, Folwarki. Ogrody Pałace, których liczą 464. 23 tysiące rachują budynków znacznych. Pałaców trzy Ojca Z. 1. Watykański 2. Kwirynalny in Monte Cavallo 3 Lateraneński u Z. Jana. Kasztel albo Zamek Forteca Z. Angeli, przedtym Moles Adriani, skąd całe Miasto może trzymać w Munsztuku. Ma bowiem mocne Bastiony, bez liczby dział, w Środku owę strukturę Adriana potężną niby Wiezę, czyli Basztę;stoi ten Zamek nad Tybrem, tam jest Archivum Papieskie, stamtąd idzie skryta powiadają galeryka do Pałacu Papieskiego stojącego in Monte vaticano, alias przy Z. Pietrze. Do tego Zamku idzie most murowany przez Tyber, zwany Pons Z.
, Folwarki. Ogrody Pałace, ktorych liczą 464. 23 tysiące rachuią budynkow znacznych. Pałacow trzy Oyca S. 1. Watykański 2. Kwirynalny in Monte Cavallo 3 Lateráneński u S. Iana. Kasztel álbo Zamek Forteca S. Angeli, przedtym Moles Adriani, zkąd cáłe Miasto może trzymać w Munsztuku. Ma bowiem mocne Bastyony, bez liczby dział, w Srodku owę strukturę Adriana potężną niby Wiezę, czyli Basztę;stoi ten Zamek nad Tybrem, tam iest Archivum Papiezkie, ztamtąd idzie skryta powiadaią galeryka do Pałácu Papiezkiego stoiącego in Monte vaticano, alias przy S. Pietrze. Do tego Zamku idzie most murowany przez Tyber, zwány Pons S.
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 202
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
się i zbliżeniu pod fortyfikacją zewnętrzną, jeżeli która jest, albo ostatnie przed forteczne szańce; jeżeli jeszcze po bombardowaniu, uporczywie się nie poddaje forteca, ani akorduje, oblegający wszelką silą się starają albo o demolicją zewnętrznej fortyfikacyj, albo o jej opanowani, zbliżenie swoich bateryj, z których by mogli usilniej z dział rozwalać osobliwie bastiony. Fosę przebyć. Wału się albo oczywistym szturmem dobijać, albo podziemnemi lochami pod niego dobwiszy, minami wysadzać: i przez rozwaliny mocą cisnąć do fortecy jednym gdy drudzy z bateryj i ręcznej strzelby odstrzelają. Ten jest formalnego dobywania fortec tryb wojenny. Atoli nie tak uniwersalny, aby wiele innych fortelów wojennych i inwencyj niebyło
się y zbliżeniu pod fortyfikácyą zewnętrzną, ieżeli ktora iest, álbo ostátnie przed forteczne szańce; ieżeli ieszcze po bombardowaniu, uporczywie się nie poddáie forteca, áni akkorduie, oblegáiący wszelką silą się staraią álbo o demolicyą zewnętrzney fortyfikacyi, álbo o iey opanowáni, zbliżenie swoich bateryi, z ktorych by mogli usilniey z dział rozwaláć osobliwie bastyony. Fossę przebyć. Wału się álbo oczywistym szturmem dobiiać, álbo podziemnemi lochámi pod niego dobwiszy, minámi wysadzać: y przez rozwaliny mocą cisnąć do fortecy iednym gdy drudzy z bateryi y ręczney strzelby odstrzelaią. Ten iest formalnego dobywania fortec tryb woienny. Atoli nie ták uniwersalny, áby wiele innych fortelow woiennych y inwencyi niebyło
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: Kv
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
4. Głębokość fosy stop. 5. Szerokość dna fosy stop. 4.
Atoli według eksygencyj wymiar tej cyrkumwallacyj może się przyczynić lub zmniejszyć. Jako i Batawowie go przyczynili dowiedziawszy się o zbliżającej odsieczy. Linia wału przechodzić niema długością swoją stop 750. ale między liniami szańcu, niby kortynami, wpuszczać potrzeba albo zupełne bastiony, lub pułksiężyce, Raweliny, kleszcze, rogi, korony, proporcjonalnego wymiaru do ortografii i ichnografii samej cyrkumwallacyj.
Oprócz tych fortyfikacyj jako fortec tak i cyrkumwallacyj zwyczajne są Polemikom i inne ku obronie służące wojenne struktury z ziemi wysypane. Jako to Reduty, gwiazdy, kasztele, baterie, Aprosze. O Redutach.
IV.
