zawiąż, włóż wgorącą wodę uwarz: wyjmi spęcherza ładnie obierz, aby była owa masa okrągła: dopiero ją włóż w wielki pęcherz czysty świeży aby w pośrodku niego wisiała ona Masa na niteczce, lub włosie, dopiero owe białki z jajec wlej wtenże pęcherz, z taką proporcją, żeby owa masa żółtkowa w pośrodku była tych białków, dopiero zawiązac w garnek duzy, pełny ukropu włożyć, a raczej zawiesic nakijku przez krysy garka położonym, aby się prosto pęcherz trzymał tak warzyć; az owe białki twarde się ugotują, ugotowawszy, wym spęcherża, daj święcić na Wielkanoć, wielką Gościowi uczynisz pociechę z tak wielkiego jaja. Skąpym ten Sekret nie podobasię
zawiąż, włoż wgorącą wodę uwarz: wyimi zpęcherza ładnie obierz, áby byłá owa masa okrągła: dopiero ią włoż w wielki pęcherz czysty swieży aby w posrodku niego wisiała ona Masa na niteczce, lub włosie, dopiero owe białki z iaiec wley wtenże pęcherz, z taką proporcyą, żeby owa masa zołtkowá w posrodku była tych białkow, dopiero zawiązac w garnek duzy, pełny ukropu włożyć, a raczey zawiesic nakiyku przez krysy garka położonym, aby się prosto pęcherz trzymał ták warzyć; az owe białki twarde się ugotuią, ugotowawszy, wym zpęcherża, day swięcić na Wielkanoć, wielką Gościowi uczynisz pociechę z tak wielkiego iaia. Skąpym ten Sekret nie podobasię
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 508
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
/ włóż Rybę/ Oliwą polej/ zawiń ciastem/ sformuj Pasztet jaki chcesz albo umiesz/ a upiekszy daj na stół gorąco/ albo na zimno schowaj. XXXI. Sposób robienia Ciasta Francuskiego.
Weźmij Mąki napiękniejszej Pszenicznej/ przesij/ weźmij wody zimnej/ zarób nie twardo/ tak/ żeby się Ciasto ciągnęło za ręką/ białków z Jajec do tego przydawszy kilka/ a gdy to porząnnie wyrobisz/ tak żeby namniejszej okruszyny mąki znać nie było; weźmij masła dobrego przepłokanego/ tak wiele ile i ciasta/ wypłócz dobrze/ i wodę dobrze wyciśnij/ roztoczywszy Ciasto tak grubo jako palec/ pokładaj też masłem tak grubo/ po wszytkim Cieście/ a za
/ włoż Rybę/ Oliwą poley/ záwiń ćiástem/ zformuy Pásztet iáki chcesz álbo vmiesz/ á vpiekszy day ná stoł gorąco/ álbo ná źimno schoway. XXXI. Sposob robienia Ciástá Fráncuskiego.
Weźmiy Mąki napięknieyszey Pszeniczney/ prześiy/ weźmiy wody źimney/ zárob nie twárdo/ ták/ żeby się Ciásto ćiągnęło zá ręką/ białkow z Iáiec do tego przydawszy kilká/ á gdy to porząnnie wyrobisz/ ták żeby námnieyszey okruszyny mąki znáć nie było; weźmiy másłá dobrego przepłokánego/ ták wiele ile y ćiástá/ wypłocz dobrze/ y wodę dobrze wyćiśniy/ rostoczywszy Ciásto ták grubo iáko pálec/ pokłáday też másłem ták grubo/ po wszytkim Cieśćie/ á zá
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 78
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
zasoliwszy/ a gdy odstawisz od ognia/ odlej rosół w piękny garniec osobno/ niech stoi godzinę/ a gdy się podstoi/ przecedź przez piękną serwetę/ wlej Wina klarownego/ i Cytryn według smaku wyciśnij/ Cukru także według potrzeby/ Cynamonu całkiem/ Goździków/ piżma/ warz to godzinę społem nakrywszy; weźmij potym Jajecznych białków kilka/ wlej w ten podsadzony rosół/ przecedź to wszytko przez Serwetę/ a lej w worek sukienny biały/ na to zgotowany; a cedź na misę/ a gdy klarowną odbierzesz/ przydawaj w tę polewkę/ Torneselu/ jakiego chcesz koloru/ co raz inszego/ który w tejże polewce namoczysz/ a przez worek
zasoliwszy/ á gdy odstawisz od ognia/ odley rosoł w piękny garniec osobno/ niech stoi godźinę/ á gdy się podstoi/ przecedź przez piękną serwetę/ wley Winá klarownego/ y Cytryn według smaku wyćiśniy/ Cukru także według potrzeby/ Cynamonu całkiem/ Goźdźikow/ pizma/ warz to godźinę społem nákrywszy; weźmiy potym Iáiecznych białkow kilká/ wley w ten podsadzony rosoł/ przecedź to wszytko przez Serwetę/ á ley w worek sukienny biały/ ná to zgotowany; a cedź na misę/ á gdy klárowną odbierzesz/ przydaway w tę polewkę/ Torneselu/ iakiego chcesz koloru/ co raz inszego/ ktory w teyże polewce namoczysz/ á przez worek
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 88
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
gdy się zewre/ lej w koszyczki na to zgotowane/ żeby meteria grubsza zostawała a subtelna wyciekła/ a polawszy talerz Wodką Rożaną/ wyłóż z koszyczka na talerz/ a pocukrowawszy daj. Możesz też i Szafranu do mleka przydać jeżeli chcesz. XCVII Makarony Migdałowe.
