ale i owo niebarzo mały, kiedyś WKM., a tejże Szwecji gwoli, przy koronacji swej tamecznej onę nieporządną ceremonią przypuścić raczył, która, że była z obrazą Bożą, skutek pokazał. Więc i ono temu źrzódłu nie pomogło, kiedyś WKM. z śmiercią KiMci, małżonki swej, białym głowom z sobą obok mieszkać i królewicza IM. miedzy sobą i niemi mieć dozwolić raczył, a potym i do konfidencji swej niektóre osoby, onej pobożności przeciwne w obyczajach i stądże sobie przedtem niemiłe, niejedno je przypuścić, ale i wywyższyć raczyłeś przeciwko swej pierwszej intencji. Lecz to dopiero małżeństwo takie jest, które
ale i owo niebarzo mały, kiedyś WKM., a tejże Szwecyej gwoli, przy koronacyej swej tamecznej onę nieporządną ceremonią przypuścić raczył, która, że była z obrazą Bożą, skutek pokazał. Więc i ono temu źrzódłu nie pomogło, kiedyś WKM. z śmiercią KJMci, małżonki swej, białym głowom z sobą obok mieszkać i królewica JM. miedzy sobą i niemi mieć dozwolić raczył, a potym i do konfidencyej swej niektóre osoby, onej pobożności przeciwne w obyczajach i stądże sobie przedtem niemiłe, niejedno je przypuścić, ale i wywyższyć raczyłeś przeciwko swej pierwszej intencyej. Lecz to dopiero małżeństwo takie jest, które
Skrót tekstu: SkryptWojCz_II
Strona: 278
Tytuł:
Mikołaj Zebrzydowski, Skrypt p. Wojewody krakowskiego, na zjeździe stężyckim niektórym pp. senatorom dany, 1606
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1606
Data wydania (nie wcześniej niż):
1606
Data wydania (nie później niż):
1606
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
i Święto Jańska pomoże Bylica. Szałwia zgoła znosi wszelakie choroby/ Szałwia i śmiertelnej umniejsza żałoby.
O Rucie. Ruta czyni bystry wzrok/ i jej to własności/ Przyprowadzić źrzenice do pierwszej jasności: A jedziona i w zębach uznawa surowa Pomoc jest na zaćmienie złych oczu gotowa. Umniejsza Ruta barzo Mężczyznom Wenery: Taż białym głowam doda ku twej sprawi cery. Dobrojdziejską jest oczom/ patronką czystości/ I wygodą dowcipnej na czas subtelności. A gdy warzonej sokiem pawiwent polejesz/ Od Plech ostrokąsących wnocy zbezpieczniejesz.
O Cybuli. O Cybuli/ u różnych różne rozumienia/ Cholerykom złą Galen tuszy do jedzenia. Flegmie zasię pomocą/ tenże twirdzi
y Swięto Iáńska pomoże Bylicá. Szałwia zgołá znośi wszelákie choroby/ Szałwia y śmiertelney vmnieysza żałoby.
O Rućie. Rutá czyni bystry wzrok/ y iey to własnośći/ Przyprowádźić źrzenice do pierwszey iásnośći: A iedźiona y w zębách vznawa surowa Pomoc iest na zaćmienie złych oczu gotowa. Vmnieysza Rutá bárzo Mężczyznom Wenery: Taż białym głowam doda ku twey spráwi cery. Dobroydźieyską iest oczom/ pátronką czystośći/ Y wygodą dowćipney ná czás subtelnośći. A gdy wárzoney sokiem páwiwent poleiesz/ Od Plech ostrokąsących wnocy zbespiecznieiesz.
