innych Bogów prawdy oczekując według Pieriusa libr. 53. cap. 41. Tego to drzewa liściem Adam wstyd swój zakrył w Raju, a Chrystus w Ewangelii, nie płodną przeklął figę.
GOSSIPIUM alias Bawełna drzewo nie wielkie, a na nim rosną główki, a w tych bawełna. Księża Egipscy do ofiar strój mieli z bawełny jako czystej rzeczy, nie z żywych bydłąt.
HEBENUS albo Ebenus Heban, drzewo bardzo ważne i ciężkie naturalnie dla swej gęstości, bez sęków rosnące: w zimie zielonością się popisuje zawsze. Jest samo w sobie czarne bez żadnego farbowania. Ścięte to drzewo zdaje się obracać w kamień, takiej nabiera twardości: w wodzie tonie
innych Bogow prawdy oczekuiąc według Pieriusa libr. 53. cap. 41. Tego to drzewa liściem Adam wstyd swoy zakrył w Raiu, á Chrystus w Ewangelii, nie płodną przeklął figę.
GOSSIPIUM alias Bawełna drzewo nie wielkie, á na nim rosną głowki, á w tych bawełna. Xięża Egypscy do ofiar stroy mieli z bawełny iako czystey rzeczy, nie z żywych bydłąt.
HEBENUS albo Ebenus Heban, drzewo bardzo ważne y cięszkie naturalnie dla swey gęstości, bez sękow rosnące: w zimie zielonością się popisuie zawsze. Iest samo w sobie czarne bez żadnego farbowania. Scięte to drzewo zdaie się obracać w kamień, takiey nabiera twardości: w wodzie tonie
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 327
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Gwidona Lusignana Króla namienionego uzurpował Cypru, z Córką Kornara Szlachcica Weneckiago ożeniony. Z których spłodzony Syn, zszedłszy sterilis, uczynił Wenetów Panami Cypru; Insuły a tym, Selim II. Cesarz Turecki Roku 1571. wydarł per potentiam. Eria na Cyprze Insule nie zdrowa; ale obfitość wina, cukru, szafranu, pszenicy, bawełny, miodu, to pokrywa. Obywatele mocni, wojenni, ale to zle, że różnej Religii, to Ormiańskiej, Koptejskiej, Maronickiej, Nestoriańskiej, Georgiańskiej, Jokobickiej. Z. Paweł z Z. Barnabem (tu umęczonym w Salaminie, albo Konstancyj Mieście) Wiarę Z. temu opowiadali Krajowi. Tu się znajduje Amiantus
Gwidona Lusignana Krolá namienionego uzurpował Cypru, z Corką Kornara Szlachcica Weneckiago ożeniony. Z ktorych spłodzony Syn, zszedłszy sterilis, uczynił Wenetow Panami Cypru; Insuły á tym, Selim II. Cesarz Turecki Roku 1571. wydarł per potentiam. Aerya na Cyprze Insule nie zdrowa; ale obfitośc wina, cukru, szafranu, pszenicy, bawełny, miodu, to pokrywa. Obywatele mocni, woienni, ale to zle, że rożney Religii, to Ormiańskiey, Kopteyskiey, Maronickiey, Nestoriańskiey, Georgiańskiey, Iokobickiey. S. Paweł z S. Barnabem (tu umęczonym w Saláminie, albo Konstancyi Mieście) Wiarę S. temu opowiadali Kraiowi. Tu się znayduie Amianthus
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 518
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
z ogonem wielkim tłustym. Obywatele piją wodę z cukrem, miodem, rozynkami. Zwało się to Krółestwo olim Maurytania Tingitana, od Miasta swego Tingis Biskupiego, potym Tangter nazwanego: które było Luzytańskim, ale od Anglików Roku 1661. demoliowane; jest tu abundancja fig, daktylów, cukru, cytryn, pomarańcz, oliwy, bawełny, wielbłądów, bydła, lwów zjadłych jednych, drugich bojaźliwych. Ma te Królestwo 7. Prowincyj. Tu jest Miasteczko CEUTA, olim SEPTA, od 7. wierzchołków skalistych, siedmią Braci zwanych, nad kanałem Gibraltar. Jest Jurys Hispanici, chcieli go Maurowie wydrzeć, lat 20. atakując irrito conatu. Ma swego Biskupa
z ogonem wielkim tłustym. Obywatele piią wodę z cukrem, miodem, rozynkami. Zwało się to Krółestwo olim Maurytania Tingitana, od Miasta swego Tingis Biskupiego, potym Tangter nazwánego: ktore było Luzytańskim, ale od Anglikow Roku 1661. demoliowane; iest tu abundancya fig, daktylów, cukru, cytryn, pomarańcz, oliwy, bawełny, wielbłądów, bydła, lwów ziadłych iednych, drugich boiaźliwych. Ma te Królestwo 7. Prowincyi. Tu iest Miasteczko CEUTA, olim SEPTA, od 7. wierzchołków skalistych, siedmią Braci zwanych, nad kanałem Gibraltar. Iest Iuris Hispanici, chcieli go Maurowie wydrzeć, lat 20. attakuiąc irrito conatu. Ma swego Biskupa
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 546
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
który w Francyj duo iunxit maria.
