moszcz. Wino psujące się tym naprawisz sposobem. Chrzanu korzeń, nitką go przeszywszy wpuść w beczkę wina, zatchnienie od niego i ostrość do siebie ściągnie: ale potrzeba będzie często chrzan odmieniać. Item gdy się wina męcą, burzą, weź jaj dwie lub więcej, jeśli by było czerwone z żółtkiem, jeśli białe tylko białki, kamieni rzecznych tak długo palonych, ażby się rosy pały w proch części trzy, soli miałko utartej części dwie, albo miodu. To wszytko społem zmieszawszy wsyp w wino, niech że tak znim będzie przez trzydni, kłucąc każdego dnia po pięć razy. Ale najpierwej w chędogie naczynie potrzeba wino przelać. Jajca
moszcz. Wino psuiące się tym naprawisz sposobem. Chrzanu korzeń, nitką go przeszywszy wpuść w beczkę wina, zatchnienie od niego y ostrość do siebie sciągnie: ale potrzeba będzie często chrzan odmieniać. Item gdy się wina męcą, burzą, weź iay dwie lub więcey, ieśli by było czerwone z żołtkiem, ieśli białe tylko białki, kamieni rzecznych tak długo palonych, áżby się rosy pały w proch części trzy, soli miałko utartey części dwie, albo miodu. To wszytko społem zmieszáwszy wsyp w wino, niech że tak znim będzie przez trzydni, kłucąc każdego dnia po pięć razy. Ale naypierwey w chędogie naczynie potrzeba wino przelać. Iayca
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 489
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Masa na niteczce, lub włosie, dopiero owe białki z jajec wlej wtenże pęcherz, z taką proporcją, żeby owa masa żółtkowa w pośrodku była tych białków, dopiero zawiązac w garnek duzy, pełny ukropu włożyć, a raczej zawiesic nakijku przez krysy garka położonym, aby się prosto pęcherz trzymał tak warzyć; az owe białki twarde się ugotują, ugotowawszy, wym spęcherża, daj święcić na Wielkanoć, wielką Gościowi uczynisz pociechę z tak wielkiego jaja. Skąpym ten Sekret nie podobasię, którzy by nie z wielu jaj jedno, ale zjednego wiele by radzi uczynić. Jeśli by zaś chciałeś te same jajo tak uczynione, mieć w skorupie dokazesz
Masa na niteczce, lub włosie, dopiero owe białki z iaiec wley wtenże pęcherz, z taką proporcyą, żeby owa masa zołtkowá w posrodku była tych białkow, dopiero zawiązac w garnek duzy, pełny ukropu włożyć, a raczey zawiesic nakiyku przez krysy garka położonym, aby się prosto pęcherz trzymał ták warzyć; az owe białki twarde się ugotuią, ugotowawszy, wym zpęcherża, day swięcić na Wielkanoć, wielką Gościowi uczynisz pociechę z tak wielkiego iaia. Skąpym ten Sekret nie podobasię, ktorzy by nie z wielu iay iedno, ale ziednego wiele by radzi uczynić. Iesli by zaś chciałeś te same iaio tak uczynione, miec w skorupie dokázesz
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 508
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
któreby się w nich zachowywały/ wygania. Piegi na ciele i wręgowatości.
Piegi/ węgrowatości/ ogorzeliny od słońca/ i opierzchnienie twarzy od wiatru i sreżogi ściera/ i barzo śliczną twarz czyni/ Sok z korzenia/ w samym punkcie pełniej Księżyca kopanego/ z równą częścią Siarki trzy kroć dystylowanej/ a z białki/ z trzech jaj kokoszych/ trzy albo cztery kroć przeciągniony/ tym namazując. Kopanie tego ziela.
Twierdzą niektórzj z Matemataczów iż gdyby ten korzeń był kopany pod Marsem/ w pierwszym domu Wodnika będącym/ a Jowisz/ albo Wenus/ byliby mu przeciwni/ to jest: w domu siódmym we Lwie/ był ususzony
ktoreby sie w nich záchowywáły/ wygánia. Piegi na ćiele y wręgowátośći.
