moje wrazi: Niech przystąpi/ a zbolały żywot Matki swej otworzy/ Niech się pastwi/ nad ciałem strapionej rodzicielki. Lepsza bowiem jest śmierć nad żywot mizerny/ i milej mi raz znagła umrzeć/ a niż prze niezbożność synów moich co dzień troskliwie umierac. Ach niestetyż opłakanemu memu żywotowi. Biada nieznosnym ciała mego boleściom. Ale abym jeszcze plugawej studnice/ z której zarażliwa ta synów moich złość wypłynęła/ poszukała/ uciążanie na chwilę pohamować mi się godzi/ abym w zapalczywości przed pewnej wiadomości wzięciem/ przeklęctwa na nich nie wyrzekła. A iż ani przyrodzenie/ ani wychowanie Rodziców przyczyną są/ tegom doszła. Przystoi abym ich
moie wráźi: Niech przystąpi/ á zboláły żywot Mátki swey otworzy/ Niech się pástwi/ nád ćiáłem strapioney rodźićielki. Lepsza bowiem iest śmierć nád żywot mizerny/ y miley mi raz znagłá vmrzeć/ á niż prze niezbożność synow moich co dźień troskliwie vmierác. Ach niestetysz opłákánemu memu żywotowi. Biádá nieznosnym ciáłá mego boleśćiom. Ale ábym ieszcże plugáwey studnice/ z ktorey zárázliwa tá synow moich złość wypłynęłá/ poszukáłá/ vćiążánie ná chwilę pohámowáć mi się godźi/ ábym w zápálcżywości przed pewney wiádomośći wźięćiem/ przeklęctwá ná nich nie wyrzekłá. A iż áni przyrodzenie/ áni wychowánie Rodźicow przycżyną są/ tegom doszłá. Przystoi ábym ich
Skrót tekstu: SmotLam
Strona: 10
Tytuł:
Threnos, to iest lament [...] wschodniej Cerkwi
Autor:
Melecjusz Smotrycki
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1610
Data wydania (nie wcześniej niż):
1610
Data wydania (nie później niż):
1610
pobudzają. Dios. Flegmie w piersiach.
Flegmę w piersiach i w Płucach rozgrzewa/ cienczy/ rzedzi/ i rozprawuje/ a przez usta snadnie wywodzi. Mesua. Artetica.
W stawiech i w członkach boleści uśmierza namazując. Tenże. świnim wrzodom
Świnie wrzody za uszyma twarde odmiękcza/ także namazując nim. Macicy
Macicznym boleściom z zaziębienia/ jest osobliwym ratunkiem. Kurczom.
Kurczom/ i
Pokrzywionym jest lekarstwem nim nacierając. Dychawicznym
Dychawicznym dobrze go często ciepło gargaryzować. Nicol. Pleurze
Pleurze/ i niezmiernemu kłóciu w bokach dobry. Taber. Sen przywodzi.
Spanie przywodzi/ skronie nim namazując. Kolice
Kolice i darciu w trzewach/ z zimnych przyczyn
pobudzáią. Dios. Flágmie w pierśiách.
Flegmę w pierśiách y w Płucách rozgrzewa/ ćienczy/ rzedźi/ y rospráwuie/ á przez vstá snádnie wywodźi. Mesua. Artetica.
W stáwiech y w członkách boleśći vśmierza námázuiąc. Tenże. świnim wrzodom
Swinie wrzody zá vszymá twárde odmiękcza/ tákże námázuiąc nim. Máćicy
Máćicznym boleśćiom z zaźiębienia/ iest osobliwym rátunkiem. Kurczom.
Kurczom/ y
Pokrzywionym iest lekárstwem nim náćieráiąc. Djcháwicznym
Dycháwicznym dobrze go często ćiepło gárgáryzowáć. Nicol. Pleurze
Pleurze/ y niezmiernemu kłoćiu w bokách dobry. Taber. Sen przywodźi.
Spánie przywodźi/ skronie nim námázuiąc. Kolice
Kolice y dárciu w trzewách/ z źimnych przyczyn
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ i inne wilgotności zbytnie wywodzi dołem. Liście z korzeniem swym utarte miałko/ coby z ćwierć łota zaważyło/ z kwastowatym miodem albo z winem pijąc. (Mat:) Lamanie w stawach
Lamaniu w stawiech/ i darciu po kościach/ jest lekarstwem/ używając go przerzeczonym sposobem.(Mat:) Francowatem boleściom.
Francowatym boleściom/ które bez przestanku łamią i dręczą/ barzo jest użyteczny/ także go trunkiem dając. Puchlini.
Puchlinę z ciała wywodzi/ w winie go warzyć/ i pić. Tenże Glistom.