TU KrólESTWO PERUVIA albo PERU, długie na mil 300. nad brzegiem Morza spokojnego, na mil 40. wszerz sub Zona torrida australi. Deszcz tu nigdy niebywa, stąd w wielu miejscach domy tylko liściem pokryte; ale rosa częsta supplet vicem deszczu, skąd wielkie mnóstwo cukru, bawełny, o- Geografia Generalna i Partykularna
liwy, Wina, złota, srebra, smaragów, żywego srebra. Stolica olim Perwańska CUSCO Miasto, co do bogactw, już opisane w Części II. Aten; miało w sobie Bałwanów na 400. najbogatszy Słońca Ale te Cusco, jak Kozkę ze złotego ostrzyżono runa. Zamek w tym
ktory w Francyi duo iunxit maria.
TU KROLESTWO PERUVIA albo PERU, długie na mil 300. nad brzegiem Morza spokoynego, na mil 40. wszerz sub Zona torrida australi. Deszcz tu nigdy niebywa, ztąd w wielu mieyscach domy tylko liściem pokryte; ale rosa częsta supplet vicem deszczu, zkąd wielkie mnostwo cukru, bawełny, o- Geografia Generalna y Partykularna
liwy, Winá, złota, srebra, smaragow, żywego srebra. Stolica olim Perwańska CUSCO Miasto, co do bogactw, iuż opisane w Części II. Aten; miało w sobie Bałwanow na 400. naybogatszy Słońca Ale te Cusco, iak Kozkę ze złotego ostrzyżono runa. Zamek w tym
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 608
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
wytłoczonej kwiatu/ a mieć będziesz kwiat jeden. Toż uczynisz z drugim/ trzecim / dziesiątym/ etc. Narobiwszy kwiatów/ rozłoż je według upodobania na płótnie/ kitajce/ atłasie/ jakiego chcesz koloru. Dość pięknie i na białym się wydaje. Przyszyj według rozłożenia. Żebyć zaś nie zaklęsły: Podłóz spodem spotrzebę bawełny. Zgrzebi/ mchu/ albo spodem papierem szarym raz i drugi podlep. Jeżeli kwiatki sznurkiem/ abo fetocią obwiedziesz/ piękniej się wyda. Dopieroż jeżeli miedzy kwiatami rzucisz abślak/ to jest/ owe cętki świecące mosiężne okrągłe. Cudny a bogaty haft wydadzą. Przydatek. Na zmocnienie kwiatków. Miej papier na miazgę zbity
wytłoczoney kwiátu/ a mieć będziesz kwiát ieden. Toż uczynisz z drugim/ trzećim / dźieśiątym/ etc. Nárobiwszy kwiátow/ rozłoż ie według upodobánia ná płotnie/ kitáyce/ átłaśie/ iákiego chcesz koloru. Dość pięknie i ná biáłym się wydáie. Przyszyi wedlug rozłożeniá. Zebyć zás nie záklęsły: Podłoz spodem zpotrzebę bawełny. Zgrzebi/ mchu/ álbo spodem papierem szárym ráz i drugi podlep. Ieżeli kwiátki sznurkiem/ ábo fetoćią obwiedziesz/ piękniey się wydá. Dopieroż ieżeli miedzy kwiátámi rzućisz ábślak/ to iest/ owe cętki świecące mosiężne okrągłe. Cudny á bogáty háft wydádzą. Przydatek. Ná zmocnienie kwiátkow. Miey pápier ná miázgę zbity
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 76
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
. Fiat Cerotum. Abo Rec. Ol. Cydonior. masticini ana vnc. 1. Pul. coral: rub. mirthi: ana drag: 1. Cerae parum. F. Linimentum. A jeśliby się płód zwolna ruszał na pępek przyłożyć/ coby go zmacniało/ abo materac z kitajki szkarłatnej i bawełny przeszywanej/ coby wszytek żywot okrył/ abo przeszywany z kitajki/ także worek natkany tymi/ jako ambrą/ piżmem/ koralami/ rożą/ gozdzikami/ nasieniem dzięglowym/ mastice/ ale tym podobne w wyższym Rozdziale najdziesz/ których tu zażyć możesz. Usty też może wziąć lekwarz/ który ma w sobie soku jabłek słodkich
