się koguta, dlatego w Afryce miasto Oręża, na tego Nieprzyjaciela, noszą Kurów podróżni.
SMOK jest także z Wężów rodzaju; gdy Wąż w miejscu ukrytym, wy- De Reptilibus, albo o Gadzie
godnym przez długość lat, do wielkiego przyjdzie wzrostu, nawet i skrzydla mający, nie z piór more Ptaków, ale z błonek i skory jak niedoperz. Natale solum daje mu Pliniusz Murzyńską Ziemię. Eks mente Kirchera rodzą się SMOCY jako i inne Monstra z pomieszania nasienia circa coitum. Gdzie Orłów i Sępów wiele, tam mało tych strasznych bestii, Teste Kirchero. DRACO u Greków nazwany od widzenia bystrego i czujnego. Ten, iż jest ciała silnego
się koguta, dlatego w Afryce miasto Oręża, na tego Nieprzyiáciela, nosżą Kurow podrożni.
SMOK iest także z Wężow rodzaiu; gdy Wąż w mieyscu ukrytym, wy- De Reptilibus, albo o Gadzie
godnym przez długość lat, do wielkiego przyidzie wzròstu, nawet y skrzydlá maiący, nie z pior more Ptakow, ale z błonek y skory iak niedoperz. Natale solum daie mu Pliniusz Murzyńską Ziemię. Ex mente Kirchera rodzą się SMOCY iako y inne Monstra z pomieszania nasienia circa coitum. Gdzie Orłow y Sępow wiele, tam mało tych strasznych bestyi, Teste Kirchero. DRACO u Grekow nazwany od widzenia bystrego y czuynego. Ten, iż iest ciała silnego
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 597
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
/ może rozpędzić i rozegnać per insensibilem transpirationem, jako Medycy mówią. Trzeci: iż wysusza wszelkie zbytnie wilgotności. Czwarty: i ostatni/ że umacnia i zagrzewa członki chore i oziębione: a nabarziej to sprawuje/ że umacnia i rozgrzewa na stawiech i na wszytkich miejscach/ na których są abo suchych żeł wiele/ abo błonek/ i wiązów któremi się jedna część do drugiej wiąże. A pierwej niżeli do tego okładania błotem członków chorych przystą- Rozdział Siedmnasty. Galen: lib:[...] Timpl. O Cieplicach Rozdział Siedmnasty.
pisz/ nauk onych i przestróg które się podały/ gdym o kąpaniu wtej wodzie Szklanej mówił/ nie zaniechiwaj: a odprawiwszy one
/ może rospędźić y rozegnáć per insensibilem transpirationem, iáko Medycy mowią. Trzeći: iż wysusza wszelkie zbytnie wilgotnośći. Cżwarty: y ostátni/ że vmacnia y zágrzewa cżłonki chore y oźiębione: á nabárźiey to spráwuie/ że vmacnia y rozgrzewa ná stáwiech y ná wszytkich mieyscách/ ná ktorych są ábo suchych żeł wiele/ ábo błonek/ y wiązow ktoremi się iedná cżęść do drugiey wiąże. A pierwey niżeli do tego okłádánia błotem cżłonkow chorych przystą- Rozdźiał Siedmnasty. Galen: lib:[...] Timpl. O Cieplicách Rozdźiał Siedmnasty.
pisz/ náuk onych y przestrog ktore się podáły/ gdym o kąpániu wtey wodzie Skláney mowił/ nie zániechiway: a odpráwiwszy one
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 192.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
nos ciepło często. Item, na smród z Nosa. Weś Centurii mniejszej wierzchołków, i miętki kamiennej zarówno, warz w winie, sarkaj w nos często, zastarzała afekcja nie może być uleczona. O CHOROBACH OCZU.
PIerwsza jest Ophtalmia, lubo to jest posplita denominacja wszystkich Chorób Oczu, jednak właśnie znaczy zapalenie powierzchnych błonek Oczu, to jest, Adnatae y Coniunctivae, a czasem Corneae, 2. Jęczmyk na powiece, zowie się Hordetolum; 3. Wypadnienie Oka, zowie się Prosidentia oculi. 4. Makuły i krostki na Oku 5. Fistula w oku. 6. Mgłą zaście Oka, zowie się Nebula Ungulae, seu Ungvis
nos ciepło często. Item, na smrod z Nosa. Weś Centuryey mnieyszey wierzchołkow, y miętki kámienney zárowno, warz w winie, sarkay w nos często, zástárzáła áffekcya nie może bydź uleczona. O CHOROBACH OCZU.
