; przyłóz, Item. Ex Radice Ciclaniines uczyń Czopek; włóż go in Orificium. Item Millefolium zielone zetrzy w rękach, przyłóż. Item. Weś żółci wołowej suszonej, Aloesu, Mirry, Koloquintydy, co potrzeba, zmieszaj z sokiem Cybule, przyłóż, uznasz skutek pewny. O Boleniu Haemorhodów. O Boleniu Haemorhoidów.
Żyły, które się nazywają Venae Haemorrohoidales, często nabrzmiewają, czym nieznośny ból sprawują: Przyczyna nabrzmiałości, i bólu ze krwi bywa, która albo jest gruba z Melancholią zmieszana, albo jest zbyt ostra, która niemogąc otworzyć Orisicia Venarum: zapalenie z nabrzmieniem przynosi, skąnd bywa ból nieznośny. Także Internae albo
; przyłoz, Item. Ex Radice Ciclaniines uczyń Czopek; włoż go in Orificium. Item Millefolium zielone zetrzy w rękách, przyłoż. Item. Weś żołći wołowey suszoney, Aloesu, Mirrhy, Koloquintydy, co potrzebá, zmieszay z sokiem Cybule, przyłoż, uznasz skutek pewny. O Boleniu Haemorhodow. O Boleniu Haemorhoidow.
ZYły, ktore się názywáią Venae Haemorrohoidales, często nábrzmiewaią, czym nieznośny bol sprawuią: Przyczyná nábrzmiáłośći, y bolu ze krwi bywa, ktora álbo iest gruba z Meláncholią zmieszána, álbo iest zbyt ostra, ktora niemogąc otworzyć Orisicia Venarum: zápálenie z nabrzmieniem przynośi, zkąnd bywa bol nieznośny. Tákże Internae álbo
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 263
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
chustkę, przyłóż. Item. R. Axungiae Gallyn unc s. buluae pomi subcienerib. cocti unc. 1. Croci dr. s. ungu popul. unc. s. Vitell. ovi nro 1. f. LInimentum Item. Masło niesłone agituj w ołowanym Moździerzu, aż z czernieje, przykładaj je. O Boleniu Haemorrhoidów. Na rozpędzenie nabrzmiałości.
WEś Porów Cybul, obwin chustą, upiecz w popiele, stlucz zmasłem niesłonym, przyłóż. Item. Oleum 7. florum Minstchty, jest doświadczony; także liście Bzowe starte, także Maść Topolowa cum Opio zmieszana; naparzania też służą z Slazu, Dziewanny, Parietariae, Violariae,
chustkę, przyłoż. Item. R. Axungiae Gallyn unc s. buluae pomi subcienerib. cocti unc. 1. Croci dr. s. ungu popul. unc. s. Vitell. ovi nro 1. f. LInimentum Item. Másło niesłone agituy w ołowánym Mozdzierzu, áż z czernieie, przykładay ie. O Boleniu Haemorrhoidow. Ná rospędzenie nabrzmiáłośći.
WEś Porow Cybul, obwin chustą, upiecz w popiele, ztlucz zmásłem niesłonym, przyłoż. Item. Oleum 7. florum Minstchty, iest doświadczony; tákże liśćie Bzowe stárte, tákże Máść Topolowa cum Opio zmieszana; náparzánia też służą z Slazu, Dziewánny, Parietariae, Violariae,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 265
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
/ a to nietylko przez usta jakimkolwiek sposobem używany/ ale też nad warzonym korzeniu jego siedząc/ parę przez lijek wotwor łona puszczając. Od gadziny obrażonem
Od Gadziny jadowitej ukaszonym/ jakimkolwiek sposobem używany/ bądź zwierzchu plastrowany/ bądź trunkiem używany/ jest wielkim lekarstwem/ i przeto do Driakwie też wchodzi. W członkach boleniu.
Boleści w członkach/ w stawiech/ z zimnych Flusów Flegmistych/ tak przez usta używany/ jak zwierzchu przykładany/ nim je naparzając uśmierza. Wydymaniu w stolcu.
Wydymanie w stolcu z zimnej przyczyny leczy/ Proch korzenia jego z nasieniem Kopru Włoskiego/ w Trunku Polewki jego/ używany. Toż nać jego w
/ á to nietylko przez vstá iákimkolwiek sposobem vżywány/ ále też nád wárzonym korzeniu iego śiedząc/ parę przez liiek wotwor łoná pusczáiąc. Od gádźiny obráżonem
Od Gádźiny iádowitey vkaszonym/ iákimkolwiek sposobem vżywány/ bądź zwierzchu plastrowány/ bądź trunkiem vżywány/ iest wielkim lekárstwem/ y przeto do Dryiakwie też wchodźi. W członkách boleniu.
