vere gestorum fictae imagines, o które niegdyś Rzym narzekał in sirailibus actis. Pax, ubi non erat pax. Jaką konsekwencją to za sobą pociąga nie chcę discutere, ani wchodzić w głębokie refleksje albo distingui życie, jednak mam nadzieję, że gdzie humana desunt consilia, divina prosunt auxilia. Jeżeli tam u starożytnych pogan o zabobonnych bogach powiadano, że kiedy uno premente Deo, alter tolerat opem, i że stabat pro Troja Apollo, nie trzeba i tu tracić nadziei, aby Opatrzność Boska o nas nie miała myśleć, i żeby nie miała supplere defectus nostros i w dobrej zostawić Opatrzności. A teraz niechże tej chwała będzie za wszystkie nasze akcje
vere gestorum fictae imagines, o które niegdyś Rzym narzekał in sirailibus actis. Pax, ubi non erat pax. Jaką konsekwencyą to za sobą pociąga nie chcę discutere, ani wchodzić w głębokie reflexye albo distingui życie, jednak mam nadzieję, że gdzie humana desunt consilia, divina prosunt auxilia. Jeżeli tam u starożytnych pogan o zabobonnych bogach powiadano, że kiedy uno premente Deo, alter tolerat opem, i że stabat pro Troja Apollo, nie trzeba i tu tracić nadziei, aby Opatrzność Boska o nas nie miała myśleć, i żeby nie miała supplere defectus nostros i w dobréj zostawić Opatrzności. A teraz niechże téj chwała będzie za wszystkie nasze akcye
Skrót tekstu: ZawiszaPam
Strona: 417
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Krzysztof Zawisza
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1715 a 1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1717
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Julian Bartoszewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Jan Zawisza
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1862
bałwochwalstwie będąc zatopione do czasu odkrycia tej cześci od Europejczyków, którzy światłem Wiary Chrześcijańskiej ją oświecili: przeto w niej teraz po większej części panuje wiara Katolicka Rzymska, albo Luterska, albo Kalwińska: są jednak jeszcze narody pogaństwem zaślepione, wgłąb Kraju mieszkające.
Amerykanie generalnie mówiąc, co do obyczajów, są zdradliwi, zawzięci, zabobonni, po wielu miejscach mają zwyczaj malować swoje ciała różnemi kolorami: ale to się ma rozumieć o dzikich Narodach, bo inni mający jakikolwiek polor, pokazują dowcip, i rozum dosyć przenikliwy i sposobny do wszystkiego. P. Jaki jest podział Ameryki? O. Ameryka, generalnie mówiąc, dzieli się na trzy części, na
bałwochwalstwie będąc zatopione do czasu odkrycia tey cześci od Europeyczykow, ktorzy światłem Wiary Chrześcijańskiey ią oświecili: przeto w niey teraz po większey części panuje wiara Katolicka Rzymska, albo Luterska, albo Kalwińska: są jednak jeszcze narody pogaństwem zaślepione, wgłąb Kraiu mieszkaiące.
Amerykanie generalnie mowiąc, co do obyczaiow, są zdradliwi, zawzięci, zabobonni, po wielu mieyscach maią zwyczay malować swoie ciała rożnemi kolorami: ale to się ma rozumieć o dzikich Narodach, bo inni maiący iakikolwiek polor, pokazuią dowcip, y rozum dosyć przenikliwy y sposobny do wszystkiego. P. Jaki iest podział Ameryki? O. Ameryka, generalnie mowiąc, dzieli się na trzy części, na
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 244
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
ziemi w Peloponezie.
420 trzęsienie w Atenach.
412 3557
3557
13. W stronie północej, gdy słońce zimowe znaki obiegało.
410 3558
14. Opisuje ją A[...] stoteles w księdze 1 Meteorol: c. 6.
40 3569
15. 398 albo 397 trzęsienie w Elidzie.
396 Powietrze w Rzymie, które było okazją zabobonnej ceremonii[...] na- zwanej. Dla przebłagania albowiem Bogów wystawowano trzy łóżka, na których starzy leżąc biesiadowali, i trzy stoły pysznie zastawione potrawami dla Jowisza, Junony i Minerwy, którzy je przez swych kapłanów ziadali.
Tegoż roku jezioro Alba znagła wezbrało, lubo żadne deszcze niepoprzedziły.
382 trzęsienie ziemi na drodze z Olinty
ziemi w Peloponezie.
420 trzęsienie w Atenach.