Glisty/ i wszelaki czerw/ z żywota wypędza/ i morzy. Żółtaczce.
Żółtą niemoc stolcy i moczem z
/ y ine wilgotnośći zbytnie wywodźi dołem. Liście z korzeniem swym vtárte miáłko/ coby z czwierć łotá záważyło/ z kwástowátym miodem álbo z winem pijąc. (Math:) Lamánie w stáwách
Lamániu w stáwiech/ y dárćiu po kościách/ iest lekárstwem/ vżywáiąc go przerzeczonym sposobem.(Math:) Fráncowátem bolesćiom.
Fráncowátym boleśćiom/ ktore bez przestánku łamią y dręczą/ bárzo iest vżyteczny/ tákże go trunkiem dáiąc. Puchlini.
Puchlinę z ćiáłá wywodźi/ w winie go wárzyć/ y pić. Tenże Glistom.
Glisty/ y wszeláki czerw/ z żywotá wypądza/ y morzy. Zołtacce.
Zołtą niemoc stolcy y moczem z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 48
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wilgotności zbytnie wywodzi dołem. Liście z korzeniem swym utarte miałko/ coby z ćwierć łota zaważyło/ z kwastowatym miodem albo z winem pijąc. (Mat:) Lamanie w stawach
Lamaniu w stawiech/ i darciu po kościach/ jest lekarstwem/ używając go przerzeczonym sposobem.(Mat:) Francowatem boleściom.
Francowatym boleściom/ które bez przestanku łamią i dręczą/ barzo jest użyteczny/ także go trunkiem dając. Puchlini.
Puchlinę z ciała wywodzi/ w winie go warzyć/ i pić. Tenże Glistom.
Glisty/ i wszelaki czerw/ z żywota wypędza/ i morzy. Żółtaczce.
Żółtą niemoc stolcy i moczem z ciała wywodzi/
wilgotnośći zbytnie wywodźi dołem. Liście z korzeniem swym vtárte miáłko/ coby z czwierć łotá záważyło/ z kwástowátym miodem álbo z winem pijąc. (Math:) Lamánie w stáwách
Lamániu w stáwiech/ y dárćiu po kościách/ iest lekárstwem/ vżywáiąc go przerzeczonym sposobem.(Math:) Fráncowátem bolesćiom.
Fráncowátym boleśćiom/ ktore bez przestánku łamią y dręczą/ bárzo iest vżyteczny/ tákże go trunkiem dáiąc. Puchlini.
Puchlinę z ćiáłá wywodźi/ w winie go wárzyć/ y pić. Tenże Glistom.
Glisty/ y wszeláki czerw/ z żywotá wypądza/ y morzy. Zołtacce.
Zołtą niemoc stolcy y moczem z ćiáłá wywodźi/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 48
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Mocz zatrzymany wywodzi. Miesiecznej.
MIesięczną zawiściągnioną Paniom wzbudza. Plec Bolenie.
W Plecach bole wnętrzne układa.
Także Krzyżom.
W Krzyżach boleści uśmierza. Kamień.
Kamień Nyrkowy/ i w Pęcherzu krzy/ i moczem wywodzi. Nyrkom.
Nyrki zatkane i zamulone wychędaża. Pęcherzowi.
Przechody moczu wychędaża. Pleurze.
Pleurze i boleściom w bokach użyteczna. Męchyrz.
Męchyrz z wilgotności Flegmistych wychędaża/ z których się pospolicie kamień zamnaża i czyni. (Tabe) Księgi Pierwsze. Złomkom
Złomki wszelakie/ i zerwania wnętrzne leczy/ każdego dnia rano i na noc po sześci łyżek na raz pijąc/ Wino także nią do picia roztwarzając. Item.
Złomki w
Mocz zátrzymány wywodźi. Mieśieczney.
MIeśięczną záwiśćiągnioną Pániom wzbudza. Plec Bolenie.
W Plecách bole wnętrzne vkłádá.
Tákże Krzyżom.
W Krzyżách boleśći vśmiérza. Kámień.
Kámień Nyrkowy/ y w Pęchyrzu krzy/ y moczem wywodźi. Nyrkom.
Nyrki zátkáne y zámulone wychędaża. Pęchyrzowi.
Przechody moczu wychędaża. Pleurze.
Pleurze y boleśćiom w bokách vżyteczna. Męchyrz.
Męchyrz z wilgotnośći Flegmistych wychędaża/ z ktorych sie pospolicie kámień zámnaża y czyni. (Tabe) Kśięgi Pierwsze. Złomkom
Złomki wszelákie/ y zerwánia wnętrzne leczy/ káżdego dniá ráno y ná noc po sześći łyżek ná raz piiąc/ Wino tákże nią do pićia rostwarzáiąc. Item.