Boleśći w członkách/ w stáwiech/ z źimnych Flusow Flegmistych/ tak przez vstá vżywány/ iák zwierzchu przykłádány/ nim ie náparzáiąc vśmierza. Wydymániu w stolcu.
Wydymánie w stolcu z zimney przyczyny leczy/ Proch korzenia iego z naśieniem Kopru Włoskiego/ w Trunku Polewki iego/ vżywány. Toż náć iego w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 24
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
cudną daje. Zapach ciału daje.
Cerę ciału piękną daje. Także temuż ciału zapach wdzięczny czyni. (Mesue.) Paraliszu. Ściatyce. Podagrze. Chyragr: Artetyce. Kaduku.
Paraliżem albo Szlakiem naruszonym.
Scjatyce i łąmaniu w biodrach.
Podagrze:
Chyragrze: z zimnych flusów.
Artetyce/ albo w stawiech boleniu.
Padającej niemocy. Tym wszytkim chorobom Olejek Nardusowy jest barzo użyteczny/ tak go przez usta używając/ jako miejsca bolejące namazując. Aqua styllaticia Nardi. Wodka Szpiki Indyjskiego.
Bywa z Nardusu Indyjskiego barzo kosztowna wódka palona/ tym sposobem: Wziąć suchego korzenia Nardusowego/ ile kto chce/ nalać na nie wina przedniego/ żeby
cudną dáie. Zapách ciáłu dáie.
Cerę ćiáłu piękną dáie. Tákże temuż ciáłu zapách wdźięczny czyni. (Mesue.) Páráliszu. Sciátyce. Podágrze. Chyrágr: Artetyce. Káduku.
Páráliżem álbo Szlákiem náruszonym.
Scyátyce y łąmániu w biodrách.
Podágrze:
Chyrágrze: z źimnych flusow.
Artetyce/ álbo w stáwiech boleniu.
Padáiącey niemocy. Tym wszytkim chorobom Oleiek Nárdusowy iest bárzo vżyteczny/ ták go przez vstá vżywáiąc/ iáko mieyscá boleiące námázuiąc. Aqua styllaticia Nardi. Wodká Szpiki Indiyskiego.
Bywá z Nárdusu Indiyskiego bárzo kosztowna wódká palona/ tym sposobem: Wźiąć suchego korzenia Nárdusowego/ ile kto chce/ nálać ná nie winá przednie^o^/ żeby
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 32
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Kaszle i Dychawice pochodzą. Gryzienie/ albo Kolikę w kiszkach uśmierza. Urynie z ciężkością i kapaniem odchodzącej. Miesięczną zastanowioną Paniom Ciężkiemu rodzeniu jest ratunkiem. Puchliny wnętrzne leczy. Opuszenia z wietrzności zawarte rozpędza. Gryzienie i strzekanie w macicy układa Kaszlu. Kolice. Moczu ciężkiemu. Ciężkiemu rodzeniu. Puchlinie Opuszeniu żywot. W macicj boleniu. Gryzawkom popor.
Bole i gryzawki Położnicom/ zaraz po porodzeniu wszczęte/ uśmierza/ używając go po ćwierci łota/ na te pomienione dolegliwości/ z winem ciepłym/ albo z wodką jakąkolwiek przynależącą. Item. Na tyż choroby.
Jucha z tegoż korzenia warzonego w winie albo w miedzie/ abo w wódce przynależącej
Kászle y Dycháwice pochodzą. Gryźienie/ álbo Kolikę w kiszkách vśmierza. Vrynie z ćięszkośćią y kápániem odchodzącey. Mieśięczną zástánowioną Pániom Cięszkiemu rodzeniu iest rátunkiem. Puchliny wnętrzne leczy. Opuszenia z wietrznośći záwárte rozpądza. Gryźienie y strzekánie w máćicy vkłáda Kászlu. Kolice. Moczu ćiężkiemu. Ciężkiemu rodzeniu. Puchlinie Opuszeniu żywot. W mácicj boleniu. Gryzawkom popor.
Bole y gryzawki Położnicom/ záraz po porodzeniu wsczęte/ vśmierza/ vżywáiąc go po czwierći łotá/ ná te pomienione dolegliwośći/ z winem ćiepłym/ álbo z wodką iákąkolwiek przynależącą. Item. Na tyż choroby.
Iuchá z tegoż korzeniá wárzonego w winie álbo w miedźie/ ábo w wodce przynależącey
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 89
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
pospolicie bywa czyniona/ jest pokarmem żołądkowi barzo przyjemnym. Bolenie głowy/ z zbytniej flegmy/ z Rutą abo z oliwą/ tak ziele/ jako korzeń utarty/ namazując/ uśmierza. (Dios.) Księgi Pierwsze. Głowy boleniu.