4. Głębokość fossy stop. 5. Szerokość dna fossy stop. 4.
Atoli według exygencyi wymiar tey circumwallacyi może się przyczynić lub zmnieyszyć. Jáko y Batawowie go przyczynili dowiedziawszy się o zbliżaiącey odsieczy. Linia wału przechodzić niema długością swoią stop 750. ále między liniami szańcu, niby kortynami, wpuszczáć potrzeba álbo zupełne bastyony, lub pułxiężyce, Raweliny, kleszcze, rogi, korony, proporcyonalnego wymiaru do ortografii y ichnografii samey circumwallacyi.
Oprocz tych fortyfikácyi iáko fortec ták y circumwallacyi zwyczayne są Polemikom y inne ku obronie służące woienne struktury z ziemi wysypáne. Jáko to Reduty, gwiazdy, kasztele, báterye, Aprosze. O Redutach.
IV.
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: K2v
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
aby przeiść fosę pryncypalną: Jeżeli wodna jest, groblą przez nią jaknajusilniej i najprędzej dając z materyj jaka się znaleźć może. Co raz nowe i bliższe baterie wysypując dla ruinowania wału i bastionów, i z ręcznej strzelby się odstrzelając.
6to. Po przebytej fosie zostaje albo po drabinach drzec się na wały, rozkopywać wał i bastiony, przez ruiny gwałtem cisnąć się do fortecy. Albo miny podsadziwszy pod bastiony, onez wysadzac. Lub innym fortelem, jaki tylko inwencja podać może, sztuką, lub oczywistym szturmem kusić się o dobycie fortecy. Do czego wszystkiego wykonania daleko sposobniejsza noc a niżeli dzień, który wszystkie procedery oblegających na oko pokazuje oblężonym.
Atoli
áby przeiść fossę pryncypalną: Jeżeli wodna iest, groblą przez nię iáknayusilniey y nayprędzey dáiąc z materyi iáka się znaleść może. Co raz nowe y bliższe baterye wysypuiąc dla ruinowania wału y bastyonow, y z ręczney strzelby się odstrzeláiąc.
6to. Po przebytey fossie zostáie álbo po drabinach drzec się ná wały, rozkopywáć wał y bastyony, przez ruiny gwałtem cisnąć się do fortecy. Albo miny podsadziwszy pod bastyony, onez wysadzac. Lub innym fortelem, iáki tylko inwencya podáć może, sztuką, lub oczywistym szturmem kusić się o dobycie fortecy. Do czego wszystkiego wykonania dáleko sposobnieysza noc á niżeli dzień, ktory wszystkie procedery oblegáiących ná oko pokázuie oblężonym.
Atoli
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: L
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
najprędzej dając z materyj jaka się znaleźć może. Co raz nowe i bliższe baterie wysypując dla ruinowania wału i bastionów, i z ręcznej strzelby się odstrzelając.
6to. Po przebytej fosie zostaje albo po drabinach drzec się na wały, rozkopywać wał i bastiony, przez ruiny gwałtem cisnąć się do fortecy. Albo miny podsadziwszy pod bastiony, onez wysadzac. Lub innym fortelem, jaki tylko inwencja podać może, sztuką, lub oczywistym szturmem kusić się o dobycie fortecy. Do czego wszystkiego wykonania daleko sposobniejsza noc a niżeli dzień, który wszystkie procedery oblegających na oko pokazuje oblężonym.
Atoli tymi wieki na dobrze opatrzoną fortecę, i wiernego komendanta z swoim praesidium ledwo
nayprędzey dáiąc z materyi iáka się znaleść może. Co raz nowe y bliższe baterye wysypuiąc dla ruinowania wału y bastyonow, y z ręczney strzelby się odstrzeláiąc.
6to. Po przebytey fossie zostáie álbo po drabinach drzec się ná wały, rozkopywáć wał y bastyony, przez ruiny gwałtem cisnąć się do fortecy. Albo miny podsadziwszy pod bastyony, onez wysadzac. Lub innym fortelem, iáki tylko inwencya podáć może, sztuką, lub oczywistym szturmem kusić się o dobycie fortecy. Do czego wszystkiego wykonania dáleko sposobnieysza noc á niżeli dzień, ktory wszystkie procedery oblegáiących ná oko pokázuie oblężonym.