412 3557
3557
13. W stronie pułnocney, gdy słońce zimowe znaki obiegało.
410 3558
14. Opisuie ią A[...] stoteles w księdze 1 Meteorol: c. 6.
40 3569
15. 398 albo 397 trzęsienie w Elidzie.
396 Powietrze w Rzymie, które było okazją zabobonney ceremonii[...] na- zwaney. Dla przebłagania albowiem Bogow wystawowano trzy łóżka, na których starzy leżąc biesiadowali, y trzy stoły pysznie zastawione potrawami dla Jowisza, Junony y Minerwy, którzy ie przez swych kapłanow ziadali.
Tegoż roku iezioro Alba znagła wezbrało, lubo żadne deszcze niepoprzedziły.
382 trzęsienie ziemi na drodze z Olinthy
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 6
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Brennusem idących do złupienia kościoła Delfickiego.
373 3596
16. Wielka nader światłem swoim trzecią część nieba okrywała.
Trzęsienie ziemi obaliło w Achai miasta Helice i Burra.
364 powodź rzeki Tibru w Rzymie.
362, 360 powietrze w Rzymie dwuletnie, tamże powodź.
360 przepaść w Rzymie otworzyła się, do której z gorliwości zabobonnej o Ojczyznę rzucił się Curtiusz.
355 3614
17. Postać grzywy, którą na początku miała zamieniła w dzidę, jako pisze Pliniusz l. 2 c. 25.
345 powietrze w Rzymie.
341 3628
18. Okoto Ekwatera. Po jej ukazaniu się nastąpiły wiatry gwałtowne.
336 3633
19. Ukazywała się przez dni
Brennusem idących do złupienia kościoła Delfickiego.
373 3596
16. Wielka nader światłem swoim trzecią część nieba okrywała.
Trzęsienie ziemi obaliło w Achai miasta Helice y Burra.
364 powodź rzeki Tibru w Rzymie.
362, 360 powietrze w Rzymie dwuletnie, tamże powodź.
360 przepaść w Rzymie otworzyła się, do którey z gorliwości zabobonney o Oyczyznę rzucił się Curtiusz.
355 3614
17. Postać grzywy, którą na początku miała zamieniła w dzidę, iako pisze Pliniusz l. 2 c. 25.
345 powietrze w Rzymie.
341 3628
18. Okoto Ekwatera. Po iey ukazaniu się nastąpiły wiatry gwałtowne.
336 3633
19. Ukazywała się przez dni
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 7
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
ciągnących, w tył cofały się, lubo na prostym i bitym gościńcu, ani kamienie, które pod koła podkładano mogły je zatrzymać: morze od brzegów znacznie odstąpiwszy suche dno zostawiło.
80 powietrze w Rzymie.
83 trzęsienie ziemi około Hellespontu. Czarownicy Egipiscy, i Chaldejscy zbogacili się pieniędzmi, które lud dawał, aby swemi zabobonnemi ofiarami ziemię przebłagali.
85 trzęsienie ziemi w Rzymie wiele domów obaliło, jako też i r. 94 którego było gwałtowniejsze.
105 trzęsienie ziemi obaliło cztery miasta w Azyj Eleę, Myryne, Pirame, i Kumeę, a dwa miasta w Grecyj Opunte i Oryte.
109 trzy miasta w Galicyj trzęsieniem ziemi obalone.
110 trzęsienie
ciągnących, w tył cofały się, lubo na prostym y bitym gościńcu, ani kamienie, które pod koła podkładano mogły ie zatrzymać: morze od brzegow znacznie odstąpiwszy suche dno zostawiło.
80 powietrze w Rzymie.
83 trzęsienie ziemi około Hellespontu. Czarownicy Egipiscy, y Chaldeyscy zbogacili się pieniędzmi, które lud dawał, aby swemi zabobonnemi ofiarami ziemię przebłagali.
85 trzęsienie ziemi w Rzymie wiele domow obaliło, iako też y r. 94 którego było gwałtownieysze.
105 trzęsienie ziemi obaliło cztery miasta w Azyi Eleę, Myryne, Pirame, y Kumeę, a dwa miasta w Grecyi Opunte y Orite.
109 trzy miasta w Galicyi trzęsieniem ziemi obalone.