Oparzonych Migdałów utłucz w Moździerzu funt jeden/ Cukru pułfunta/ białków Jajecznych cztery/ ubij to wszytko w Moździerzu dobrze społem; weźmij Opłatków/ kładź tę materią na opłatki grubo jako palec/ a długo jako członek/ wsadź do wolnego pieca/ a gdy się przyrumieni/ wybieraj/ pookrawaj opłatki/ a ochłodziwszy dasz na Wety; a jeżeli chcesz mieć więcej/ to też więcej materii przyczynisz
gdy się zewre/ ley w koszyczki ná to zgotowane/ żeby meterya grubsza zostáwáłá á subtelna wyćiekła/ á polawszy tálerz Wodką Rożáną/ wyłoż z koszyczká ná tálerz/ á pocukrowawszy day. Możesz też y Száfránu do mleká przydać ieżeli chcesz. XCVII Mákárony Migdałowe.
Opárzonych Migdałow vtłucz w Mozdźierzu funt ieden/ Cukru pułfunta/ białkow Iaiecznych cztery/ vbiy to wszytko w Mozdźierzu dobrze społem; weźmiy Opłátkow/ kłádź tę máteryą ná opłátki grubo iako pálec/ á długo iáko członek/ wsadź do wolnego piecá/ á gdy się przyrumieni/ wybieray/ pookraway opłátki/ á ochłodźiwszy dasz na Wety; á ieżeli chcesz mieć więcey/ to też więcey materyey przyczynisz
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 91
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ pookrawaj opłatki/ a ochłodziwszy dasz na Wety; a jeżeli chcesz mieć więcej/ to też więcej materii przyczynisz według proporcji. XCVIII. Obarzanki Migdałowe.
Takąż Materią zrobisz/ z której Obarzanki robić będziesz/ jak wielkie będziesz chciał/ a na Opłatkach upieczesz jako i Makarony. XCIX. Biskokt biały.
Weźmij Jajecznych białków świezych piętnaście/ ubij pręciem w garncu bardzo dobrze/ Mąki piękne pszennej uncją jednę/ Cukru tłuczonego sianego uncyj dwie/ ubij to dobrze społem/ wlej w formę blaszaną/ albo z papieru zrobioną/ wsadź do pieca/ a gdy się upiecze/ pokraj grzanki cienko a znowu do wolnego pieca wsadź/ a gdy dobrze ususzysz
/ pookraway opłátki/ á ochłodźiwszy dasz na Wety; á ieżeli chcesz mieć więcey/ to też więcey materyey przyczynisz według proporcyey. XCVIII. Obárzánki Migdałowe.
Tákąż Máteryą zrobisz/ z ktorey Obárzánki robić będźiesz/ iák wielkie będźiesz chćiał/ á ná Opłatkach vpieczesz iako y Mákárony. XCIX. Biskokt biały.
Weźmiy Iáiecznych białkow świezych pietnaśćie/ vbiy pręćiem w gárncu bárdzo dobrze/ Mąki piękne pszenney vncyą iednę/ Cukru tłuczonego śianego vncyi dwie/ vbiy to dobrze społem/ wley w formę blászáną/ álbo z pápieru zrobioną/ wsadź do pieca/ á gdy się vpiecze/ pokráy grzanki ćienko á znowu do wolnego pieca wsadź/ á gdy dobrze vsuszysz
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 91
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
dobrze społem/ wlej w formę blaszaną/ albo z papieru zrobioną/ wsadź do pieca/ a gdy się upiecze/ pokraj grzanki cienko a znowu do wolnego pieca wsadź/ a gdy dobrze ususzysz dawaj na stół/ albo schowaj. Rozdział Trzeci. Biskokt żółty.