O Cybuli. O Cybuli/ v rożnych rożne rozumienia/ Cholerykom złą Galen tuszy do iedzenia. Phlegmie záśię pomocą/ tenże twirdźi
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: D
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
, nie jedno z ludźmi, nieszczyrze. 15.Pan Bóg przed oczyma kapita konsyliorum znosi. 16.List acz pokancellowany. 17.PP. senatorom zwierzyć się raczył, że Szwecją kontentować się chciał. 18.secretum komunikował. 19.Naród polski namniejszego baczenia nad insze narody WKMci ku sobie doznawa. 20.Białym głowom obok z sobą mieszkać 21.Niektóre osoby pobożności onej swej w obyczajach przeciwne. 22.Dyspensacja w tym nie ratuje. 23.Wujowe małżeństwo, który takich darów od Pana Boga nie miał. 24.Miałeś WKM. Arcyksiężnie IMci listy przetłumaczone odesłać. 25.Stądże ta dyspensacja przed Panem Bogiem
, nie jedno z ludźmi, nieszczyrze. 15.Pan Bóg przed oczyma capita consiliorum znosi. 16.List acz pokancellowany. 17.PP. senatorom zwierzyć się raczył, że Szwecyą kontentować się chciał. 18.secretum komunikował. 19.Naród polski namniejszego baczenia nad insze narody WKMci ku sobie doznawa. 20.Białym głowom obok z sobą mieszkać 21.Niektóre osoby pobożności onej swej w obyczajach przeciwne. 22.Dyspensacya w tym nie ratuje. 23.Wujowe małżeństwo, który takich darów od Pana Boga nie miał. 24.Miałeś WKM. Arcyksiężnie JMci listy przetłumaczone odesłać. 25.Stądże ta dyspensacya przed Panem Bogiem
Skrót tekstu: DeklPisCz_II
Strona: 315
Tytuł:
Deklaracya pisma pana Wojewody krakowskiego, w Stężycy miedzy ludzie podanego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1606
Data wydania (nie wcześniej niż):
1606
Data wydania (nie później niż):
1606
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
pół quinty co zaważy/ w jakimkolwiek trunku biorąc/ mocz potężnie wywodzi i żenie/ to korzeniu jego drudzy przypisują. Przeto moczu z ciężkością i kapaniem odchodzącemu/ jest wielkim ratunkiem z miodem go pijąc. Dios. Gal. Pokurczonym
Pokurczonym/
Przepukłym/ Ściatyce
Ściatycznym/ i w biodrach bolenie cierpiącym. Także Biegunkom.
Biegunkom białym i żółtym/ jest lekarstwem pewnym/ pułtora skrupułu korzenia jego/ z Muszkatellą albo z miodem pitym używając. Dios. Ranom w głowie
Rany nagłowie leczy/
Kości potłuczone i połamane w głowie spają. Odszczepione wyciągają. Wzroku
Wzrok mdły a barzo osłabiały/ dla zbytnich zimnych wilgotności/ posila z korzenia proch z winem pijąc.
puł quinty co záważy/ w iákimkolwiek trunku biorąc/ mocz potężnie wywodźi y żenie/ to korzeniu iego drudzy przypisuią. Przeto moczu z ćiężkośćią y kápániem odchodzącemu/ iest wielkim rátunkiem z miodem go piiąc. Dios. Gal. Pokurczonym
Pokurczonym/
Przepukłym/ Sciátyce
Sćiátycznym/ y w biodrách bolenie ćierpiącym. Tákże Biegunkom.
Biegunkom białym y żołtym/ iest lekárstwem pewnym/ pułtorá skrupułu korzenia iego/ z Muszkátellą álbo z miodem pitym vżywáiąc. Dios. Ránom w głowie
Rány nágłowie leczy/
Kości potłuczone y połamáne w głowie spaią. Odsczepione wyćiągáią. Wzroku
Wzrok mdły á bárzo osłábiáły/ dla zbytnich źimnych wilgotnośći/ posila z korzenia proch z winem piiąc.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 18
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wielkim ratunkiem. Kamień u Męchyrzu.
W Męchyrzu trzy/ warzonego wodę pijąc/ albo go z prochem i z wodą Pietruszczaną/ albo z Opichowa używając. Też z juchą nasienia Opichowego/ albo Pietruszczanego dawać go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zastanawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną pijąc. (Plinius.) Upławom białym.
Tym sposobem używane/ upławy białe Paniom zawściaga. (Plin:)
Macice zaziębieniu u zawarciu/ barzo użyteczny/ kąpaniem naparzając ją. Także Pary w otwór łona puszczaniem i plastrowaniem. Miesięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zatrzymaną wzbudza i wywodzi/ przerzeczonym sposobem używany. (Gal:) Wrzodom plugawym/ i goić się nie
wielkim rátunkiem. Kámień v Męchyrzu.
W Męchyrzu trzy/ wárzonego wodę piiąc/ álbo go z prochem y z wodą Pietrusczáną/ álbo z Opichowa vżjwáiąc. Też z iuchą naśienia Opichowego/ álbo Pietrusczanego dawáć go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zástánawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną piiąc. (Plinius.) Vpłáwom białym.
Tym sposobem vżywáne/ vpłáwy białe Pániom záwsćiaga. (Plin:)
Mácice záźiębieniu u záwárćiu/ bárzo vżyteczny/ kąpániem náparzáiąc ią. Tákże Páry w otwor łoná pusczániem y plastrowániem. Mieśięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zátrzymáną wzbudza y wywodźi/ przerzeczonym sposobem vżywány. (Gal:) Wrzodom plugáwym/ y goić sie nie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 27
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Zimnym wietrznościom barzo użyteczny/ pijąc i naparzając nim. Mocz nad przyrodzenie zatrzymany/ albo z ciężkością puszczany/ potężnie pędzi/ w wodzie warzony/ a trunkiem używany/ a zwłaszcza korzenie jego. (Dioscorydes) (Gal:) Moczu ciężkiemu Biegunkom.
