/ któremi włosy wyrastają; że jest gruba i tłusta/ opiera się w onych meatach: i zastanawiając się przy włosiech/ jeden do drugiego skupia/ i jakoby zlepia i sklia; i tak jeden do drugiego zlepiwszy/ skręca one w kupę: a gdy się ostaje w ciele ta materia/ zawsze czyni wielkie przypadki i bolenia w onych miejscach/ w które wpada. Jeśli do mózgu się o broci/ często zawrót głowy przypada; jeśliż do piersi/ znaczne duszenie/ jakoby powrozem gardziel zaciągał; jeśliż do serca/ wnetże nudności/ drżenie serca/ ckliwość; jeśliż się też zostanie miedzy pacierzami/ ali kurcze niektórych członków.
/ ktoremi włosy wyrastáią; że iest gruba y tłusta/ opiera się w onych meatách: y zástánawiaiąc się przy włośiech/ ieden do drugiego skupia/ y iákoby zlepia y skliia; y ták ieden do drugiego zlepiwszy/ skręca one w kupę: á gdy się ostáie w ćiele tá máterya/ záwsze cżyni wielkie przypadki y bolenia w onych mieyscach/ w ktore wpada. Iesli do mozgu się o broći/ cżęsto zawrot głowy przypada; iesliż do pierśi/ znácżne duszenie/ iákoby powrozem gardźiel záćiągał; iesliż do sercá/ wnetże nudnośći/ drżenie sercá/ ckliwość; iesliż się też zostánie miedzy paćierzámi/ áli kurcże niektorych cżłonkow.
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 203.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
z niego nacierając. Ciału wilgotność wysusza.
Ciała wilgotne wysusza/ prochem jego posypując je. Wchód i do Driakwie/ i do Mirrydatu/ i do innych.
Do tych lekarstw wchodzi/ które przeciwko truciznam i jadom bywają czynione/ jako do Driakwie/ do Mirriatum, i do innych tym podobnym. Oczom.
Oczu rozmaite bolenia leczy Popiół w polewanym garncu palony/ i co namielej utarty. Toż czyni surowy Nardus/ nie palony/ tylko co namielej go utrzeć/ i winem zaczynić/ Trociszki z tego poczynić/ a w naczyniu je nie pośmolonym wewnątrz chować/ a gdy potrzeba/ w winie rozetrzeć/ i oczy tym pomazować.
Bywa też
z niego náćieráiąc. Ciáłu wilgotność wysusza.
Ciáłá wilgotne wysusza/ prochem iego posypuiąc ie. Wchod i do Dryakwie/ y do Mirrydatu/ y do inych.
Do tych lekarstw wchodźi/ ktore przećiwko trućiznam y iádom bywáią czynione/ iáko do Dryiákwie/ do Mirriatum, y do inych tym podobnym. Oczom.
Oczu rozmáite bolenia leczy Popioł w polewánym gárncu palony/ y co namieley vtárty. Toż czyni surowy Nárdus/ nie palony/ tylko co namieley go vtrzeć/ y winem záczynić/ Troćiszki z tego poczynić/ á w naczyniu ie nie posmolonym wewnątrz chowáć/ á gdy potrzebá/ w winie rozetrzec/ y oczy tym pomázowáć.
Bywa też
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 31
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wód stojących zagniłych pochodzi. Jęczmyku
Jęczmyk na powiece/ także inne krosty ze brwi spadza/ plastrując ten Sok z octem roztarty/ albo kilka kroć przez dzień tym pomazować. Pleurze.
Pleurę leczy Sok Kopru Sagapeńskiego z winem roztarty/ i do zgęszczenia maści warzony/ a na bok plastrowany co nacieplej. Także na wszelakie inne bolenia boku. Ściatyce
Toż w lędźwiach boleści Scjatyczne układa/ ciepło go plastując/ albo rozetrzeć ten Sok w Olejku Rucianym/ a tym nacierać. Także Item. Krzyżom.
Boleniu krzyżów albo Pacierzy w grzbiecie. Toż układa/ nacierając kilka kroć na dzień. Macicy zaduszeniu. Pacierzom Księgi Pierwsze. Macicy. Spiku.
wod stoiących zágniłych pochodźi. Ięczmyku
Ięczmyk ná powiece/ tákże ine krosty ze brwi spadza/ plastruiąc ten Sok z octem rostárty/ álbo kilká kroć przez dźień tym pomázowáć. Pleurze.
Pleurę leczy Sok Kopru Ságápeńskiego z winem roztárty/ y do zgęszczenia máśći wárzony/ á ná bok plastrowány co naćiepley. Tákże ná wszelákie ine bolenia boku. Sciátyce
Toż w lędźwiách boleśći Scyátyczne vkłáda/ ćiepło go plastuiąc/ álbo rozetrzeć ten Sok w Oleyku Rućiánym/ á tym náćierác. Tákże Item. Krzyżom.
Boleniu krzyżow álbo Páćierzy w grzbiećie. Toż vkłáda/ náćieráiąc kilká kroć ná dźień. Mácicy záduszeniu. Páćierzom Kśięgi Pierwsze. Máćicy. Spiku.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 103
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
długo/ wielką boleść w pęcherzu/ w nerkach w łonie/ która więc do serca pzenika/ czyni. Jeśli też zbyt/ niż potrzebuje zwyczaj/ uryny odchodzi/ pragnienie picia bywa/ mdłość/ siły ustają/ i ciało schnie. Ba i zbyteczne wilgotności/ gdy się zatrzymają w nosie/ w uściech/ czynią głowy bolenia/ zawroty/ sapki/ rymy/ krucenia. etc. Przeto starać się potrzeba/ aby zupełne odbywanie wilgotności było/ według biegu/ i zwyczaju natury. Czego natura czynić nie może/ umiejętnością przez purgowanie/ przez krystery/ przez otwieranie zatkanych żył sprawić. Przeto przyzwyczajać mamy ciało/ do odbycia nieczystości niepotrzebnych/ które w
długo/ wielką boleść w pęcherzu/ w nerkách w łonie/ ktorá więc do sercá pzenika/ czyni. Iesli też zbyt/ niż potrzebuie zwyczay/ vryny odchodźi/ pragnienie pićia bywa/ mdłość/ siły vstáią/ y ćiało schnie. Bá y zbyteczne wilgotnośći/ gdy się zatrzymáią w nośie/ w vśćiech/ czynią głowy bolenia/ zawroty/ sápki/ rymy/ krucenia. etc. Przeto stáráć się potrzebá/ áby zupełne odbywánie wilgotnośći było/ według biegu/ y zwyczaiu nátury. Czego náturá czynić nie może/ vmieiętnośćią przez purgowánie/ przez krystery/ przez otwieránie zátkánych żył sprawić. Przeto przyzwyczáiáć mamy ćiáło/ do odbyćia nieczystośći niepotrzebnych/ ktore w
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: C2
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
