depozit, przykazań Boskich miała Rzeczpospolita Izraelska zawsze przed oczima, w Arce przymierza, i póki, im była posłuszna, i póki Sacrosanctè obserwowała statuta pierwszego Zakonodawcy Moyżesza, konserwowała zupełność wolności; jak zaś poczęła w niej egzorbitować, Bóg na karę dał Jej Królów.
Zginęły Rzeczypospolite Rzymska, Kartagineńska, Ateńska, Lacedemońska przy swoich bałwochwalstwach; zginęłaby pewnie i nasza, jeżeli wszystka polityka w rządach królestwa, nie będzie żałożona in morali scientia Ewangelyj świętej, nad którą nie tylko nic zbawienniejszego, ale oraz nic rozumniejszego, i potrzebniejszego.
Czego, niech to, dowodem będzie nie omylnym! Bóg nam przykazuje szanować wszystkie Przełożeństwa, i Panów władzą nad nami
depoźyt, przykazań Boskich miała Rzeczpospolita Izraelska zawsze przed ocźyma, w Arce przymierza, y poki, im była posłuszna, y poki Sacrosanctè obserwowała statuta pierwszego Zakonodawcy Moyźesza, konserwowała zupełność wolnośći; iak zaś poczęła w niey exorbitować, Bog na karę dał Iey Krolow.
Zginęły Rzeczypospolite Rzymska, Karthagineńska, Atheńska, Lacedemońska przy swoich bałwochwalstwach; zginęłaby pewnie y nasza, ieźeli wszystka polityka w rządach krolestwa, nie będźie załoźona in morali scientia Ewangelyi swiętey, nad ktorą nie tylko nic zbawiennieyszego, ale oraz nic rozumnieyszego, y potrzebnieyszego.
Czego, niech to, dowodem będźie nie omylnym! Bog nam przykazuie szanować wszystkie Przełoźeństwa, y Panow władzą nad nami
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 14
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
Żydzi na wielu miejscach. Teraz będziem mówić o tamtym balwochwalstwie niezliczonym/ i przywiedziemy jakby na przykład niektóre (boć wszytkie przypominać byłoby zawiedzienie niepodobne/ i z uprzykrzeniem abo z ohydą) bałwochwalstwa i zabobony tamtych barbarów: z których się może baczny domyślić/ i rozsądek uczynić o inszych. Księgi wtóre. O Bałwochwalstwach Tartarskich.
PRzy gębie rzeki Obio/ jest jeden bałwan stary jako Baba/ trzymając dwoje dzieci/ na ręku jedno/ a drugie u nóg/ który obywatele zowią/ złotą babą. Chwalą ten bałwan Jugrowie/ Obdorani/ i Kondorani/ i ofiarują mu futra drogie: czynią mu też obiaty z jeleni/ kropiąc krwią ich
Zydźi ná wielu mieyscách. Teraz będźiem mowić o támtym bálwochwálstwie niezliczonym/ y przywiedźiemy iákby ná przykład niektore (boć wszytkie przypomináć byłoby záwiedźienie niepodobne/ y z vprzykrzeniem ábo z ohydą) báłwochwálstwá y zabobony támtych bárbarow: z ktorych się może báczny domyślić/ y rozsądek vczynić o inszych. Kśięgi wtore. O Báłwochwálstwách Tártárskich.
PRzy gębie rzeki Obio/ iest ieden báłwan stáry iáko Bábá/ trzymáiąc dwoie dźieći/ ná ręku iedno/ á drugie v nog/ ktory obywátele zowią/ złotą bábą. Chwalą ten báłwan Iugrowie/ Obdorani/ y Condorani/ y ofiáruią mu futrá drogie: czynią mu też obiáty z ieleni/ kropiąc krwią ich
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 132
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
dzieci/ a potym wylewają olewkę z mięsa precz za dom dla duchów. Chowają Boga niebieskiego na miejscu wysokim/ a ziemskiego na ziemi. Wierzą iż dusze nasze są nie śmiertelne; ale powiadają/ iż przechodzą z ciała jednego w ciało drugie lepsze abo gorsze/ wedle tego jako się zachowały w ciałach pierwszych. O Bałwochwalstwach Chineńczyków.
Z Tatarami graniczą ludzie Chińscy/ uwikłani rozmaitemi bławochwalstwy: chwalą bowiem niebo/ słońce/ miesiąc/ i insze gwiazdy: i wynaleźce rzemiósł; i tych którzy za jaką dzielnością znaczną ku posłudze pospolitej/ abo też którego człowieka partikularnego/ popisali się za żywota: a miedzy inszymi mają jednę niewiastę poważną z dziecięciem na
dźieći/ á potym wylewáią olewkę z mięsá precz zá dom dla duchow. Chowáią Bogá niebieskiego ná mieyscu wysokim/ á źiemskiego na ziemi. Wierzą iż dusze násze są nie śmiertelne; ále powiádáią/ iż przechodzą z ćiáłá iedne^o^ w ćiáło drugie lepsze ábo gorsze/ wedle te^o^ iáko się záchowáły w ćiáłách pierwszych. O Báłwochwálstwách Chineńczykow.
