spalonego/ bywa robiona/ tym właśnie sposobem/ jako z Piołunu/ i z innych ziół. Przeciw morowemu powietrzu.
Tej Skrupuł/ to jest/ trzecią część kwinty z wodką Dzięgielową daną/ od powietrza morowego zachowuje/ a zarażone do zdrowia przywraca: gdzie by się przynamniej ze trzy godziny potym pocili. Od puchliny w bolączek morowych.
Ciało od wszelakiej puchliny/ od krost/ i bolączek też wnętrznych/ które bywają rade/ czasu morowego powietrza zachowuje/ biorąc jej pod przerzeczoną miarą na raz/ to jest trzecią część kwinty/ ze trzema łyżkami tegoż ziela wodki/ każdy Miesiąc: A to trzy dni przed nastaniem Księżyca/ i trzy dni
spalonego/ bywa robiona/ tym właśnie sposobem/ iáko z Piołunu/ y z inych źioł. Przećiw morowemu powietrzu.
Tey Skrupuł/ to iest/ trzećią część kwinty z wodką Dźięgielową dáną/ od powietrza morowego záchowuie/ á záráżone do zdrowia przywraca: gdźie by sie przynamniey ze trzy godźiny potym poćili. Od puchliny w bolączek morowych.
Ciáło od wszelákiey puchliny/ od krost/ y bolączek też wnętrznych/ ktore bywáią ráde/ czásu morowego powietrza záchowuie/ biorąc iey pod przerzeczoną miárą ná raz/ to iest trzećią część kwinty/ ze trzemá łyszkámi tegoż źiela wodki/ każdy Mieśiąc: A to trzy dni przed nástániem Kśiężycá/ y trzy dni
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 75
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ i z innych ziół. Przeciw morowemu powietrzu.
Tej Skrupuł/ to jest/ trzecią część kwinty z wodką Dzięgielową daną/ od powietrza morowego zachowuje/ a zarażone do zdrowia przywraca: gdzie by się przynamniej ze trzy godziny potym pocili. Od puchliny w bolączek morowych.
Ciało od wszelakiej puchliny/ od krost/ i bolączek też wnętrznych/ które bywają rade/ czasu morowego powietrza zachowuje/ biorąc jej pod przerzeczoną miarą na raz/ to jest trzecią część kwinty/ ze trzema łyżkami tegoż ziela wodki/ każdy Miesiąc: A to trzy dni przed nastaniem Księżyca/ i trzy dni także po Pełni/ na czczo i na noc kładąc się.
/ y z inych źioł. Przećiw morowemu powietrzu.
Tey Skrupuł/ to iest/ trzećią część kwinty z wodką Dźięgielową dáną/ od powietrza morowego záchowuie/ á záráżone do zdrowia przywraca: gdźie by sie przynamniey ze trzy godźiny potym poćili. Od puchliny w bolączek morowych.
Ciáło od wszelákiey puchliny/ od krost/ y bolączek też wnętrznych/ ktore bywáią ráde/ czásu morowego powietrza záchowuie/ biorąc iey pod przerzeczoną miárą ná raz/ to iest trzećią część kwinty/ ze trzemá łyszkámi tegoż źiela wodki/ każdy Mieśiąc: A to trzy dni przed nástániem Kśiężycá/ y trzy dni także po Pełni/ ná czczo y ná noc kłádąc sie.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 75
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
(gdzieby słońce w piętnastym Stopniu Panny/ bieg swój odprawiało. Co bywa około dwudziestego szóstego dnia Sierpnia) w trzecim członku od korzenia/ gdyby było urznione/ a potym drugie dwa członki tegoż kłącza żelazem długim były wzdłuż przewierciane/ żeby wszystek pręt piwa albo czegokolwiek inego był czesto używany od ślinogorzu/ i od bolączek w garle/ od zapuchnienia garła/ od omienienia i ochrapienia czyni wolne. Czopek wgarle spadający na swe miejsce przywodzi. Zapuchnienie garła.
