/ albo na nim posypiesz umbry tartej/ kiedy ostydnie/ zbierz/ i włóż znowu w garnek choć tenże co i przed tym. Nalej więcej niż pierwej olejku terpentynowego/ smaz/ aż się jak woda roztopi/ przecedź przez chustkę. A tak masz bursztynowy Vernis, do robienie szmelców na żelazo. Tak z tym bursztynowym pokostem mieszaj farby: i na żelazo/ mosiądz etc. / nanoś/ potym przy ogniu albo węglach tak długo grzej/ aż stwardnieje jako szkło. Przydawszy smoły szewskiej/ patrz czybyś nie miał materii/ na paciorki czarnej? Jeżeli weźmiesz gummi animae, jako możesz najbielsze/ a z olejkiem termentynowym na węglach rozpuścisz
/ álbo ná nim posypiesz umbry tártey/ kiedy ostydnie/ zbierz/ i włoż znowu w gárnek choć tenże co i przed tym. Náley więcey niż pierwey oleyku terpentynowego/ smáz/ áż się iák wodá rostopi/ przecedz przez chustkę. A ták mász bursztynowy Vernis, do robienie szmelcow ná żelazo. Ták z tym bursztynowym pokostem mieszay farby: i ná żelázo/ mośiądz etc. / nánoś/ potym przy ogniu albo węglách ták długo grzey/ áż ztwárdnieie iáko śkło. Przydáwszy smoły szewskiey/ pátrz czybyś nie miał materyey/ ná páćiorki czárney? Ieżeli weźmiesz gummi animae, iako możesz naybielsze/ á z oleykiem termentynowym na węglach rozpuśćisz
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 229
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
na żelazo/ mosiądz etc. / nanoś/ potym przy ogniu albo węglach tak długo grzej/ aż stwardnieje jako szkło. Przydawszy smoły szewskiej/ patrz czybyś nie miał materii/ na paciorki czarnej? Jeżeli weźmiesz gummi animae, jako możesz najbielsze/ a z olejkiem termentynowym na węglach rozpuścisz/ i z tym pokostem bursztynowym po połowicy/ zmieszasz w cieple/ potrzymasz ze dwa dni na piecu/ żeby się dobrze z sobą inkorporowały: mieć będziesz pokost biały i twardy/ dobrze go zawiążać/ aby nie wyparował. Jeżeli zaś do pokostu białego lnianego żwyczajnego/ tegoż pokostu bursztynowego przydasz połowicę/ i z sobą trochę przysmażysz/ żeby się inkorporowały
ná żelázo/ mośiądz etc. / nánoś/ potym przy ogniu albo węglách ták długo grzey/ áż ztwárdnieie iáko śkło. Przydáwszy smoły szewskiey/ pátrz czybyś nie miał materyey/ ná páćiorki czárney? Ieżeli weźmiesz gummi animae, iako możesz naybielsze/ á z oleykiem termentynowym na węglach rozpuśćisz/ i z tym pokostem bursztynowym po połowicy/ zmieszász w ćieple/ potrzymasz ze dwá dni na piecu/ żeby się dobrze z sobą inkorporowały: mieć będziesz pokost biáły i twárdy/ dobrze go záwiążáć/ áby nie wypárował. Ieżeli záś do pokostu białego lnianego żwyczáynego/ tegoż pokostu bursztynowego przydász połowicę/ i z sobą trochę przysmáżysz/ żeby się inkorporowáły
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 230
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
mocnym octem, którym naruszoną część smaruj dobrze rojerając.
Item Pokrzywami bić część naruszoną rzecz dobra. Item Weźmi Driakwi, Kamfory, Pieprzu, każdego potrosze, zmieszaj z gorzałką, wpuszczaj potrosze, w usta zarażonego, żeby flegma odchodziła, a jeżeliby mowę stracił, nacieraj mu tym język, albo olejkiem Hanyszkowym, albo Bursztynowym, albo Jałowcowym, lub Rozmarynowym. Álbo namocz w gorzałce Bobrowego stroju i Kamfory, tym nacieraj.