110 trzęsienie
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 18
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Ziemi i Piekłu naznaczyli Praesidem Plutonem, Opem albo Cybelę: poziemi łażącym Faunos, Panes Satyros, Orcades. Gry oddali Boginiom Driades nazwanym. Zrzodła Boginiom Najades; zbożu i krescenciom Cererę Tryptoloma etc., jako się dalej pokaże. Greków imitując Rzymianie, tychże i innych jako niżej enucleabo czcili Deaflrów. Zgoła o Zabobonnej Starożytności. to by należało mówić, co tekst Święty o gwiazdach, Numera Stellas si potes. Według Hesioda liczy się bożków 30. Tysięcy: Millia triginta terras habitantia Divûm. Tertulianus wróżnych Autorach samych Jowiszów trzysta naliczył: Herkulesów Cicero sześć. Varo czterdzieści. Basilides tyle Bożków wenerował, ile dni w Roku to jest 365
Ziemi y Piekłu naznaczyli Praesidem Plutonem, Opem álbo Cybelę: poziemi łażącym Faunos, Panes Satyros, Orcades. Gry oddałi Boginiom Dryades nazwanym. Zrzodła Boginiom Najades; zbożu i krescenciom Cererę Tryptoloma etc., iako się daley pokaże. Grekow imituiąc Rzymianie, tychże y innych iako niżey enucleabo czcili Deaflrow. Zgoła o Zabobonney Starożytności. to by należało mowić, co text Swięty o gwiazdach, Numera Stellas si potes. Według Hesioda liczy się bożkow 30. Tyśięcy: Millia triginta terras habitantia Divûm. Tertulianus wrożnych Autorach samych Jowiszow trzysta naliczył: Herkulesow Cicero sześć. Varo czterdzieści. Basilides tyle Bożkow wenerował, ile dni w Roku to iest 365
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 8
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, generalne całej Zabobonnści Nomina, to jest IOVEM, MARTEM, PLUTONEM, CEREREM, DIANAM, SOLEM, VENEREM, MERCURIUM, RHADAMANTHUM, FURIAS, PARCAS, CASTOREM, POLLUCEM, etc.
Prusacy w Pogaństwie żostający, za Boga wenerowali MIESIĄC, Ogień, WĘZÓW, GAJE, osobliwie DĘBOM wielką czynili obserwancję; Kapłan ich zabobonny zwał się Krywody teste Cromero pod Bolesławem Pierwszym Monarchą Polskim: Który to Bolesław Pogańskiej Supersticyj najmniejszego niechcąc zostawić vestigium, w Mieście Pruskim Romowe, Dęba sześciu łokci w grubości od ziemie dziwnie w konary rozrosłego, za Bożka od Obywatelów mianego wyciąć rozkazał. Był tam i inny Dąb w Miasteczku quondam Oppen, także podobno ab
, generalne całey Zabobonnści Nomina, to iest IOVEM, MARTEM, PLUTONEM, CEREREM, DIANAM, SOLEM, VENEREM, MERCURIUM, RHADAMANTHUM, FURIAS, PARCAS, CASTOREM, POLLUCEM, etc.
Prusacy w Pogaństwie żostáiący, ża Bogá węnerowali MIESIĄC, OGIEN, WĘZOW, GAIE, osobliwie DĘBOM wielką czynili obserwancyę; Kápłan ich zábobonny zwał się Krywody teste Cromero pod Bolesławem Pierwszym Monarchą Polskim: Ktory to Bolesław Pogańskiey Supersticyi naymnieyszego niechcąc zostawić vestigium, w Mieście Pruskim Romowe, Dęba sześciu łokci w grubości od ziemie dziwnie w konáry rozrosłego, zá Bożká od Obywatelow mianego wyciąć roskazał. Był tam y inny Dąb w Miásteczku quondam Oppen, tákże podobno ab
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 25
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
podrostające roszczki Palmowe z Gronami Winnemi do Kościoła Minerwy wnosili, według Hezychiusza. Septimontium było Święto z óbchodzeniem, i czczeniem siedmiu Gór Rzymskich. Terminalia było Święto in Februario u Pogan, na uczczenie Bożka Termi- SCJENCJA
nus nazwanego, alias Końca albo Granic, który i samemu nie ustępuje Jowiszowi, według wiary Pogan.
Tuż kładę zabobonną Pogańską Ceremonią, Lustrationes, albo Expiátiones, niby to jakieś Poświęcenie, i Oczyszczenie, które Oczyszczenie pogańskie wzieło criginem od Izraelitów, Kipurym rzeczone u nich, od Boga postanowione w Księgach Levitici 16. na Oczyszczenie Izraelitów z grzechu w adorowaniu Cielca złotego popełnionych, co się działo dnia 10. Miesiąca siódmego, to jest Tizri
podrostaiące roszczki Palmowe z Gronami Winnemi do Kościołá Minerwy wnosili, według Hezychiusza. Septimontium było Swięto z óbchodzeniem, y czczeniem siedmiu Gor Rzymskich. Tèrminalia było Swięto in Februario u Pogan, ná uczczenie Bożká Termi- SCYENCYA
nus názwánego, álias Końcá álbo Granic, ktory y samemu nie ustępuie Iowiszowi, według wiáry Pogan.