Padającej chorobie/ i wszelakim inym niedostatkom w mózgu/ twierdzą być barzo użytecznym. Gdzieby korzeń był kopany/ będąc Merkuriusz w siódmym stopniu Bliźniąt/ i wolny od złotych Planet Aspektu
(gdźieby słońce w piętnastym Stopniu Pánny/ bieg swoy odpráwiáło. Co bywa około dwudźiestego szostego dniá Sierpniá) w trzećim członku od korzeniá/ gdyby było vrznione/ á potym drugie dwá członki tegoż kłącza żelázem długim były wzdłuż przewierćiáne/ żeby wszystek pręt piwá álbo czeg^o^kolwiek inego był czesto vżywány od ślinogorzu/ y od bolączek w gárle/ od zápuchnienia gárłá/ od omienienia y ochrapienia czjni wolne. Czopek wgárle spadáiący ná swe mieysce przywodźi. Zápuchnienie gárłá.
Padáiącey chorobie/ y wszelákim injm niedostátkom w mozgu/ twierdzą bydź bárzo vżytecznym. Gdźieby korzeń był kopány/ będąc Merkuryusz w śiodmym stopniu Bliźniąt/ y wolny od złotych Plánet Aspektu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 105
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
na to miejsce innych niemało/ to zaniechane i opuszczone leży. Olej wieiski.
Z nasienia u nas chłopi na wsiach olej wybijają/ do maszczenia Postnych potraw/ do świecenia. Też do mazi. Gusła.
Pogaństwo za wieku Pliniuszowego/ i przed tym pełne Czarów/ Gusłów/ i Zabobonów/ używało tych Rukwi do pomienionych Bolączek ognistych z nie jaką przymową/ jako Plinius w przerzeczonym miejscu pisze: Reseda morbos, reseda, scisne, scisne, quis hic pullos egerit, nec pedes, nec caput habeant, i to zawsze trzykroć powtarzali. O ślepoto Pogańska/ więcej słowom nikczemnym/ niżeli przyrodzonej od Pana Boga danej temu zielu mocy przypisujesz/ gdyż
ná to mieysce inych niemáło/ to zániecháne y opusczone leży. Oley wieiski.
Z naśienia v nas chłopi ná wśiách oley wybiiáią/ do másczenia Postnych potraw/ do świecenia. Też do máźi. Gusłá.
Pogáństwo zá wieku Pliniuszowego/ y przed tym pełne Czárow/ Gusłow/ y Zabobonow/ vżywáło tych Rukwi do pomienionych Bolączek ognistych z nie iáką przymową/ iáko Plinius w przerzeczonym mieyscu pisze: Reseda morbos, reseda, scisne, scisne, quis hic pullos egerit, nec pedes, nec caput habeant, y to záwsze trzykroć powtarzáli. O ślepoto Pogáńska/ więcey słowom nikczemnym/ niżeli przyrodzoney od Páná Bogá dáney temu źielu mocy przypisuiesz/ gdyż
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 128
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
albo przeciwne. A to dla używania przeciwko szaleństwu i odchodzenia od rozumu. Zaś przeciwko dolegliwościom serdecznym/ albo Kolice/ biegu słonecznemu trzeba się przyłożyć/ z jakimi Planetami ma złączenie: jako Filozofowie roztropni uczą. Ekstrakt. Extract.
Rzeczy wyciągnione z ziela/ z korzenia i z nasienia/ z wielkim użytkiem mogą być do bolączek napuchłych/ i wielkich/ do wrzodów/ i sadzeli szkodliwych/ krost złych/ przydając ich do Maści/ i Plastrów wyciągających używane. Olejek. Oleum.
Olejek Alchimiskim sposobem wyciągniony/ bez osobliwych skutków nie jest. Ten do mniejszych nabrzemiałości i trosk należy/ namazując nim. Sól.