PIerwsza iest Ophtalmia, lubo to iest posplita denominácya wszystkich Chorob Oczu, iednák właśnie znáczy zápalenie powierzchnych błonek Oczu, to iest, Adnatae y Coniunctivae, á czásem Corneae, 2. Ięczmyk ná powiece, zowie się Hordetolum; 3. Wypádnienie Oká, zowie się Prosidentia oculi. 4. Mákuły y krostki ná Oku 5. Fistulá w oku. 6. Mgłą zaśćie Oká, zowie się Nebula Ungulae, seu Ungvis
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 60
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
słojka szklanego, wystawić na Słońce, w krótkim czasie rozpłynie się, przecedziwszy schowaj od potrzeby. O Chorobach Oczu. Na krostki, które Flictenes zowią.
DObra jest Wodka z Koperwasu białego także z białków jajowych, albo aqua Ophtalmica, Viridis Mynsinchti, i insze. Na Cancer w Oku.
NIc lepszego nad proszek z błonek spodnich z skorup jajecznych, z których się kurczęta wylęgły, zasypuj niem, dalej leczyć jako Kancer, o którym będzie gdzie indziej. Na płynienie łez z Oczu.
TRzeba brać purganse, krew puścić, Vesicatoria uczynić. Item. Weś skorek Grantowych łot jeden, warz je w wódce Rozanej, przecedź, przydaj kamienia
słoyká szklánego, wystáwic ná Słonce, w krotkim czásie rozpłynie się, przecedźiwszy schoway od potrzeby. O Chorobách Oczu. Ná krostki, ktore Phlictenes zowią.
DObra iest Wodká z Koperwásu białego tákże z białkow iáiowych, álbo aqua Ophtalmica, Viridis Mynsinchti, y insze. Na Cancer w Oku.
NIc lepszego nád proszek z błonek spodnich z skorup iáiecznych, z ktorych się kurczętá wylęgły, zásypuy niem, dáley leczyć iáko Káncer, o ktorym będźie gdzie indziey. Ná płynienie łez z Oczu.
TRzeba bráć purgánse, krew puśćić, Vesicatorya uczynić. Item. Weś skorek Grántowych łot ieden, warz ie w wodce Rozáney, przecedz, przyday kámieniá
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 63
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
wielkie/ ususzyć. A gdy potrzeba wziąć ich według wagi łot/ i rozetrzeć w czterech łyżkach wodki Rumienkowej/ przylawszy do tego octu ze dwie łyżce: W tym chusteczkę ciepło maczać/ a na czoło przywijać. Ból w głowie uśmierzy/ i spania domieści. Mózgu dolegliwościom.
Wszelakie dolegliwości mózgu/ żył suchych/ i błonek w ciele/ z zimnej przyczyny (jako są Szpik abo Subet) leczy. Pirzchłości włosów abo pleszowatości.
Liście tego ziela w wodzie warzone pleszowatość głowy/ albo i brody zopirszałości włosów czyni porosłą/ tą wodą nacierając/ i mijać miejsca z włosów opierzchłe. Bolączkom
Bolączki twarde/ a do zropienia trudne zbiera w otok/
wielkie/ vsuszyć. A gdy potrzebá wźiąć ich według wagi łot/ y rozetrzeć w czterech łyszkách wodki Rumienkowey/ przylawszy do teg^o^ octu ze dwie łyszce: W tym chusteczkę ćiepło maczáć/ á ná czoło przywiiáć. Bol w głowie vśmierzy/ y spánia domieśći. Mozgu dolegliwośćiom.
Wszelákie dolegliwośći mozgu/ żył suchych/ y błonek w ćiele/ z źimney przyczyny (iáko są Szpik ábo Subet) leczy. Pirzchłośći włosow ábo pleszowátośći.
Liśćie tego źiela w wodźie wárzone pleszowátość głowy/ álbo y brody zopirszáłośći włosow czyni porosłą/ tą wodą náćieráiąc/ y miiáć mieyscá z włosow opierzchłe. Bolączkom
Bolączki twárde/ á do zropienia trudne zbiera w otok/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 198
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Błonkom zaszłym.