Sok z ziela wyżęty/ a nosem sarkany/ toż czyni. Połgłów.
W połgłowy boleniu/ toż też jest lekarstwem: Także zastarzałemu bólu we wszystkiej głowie: Jeno potrzeba pierwej wziąć purgujące lekarstwo. Potym ten Sok nosem w się sarkać/ dzień i trzy porządnie to czyniąc. Subetu.
Spik albo Subet oddala/ w Oliwie nasienie przetłuczone warząc/ a głowę/ brzytwą wygoloną/ tym ciepło namazując/ i mocno
pospolićie bywa czyniona/ iest pokármem żołądkowi bárzo przyiemnym. Bolenie głowy/ z zbytniey flágmy/ z Rutą ábo z oliwą/ ták źiele/ iáko korzeń vtárty/ námázuiąc/ vśmierza. (Dios.) Kśięgi Pierwsze. Głowy boleniu.
Sok z źiela wyżęty/ á nosem sarkány/ toż czyni. Połgłow.
W połgłowy boleniu/ toż też iest lekárstwem: Tákże zástárzáłemu bolu we wszystkiey głowie: Ieno potrzebá pierwey wźiąć purguiące lekárstwo. Potym ten Sok nosem w śię sarkáć/ dźień y trzy porządnie to czyniąc. Subetu.
Spik álbo Subet oddala/ w Oliwie naśienie przetłuczone wárząc/ á głowę/ brzytwą wygoloną/ tym ćiepło námázuiąc/ y mocno
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 174
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
:
Zastarzałemu boleniu głowy. Paraliżemnaruszonem
Szlakiem/ albo Paraliżem naruszonym Pokurczonym.
Pokurczonym/ i pokrzywionym. Scjatyce.
Scjatyce/ i w biodrach łamaniu/ sok tego ziela/ albo i korzenie/ z octem i z Rożanym olejkiem zmieszawszy/ głowę namazować. To abowiem wszelakim dolegliwościom żył suchych/ jest lekarstwem wielkim i prędkim. Boleniu połgłowj
Bolenie niezmierne w połgłowiu takie/ że się zda/ jakoby tam od chrobaka i czerwiu jakiego gryzienie było/ leczy/ utłukszy to ziele z octem mocnym a z oliwą co nacieplej/ dwa kroć przez dzień na bolące miejsce przykładając. Niepłodnym.
Białymgłowom oziębłym/ i dla tej oziębłości niepłodnym/ jest lekarstwem osobliwym/ korzeń
:
Zástárzáłemu boleniu głowy. Páráliżemnáruszonem
Szlákiem/ álbo Páráliżem náruszonym Pokurczonym.
Pokurczonym/ y pokrzywionym. Scjátyce.
Scyátyce/ y w biodrách łamániu/ sok tego źiela/ álbo y korzenie/ z octem y z Rożánym oleykiem zmieszawszy/ głowę námázowáć. To ábowiem wszelákim dolegliwośćiom żył suchych/ iest lekárstwem wielkim y prętkim. Boleniu połgłowj
Bolenie niezmierne w połgłowiu tákie/ że sie zda/ iákoby tám od chrobaká y czerwiu iákiego gryźienie było/ leczy/ vtłukszy to źiele z octem mocnym á z oliwą co naćiepley/ dwá kroć przez dzień ná bolące mieysce przykłádáiąc. Niepłodnym.
Białymgłowom oźiębłym/ y dla tey oźiębłośći niepłodnym/ iest lekárstwem osobliwym/ korzeń
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 197
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Puchlinie
Wodę koleryczną z opuchłych potężnie wywodzi. (Atabar) Mesarug:) Kolice.
Kolice z zimnych a flegmistych wilgotności/ jest osobliwym ratunkiem/ bądź przez usta używany/ albo klisterą brany. Dychawicy.
Dychawicznym jest niewymownym lekarstwem z sokiem/ albo z wodką Ruty ogródnej trunkiem przyjęty/ dwie trzeciacce kwinty. Połgłów boleniu.
Boleniu pół głowy. Paraliżu
Paraliżem naruszonym. Kaduku.
Padającej chorobie. Zawrót głowy.
Zawrotu głowy/ tym wszystkiem barzo ten Sok służy/ ćwierć łotu z juchą go pijąc/ albo Pigułami pod tąż wagą używając. Truciznę.
Jad i Truciznę zadaną wywodzi/ tak że go ćwierć łotu z winem białym/ dając pić.
Puchlinie
Wodę koleryczną z opuchłych potężnie wywodźi. (Atabar) Mesarug:) Kolice.