. Fiat Cerotum. Abo Rec. Ol. Cydonior. masticini ana vnc. 1. Pul. coral: rub. mirthi: ana drag: 1. Cerae parum. F. Linimentum. A ieśliby się płod zwolná ruszał na pępek przyłożyć/ coby go zmacniáło/ ábo máterac z kitayki szkárłatney y báwełny przeszywáney/ coby wszytek żywot okrył/ ábo przeszywány z kitayki/ tákże worek nátkány tymi/ iáko ámbrą/ pizmem/ koralámi/ rożą/ gozdźikámi/ náśieniem dźięglowym/ mástice/ ále tym podobne w wyższym Rozdźiale náydźiesz/ ktorych tu záżyć możesz. Vsty też moze wźiąć lekwarz/ ktory ma w sobie soku iábłek słodkich
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: A4v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
Jezu mój, Twoje tak bieluchne, tak rozkoszne, subtelne i na tak młodziuchne nie godzi się koszulki z pospolitej przędze wdziewać, jeszcze będzie-ż w czas do cierpienia nędze. Trzeba, żebyć członeczków Twych nie uciskała, a subtelnego ciałka czym nie urażała. Przetoż co z najprzedniejszej bisiorowej wełny darujęć koszuleczkę, z namiększej bawełny. Racz ją wziąć, Matko święta, a Synaczka swego mym upominkiem małym okryj namilszego. II. SUKIENKA SZARŁATNA
Fulgere Tyria in veste regum est proprium
Własna to królewiczom kosztownej roboty miewać na sobie szaty i drogie klejnoty. Więc Ty, któremu wszyscy królowie hołdują i wszystkie ziemskie państwa chętnie usługują, zacne Dziecię, o Panie
Jezu mój, Twoje tak bieluchne, tak rozkoszne, subtelne i na tak młodziuchne nie godzi się koszulki z pospolitej przędze wdziewać, jeszcze będzie-ż w czas do cierpienia nędze. Trzeba, żebyć członeczków Twych nie uciskała, a subtelnego ciałka czym nie urażała. Przetoż co z najprzedniejszej bisiorowej wełny darujęć koszuleczkę, z namiększej bawełny. Racz ją wziąć, Matko święta, a Synaczka swego mym upominkiem małym okryj namilszego. II. SUKIENKA SZARŁATNA
Fulgere Tyria in veste regum est proprium
Własna to królewicom kosztownej roboty miewać na sobie szaty i drogie klejnoty. Więc Ty, któremu wszyscy królowie hołdują i wszystkie ziemskie państwa chętnie usługują, zacne Dziecię, o Panie
Skrót tekstu: GrochWirydarz
Strona: 61
Tytuł:
Wirydarz abo kwiatki rymów duchownych o Dziecięciu Panu Jezusie
Autor:
Stanisław Grochowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1608
Data wydania (nie wcześniej niż):
1608
Data wydania (nie później niż):
1608
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Justyna Dąbkowska
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
"Pro Cultura Litteraria"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1997
Kraj Amerykański jest Peninsuła KALIFORNIA do Nowego Meksyku przyłączona, długa na mil 400. Niemieckich, szeroka na 60. od Izydora de Anatillon Nawarczyka na imię Króla Hiszpańskiego zawojowana Roku 1683. Ma w sobie gęsto Miast, wołów, krów z garbem na grzbiecie, owiec, psów osobliwej wielkości, soli, kryształu, Pereł, bawełny, ale drzewa mało.
IV. Kraj Ameryki zowie się Regio Lovisiana, od Ludwika XIV. Króla Francuskiego tak rzeczona, Francuzów mająca za Panów, którzy tam po nad rzekę na mil 400. długą, różne zakładają Fortece przeciwko grubym narodom tamtędy Ordami stojącym na wielu stanowiskach more Tatarów.