Oczom Błonką zaszłym/ z miodem utarty/ i tym pomazować/ jest wielkim ratunkiem/ albowiem wilgotności w nich wysusza/ i zasłony na nich trawi/ a wniwecz obraca. (Dios.) Ale ja radzę z tym się obyczajnie obchodzić/ albo radniej zaniechać/ aby snadź z błonką źrzenicę zasłaniającą i błonek w oczach przyrodzonych nie wygryzł/ i nie popsował. Przeto gdy go chcemy do tych rzeczy któremi oczy mażą/ albo w nie puszczają/ przydać/ z wielkim baczeniem to być ma/ dla jadowitej a gorącej ostrości jego. Oczom zaćmionym
Oczom zaćmionym/ jest ratunkiem. (Plin:) Scjatyce
Scjatykę/ i boleści w
. Błonkom zászłym.
Oczom Błonką zászłym/ z miodem vtárty/ y tym pomázowáć/ iest wielkim rátunkiem/ álbowiem wilgotnośći w nich wysusza/ y zasłony ná nich trawi/ á wniwecz obraca. (Dios.) Ale ia rádzę z tym sie obyczáynie obchodźić/ álbo rádniey zániecháć/ áby snadź z błonką źrzenicę zásłániáiącą y błonek w oczách przyrodzonych nie wygryzł/ y nie popsował. Przeto gdy go chcemy do tych rzeczy ktoremi oczy máżą/ álbo w nie pusczáią/ przydáć/ z wielkim baczeniem to być ma/ dla iádowitey á gorącey ostrośći iego. Oczom záćmionym
Oczom záćmionym/ iest rátunkiem. (Plin:) Scyátyce
Scyátykę/ y boleśći w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 207
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Także kiedy z początku choroby tej wielkie burżenie krwi znajduje się: kiedy pacjent przedtym w Winie zbytkował; kiedy także przed chorobą częstokroć krew puszczał, kiedy wielce niby krwią nabrane i nadęte żyły ma: Kiedy zpoczątku samego tak choroba z nieznosnym głowy boleniem zaczyna się. Wtych okolicznościach, jeżeli puszczenia krwi zaniedbasz, zapalenie błonek mózgowych i szaleństwo nieomylne stąd wyniknąć może. Jak na reszczye pożyteczne wtym razie krwi puszczenie, rozumny człowiek z usilności natury miarkować powinien, ile sama natura częstokroć dobrowolnie Krew do cieczenia przymusza, i od obfitości jej uwalnia. Podobny przypadek niedawno miałem przy pewnej Damie w tejże łożnej chorobie zostającej, której drugiego dnia paroksyzmu
Także kiedy z początku choroby tey wielkie burżenie krwi znayduie się: kiedy pacyent przedtym w Winie zbytkował; kiedy także przed chorobą częstokroć krew puszczał, kiedy wielce niby krwią nabrane y nadęte zyły ma: Kiedy zpoczątku samego tak choroba z nieznosnym głowy boleniem zaczyna się. Wtych okolicznośćiach, ieżeli puszczenia krwi zaniedbasz, zapalenie błonek mozgowych y szalenstwo nieomylne ztąd wyniknąć może. Jak na reszczie pożyteczne wtym razie krwi puszczenie, rozumny człowiek z usilnośći natury miarkować powinien, ile sama natura częstokroć dobrowolnie Krew do cieczenia przymusza, y od obfitośći iey uwalnia. Podobny przypadek niedawno miałem przy pewney Damie w teyże łożney chorobie zostaiącey, ktorey drugiego dnia paroxyzmu
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 45
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
pępek przikładana,, i inne ciepłe plastry pomocne są; o których w Anotacjach. A jeżeli w zwyż pomienione i aplikowane remedia gorączki nieukromią, i szaleństwo trwać będzie; pacjentowi w piersiach chrapi, paznogcie na ręku i nogach blednieją; Śmierc zapasem jest; i wszystka nadzieja do poratowania ginie. Co się tycze inflamacyj błonek mózgowych z zewnętrznych razów lub ran głowy pochodzących; równym je sposobem leczyć trzeba. Pilno przy tym starać się powinieneś, żebyś z żył ranionych wynikającą, i obciążającą błonki mózgowe krew wyprowadził, mocno rozwalniającemi lekarstwy; o których niżej a Anotacjach. A kiedy przez zaniedbanie mocno się korżeni inflamacja, i krew z
pępek prźykładana,, y inne ćiepłe plastry pomocne są; o ktorych w Annotacyach. A ieźeli w zwyż pomienione y applikowane remedia gorączki nieukromią, y szalenstwo trwać będźie; pacyentowi w pierśiach chrapi, paznogćie na ręku y nogach blednieią; Smierc zapasem iest; y wszystka nadźieia do poratowania ginie. Co się tycze inflammacyi błonek mozgowych z zewnętrznych razow lub ran głowy pochodzących; rownym ie sposobem leczyć trźeba. Pilno przy tym starać się powinieneś, żebyś z żył ranionych wynikaiącą, y obciążaiącą błonki mozgowe krew wyprowadźił, mocno rozwalniaiącemi lekarstwy; o ktorych niżey a Annotacyach. A kiedy przez zaniedbanie mocno się korżeni inflammacya, y krew z
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 122
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
których niżej a Anotacjach. A kiedy przez zaniedbanie mocno się korżeni inflamacja, i krew zropą zsiedzie, to przez trepanacją, lub otworzenie głowy świdrem instrumentem Cyrulikom zwyczajnym wyprowadzić ją trzeba, a tak pacjenta od niebezpieczeństwa ratować będziesz, tego zaniedbawszy, zapewne chorego zgubisz. AnotACJA.