Biegunki zastanawia/ tymże sposobem z winem czerwonym cirpkim pity. Upławom białym albo rumiennym/ także ropistym.
Upławy białogłowskie tak białe/ jako rumienne i ropiste/ bądź warząc go i pijąc/ bądź prochu jego w trunku używając: także się też w nim naparzając i kąpiąc/ zastanawia. Kordiace Gryzieniu w Żołądku
Kordiacznym/ i
Gryzienie w żołądku mającym pić go dobrze z zimną wodą. (Gal
Zimnym wietrznośćiom bárzo vżyteczny/ piiąc y náparzáiąc nim. Mocz nád przyrodzenie zátrzymány/ álbo z ćięszkośćią pusczány/ potężnie pędźi/ w wodźie wárzony/ á trunkiem vżywány/ á zwłasczá korzenie iego. (Dioscorides) (Gal:) Moczu ćiężkiemu Biegunkom.
Biegunki zástánawia/ tymże sposobem z winem czerwonym cirpkim pity. Vpłáwom białym álbo rumiennym/ tákże ropistym.
Vpłáwy białogłowskie ták białe/ iáko rumienne y ropiste/ bądź wárząc go y piiąc/ bądź prochu iego w trunku vżywáiąc: tákże sie też w nim náparzáiąc y kąpiąc/ zástánáwia. Kordiáce Gryźieniu w Zołądku
Kordyácznym/ y
Gryźienie w żołądku máiącym pić go dobrze z źimną wodą. (Gal
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 31
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Także mu go kłaść w wodę do picia/ Albo też kłącze z liściem na proch utluc/ i po cztery łoty każdego dnia trzykroć mu z ciepłą wodą dawać/ abo mu w gębę lać. Owa jakokolwiek może go dawać/ tak mu jest użyteczne. Doświadczone lekarstwo w tym przypadku Końskim. Item. Upławom jak białym jako krwawym.
Upławy białogłowskie/ tak białe jako rumienne zastanawia i leczy/ dając im go miasto potrawy i jarzyny/ albo z potrawami warząc. Także go w wino kłaść może. Nad które lekarstwo niemasz nic pewniejszego. Zaśniatu broni.
Od zaśniatu albo zaporzyska Białegłowy zachowuje/ przerzeczonym obyczajem używając obojga. Toku wszelakiemu.
Tákże mu go kłaść w wodę do pićia/ Albo też kłącze z liściem ná proch vtluc/ y po cztery łoty káżdego dniá trzykroć mu z ćiepłą wodą dawáć/ ábo mu w gębę lać. Owa iákokolwiek może go dawáć/ ták mu iest vżyteczne. Doświádczone lekárstwo w tym przypadku Końskim. Item. Vpławom iák białjm iáko krwáwym.
Vpłáwy białogłowskie/ ták białe iáko rumienne zástanawia y leczy/ dáiąc im go miásto potráwy y iárzyny/ álbo z potráwámi wárząc. Tákże go w wino kłáść może. Nád ktore lekárstwo niemász nic pewnieyszego. Záśniatu broni.
Od záśniatu álbo zaporzyská Białegłowy záchowuie/ przerzeczonym obyczáiem vżywáiąc oboygá. Toku wszelákiemu.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 83
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z tegoż ziela warzonego wodą pijąc. Miesiecznej.
Miesięczną chorobę Paniam wzbudza i wywodzi/ klisterując nim otwór łona/ tak abowiem żyły w macicy otwiera. Macicy zaziębionej.
Macicę zaziębłą przy porodzeniu/ albo i po porodzeniu. Także też za upławami namdloną rozgrzewa i posila/ zaraz po kąpaniu sprycując nim otwór łona. Upławom białym.
Białym upławom pewnym jest ratunkiem/ także nim sprycując. Albowiem dziwnym sposobem Macicę rozgrzewa/ wychędaża. A Item.
W związkach swych osłabiałą/ za ciężkim rodzajem/ albo z wielkości dziecięcia i z ciężaru/ wzruszoną/ na swe miejsce przywodzi/ a osłabiałą i mdłą posila i umacnia. Balsam. Balsamum Muszkułom.
Balsam
z tegoż źiela wárzonego wodą piiąc. Mieśieczney.