Złomki w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 54
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
używany/ bądź trunkiem warzonego/ bądź smażonego. Także nacierając nim miejsca. Też miałko tłuczony z miodem pijąc. Wietrznościom.
Wietrzności w żywocie zawarte rozpędza/ Korzeń miało utarty/ a z Cynamonem pity. (Plat:) Boleści wnętrzne z wietrzności uśmierza/ przerzeczonym sposobem używany. Tenże Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Boleściomwnętrznem. Dychawicznym.
Dychawice z zimnej przyczyny leczy/ Jęczmień tak długo warząc/ aż ona woda zgęstnieje/ potym korzeń Omanowy miałko utarty w niej warzyć/ i to na czczo i na noc po dobrym trunku ciepło pić. Wodki też z korzenia jego wyciągnioną/ na toż dobrze używać. Item Zębom chwiejącem
Zęby osłabiałe/
vżywány/ bądź trunkiem wárzonego/ bądź smáżonego. Także náćieraiąc nim mieyscá. Też miáłko tłuczony z miodem piiąc. Wietrznościom.
Wietrznośći w żywoćie záwárte rozpądza/ Korzeń miało vtárty/ á z Cynámonem pity. (Plat:) Boleśći wnętrzne z wietrznośći vśmiérza/ przerzeczonym sposobem vżywány. Tenże Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Boleśćiomwnętrznem. Dychawicznym.
Dycháwice z źimney przyczyny leczy/ Ięczmień ták długo wárząc/ áż oná wodá zgęstnieie/ potym korzeń Omanowy miáłko vtárty w niey wárzyć/ y to ná czczo y ná noc po dobrym trunku ciepło pić. Wodki też z korzenia iego wyćiągnioną/ ná toż dobrze vżywáć. Item Zębom chwieiącem
Zęby osłábiáłe/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 60
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
korzeń/ scieńcza/ otwiera i trawi. Wszyscy którzy o tym zielu pisali/ zgodnie świadczą go być znamienitych i wielkich skutków/ a zwłaszcza przeciw truciznom i jadom. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Jadu i truciznie. Mózg i głowę.
Mózg i głowę prawie wszystkę z wilgotności zimnych rozgrzewanim swym wysusza. Boleści wnetrzne.
Boleściom wszystkim wnętrznym zimnym a wilgotnym/ wielkim jest ratunkiem. Piersiom
Piersiom także bolejącym z przerzeczonych na nie spadających flusów. Ropą plującym.
Ropą zagniłą plującym. Pleurze.
Pleurze i kłóciu zbytniemu w bokach. Moczu.
Moczu zatrzymanemu/ albo z ciężkością odchodzącemu jest ratunkiem. Kolice.
Kolikę/ i gryzienie w kiszkach uskramia/ w
korzeń/ zcieńcza/ otwiera y trawi. Wszyscy ktorzy o tym źielu pisáli/ zgodnie świadczą go być známienitych y wielkich skutkow/ á zwłascza przećiw trućiznom y iádom. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Iádu y trućiznie. Mozg y głowę.
Mozg y głowę práwie wszystkę z wilgotnośći źimnych rozgrzewánim swym wysusza. Boleśći wnetrzne.
Boleśćiom wszystkim wnętrznym źimnym á wilgotnym/ wielkim iest rátunkiem. Pierśiom
Pierśiom tákże boleiącym z przerzeczonych ná nie spadáiących flusow. Ropą pluiącym.
Ropą zágniłą pluiącym. Pleurze.
Pleurze y kłoćiu zbytniemu w bokách. Moczu.
Moczu zátrzymánemu/ álbo z ćiężkośćią odchodzącemu iest rátunkiem. Kolice.
Kolikę/ y gryźienie w kiszkách vskramia/ w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 104
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wyższej pomienionych/ jest użyteczna. Olejek Alchimiskim sposobem/ z tego ziela wyciągniony. Oleum.
Z nasienia polnej Laniejbroni olejek bywa wyciągniony obyczajem Alchimiskim/ jako z nasienia anyżowego. Ten Kolice.
Kolice i darciu w trzewach jest wielkim ratunkiem/ kropie albo pięć z winem białym/ albo z jejże wodką ciepło pijąc. Macicznym boleściom.
Macicznym boleściom znamienitym jest lekarstwem/ trzy albo cztery kropie/ dając go z trochą ciepłego wina/ albo z Rumienkową/ abo z tegoż ziela wodką.
Inym też wyższej pomienionym chorobom jest użyteczny. (Tab.) Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Rozsądek.