Ta bolączkom służy miernym/ które jeśli
álbo przećiwne. A to dla vżywánia przećiwko szaleństwu y odchodzenia od rozumu. Záś przećiwko dolegliwośćiom serdecznym/ álbo Kolice/ biegu słonecznemu trzebá sie przyłożyć/ z iákiemi Plánetámi ma złączenie: iáko Philosophowie rostropni vczą. Extrákt. Extract.
Rzeczy wyćiągnione z źiela/ z korzenia y z naśienia/ z wielkim vżytkiem mogą być do bolączek nápuchłych/ y wielkich/ do wrzodow/ y sádzeli szkodliwych/ krost złych/ przydáiąc ich do Maśći/ y Plástrow wyćiągáiących vżywáne. Oleiek. Oleum.
Oleiek Alchimiskim sposobem wyćiągniony/ bez osobliwych skutkow nie iest. Ten do mnieyszych nábrzemiáłośći y trosk należy/ námázuiąc nim. Sol.
Tá bolączkom służy miernym/ ktore iesli
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 141
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Do roku w swych skutkach trwa/ w wtórym roku wietrzeje: W trzecim nie stoi za nic. Czas kopania i brania.
CO się tknie czasu kopania i zbierania tego ziela/ iż nie wszędy jednego czasu doźrzewa: przeto nie jednego też może być brane/ kiedy potrzebujemy jego ratunku do nabrzmiałości i napuchnienia: Do bolączek nabiegłych/ i innych rzeczy tym podobnym wyciągnienia/ i na wierzch wywiedzienia/ i pozbycia: ma być kopany w kilka dni po nastaniu księżyca. Ale gdybyśmy chcieli którj członek w ciele miąższj uczynić/ a wilgotności wietrzne weń zgromadzić/ wyciągnąć z ciała/ i w otok obrócić: tedy ma być po Pełni zbierane
. Do roku w swych skutkách trwa/ w wtorym roku wietrzeie: W trzećim nie stoi zá nic. Czás kopánia y bránia.
CO sie tknie czásu kopánia y zbieránia tego źiela/ iż nie wszędy iednego cżásu doźrzewa: przeto nie iednego też może być bráne/ kiedy potrzebuiemy iego rátunku do nábrzmiáłośći y nápuchnienia: Do bolączek nábiegłych/ y inych rzeczy tym podobnym wyćiągnienia/ y ná wierzch wywiedźienia/ y pozbyćia: ma być kopány w kilká dni po nástániu kśiężycá. Ale gdybysmy chćieli ktorj członek w ciele miąższj vcżynić/ á wilgotnośći wietrzne weń zgromádźić/ wyćiągnąć z ćiáłá/ y w otok obroćić: tedy ma być po Pełni zbieráne
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 183
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
albo woda jego/ było po wszystkim ciałku namazane/ a potym w godzinę omyte/ powiadają że od Plam/ i zmaz wszelakich/ tak te/ które z żywota matki swej z sobą wynosi (zgagą to nasze Białegłowy zowią) jako też inne po wszytkie czasy żywota swego/ będzie wolne. Także od Puchliny/ od Bolączek każdych/ chocia zrazu niejakokolwiek będzie nabrzmiałe. Na ciele także zawsze skorę chędogą/ subtylną/ i białą będzie miało/ że w nim żyłki snadnie będzie mógł rozeznać każdy/ jaki Alabastr polerowany biały/ jasne. Od bolączek/ od puchliny zachowuje. Płucom.
Płucom owrzedziałym/ i flegmą gęstą zatkanym. Także Podagrze i w
álbo wodá iego/ było po wszystkim ćiáłku námázáne/ á potym w godźinę omyte/ powiádáią że od Plam/ y zmaz wszelákich/ ták te/ ktore z żywotá mátki swey z sobą wynośi (zgágą to násze Białegłowy zowią) iáko też ine po wszytkie czásy żywotá swe^o^/ będźie wolne. Tákże od Puchliny/ od Bolączek káżdych/ choćia zrázu nieiákokolwiek będźie nábrzmiáłe. Ná ćiele tákże záwsze skorę chędogą/ subtylną/ y białą będźie miáło/ że w nim żyłki snádnie będźie mogł rozeznáć káżdy/ iáki Alábástr polerowány biały/ iásne. Od bolączek/ od puchliny záchowuie. Płucom.
