łatwiej wywiedziono było/ przynaleźna temu mąka z bobu z miodem na pigułki zrobiona/ abo kawalcami potkniona z tyzanną. Jeśli materia ciekąca będzie przygórętszym na tę dobry dragant krochmal/ śliskość z ziarn pigwowych abo taki konfekt. Weź nasienia białego maku dobrze utartego dragm dziesięć/ krochmalu/ gumi arabici, dragantu po łocie jednym/ nasienia baniowego/ pigwowego/ wyłuskanych po dragmach dwu/ skręconym cukrem konfekt uczynić/ abo w wódce polnej driakwie cukier rozpuściwszy uczynić morselle. Abo weź maku białego i czarnego po drag: dziesięć. Soku lakryciowego drag: piętnaście/ nasienia/ ślazu wysokiego pigwowego po drag: dwie/ dwa funty wody ciepłej/ w której przez noc wszytko
łátwiey wywiedźiono bylo/ przynaleźna temu mąká z bobu z miodem ná pigułki zrobiona/ ábo káwalcámi potkniona z tyzánną. Ieśli máteria ćiekąca będźie przygorętszym ná tę dobry drágánt krochmal/ śliskość z źiarn pigwowych abo táki konfekt. Weź náśienia białego máku dobrze vtártego dragm dźieśięć/ krochmalu/ gumi arabici, drágántu po łoćie iednym/ náśienia bániowego/ pigwowego/ wyłuskánych po dragmách dwu/ zkręconym cukrem konfekt vczynić/ ábo w wodce polney dryakwie cukier rospuśćiwszy vczynić morselle. Abo weź máku białego y czarnego po drag: dźieśięć. Soku lákryciowego drag: piętnáśćie/ náśienia/ ślazu wysokiego pigwowego po drag: dwie/ dwá funty wody ćiepłey/ w ktorey przez noc wszytko
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C3
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
onej choroby/ dla którejś przystąpił do zażywania wanien/ nie jest rzecz dobra i pożyteczna w klisterze kłasdź miód/ i nasienia kminów abo koprów obojga: gdyż w takich ciałach gorącość jest przyczyną zatwardzenia żywota. Przeto do onych polewek abo żuru. nie kłaśdź ani kminów/ ani miodu: ale jeśli możesz dostać nasienia ogórkowego/ baniowego/ i melonowego/ choć też jednego rodzaju z tych trzech/ przetłukszy trochę wrzucisz w polewkę i uwarzysz: a gdy wywrę/ trzecią część onej polewki przecedzisz pięknie/ i przydasz masła samego/ i żółtków dwa: a będzieszli miał też kasyą która bywa dla klister w Aptekach/ przyłóż ze dwa łoty/ i będziesz miał
oney choroby/ dla ktoreyś przystąpił do zażywánia wánien/ nie iest rzecż dobra y pożytecżna w klisterze kłásdź miod/ y naśienia kminów ábo koprów oboyga: gdyż w tákich ćiałách gorącosć iest przycżyną zatwárdzenia żywotá. Przeto do onych polewek ábo żuru. nie kłáśdź áni kminów/ áni miodu: ále iesli możesz dostać naśienia ogórkowego/ baniowego/ y melonowego/ choć też iednego rodzáiu z tych trzech/ przetłukszy trochę wrzućisz w polewkę y vwárzysz: á gdy wywrę/ trzećią cżęść oney polewki przecedzisz pięknie/ y przydasz másłá samego/ y żołtkow dwá: á będźieszli miał też kásyą ktora bywa dla klister w Aptekách/ przyłoż ze dwá łoty/ y będźiesz miał
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 155.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
palcem/ w gardło włożywszy daleko. A gdy się już wyrzuci zła materia/ dać co ściskającego/ jako pigwowy julepek/ abo samę pigwę pieczoną. A namazać żołądek olejkiem piołunowym/ mastichowym/ parzywszy go pierwej octem ciepło. Jako sen czynić.
Niespanie znosi się wonianiem zimnych rzecy/ jako olejku fiałkowego/ rożanego/ nasienia baniowego/ pomazawszy wewnątrz nozdrza: potym olejkiem topolowym i rożanym skronie namazać. Makowej polewki na noc uczynić/ i dać jeść/ także polewki z nasienia małonowego/ z julepkiem de papauere. Twarz też umywać często dekoktem maku czarnego. Jako zbytnie spanie odejmować.
Spanie zaś zbytnie odejmować potrzeba/ wiązaniem/ i tarciem bolesnym/ klisterami
pálcem/ w gárdło włożywszy dáleko. A gdy się iuż wyrzući zła máteria/ dáć co śćiskáiącego/ iáko pigwowy iulepek/ ábo sámę pigwę pieczoną. A námázać zołądek oleykiem piołunowym/ mastichowym/ párzywszy go pierwey octem ćiepło. Iako sen cżynić.
Niespánie znośi się woniániem źimnych rzecy/ iáko oleyku fiałkowego/ rożánego/ naśienia bániowego/ pomázawszy wewnątrz nozdrzá: potym oleykiem topolowym y rożánym skronie námázáć. Makowey polewki ná noc vczynić/ y dáć ieść/ tákże polewki z naśienia málonowego/ z iulepkiem de papauere. Twarz też vmywáć często dekoktem máku czarnego. Iáko zbytnie spánie odeymowáć.
Spánie záś zbytnie odeymowáć potrzebá/ wiązániem/ y tárćiem bolesnym/ klisterámi
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: D4v
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