Z Tátárámi grániczą ludźie Chińscy/ vwikłáni rozmáitemi błáwochwálstwy: chwalą bowiem niebo/ słońce/ mieśiąc/ y insze gwiazdy: y wynáleźce rzemiosł; y tych ktorzy zá iáką dźielnośćią znáczną ku posłudze pospolitey/ ábo też ktorego człowieká pártikulárnego/ popisáli się zá żywotá: á miedzy inszymi máią iednę niewiástę poważną z dźiećięćiem ná
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 132
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
to jest/ koniec ucha od wieprza/ paznogty od ptastwa/ i kilka kropek od wina: ostatkiem się sami hojnie czestują. Laicy noszą długie włosy/ bo powiadają/ iż po śmierci za włosy będą podniesieni do nieba: księża zaś strzygą się/ pokazując iż im nie potrzeba będzie takiej pomocy. Czwartej Części, O Bałwochwalstwach Siamczyków.
SIamczykowie/ których rozumieją iż byli autorami wszytkich prawie superstytij tamtego wschodu/ wierzą Boga stworzycielem nieba i ziemie/ który płacić będzie dobrym/ a karać złe. Wierzą też iż człowiek ma dwu duchów około siebie/ jednego który go ku dobremu wiedzie i strzeże/ drugiego który go kusi i trapi. Budują wiele i
to iest/ koniec vchá od wieprzá/ páznogty od ptástwá/ y kilká kropek od winá: ostátkiem się sámi hoynie czestuią. Láicy noszą długie włosy/ bo powiádáią/ iż po śmierći zá włosy będą podnieśieni do niebá: kśięża záś strzygą się/ pokázuiąc iż im nie potrzebá będźie tákiey pomocy. Czwartey Częśći, O Báłwochwalstwách Siámczykow.
SIámczykowie/ ktorych rozumieią iż byli autorámi wszytkich práwie superstytiy támtego wschodu/ wierzą Bogá stworzyćielem niebá y źiemie/ ktory płáćić będźie dobrym/ á káráć złe. Wierzą też iż człowiek ma dwu duchow około śiebie/ iednego ktory go ku dobremu wiedźie y strzeże/ drugiego ktory go kuśi y trapi. Buduią wiele y
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 134
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
wszędzie/ które oblewać będą wodami swymi ziemię; tak dobrze/ iż bez kłopotów ludzkich/ będzie obfitowała we wszytko dobre. Te i insze zabobony i głupstwa Siamczyków/ zaniesione do Pegu/ do Bengale/ do Narsingi/ i aże do Japonu/ rozeszły się jak trawa/ mnożąc się bez końca. Księgi wtóre. O Bałwochwalstwach Peguinów.
W Pegu co mędrszy/ kładą światy niezliczone jeden po drugim następujący: kładą też bogów bez końca/ ale nie wszytkich zaraz/ ale więcej abo mniej ich na każdym świecie: piąci ich naznaczają temu światu/ na którym jesteśmy teraz: a powiadają że już cztery przeminęły. Trzymają/ iż się świat kończy ogniem
wszędźie/ ktore oblewáć będą wodámi swymi źiemię; ták dobrze/ iż bez kłopotow ludzkich/ będźie obfitowáłá we wszytko dobre. Te y insze zabobony y głupstwá Siámczykow/ zánieśione do Pegu/ do Bengále/ do Nársingi/ y áże do Iáponu/ rozeszły się iák trawá/ mnożąc się bez końcá. Kśięgi wtore. O Báłwochwálstwách Peguinow.
W Pegu co mędrszy/ kłádą świáty niezliczone ieden po drugim nástępuiący: kłádą też bogow bez końcá/ ále nie wszytkich záraz/ ále więcey ábo mniey ich ná káżdym świećie: piąći ich náznáczáią temu świátu/ ná ktorym iestesmy teraz: á powiádáią że iuż cztery przeminęły. Trzymáią/ iż się świát kończy ogniem
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 135
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
iż na drugim żywocie złodziej będzie niewolnikiem u tego/ któremu tu co ukradł. Rozumieją grzechem/ zabić co żywego: przetoż król rozkazuje częstokroć z nabożeństwa swego/ żeby ryb nie łowiono/ i nie bito nic żywego/ acz tego mało chowają za łakomstwem urzędników/ którzy się pieniędzmi dają uwodzić. Czwartej Części, O Bałwochwalstwach Narsingów.