Takimże sposobem Biskokt żółty robić będziesz/ do którego nie białków/ ale żółtków zazyjesz/ przydawszy Anyzu pięknego trochę/ jeżeli chcesz/ który także upiekszy/ pokraj/ i znowu wsadź do wolnego pieca/ a ususzywszy daj na Stół abo schowaj. C. Obermus.
Weźmij ochędożonych Migdałów utłucz dobrze w Moździerzu/ i Curku z potrzebę/ to dobrze zmieszawszy/ rozpuść Winem/ gęsto jako
dobrze społem/ wley w formę blászáną/ álbo z pápieru zrobioną/ wsadź do pieca/ á gdy się vpiecze/ pokráy grzanki ćienko á znowu do wolnego pieca wsadź/ á gdy dobrze vsuszysz daway ná stoł/ álbo schoway. Rozdźiał Trzeći. Biskokt zołty.
Tákimże sposobem Biskokt żołty robić będźiesz/ do ktorego nie białkow/ ale żołtkow zázyiesz/ przydawszy Anyzu pięknego trochę/ ieżeli chcesz/ ktory tákże vpiekszy/ pokráy/ y znowu wsadź do wolnego piecá/ á vsuszywszy day na Stoł ábo schoway. C. Obermus.
Weźmiy ochędożonych Migdałow vtłucz dobrze w Moźdźierzu/ y Curku z potrzebę/ to dobrze zmieszawszy/ rospuść Winem/ gęsto iako
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 92
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
od ognia przecedź przez Bibułę, wpuszczaj w oczy po kropli letno, uznasz skutek wielki, wszelki ból i czerwoność oddala, wzrok bardzo jasny czyni. Item. Wodka wypalona z żółci Szczupakowej, jest doświadczona na oczy. Rozerwanie zrzenice rzadko bywa uleczone, chyba że bardzo małe będzie, służy nanie osobliwie wodka wypalona z białków jajowych, z Celidoniej, z Kozłku, z Raków rzecznych. Na zaście mgłą oka, osobliwym sposobem służy Olejek z wątroby Miętusowej, zapuszczając niem oko, jednak lepiej powieki niem smarować idąc spać, ten Olejek jest bardzo skuteczny robi się tym sposobem. Wziąć świeżąc wątrobę z Miętusa, (woda niemaczana) posiekać ją
od ogniá przecedź przez Bibułę, wpusczay w oczy po kropli letno, uznasz skutek wielki, wszelki bol y czerwoność oddala, wzrok bárdzo iásny czyni. Item. Wodká wypalona z żołći Sczupakowey, iest doświadczona ná oczy. Rozerwánie zrzenice rzadko bywa uleczone, chybá że bárdzo máłe będźie, słuzy nánie osobliwie wodká wypalona z białkow iáiowych, z Celidoniey, z Kozłku, z Rákow rzecznych. Ná zaśćie mgłą oká, osobliwym sposobem służy Oleiek z wątroby Miętusowey, zápusczáiąc niem oko, iednák lepiey powieki niem smárowáć idąc spáć, ten Oleiek iest bárdzo skuteczny robi się tym sposobem. Wźiąc świeżąc wątrobę z Miętusa, (woda niemaczána) pośiekáć ią
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 63
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
skuteczny robi się tym sposobem. Wziąć świeżąc wątrobę z Miętusa, (woda niemaczana) posiekać ją na talerzu, włożyć do słojka szklanego, wystawić na Słońce, w krótkim czasie rozpłynie się, przecedziwszy schowaj od potrzeby. O Chorobach Oczu. Na krostki, które Flictenes zowią.
DObra jest Wodka z Koperwasu białego także z białków jajowych, albo aqua Ophtalmica, Viridis Mynsinchti, i insze. Na Cancer w Oku.
NIc lepszego nad proszek z błonek spodnich z skorup jajecznych, z których się kurczęta wylęgły, zasypuj niem, dalej leczyć jako Kancer, o którym będzie gdzie indziej. Na płynienie łez z Oczu.
TRzeba brać purganse, krew puścić
skuteczny robi się tym sposobem. Wźiąc świeżąc wątrobę z Miętusa, (woda niemaczána) pośiekáć ią ná tálerzu, włożyć do słoyká szklánego, wystáwic ná Słonce, w krotkim czásie rozpłynie się, przecedźiwszy schoway od potrzeby. O Chorobách Oczu. Ná krostki, ktore Phlictenes zowią.