Atoli tymi wieki ná dobrze opátrzoną fortecę, y wiernego kommendanta z swoim praesidium ledwo
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: L
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
w sobie osobliwego. Wybrał się był pod Senc generał Heyster, ale dla rozlanych wód nie mógł z armatą i infanteryją pospieszyć, musząc w okrąg obchodzić, we trzech tysięcy jednak jazdy podpadł aż pod bramę cum intentione ubieżenia miasta, które zastawszy w pozyturze
obrony, zatrzymał się, czekając aż nadciągnie piechota. Jedna ma dwa bastiony mocne, dwie także bramy obronne, ludzi w niej do obrony niemało i żywność niedawno im wprowadzono. Czekamy tedy z wielkim pragnieniem, jak mu szczęście służyć będzie. Urywają się po trosze partjami nasi z nieprzyjacielem, zawsze przecie z lepszą na naszę stronę fortuną, daj Panie Boże, aby tak do końca. Baśnie rozsiano
w sobie osobliwego. Wybrał się był pod Senc generał Heyster, ale dla rozlanych wód nie mógł z armatą i infanteryją pospieszyć, musząc w okrąg obchodzić, we trzech tysięcy jednak jazdy podpadł aż pod bramę cum intentione ubieżenia miasta, które zastawszy w pozyturze
obrony, zatrzymał się, czekając aż nadciągnie piechota. Jedna ma dwa bastiony mocne, dwie także bramy obronne, ludzi w niej do obrony niemało i żywność niedawno im wprowadzono. Czekamy tedy z wielkim pragnieniem, jak mu szczęście służyć będzie. Urywają się po trosze partyjami nasi z nieprzyjacielem, zawsze przecie z lepszą na naszę stronę fortuną, daj Panie Boże, aby tak do końca. Baśnie rozsiano
Skrót tekstu: SarPam
Strona: 352
Tytuł:
Pamiętnik z czasów Jana Sobieskiego
Autor:
Kazimierz Sarnecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1690 a 1696
Data wydania (nie wcześniej niż):
1690
Data wydania (nie później niż):
1696
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Janusz Woliński
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1958
że tablicy powinna się zabierać co i Rawelinów.
Ze zaś Raweliny i Pułksiężyce swoje miejsce mają tuż brzegu zewnętrznego fosy fortecznej: Więc gdy do fortecy przydają się te zewnętrzne fortyfikacje, tym samym ostatni przedforteczny szaniec dalej się czyli na karcie w abrysie, czyli na placu samym, w pole posunąc powinien, i wszystkie bastiony z swemi Pułksiężycami, kortyny z swemi Rawelinami do koła opasać. O Kleszczach.
XXV. Kleszcze jest fortyfikacja zewnętrzna a daleka od fortecy na przeciwko kortyn położona, podobieństwo mająca do kleszczy. A raczej do litery wielkiej M. jeżeli są kleszcze pojedyncze: jeżeli podwoine to do litery wielkiej W. samym swoim frontem oprócz skrzydeł
że tablicy powinna się zábieráć co y Rawelinow.
Ze zaś Raweliny y Pułxiężyce swoie mieysce maią tuż brzegu zewnętrznego fossy forteczney: Więc gdy do fortecy przydaią się te zewnętrzne fortyfikácye, tym samym ostatni przedforteczny szaniec daley się czyli ná karcie w abrysie, czyli ná placu samym, w pole posunąc powinien, y wszystkie bastyony z swemi Pułxiężycami, kortyny z swemi Rawelinami do kołá opasać. O Kleszczach.
XXV. Kleszcze iest fortyfikácya zewnętrzna á daleka od fortecy ná przeciwko kortyn położona, podobieństwo maiąca do kleszczy. A raczey do litery wielkiey M. ieżeli są kleszcze poiedyncze: ieżeli podwoine to do litery wielkiey W. samym swoim frontem oprocz skrzydeł
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: I2
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
przeciwko kortynie między dwiema bastionami. Swoje flanki albo skrzydła, jako i kleszcze bierze z linii skrzydeł bastionowych, przeciągnionych aż zaostatni przedforteczny szaniec. Długość frontu całego równa długości fortecznej kortyny, tak ma być wydzielona; aby naróżnie połowice bastionu, to jest dwa rogi do poszredniej swojej kortyny ten proporcjonalny miały wymiar, jaki mają forteczne bastiony do swojej kortyny.
Ichnografia zaś i Ortografia co do wału szańcu i fosy tej fortyfikacyj taż jest co i Rawelinów. Zaczym tych części wymiar z jednejże tablicy brać się może. Czasem między dwiema rogami tej fortyfikacyj na przeciwko kortynie daje się pomniejszy Rewelin. O koronie.