Item wierzch głowy nacieraj olejkiem Bursztynowym, także i tył, albo jeżeli go nie masz, może Jałowcowym.
Womitoria w samym paroksyzmie niebezpieczno dawać, chybaby sama natura do tego się usposobiła. różnych chorób.
Wanny pocące
mocnym octem, ktorym náruszoną część smáruy dobrze roieráiąc.
Item Pokrzywami bić część náruszoną rzecz dobra. Item Weźmi Dryakwi, Kámfory, Pieprzu, káżdego potrosze, zmieszay z gorzałką, wpuszczay potrosze, w ustá záráżonego, żeby flegmá odchodźiłá, á ieżeliby mowę stráćił, náćieray mu tym ięzyk, álbo oleykiem Hányszkowym, álbo Bursztynowym, álbo Iáłowcowym, lub Rozmárynowym. Álbo námocz w gorzałce Bobrowego stroiu y Kámfory, tym náćieray.
Item wierzch głowy náćieray oleykiem Bursztynowym, tákże y tył, álbo ieżeli go nie masz, może Iáłowcowym.
Womitorya w sámym pároxyzmie niebespieczno dawáć, chybáby sámá náturá do tego się usposobiłá. rożnych chorob.
Wánny pocące
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 58
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, każdego potrosze, zmieszaj z gorzałką, wpuszczaj potrosze, w usta zarażonego, żeby flegma odchodziła, a jeżeliby mowę stracił, nacieraj mu tym język, albo olejkiem Hanyszkowym, albo Bursztynowym, albo Jałowcowym, lub Rozmarynowym. Álbo namocz w gorzałce Bobrowego stroju i Kamfory, tym nacieraj.
Item wierzch głowy nacieraj olejkiem Bursztynowym, także i tył, albo jeżeli go nie masz, może Jałowcowym.
Womitoria w samym paroksyzmie niebezpieczno dawać, chybaby sama natura do tego się usposobiła. różnych chorób.
Wanny pocące w Paraliżowych afekcjach dobrze służą, skrapiając kamień wodką Jałowcową, albo uryną.
Także Kąpieli z różnemi ziołami, naparzania pożyteczne bywają,
, káżdego potrosze, zmieszay z gorzałką, wpuszczay potrosze, w ustá záráżonego, żeby flegmá odchodźiłá, á ieżeliby mowę stráćił, náćieray mu tym ięzyk, álbo oleykiem Hányszkowym, álbo Bursztynowym, álbo Iáłowcowym, lub Rozmárynowym. Álbo námocz w gorzałce Bobrowego stroiu y Kámfory, tym náćieray.
Item wierzch głowy náćieray oleykiem Bursztynowym, tákże y tył, álbo ieżeli go nie masz, może Iáłowcowym.
Womitorya w sámym pároxyzmie niebespieczno dawáć, chybáby sámá náturá do tego się usposobiłá. rożnych chorob.
Wánny pocące w Páraliżowych áffekcyách dobrze służą, skrapiáiąc kámień wodką Iáłowcową, álbo uryną.
Tákże Kąpieli z rożnemi źiołámi, náparzánia pożyteczne bywáią,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 58
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
przyczyna była, pomoc się ma naturze dawszy na womity, a jeżeliby natura do nich nie była sposobna, dać się ma lekarstwo i z powtórzeniem.
Jeżeliby pochodziło z słabości żołądka i samejże głowy, gryźć zawsze Kubeby i gałkę Muszkatową, na toż jest zawsze dobre wino Piołynkowe.
Item smarowanie wierzchu Głowy olejkiem Bursztynowym, jest bardzo pomocne.
Jeżeliby skłonność przez zawrót była do jakiej znacznej choroby, w ten czas chory ma zażywać nie tylko purgansów, ale i innych medycamentów które są opisane przy tychże chorobach, co i tu będzie niżej.
Item na zawrót weźmi Pawiego Łajna, ususz, utrzyj subtelno, przydaj Bursztynu i Kubebów
przyczyná byłá, pomoc się ma náturze dawszy ná womity, á ieżeliby nátura do nich nie byłá sposobna, dáć się ma lekárstwo y z powtorzeniem.