Płucom owrzedźiáłym/ y flágmą gęstą zátkánym. Tákże Podágrze y w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 184
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
zowią) jako też inne po wszytkie czasy żywota swego/ będzie wolne. Także od Puchliny/ od Bolączek każdych/ chocia zrazu niejakokolwiek będzie nabrzmiałe. Na ciele także zawsze skorę chędogą/ subtylną/ i białą będzie miało/ że w nim żyłki snadnie będzie mógł rozeznać każdy/ jaki Alabastr polerowany biały/ jasne. Od bolączek/ od puchliny zachowuje. Płucom.
Płucom owrzedziałym/ i flegmą gęstą zatkanym. Także Podagrze i w nogach łąmaniu z dawnych czasów. (Dios:) Zielnik D. Symona Syrenniusa. Podagrze Artetice.
Artetyce zastarzałej/ tym wszystkim jest lekarstwem doświadczonym/ Sokiem tego ziela nacierając. Womity wzbudza.
Womity korzeń rad czyni/
zowią) iáko też ine po wszytkie czásy żywotá swe^o^/ będźie wolne. Tákże od Puchliny/ od Bolączek káżdych/ choćia zrázu nieiákokolwiek będźie nábrzmiáłe. Ná ćiele tákże záwsze skorę chędogą/ subtylną/ y białą będźie miáło/ że w nim żyłki snádnie będźie mogł rozeznáć káżdy/ iáki Alábástr polerowány biały/ iásne. Od bolączek/ od puchliny záchowuie. Płucom.
Płucom owrzedźiáłym/ y flágmą gęstą zátkánym. Tákże Podágrze y w nogách łąmániu z dawnych czásow. (Dios:) Zielnik D. Symoná Syrenniusá. Podágrze Artetice.
Artetyce zástárzáłey/ tym wszystkim iest lekárstwem doświadczonym/ Sokiem tego źiela náćieráiąc. Womity wzbudza.
Womity korzeń rad czyni/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 184
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ż lepsze Kopetnikowe korzenie i bezpieczniejsze dość go na raz biorąc co 15. ziarn pieprzu zaważy, rozrywa i wyrzuca przez usta zakały powietrzne. Gulbert Monspelieński Lekarz, zaleca Bylicę, że żadna rzecz nie ma mocy większej nad nie w morowe powietrze. Rend. lib. 7 de piscibus cap. 3.
Kataplasma na zbieranie bolączek, gdy już są wielkie, ale się każdy ma chronić od owych małych a czarnych na kształt wąglika, gdyż nie ratowane bywają. naprędzej się od takiego człowieka zarazić możesz, wziąć korzenia ślazowego, liliowego po pół funta, nasienia lnianego, gorczycznego, faenum graecum, a każdego z osobna odważyć, co 12 czechów zaważy
ż lepsze Kopetnikowe korzenie y bespiecznieysze dośc go ná raz biorąc co 15. źiarn pieprzu zaważy, rozrywa y wyrzucá przez vstá zákały powietrzne. Gulbert Monspelienski Lekarz, záleca Bylicę, że żadna rzecz nie ma mocy większey nád nie w morowe powietrze. Rend. lib. 7 de piscibus cap. 3.
Cataplasma ná zbieránie bolączek, gdy iuż są wielkie, ále śię każdy ma chronić od owych máłych á czarnych ná kształt wąglika, gdyż nie rátowáne bywáią. naprędzey się od tákiego człowieká záraźić możesz, wźiąć korzenia ślazowego, liliowego po puł funta, náśienia lnianego, gorczycznego, faenum graecum, á kożdego z osobna odważyć, co 12 czechow zaważy
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: Cv
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