Piegi/ węgrowátośći/ ogorzeliny od słońcá/ y opierzchnienie twarzy od wiátru y sreżogi śćiera/ y bárzo śliczną twarz czyni/ Sok z korzeniá/ w sámym punkćie pełniey Kśiężycá kopánego/ z rowną częśćią Siarki trzy kroć dystyllowáney/ á z białki/ z trzech iay kokoszych/ trzy álbo cztyry kroć przećiągniony/ tym námázuiąc. Kopánie tego źiela.
Twierdzą niektorzj z Mátemátaczow iż gdyby ten korzeń był kopány pod Marsem/ w pierwszym domu Wodniká będącym/ á Iowisz/ álbo Wenus/ byliby mu przećiwni/ to iest: w domu śiodmym we Lwie/ był vsuszony
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 181
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
głęboko spiące zbudza/ i oczerstwia/ kadząc nim a rogiem Jelenim pod nosem. Parchom
Parchy na głowie leczy Gałban/ z miodem je często nacierając. Połgłovj boleniu.
Boleniu połgłowy. Oczom bolejącem.
Oczom bolejącym/ jest lekarstwem/ wziąć Gałbanu i Kadzidła zarówno/ Mąki Jęczmiennej tak wiele/ jako tych obojga/ a z białki od jajec zaczynić/ na skronie/ i bolejące miejsca plastrować/ trzykroć na dzień odnawiając/ a przez trzy dni to czyniąc. Wrzedzienicom i Krostom w oczu.
Wrzedziennice i zmazy z oczu spądza/ z Miodem go utarszy/ w oczy puszczając co naczęściej. Uszom bolejącym.
Uszom bolejącym z Olejkiem Lilijowym/ albo z Rożanym
głęboko spiące zbudza/ y oczerstwia/ kádząc nim á rogiem Ielenim pod nosem. Párchom
Párchy ná głowie leczy Gáłban/ z miodem ie często náćieráiąc. Połgłovj boleniu.
Boleniu połgłowy. Oczom boleiącem.
Oczom boleiącym/ iest lekárstwem/ wźiąć Gáłbanu y Kádźidłá zárowno/ Mąki Ięczmienney ták wiele/ iáko tych oboygá/ á z białki od iaiec záczynić/ ná skronie/ y boleiące mieyscá plastrowáć/ trzykroć ná dźień odnawiáiąc/ á przez trzy dni to czyniąc. Wrzedźienicom y Krostom w oczu.
Wrzedźiennice y zmázy z oczu spądza/ z Miodem go vtárszy/ w oczy pusczáiąc co naczęśćiey. Vszom boleiącym.
Vszom boleiącym z Oleykiem Liliiowym/ álbo z Rożánym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 212
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Także Kurczom
Kurczom/ i Żyłom piętym.
Piętym żyłom/ kurczącym się/ użyteczny/ nacierając nim miejsca obrażone/ dwie godzinie przed kąpaniem/ albo naparzenim i obmyciem/ tegoż ziela wodką. Zmazom.
Zmazy wszelakie i szkaradości z twarzy i z ciała spądza/ wodką z samego Lubczykowego kwiecia wyciągnioną/ i z białki a z Kamforą trochę zmieszaną/ i znowu dystylowaną/ przez trzydzieści dni porządnie/ na każdy wieczor/ idąc spać/ twarz tym namazując. Liszajom.
Liszaje jaglaste/ albo krupiate/ i pomykające się/ a ciało szpecące/ spądza i goi wodą/ albo juchą z tego wszystkiego ziela warzonego/ obmywając po Pełni księżyca na
. Tákże Kurczom
Kurczom/ y Zyłom piętym.
Piętym żyłom/ kurczącym sie/ vżyteczny/ náćieráiąc nim mieyscá obráżone/ dwie godźinie przed kąpániem/ álbo nápárzenim y obmyciem/ teg^o^ż źiela wodką. Zmázom.
Zmázy wszelákie y szkárádośći z twarzy y z ciáłá spądza/ wodką z sámego Lubczykowego kwiećia wyćiągnioną/ y z białki á z Kámforą trochę zmieszáną/ y znowu dystyllowáną/ przez trzydźieśći dni porządnie/ ná káżdy wieczor/ idąc spác/ twarz tym namázuiąc. Liszáiom.
Liszáie iagláste/ álbo krupiáte/ y pomykáiące sie/ á ciáło szpecące/ spądza y goi wodą/ álbo iuchą z tego wszystkiego źiela wárzonego/ obmywáiąc po Pełni kśiężycá ná
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 244
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