XXVII. Korona jest fortyfikacja zewnętrzna niby z dwóch
przeciwko kortynie między dwiema bastyonami. Swoie flanki álbo skrzydłá, iáko y kleszcze bierze z linii skrzydeł bastyonowych, przeciągnionych aż zaostatni przedforteczny szaniec. Długość frontu cáłego rowna długości forteczney kortyny, ták ma być wydzielona; áby nárożnie połowice bastyonu, to iest dwa rogi do poszredniey swoiey kortyny ten proporcyonalny miały wymiar, iáki maią forteczne bastyony do swoiey kortyny.
Jchnografia zaś y Ortografia co do wału szańcu y fossy tey fortyfikácyi taż iest co y Rawelinow. Záczym tych części wymiar z iedneyże tablicy brać się może. Czasem między dwiema rogami tey fortyfikácyi ná przeciwko kortynie dáie się pomnieyszy Rewelin. O koronie.
XXVII. Korona iest fortyfikácya zewnętrzna niby z dwoch
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: I2v
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
tąd decyzja, jaka której części być powinna fortyfikacja. Sposób fortyfikowania linii prostej.
XXVIII. Linia prosta miejsca jakiego żadnej niemająca łamaniny, gdy jest tak długa, że długością swoją przechodzi długość wszelką kortyny, której wymiar wyznaczony największy na stop 500. ma się fortyfikować bastionami na tejże linii osadzonemi. Wymiar zaś linii składających bastiony podaje tablica następująca, Wymiar pod literą A. służy fortyfikowaniu linii do i o sześć bastionach. Pod literą B. linii do i o ośmiu bastionach. Pod literą C. linii o dziewiąciu, dziesiąciu i więcej bastionach. Tablica oznaczająca wymiar linii bastionów osadzonych na linii prostej.
Kortyna.
Szyja bastionu.
Skrzydło bastionu
Front
tąd decyzya, iáka ktorey częsci być powinna fortyfikácya. Sposob fortyfikowania linii prostey.
XXVIII. Linia prosta mieysca iákiego żadney niemaiąca łamaniny, gdy iest ták długa, że długością swoią przechodzi długość wszelką kortyny, ktorey wymiar wyznaczony naywiększy ná stop 500. ma się fortyfikować bástyonámi ná teyże linii osadzonemi. Wymiar zaś linii składaiących bástyony podáie tablica nástępuiąca, Wymiar pod literą A. służy fortyfikowaniu linii do y o sześć bastyonách. Pod literą B. linii do y o osmiu bastyonach. Pod literą C. linii o dziewiąciu, dziesiąciu y więcey bástyonach. Tablica oznaczaiąca wymiar linii bastyonow osadzonych ná linii prostey.
Kortyna.
Szyia bastyonu.
Skrzydło bastyonu
Front
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: I3
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Pod literą B. linii do i o ośmiu bastionach. Pod literą C. linii o dziewiąciu, dziesiąciu i więcej bastionach. Tablica oznaczająca wymiar linii bastionów osadzonych na linii prostej.
Kortyna.
Szyja bastionu.
Skrzydło bastionu
Front bastionu.
Linia dłuższej defensyj
Anguł bastionu.
A.
B.
C.
Według tej tablicy wystawiać bastiony na linii prostej w ten sposób kto może. 1mo. Z tej linii prostej daj kortynie stop 480, 2do. Tak prawej jako i lewej szyj bastionu po stop 169. 3tio. Prawemu i lewemu skrzydłu perpendykularnie przy końcach kortyn wystawionemu po stop 90. lub więcej według liczby bastionów. 4to. Na linii głowy bastionu
Pod literą B. linii do y o osmiu bastyonach. Pod literą C. linii o dziewiąciu, dziesiąciu y więcey bástyonach. Tablica oznaczaiąca wymiar linii bastyonow osadzonych ná linii prostey.
Kortyna.
Szyia bastyonu.
Skrzydło bastyonu
Front bastyonu.
Linia dłuszszey defensyi
Anguł bastyonu.
A.
B.
C.
Według tey tablicy wystawiáć bastyony ná linii prostey w ten sposob kto może. 1mo. Z tey linii prostey dai kortynie stop 480, 2do. Ták práwey iáko y lewey szyi bastyonu po stop 169. 3tio. Prawemu y lewemu skrzydłu perpendykularnie przy końcach kortyn wystawionemu po stop 90. lub więcey według liczby bastyonow. 4to. Ná linii głowy bastyonu
Skrót tekstu: BystrzInfArchW
Strona: I3v
Tytuł:
Informacja architektury wojennej
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