1mo. Kiedy zapalenie głowy, lub błonek w mózgu przymiotem febr łożnych albo malignów; to z krwi puszczeniem wielce ostróżnie, i owsżem lepiej się od niego utrzimać. Jeżeli zaś phrenytis lub szaleństwo samo przez się chorobą jest zrozpalenia błonków (co medyci morbum idyopathicum nazywają) a nie z żadnej innej przyczyny, co obficie krew z ręki puścić pożyteczna i potrzebna; niemniej
ktorych niżey a Annotacyach. A kiedy przez zaniedbanie mocno się korżeni inflammacya, y krew zropą zsiedźie, to przez trepanacyą, lub otworźenie głowy swidrem instrumentem Cyrulikom zwyczaynym wyprowadźić ią trźeba, a tak pacyenta od niebezpieczenstwa ratować będziesz, tego zaniedbawszy, zapewne chorego zgubisz. ANNOTACYA.
1mo. Kiedy zapalenie głowy, lub błonek w mozgu przymiotem febr łożnych albo malignow; to z krwi puszczeniem wielce ostrożnie, y owsźem lepiey się od niego utrźymać. Jeżeli zaś phrenytis lub szalenstwo samo przez się chorobą iest zrozpalenia błonkow (co medici morbum idyopathicum nazywaią) a nie z żadney inney przyczyny, co obficie krew z ręki puśćić pożyteczna y potrźebna; niemniey
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 123
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
. 2do. Jeżeli zaś kogo aktualnie szaleństwo opanuję; to krwi puszczenie spód języka jak dla zabrania szalonego trudne, tak szkodliwe ponieważ śmiertelnego krwi płynienia przyczyną bywa.
3tio. Niektórży rekomendują w takiej okoliczności mocne purganse z ostrych słonych i popędzających gwałtownie lekarstw. Gdy tedy choroba (jak rzekłem) z samego zapalenia mózgu lub błonek pochodzi, to następująca enema wielki ci pożytek przyniesie.
Weźmi: Korzenia slazowego albo Altheae 2. łoty. Senesu łot jeden. Centuryj z kwiatem, 2. garści. Koloqwintów pułłota. Anyżku. Kopru włoskiego każdego ćwierć łota. Soli ordynaryjnej 2. łoty. Salitry preparowanej 3. ćwierci łota.
Pokrajawszy, ugotuj w
. 2do. Jeżeli zaś kogo aktualnie szalenstwo opanuię; to krwi puszczenie zpod ięzyka iak dla zabrania szalonego trudne, tak szkodliwe ponieważ smiertelnego krwi płynienia przyczyną bywa.
3tio. Niektorży rekommenduią w takiey okolicznośći mocne purganse z ostrych słonych y popędzaiących gwałtownie lekarstw. Gdy tedy choroba (iak rzekłem) z samego zapalenia mozgu lub błonek pochodźi, to następuiąca enema wielki ći pożytek przynieśie.
Weźmi: Korźenia slazowego albo Altheae 2. łoty. Senesu łot ieden. Centuryi z kwiatem, 2. garśći. Kolloqwintow pułłota. Anyżku. Kopru włoskiego każdego ćwierć łota. Soli ordynaryiney 2. łoty. Salitry preparowaney 3. ćwierći łota.
Pokraiawszy, ugotuy w
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 124
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