Mieśięczną chorobę Pániam wzbudza y wywodźi/ klisteruiąc nim otwor łoná/ ták ábowiem żyły w máćicy otwiera. Máćicy záźiębioney.
Máćicę záźiębłą przy porodzeniu/ álbo y po porodzeniu. Tákże też zá vpłáwámi námdloną rozgrzewa y pośila/ záraz po kąpániu sprycuiąc nim otwor łoná. Vpłáwom białym.
Białym vpłáwom pewnym iest rátunkiem/ tákże nim sprycuiąc. Albowiem dźiwnym sposobem Máćicę rozgrzewá/ wychędaża. A Item.
W zwiąskách swych osłábiáłą/ zá ćiężkim rodzáiem/ álbo z wielkośći dźiećięćiá y z ćiężaru/ wzruszoną/ ná swe mieysce przywodźi/ á osłábiáłą y mdłą pośila y vmacnia. Bálsam. Balsamum Muszkułom.
Bálsam
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 156
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.)
A gdzieby chory przed wzięciem tego trunku pracował/ bądź chodzeniem igraniem/ jazdą/ albo jaką inną robotą/ tedy po takowej pracy w łaźni go używać ma Spracowanym.
Nasienie z pieprzem a z winem pić:
Wchodzi do maści/ która bywa czyniona przeciwko spracowaniu. Żołądkowi.
Zaziębionemu żołądkowi. Biegunkom.
Biegunkom białym żółtym. Womitom i niezatrzymaniu pokarmu.
Womitom i niestrzymaniu pokarmu. Temu wszystkiemu jest lekarstwem/ jedząc go z chlebem. Albo ususzonego po ćwierci łota miałko utarszy z Kanarem/ albo z winem korzennym/ z Małmazją dawać pić. Item.
Toż też czyni warząc go w winie/ z mastyką a Kramnym Kminem/ i
.)
A gdźieby chory przed wźięćiem tego trunku prácował/ bądź chodzeniem igrániem/ iázdą/ álbo iáką iną robotą/ tedy po tákowey pracy w łáźni go vżywáć ma Sprácowánym.
Naśienie z pieprzem á z winem pić:
Wchodźi do máśći/ ktora bywa czyniona przećiwko sprácowániu. Zołądkowi.
Zaźiębionemu żołądkowi. Biegunkom.
Biegunkom białym żołtym. Womitom y niezátrzjmániu pokármu.
Womitom y niestrzymániu pokármu. Temu wszystkiemu iest lekárstwem/ iedząc go z chlebem. Albo vsuszonego po ćwierći łotá miáłko vtárszy z Kánárem/ álbo z winem korzennym/ z Máłmázyą dawáć pić. Item.
Toż też czyni wárząc go w winie/ z mástyką á Krámnym Kminem/ y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 168
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
uwesela.
Sercu smętnemu i frasowliwemu. Paraliżu.
Slakiem albo Paraliżem naruszonym w winie warzony/ a trunkiem używany. Spadkom.
Spadkom wszelakim/ zwłaszcza zimnym na piersi/ i w któregokolwiek inne części ciała/ jest użyteczny/ w ługu parząc go długo/ dla przemywania głowy. Członkom bolejącym
Także do naparzenia członków bolejących. Upławom białym.
Upławy białe Paniom zawściąga w winie warzony/ a przez czas niemały trunkiem używany. Dobrze się im też w nim kąpać i naparzać popas. Wzroku osłobiałemu
Wzrok osłabiały ostrzy/ Liścia tego Rozmarynu z chlebem używając. Także i kwiecia/ zwłaszcza tego czasu/ kiedy kwitnie. Zapach ustom.
Zapach z ust wdzięczny wydaje żucha
vwesela.
Sercu smętnemu y frásowliwemu. Páráliżu.
Slákiem álbo Páráliżem náruszonym w winie wárzony/ á trunkiem vżywány. Spadkom.
Spadkom wszelákim/ zwłasczá źimnym ná pierśi/ y w ktoregokolwiek ine częśći ćiáłá/ iest vżyteczny/ w ługu párząc go długo/ dla przemywánia głowy. Członkom boleiącjm
Tákże do nápárzenia członkow boleiących. Vpłáwom białym.
Vpłáwy białe Pániom záwśćiąga w winie wárzony/ á przez czás niemały trunkiem vżywány. Dobrze sie im też w nim kąpáć y náparzáć popás. Wzroku osłobiáłemu
Wzrok osłábiáły ostrzy/ Liśćia tego Rozmárynu z chlebem vżywáiąc. Także y kwiećia/ zwłasczá tego czásu/ kiedy kwitnie. Zápách vstom.
Zapách z vst wdźięczny wydáie żuchá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 168
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
