część Maurytaniej/ nazwaną od Rzymian Tingitana/ rozciąga się od Caput Bojador/ aż do Tanger/ i od Oceanu Atlantskiego/ aż do rzeki Mulujej/ i jeszcze dalej: w którym miejscu znajduje się cudniejsza/ osiedlejsza/ żyzniejsza/ i ochędożniejsza część Afryki: a miedzy inszymi tam są sławne królestwa Marocchij i Fesse: z których tamto Marochskie dzieli się na 8. prowincyj/ a zowią je Guzola/ Sahara (te dwie zmykają część Numidiej
niwecz obrociły. Kśięgi trzećie. SERIFVS.
MIedzy wszystkimi Pány Afryckimi/ nie rozumiem áby ktory miał mieć co nád Serifá/ w bogáctwách páństwá y w potężnośći śił: gdyż iego páństwo/ ktore zámyka wszystkę owę część Mauritániey/ názwáną od Rzymian Tingitaná/ rozćiąga się od Caput Boiádor/ áż do Tánger/ y od Oceanu Atlántskiego/ áż do rzeki Muluiey/ y iescze dáley: w ktorym mieyscu znáyduie się cudnieysza/ ośiedleysza/ żyznieysza/ y ochędożnieysza część Afriki: á miedzy inszymi tám są sławne krolestwá Márocchij y Fessae: z ktorych támto Márochskie dźieli się ná 8. prouinciy/ á zowią ie Guzolá/ Sáhárá (te dwie zmykáią część Numidiey
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 153
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
Amacan/ dla handlów Chińskich/ i w Tidor dla Moluckich/ i Bandskich. Jest to rzecz zaprawdę podziwienia godna/ iż 12000. Portugalczyków (którychby się nie znalazło więcej w tak wielkim przeciągu morza i ziemie) trzymają na wodzy tak potężne króle i narody Azjatickie: i że się sami trzymają przy władzej wszystkiego Oceanu Atlantskiego/ Indyjskiego/ i Eoo. A jest już więcej niż 90 lat/ jako z sławą nieśmiertelną nie tylo swą/ ale też wszystkiego imienia Chrześcijańskiego/ tak się zmocnili w tamtych krajach. I szkoda mówić tego/ jakoby mieli sprawę z ludźmi podłymi/ i mało świadomymi rzeczy wojennych: abowiem odjęli królestwo Ormuckie hołdownikowi króla Perskiego
Amácán/ dla hándlow Chińskich/ y w Tidor dla Moluckich/ y Bándskich. Iest to rzecz záprawdę podźiwienia godna/ iż 12000. Portogálczykow (ktorychby się nie ználázło więcey w ták wielkim przećiągu morzá y źiemie) trzymáią ná wodzy ták potężne krole y narody Asiátickie: y że się sámi trzymáią przy władzey wszystkiego Oceanu Atlántskiego/ Indiyskiego/ y Eoo. A iest iuż więcey niż 90 lat/ iáko z sławą nieśmiertelną nie tylo swą/ ále też wszystkiego imieniá Chrześćiáńskiego/ ták sie zmocnili w támtych kráiách. Y szkodá mowić tego/ iákoby mieli spráwę z ludźmi podłymi/ y máło świádomymi rzeczy woiennych: ábowiem odięli krolestwo Ormuckie hołdownikowi krolá Perskiego
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 181
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
/ musi być barzo miałkie/ także i odnoga Barbaryjska/ i morze Maldywskie/ i Ocean Eoo/ na których wyspów jest bez liczby prawie. Lecz mię spyta kto: Ponieważ morze stworzone jest od Boga/ dla użytku i usługowania ludziom/ cóż tedy po tak wielu wód było? w czymże dogadza człowiekowi szerokość Oceanu Atlantskiego/ Etiopskiego/ Indyjskiego/ także też niezmierność morza spokojnego? Odpowiedamy na to: Taka wielkość morza jest ku potrzebie ludzkiej: bo naprzód jest potrzebna ku ozdobie świata/ i ku przystojnemu a pomiarkowanemu rozłożeniu żywiołów: gdyż bowiem świat jest mieszkaniem człowieka/ tedyć ku jego użytkowi potrzeba/ żeby świat miał proporcją w swych cząstkach.
/ muśi być bárzo miáłkie/ tákże y odnogá Bárbáriyska/ y morze Máldiwskie/ y Ocean Eoo/ ná ktorych wyspow iest bez liczby práwie. Lecz mię spyta kto: Ponieważ morze stworzone iest od Bogá/ dla vżytku y vsługowánia ludźiom/ coż tedy po ták wielu wod było? w czymże dogadza człowiekowi szerokość Oceanu Atlántskiego/ Ethiopskiego/ Indiyskiego/ tákże też niezmierność morzá spokoyne^o^? Odpowiedamy ná to: Táka wielkość morzá iest ku potrzebie ludzkiey: bo naprzod iest potrzebna ku ozdobie świátá/ y ku przystoynemu á pomiárkowánemu rozłożeniu żywiołow: gdyż bowiem świát iest mieszkániem człowieká/ tedyć ku iego vżytkowi potrzebá/ żeby świát miał proportią w swych cząstkách.
Skrót tekstu: BotŁęczRel_II
Strona: 4
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. II
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
6. abo 7. a wszystko małych/ po których mieszkają Azzaneghi/ żywiący się rybami (których schodzi się barzo wiele do tej odnogi) a jeżdżą w pewnych bareczkach/ zowią je sami Almadie. Inszych imiona/ o którychem się mógł dowiedzieć/ są te: Garze/ Nar/ Tider/ Adeget. WYSPY Oceanu Atlantskiego CANARIE.
TAk dziś zowią wyspy Fortunatas, o których nie widziano od upadku Państwa Rzymskiego/ aż do tego czasu/ kiedy jedna Nawa Angielska/ abo też Francuska/ zapędzona tam nawałnością/ pobudziła tą nowiną/ gdy ją przyniosła/ Jana z Bentacor szlachcica Francuskiego/ ku przewadze dostawania ich w roku 1405. a iż się
6. ábo 7. á wszystko máłych/ po ktorych mieszkáią Azzáneghi/ żywiący się rybámi (ktorych schodźi się bárzo wiele do tey odnogi) á ieżdżą w pewnych bareczkách/ zowią ie sámi Almadie. Inszych imioná/ o ktorychem się mogł dowiedźieć/ są te: Gárze/ Nar/ Tider/ Adeget. WYSPY Oceanu Atlantskiego CANARIAE.
TAk dźiś zowią wyspy Fortunatas, o ktorych nie widźiano od vpadku Páństwá Rzymskiego/ áż do tego czásu/ kiedy iedná Nawá Angielska/ ábo też Fráncuska/ zápędzona tám nawáłnośćią/ pobudźiłá tą nowiną/ gdy ią przyniosłá/ Ianá z Bentácor szláchćicá Fráncuskiego/ ku przewadze dostawánia ich w roku 1405. á iż się
Skrót tekstu: BotŁęczRel_II
Strona: 59
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. II
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