Jeżeliby pochodziło z słabośći żołądká y sameyże głowy, gryść záwsze Kubeby y gałkę Muszkátową, ná tosz iest záwsze dobre wino Piołynkowe.
Item smárowánie wierzchu Głowy oleykiem Bursztynowym, iest bárdzo pomocne.
Jeżeliby skłonność przez záwrot byłá do iákiey znáczney choroby, w ten czás chory ma záżywáć nie tylko purgánsow, ále i innych medicamentow ktore są opisane przy tychże chorobach, co y tu będzie niżey.
Item ná zawrot wezmi Pawiego Łáyná, ususz, utrzyi subtelno, przyday Bursztynu y Kubebow
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 91
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, potym niech wypluwa
Item weźmi Tabaki subtelno utartej, Gorczyce utartej, zmieszaj z Driakwią, kto jej nie ma choć z miodem, nacieraj tym język, niech chory wypluwa i płocze wodą, w której by wrzało korzenie Dzięglowe, lubo Tatarskiego ziela, lubo Rozmaryn.
Item nacieranie częste tak języka, jako i karku olejkiem Bursztynowym, lubo Rozmarynowym, lubo Jałowcowym, lubi Hanyszkowym, lubo z Tatarskiego ziela, lubo Philisophorum, etc. bardzo pomocne jest. O bolach w stawach uprzykrzonych.
Oprócz Pedogry i Cihragry, przydają się często zbytnie uprzykrzone bole w stawach, to jest w Ramieniach, w łokciach, w stawach przy pulsach, w kolanach,
, potym niech wypluwa
Item weźmi Tábáki subtelno utártey, Gorczyce utártey, zmieszay z Dryakwią, kto iey nie ma choć z miodem, náćieray tym ięzyk, niech chory wypluwa y płocze wodą, w ktorey by wrzało korzenie Dźięglowe, lubo Tátárskiego źiela, lubo Rozmáryn.
Item náćieránie częste ták ięzyká, iáko y kárku oleykiem Bursztynowym, lubo Rozmárynowym, lubo Jáłowcowym, lubi Hányszkowym, lubo z Tátárskiego źiela, lubo Philisophorum, etc. bárdzo pomocne iest. O bolach w stáwách uprzykrzonych.
OProcz Pedogry y Cihragry, przydáią się często zbytnie uprzykrzone bole w stáwách, to iest w Ramieniách, w łokćiách, w stáwách przy pulsach, w kolánách,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 178
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
zażyć czego z tych rzeczy, które się wyżej położyły, to jest lubo pigułek lubo Driakwi etc. a;bo wypić kieliszek wodki w którejby namoczone były te rzeczy: Cytwar, Dzięgiel, Ruta, Tormentilla, Kamfora, pod nosem trzymać, lubo ocet w zwysz opisany, lubo puszeczkę z bawełną napuszczoną olejkiem Bursztynowym; lub Rucianym, lub Dzięglowym, lub Balsamo sulphuris, lub Spiritu salia armoniaci urinoso, albo succinato, albo Spiritu Fuliginis: pod językiem też trzymać Kołaczki na to umyślnie zrobione, albo gryźć korzeń Cytwaru, lubo Cynamony białego, lubo Dzięgiel. Wchodząc do mieszkania między zapowietrzonych, bardzo rzecz pożyteczną trzymać przed sobą pochodnie smolaną
záżyć czego z tych rzeczy, ktore się wyżey położyły, to iest lubo pigułek lubo Dryakwi etc. a;bo wypić kieliszek wodki w ktoreyby námoczone były te rzeczy: Cytwar, Dźięgiel, Ruta, Tormentilla, Kámfora, pod nosem trzymáć, lubo ocet w zwysz opisany, lubo puszeczkę z báwełną napuszczoną oleykiem Bursztynowym; lub Rućianym, lub Dźięglowym, lub Balsamo sulphuris, lub Spiritu salia armoniaci urinoso, álbo succinato, álbo Spiritu Fuliginis: pod ięzykiem tesz trzymáć Kołaczki ná to umyślnie zrobione, álbo gryść korzeń Cytwaru, lubo Cynámony białego, lubo Dźięgiel. Wchodząc do mieszkánia między zapowietrzonych, bárdzo rzecz pożyteczną trzymáć przed sobą pochodnie smolaną
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 190
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
którzy mogą z nią zażywać, a tamte dawaj tym, którzy Kamfory używać nie mogą.