Kolice z źimnych á flegmistych wilgotnośći/ iest osobliwym rátunkiem/ bądź przez vstá vżywány/ álbo klisterą brany. Dycháwicy.
Dycháwicznym iest niewymownym lekárstwem z sokiem/ álbo z wodką Ruty ogrodney trunkiem przyięty/ dwie trzećiácce kwinty. Połgłow boleniu.
Boleniu poł głowy. Páráliżu
Páráliżem naruszonym. Káduku.
Padáiącey chorobie. Zawrot głowy.
Zawrotu głowy/ tym wszystkiem bárzo ten Sok służy/ czwierć łotu z iuchą go piiąc/ álbo Pigułámi pod tąż wagą vżywáiąc. Trućiznę.
Iad y Trućiznę zádáną wywodźi/ ták że go czwierć łotu z winem białym/ dáiąc pić.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 103
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
) Piguły. Piguły. Francowatym.
Bywają z tego Soku w Aptekach Piguły czynione/ które łupaniu w kościach/ i w stawach z France flegmistej/ są użyteczne. Flegmę wywodzi.
Flegmę z Nerwów/ i z ciała wszystkiego wywodzą. Puchline
Puchlinę z wody żółtawej/ albo kolerycznej wyciągają. Scjatyce
Scjatyce/ i w biodrach boleniu/ są osobliwym lekarstwem/ z wilgotności zimnych. Podagrze
Podagrykom/ i Artetykom/ Genagrykom/ także z flegmy pochodzące/ są wielkim ratunkiem. Paraliżu.
Paraliżem naruszonym/ są wielką pomocą. Albowiem wilgotności surowe/ grube/ klejowate z flegmy pochodzące rozprawują i wywodzą/ rozgrzewając ją Szkodzi Szkodzi. Palenie w garle czyni.
Euforbium
) Piguły. Piguły. Fráncowátym.
Bywáią z tego Soku w Aptekách Piguły czynione/ ktore łupániu w kośćiách/ y w stáwách z Fránce flegmistey/ są vżyteczne. Flágmę wywodźi.
Flágmę z Nerwow/ y z ćiáłá wszystkiego wywodzą. Puchline
Puchlinę z wody żołtáwey/ álbo koleryczney wyćiągáią. Scyátyce
Scyátyce/ y w biodrách boleniu/ są osobliwym lekárstwem/ z wilgotnośći źimnych. Podágrze
Podágrykom/ y Artetykom/ Genágrykom/ tákze z flágmy pochodzące/ są wielkim rátunkiem. Páráliżu.
Paráliżem náruszonym/ są wielką pomocą. Albowiem wilgotnośći surowe/ grube/ kliiowáte z flágmy pochodzące rospráwuią y wywodzą/ rozgrzewáiąc ią Szkodźi Szkodźi. Palenie w gárle czyni.
Euforbium
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 208
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
nie. (Dios.) (Platea.) Muchy i Komory wygania.
Komory i inne bestie latające po gmachach wygania/ kurząc nim. Subetu.
Nad przyrodzenie głęboko spiące zbudza/ i oczerstwia/ kadząc nim a rogiem Jelenim pod nosem. Parchom
Parchy na głowie leczy Gałban/ z miodem je często nacierając. Połgłovj boleniu.
Boleniu połgłowy. Oczom bolejącem.
Oczom bolejącym/ jest lekarstwem/ wziąć Gałbanu i Kadzidła zarówno/ Mąki Jęczmiennej tak wiele/ jako tych obojga/ a z białki od jajec zaczynić/ na skronie/ i bolejące miejsca plastrować/ trzykroć na dzień odnawiając/ a przez trzy dni to czyniąc. Wrzedzienicom i Krostom w oczu
nie. (Dios.) (Platea.) Muchy y Komory wygánia.
Komory y ine bestye latáiące po gmáchách wygania/ kurząc nim. Subetu.
Nád przyrodzenie głęboko spiące zbudza/ y oczerstwia/ kádząc nim á rogiem Ielenim pod nosem. Párchom
Párchy ná głowie leczy Gáłban/ z miodem ie często náćieráiąc. Połgłovj boleniu.
Boleniu połgłowy. Oczom boleiącem.
Oczom boleiącym/ iest lekárstwem/ wźiąć Gáłbanu y Kádźidłá zárowno/ Mąki Ięczmienney ták wiele/ iáko tych oboygá/ á z białki od iaiec záczynić/ ná skronie/ y boleiące mieyscá plastrowáć/ trzykroć ná dźień odnawiáiąc/ á przez trzy dni to czyniąc. Wrzedźienicom y Krostom w oczu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 212
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