LUdzie z Narsingi wierzą naprzód w jednego Boga Pana wszystkiego świata: a potym i w czarty/ jako w tych co są przyczyną złego: i przetoż więtszą tym cześć czynią/ a niż owemu: i budują im wiele i spaniałych bałwanic/ i bogacą je wielkimi intratami: W niektórych z tych mieszkają ludzie
iż ná drugim żywoćie złodźiey będźie niewolnikiem v tego/ ktoremu tu co vkradł. Rozumieią grzechem/ zábić co żywego: przetoż krol roskázuie częstokroć z nabożeństwá swego/ żeby ryb nie łowiono/ y nie bito nic żywego/ ácz tego máło chowáią zá łákomstwem vrzędnikow/ ktorzy się pieniądzmi dáią vwodźić. Czwartey Częśći, O Báłwochwalstwách Nársingow.
LVdźie z Nársingi wierzą naprzod w iednego Bogá Páná wszystkiego świátá: á potym y w czárty/ iáko w tych co są przyczyną złego: y przetoż więtszą tym cześć czynią/ á niż owemu: y buduią im wiele y spániáłych báłwanic/ y bogácą ie wielkimi intratámi: W niektorych z tych mieszkáią ludźie
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 136
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
białągłowę; abo która jest męka straszniejsza nad ogień? a jednak tamte białegłowy idą chętnie w ogień: a jest to zwyczaj tak stary/ iż Strabo/ a przed nim Propertius/ wspomina o nim: panuje nie tylko w Narsindze/ ale też i w wielu inszych krainach Narsingi. Księgi wtóre. Czwartej części, O Bałwochwalstwach Indiańskich.
W Indii zwierzchność mają w Religii z nawyższą władzą Brammanni/ których też wspominają starzy pisarze Greccy: a dzielą się na dwie sekcie: bo niektórzy się żenią/ i mieszkają w mieściech/ i mają to imię Brammanni: drudzy bez żon żyją/ a zowią ich Joghi: zwano ich przedtym Ginnosofisti. Ci nie
białągłowę; ábo ktora iest męká strásznieysza nád ogień? á iednák támte białegłowy idą chętnie w ogień: á iest to zwyczay ták stáry/ iż Strábo/ á przed nim Propertius/ wspomina o nim: pánuie nie tylko w Nársindze/ ále też y w wielu inszych kráinách Nársingi. Kśięgi wtore. Czwartey częśći, O Báłwochwalstwách Indiáńskich.
W Indiey zwierzchność máią w Religiey z nawyższą władzą Brámmánni/ ktorych też wspomináią stárzy pisárze Greccy: á dźielą się ná dwie sekćie: bo niektorzy się żenią/ y mieszkáią w mieśćiech/ y máią to imię Brámmánni: drudzy bez żon żyią/ á zowią ich Ioghi: zwano ich przedtym Ginnosofisti. Ci nie
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 138
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
obcinanie cierznia i ostów/ któreby znaleźli na drodze/ i wsiadają w nową barkę/ do szyje/ do ramion/ do bioder/ do udów/ do nóg nawiązawszy sobie kamieni: przybywszy na głębokie morze/ przekolą barkę/ abo wyskakują do wody/ i tak się topią. Części czwartej, Księgi wtóre. O Bałwochwalstwach Moluckich.
PRzedtym niż Arabowie przybyli z Malaki do Moluk wysep/ i do inszych pobliskich/ ludzie ich żyli nie znając Boga/ i nie mając żadnej Religii: Ten tam był szczęśliwy/ komu się powodziło wedle fantasiej jego. Niektórzy mieli za Boga słońce/ abo miesiąc/ drudzy drugie rzeczy niebieskie abo ziemskie/ właśnie jako
obcinánie ćierznia y ostow/ ktoreby ználeźli ná drodze/ y wśiádáią w nową barkę/ do szyie/ do rámion/ do bioder/ do vdow/ do nog náwiązawszy sobie kámieni: przybywszy ná głębokie morze/ przekolą barkę/ ábo wyskákuią do wody/ y ták się topią. Częśći czwartey, Kśięgi wtore. O Báłwochwálstwách Moluckich.
PRzedtym niż Arábowie przybyli z Máláki do Moluk wysep/ y do inszych pobliskich/ ludźie ich żyli nie znáiąc Bogá/ y nie máiąc żádney Religiey: Ten tám był sczęśliwy/ komu się powodźiło wedle phántásiey iego. Niektorzy mieli zá Bogá słońce/ ábo mieśiąc/ drudzy drugie rzeczy niebieskie ábo źiemskie/ własnie iáko
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 141
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