DObra iest Wodká z Koperwásu białego tákże z białkow iáiowych, álbo aqua Ophtalmica, Viridis Mynsinchti, y insze. Na Cancer w Oku.
NIc lepszego nád proszek z błonek spodnich z skorup iáiecznych, z ktorych się kurczętá wylęgły, zásypuy niem, dáley leczyć iáko Káncer, o ktorym będźie gdzie indziey. Ná płynienie łez z Oczu.
TRzeba bráć purgánse, krew puśćić
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 63
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
lniany ciepły częstokroć tego dobrze ratuje/ oparzone miejsca im maząc. Na stracenie głosu
NA stracenie głosu napierwsze lekarstwo/ psa na pole niebrać póki go znowu mieć nie pocznie.
Dobrze też wziąć żółci bydlęcej/ i wlać wgardło psu.
Dobrze wziąć pierśću lnu/ siemienia uwarzyć w miedzie pitym słodkim/ w bić białków jajowym kilka/ rozwierciawszy w gardło lać/ abo okrasiwszy dać zjeść. Księgi pierwsze.
Ale najlepiej w gorzałkę namoczyć miodu przaśnego napoły/ i w lać łyżkę abo dwie wyjeżdzając na pole/ a czynić to póki trzeba. Na zapieczenie.
ZApieczenie/ psu staremu śmierć przynosi/ co łacno obaczy Myśliwiec pilny/ ba i
lniány ćiepły cżęstokroć tego dobrze rátuie/ opárzone mieyscá im máząc. Ná strácenie głosu
NA strácenie głosu napierwsze lekárstwo/ psá ná pole niebráć poki go znowu mieć nie pocżnie.
Dobrze też wźiąć żołći bydlęcey/ y wlać wgárdło psu.
Dobrze wźiąć pierśću lnu/ śiemieniá vwárzyć w miedźie pitym słodkim/ w bić białkow iáiowym kilka/ rozwierćiawszy w gárdło lać/ ábo okraśiwszy dáć zieść. Kśięgi pierwsze.
Ale naylepiey w gorzałkę namocżyć miodu przasnego nápoły/ y w lać łyżkę ábo dwie wyieżdzáiąc ná pole/ á cżynić to poki trzebá. Ná zápieczenie.
ZApiecżenie/ psu stáremu smierć przynośi/ co łácno obácży Myśliwiec pilny/ bá y
Skrót tekstu: OstrorMyśl1618
Strona: 25
Tytuł:
Myślistwo z ogary
Autor:
Jan Ostroróg
Drukarnia:
Bazyli Skalski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
myślistwo, zoologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1618
Data wydania (nie wcześniej niż):
1618
Data wydania (nie później niż):
1618
nalepszym/ a skoro w się nabierze/ na wierzch onej słoniny przyłożyć/ żeby dobrze wszytko oko zakryła/ i tak przywiązawszy jaką chustą nie odwiązywać/ aż ku wieczorowi/ a wieczor znowu toż uczynić. Toż też czyni chleb z pieca wzięty/ gorący/ w occie zmoczony/ a na oko przywiązany. Abo
Weźmi białków jajowych z parę/ ubijże z spalonym hałunem dobrze/ żeby aż piana zgęściała jako krochmal/ a przylawszy do tego barzo mało octu rożanego abo wodki rożanej/ na pęcinie przywiązać na uderzone oko. Na Bielmo i na błonkę.
Weźmi jaje świeże/ uwarzże je prawie twardo/ i obłup cudnie/ potym włóż ono
nalepszym/ á skoro w się nábierze/ ná wierzch oney słoniny przyłożyć/ żeby dobrze wszytko oko zákryłá/ y ták przywiązawszy iáką chustą nie odwiązywáć/ áż ku wieczorowi/ á wieczor znowu toż vczynić. Toż też czyni chleb z piecá wźięty/ gorący/ w ocćie zmoczony/ á ná oko przywiązány. Abo
Weźmi białkow iáiowych z parę/ vbiyże z spalonym háłunem dobrze/ żeby áż piáná zgęśćiáłá iáko krochmal/ á przylawszy do tego bárzo máło octu rożánego ábo wodki rożáney/ ná pęćinie przywiązáć ná vderzone oko. Ná Bielmo y ná błonkę.
Weźmi iáie świeże/ vwarzże ie práwie twárdo/ y obłup cudnie/ potym włoż ono
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Mii
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