Tuż kłádę zabobonną Pogáńską Ceremonią, Lustrationes, álbo Expiátiones, niby to iákieś Poświęcenie, y Oczyszczenie, ktore Oczyszczenie pogáńskie wzieło criginem od Izraelitow, Kippurim rzeczone u nich, od Bogá postánowione w Księgách Levitici 16. ná Oczyszczenie Izraelitow z grzechu w ádorowániu Cielcá złotego popełnionych, co się działo dnia 10. Miesiącá siodmego, to iest Tizri
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 31
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Nieprzyjaciół czujnym Strażnikiem, według Abenezry i innych Autorów. Postaćmu dawali według jednych Autorów, ps[...] ; według drugich. Człeka, M[...] rkuriusza. Tego Izraelitowie choć Złote, i Sreb[...] nie z sobą, wychodząc z Egiptu, zabrali Bożki, nietykali Bożka; albo bojąc się zatrzymania, albo też zostawując go pro Seminario Deastrów zabobonnemu Narodowi.
BEALGAD było Simulacrum Fortunae, czczone od Syryiczyków. Gad znaczy bonam fortunam, zaczim może się wykładać etymon tego słowaBożyszcze, dobrej fortuny Inni Tłumacze interpretują osobliwie LXXII. alias siedmdziesiąt i dwa Tłumacze, że Ga Czarta znaczy, według in- SCJENCJA o Bożkach
nych Jowisza, Gwiazdę dobrą. Geniusza dobrego, albo Ducha,
Nieprzyiacioł czuynym Strażnikiem, według Abenezry y innych Autorow. Postaćmu dawali według iednych Autorow, ps[...] ; według drugich. Człeka, M[...] rkuryusza. Tego Izràélitowie choć Złote, y Sreb[...] ne z sobą, wychodząc z Egyptu, zabrali Bożki, nietykali Bożka; albo boiąc się zatrzymania, albo też zostawuiąc go pro Seminario Deastrow zabobonnemu Narodowi.
BEALGAD było Simulacrum Fortunae, czczone od Syryiczykow. Gad znaczy bonam fortunam, zacźym może się wykładać etymon tego słowaBożyszcze, dobrey fortuny Inni Tłumacze interpretuią osobliwie LXXII. alias śiedmdziesiąt y dwa Tłumacze, że Ga Czarta znaczy, według in- SCYENCYA o BOZKACH
nych Iowisza, Gwiazdę dobrą. Geniusza dobrego, albo Ducha,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 38
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Statuam Herculis, według Giralda,według świeżych Rabinów znaczy Saturua, albo według innych Stelam w BIBLII ZGANIONYCH.
Veneris. Rimmon Bożek Syryiczyków, który Wenerę znaczący suô etymô. Innym się zdaje Pomona fruktów Bogini.
Zgoła pamięć deficit. ręka w pisaniu non sufficit, rozum non capit, quanta tych Bogów była varietas u zabobonnej Starożytności. Prawie emulowały z sobą Nacje, w inwentowaniu Deastrów, Bałwanów, coraz im inne choć jednymże i samym dając Imiona, figury, species. Izraelitowie choć Prawowierni na tenczas przez cuda i Proroków dobrze od BOGA iluminowani gorszyli się z Pogan; a Poganie jako simiae zapatrujący, się na Izraelitów; ale tak ab
Statuam Herculis, według Giralda,według świeżych Rabinow znaczy Saturua, albo według innych Stellam w BIBLII ZGANIONYCH.
Veneris. Rimmon Bożek Syryiczykow, ktory Wenerę znaczący suô etymô. Innym się zdaie Pomona fruktow Bogini.
Zgoła pamięć deficit. ręka w pisaniu non sufficit, rozum non capit, quanta tych Bogow była varietas u zabobonney Starożytności. Prawie emulowały z sobą Nacye, w inwentowańiu Deastrow, Bałwanow, coraz im inne choć iednymże y samym daiąc Imiona, figury, species. Izràélitowie choć Prawowierni na tenczas przez cuda y Prorokow dobrze od BOGA illuminowani gorszyli się z Pogan; á Poganie iako simiae zapátruiący, się na Izràélitow; ale tak ab
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 43
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