To ziele nazwiska u nas/ jako i u Greków
wysszey pomienionych/ iest vżyteczna. Oleiek Alchimiskim sposobem/ z tego źiela wyćiągniony. Oleum.
Z naśienia polney Lánieybroni oleiek bywa wyćiągniony obyczáiem Alchimiskim/ iáko z naśienia anyżoweg^o^. Ten Kolice.
Kolice y dárćiu w trzewách iest wielkim rátunkiem/ kropie álbo pieć z winem białym/ álbo z ieyże wodką ćiepło piiąc. Máćicznym boleściom.
Máćicznym boleśćiom známienitym iest lekárstwem/ trzy álbo cztery kropie/ dáiąc go z trochą ćiepłego winá/ álbo z Rumienkową/ ábo z tegoż źiela wodką.
Inym też wysszey pomienionym chorobom iest vżyteczny. (Tab.) Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Rozsądek.
To źiele názwiská v nas/ iáko y v Grekow
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 131
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jest użyteczna. Olejek Alchimiskim sposobem/ z tego ziela wyciągniony. Oleum.
Z nasienia polnej Laniejbroni olejek bywa wyciągniony obyczajem Alchimiskim/ jako z nasienia anyżowego. Ten Kolice.
Kolice i darciu w trzewach jest wielkim ratunkiem/ kropie albo pięć z winem białym/ albo z jejże wodką ciepło pijąc. Macicznym boleściom.
Macicznym boleściom znamienitym jest lekarstwem/ trzy albo cztery kropie/ dając go z trochą ciepłego wina/ albo z Rumienkową/ abo z tegoż ziela wodką.
Inym też wyższej pomienionym chorobom jest użyteczny. (Tab.) Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Rozsądek.
To ziele nazwiska u nas/ jako i u Greków i Łacinników dostało
iest vżyteczna. Oleiek Alchimiskim sposobem/ z tego źiela wyćiągniony. Oleum.
Z naśienia polney Lánieybroni oleiek bywa wyćiągniony obyczáiem Alchimiskim/ iáko z naśienia anyżoweg^o^. Ten Kolice.
Kolice y dárćiu w trzewách iest wielkim rátunkiem/ kropie álbo pieć z winem białym/ álbo z ieyże wodką ćiepło piiąc. Máćicznym boleściom.
Máćicznym boleśćiom známienitym iest lekárstwem/ trzy álbo cztery kropie/ dáiąc go z trochą ćiepłego winá/ álbo z Rumienkową/ ábo z tegoż źiela wodką.
Inym też wysszey pomienionym chorobom iest vżyteczny. (Tab.) Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Rozsądek.
To źiele názwiská v nas/ iáko y v Grekow y Láćinnikow dostáło
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 131
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wychodzącą. Mdłości serdecznej
Mdłości serdeczne/ i bolenie serca/ z lada małej przyczyny/ otrzeźwia. Niepotężność do Wenusa.
Niepotężne do Wenusa/ czyni potężne/ biorąc jej po nastaniu Księżyca każdy dzień/ aż ku Pełniej po kwincie. Członkom ułomnym
Członkom ułomnym/ tak z przypadku jakiegokolwiek/ jako też od przyrodzenia danym/ i boleściom w nich będącym/ ta istność jest wielkim ratunkiem/ a zwłaszcza zaświeża/ póki się nie zastarzeją/ dając jej po ćwierci łota/ z dziewiącią kropl Olejku Koperwaserowego/ a z łyżką wina dobrego. Księgi Pierwsze. Sól. Sal. Zyle wielkiej pod Pacierzem:
Ta jest użyteczna/ a jakoby właśnie przynależąca/ żyle
wychodzącą. Mdłośći serdecznej
Mdłośći serdeczne/ y bolenie sercá/ z ledá máłey przyczyny/ otrzeźwia. Niepotężność do Venusa.
Niepotężne do Venusá/ czyni potężne/ biorąc iey po nástániu Kśiężycá káżdy dzień/ áż ku Pełniey po kwinćie. Członkom vłomnjm
Członkom vłomnym/ ták z przypadku iákiegokolwiek/ iáko też od przyrodzenia dánym/ y boleśćiom w nich będącym/ tá istność iest wielkim rátunkiem/ á zwłasczá záświeża/ poki sie nie zástárzeią/ dáiąc iey po ćwierći łotá/ z dźiewiąćią kropl Oleyku Koperwáserowego/ á z łyszką winá dobrego. Kśięgi Pierwsze. Sol. Sal. Zyle wielkiey pod Paćierzem:
Tá iest vżyteczna/ á iákoby właśnie przynależąca/ żyle
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 136
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