V. Kraina Północej AMERYKI jest
Kráy Amerykański iest Peninsuła KALIFORNIA do Nowego Mexiku przyłączoná, długa ná mil 400. Niemieckich, szeroká ná 60. od Izydorá de Anatillon Náwarczyká ná imie Krola Hiszpańskiego záwoiowáná Roku 1683. Má w sobie gęsto Miast, wołow, krow z garbem ná grżbiecie, owiec, psow osobliwey wielkości, soli, krzysztáłu, Pereł, bawełny, ale drzewá máło.
IV. Kráy Ameryki zowie się Regio Lovisiana, od Ludwika XIV. Krola Francuskiego tak rzeczoná, Fráncuzow maiąca zá Panow, ktorzy tam po nád rzekę ná mil 400. długą, rożne zákładaią Fortece przeciwko grubym národom tamtędy Ordami stoiącym ná wielu stánowiskach more Tatarow.
V. Krainá Pułnocney AMERYKI iest
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 670
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
mniemają z Familii Inków Królów Perwańskich, tu przez Hiszpanów zapędzonej. Kraju tego w pośrzodku nikt należycie nie zlustrował, co brzegiem to dociekli, że tam Carybes mieszkali, tu także zbiegli, dla tego kraj brzegowy Europejczykowie Karybaną nazwali, gdzie Francuzi, Anglikowie, Holandowie wiele pozakładali Fortec, i tam nie mało kupują Jedwabiu, Bawełny, Cukru, Tutiunu, Drzewa Bryzelii, Aloesu, Balsamu, Cytryny Pomarańcz. AMERYKA. O Kraju Amazonum.
III. Kraina POŁUDNIOWEJ AMERYKI jest Kraj AMAZONUM, albo ORELHANA, nie owych sławnych AMAZONEK Azjatyckich, ale tak nazwanych z tej racyj, że Europejskie Nacje tych dostając krajów, wiele Białygłów po między Mężczyznami, z
mniemaią z Familii Inkow Krolow Perwańskich, tu przez Hiszpanow zápędzoney. Kráiu tego w pośrzodku nikt náleżycie nie zlustrował, co brzegiem to dociekli, że tam Caribes mieszkáli, tu także zbiegli, dla tego kráy brzegowy Europeyczykowie Karibaną názwáli, gdźie Fráncuzi, Anglikowie, Hollandowie wiele pozákładali Fortec, y tam nie máło kupuią Iedwábiu, Bawełny, Cukru, Tutiunu, Drzewá Bryzelii, Alòésu, Balsamu, Cytryny Pomaráńcz. AMERYKA. O Kraiu Amazonum.
III. Kráina POŁUDNIOWEY AMERYKI iest Kráy AMAZONUM, albo ORELHANA, nie owych sławnych AMAZONEK Azyatyckich, ale ták názwanych z tey rácyi, że Europeyskie Nácye tych dostáiąc kráiow, wiele Białygłow po między Męszczyznámi, z
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 674
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
ciało namazować. Węże i inną gadzinę wypędza.
Węże/ i inne jadowite bestie/ z domu wygania/ kurząc tym korzeniem po domu: albo sokiem jego. Miesięcznej.
Miesięczną chorobę Paniam/ nad przyrodzenie zawściągnioną/ wzbudza i wywodzi/ Proch tego korzenia z miodem rzadko rozczyniony/ i w tym czopek albo węzełek/ z Bawełny uszyty/ maczać/ a w otwór łona co nagłębiej puszczać. Macicj zatwardziałej.
Macicy zatwardziałej jest ratunkiem/ warząc w wodzie korzeń/ a tą się wodą naparzać/ albo po pas w niej siadać. Item.
Czopek z tego korzenia w otwór łona puszczony/ Zaśniat z żywota pędzi.
Także Miesięczną chorobę. Od żaby
ćiáło námázowáć. Węże y iną gádźinę wypądza.
Węże/ y ine iádowite bestyie/ z domu wygánia/ kurząc tym korzeniem po domu: álbo sokiem iego. Mieśięczney.
Mieśięczną chorobę Pániam/ nád przyrodzenie záwśćiągnioną/ wzbudza y wywodźi/ Proch tego korzeniá z miodem rzádko rozczyniony/ y w tym czopek álbo węzełek/ z Báwełny vszyty/ maczáć/ á w otwor łoná co nagłębiey pusczáć. Máćicj zátwárdźiáłey.
Máćicy zátwárdźiáłey iest rátunkiem/ wárząc w wodźie korzeń/ á tą sie wodą náparzáć/ álbo po pás w niey śiádáć. Item.
Czopek z tego korzeniá w otwor łoná pusczony/ Záśniat z żywotá pędźi.
Tákże Mieśięczną chorobę. Od żáby
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 228
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