Item Kamforę przy sobie nosić i wąchać, także zażywać jej lubo z gorzałka lubo z octem, lubo z czym innym, jest bardzo pożyteczna, jeszcze skuteczniejsza jest tak do wąchania jako i do używania, gdy ją zmieszasz z olejkiem Bursztynowym, lubo Woskowym, lubo Jałowcowym: prosty a gruby lud, przeciwko zarazie zażywa dziękciu, nie bez skutku, lecz że bardzo trudno p istotny, albowiem go fałszuja, ci którzy nim handlują, mieszając o niego maś, więc miasto niego może kto chce zrobić sobie taki Olejek i likwor, nie tylko na powietrze,
którzy mogą z nią záżywáć, á támte daway tym, którzy Kámfory używáć nie mogą.
Item Kámforę przy sobie nośić y wącháć, tákże záżywáć iey lubo z gorzałka lubo z octem, lubo z czym innym, iest bárdzo pożyteczna, ieszcze skutecznieyszá iest ták do wąchánia iáko y do używánia, gdy ią zmieszász z oleykiem Bursztynowym, lubo Woskowym, lubo Jáłowcowym: prosty á gruby lud, przećiwko zaraźie záżywa dźiekćiu, nie bez skutku, lecz że bárdzo trudno p istotny, álbowiem go fałszuia, ći którzy nim handluią, mieszáiąc o niego maś, więc miásto niego może kto chce zrobić sobie táki Oleiek y likwor, nie tylko ná powietrze,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 192
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
albo z Małmazją, białej głowie rodzącej dać wypić, porodzi snadnie. Pomaga zimnym spadkom głównym, którzy tego zażywają, i mózg utwierdza. Kilką kropel nozdrza i serdeczne dziurki albo piersi namazać, tym białym głowom, które zaduszenie maciczne, zatkania i zastanowienia żywota mają, uśmierza poruszenie maciczne. Też mają moc Morselki z olejkiem Bursztynowym z Cukrem zmieszane, zażywając jednę albo 2. Pomaga w osłabiałościach sił i drzeniu serca. W Febrach trzy krople wlać w wodkę Ostropesową przed przyściem Febry. Na pędzenie uryny trzy albo cztery krople z wodką poziemkową, albo z winem zażywać, dziwnie urynę pędzi. Na wysuszenie Kataru służy. Bolenie zębów z fluksów głównych
álbo z Małmazyą, białey głowie rodzącey dáć wypić, porodźi snadnie. Pomaga źimnym spadkom głownym, ktorzy tego záżywáią, y mozg vtwierdza. Kilką kropel nozdrzá y serdeczne dźiurki álbo pierśi námazáć, tym białym głowom, ktore záduszenie maćiczne, zátkania y zastanowienia żywotá máią, vśmierzá poruszenie máciczne. Też máią moc Morselki z oleykiem Bursztynowym z Cukrem zmieszáne, záżywaiąc iednę álbo 2. Pomaga w osłabiałośćiách śił y drzeniu sercá. W Febrách trzy krople wláć w wodkę Ostropesową przed przyśćiem Febry. Ná pędzenie vryny trzy álbo cztery krople z wodką poźiemkową, álbo z winem záżywáć, dźiwnie vrynę pędźi. Ná wysuszenie Cataru służy. Bolenie zębow z fluxow głownych
Skrót tekstu: LubiecKsiążka
Strona: B3v
Tytuł:
Książka bardzo potrzebna każdemu człowiekowi do uchronienia się morowego powietrza
Autor:
Paweł Lubiecki
Drukarnia:
Daniel Vetter
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
