kto nie ma.” 161 (F). DO PANA GOMOLIŃSKIEGO
G[...] mołyś po przezwisku, lecz z tak rzeźwą damą Żeniąc się, patrzaj, żebyś nie był rzeczą samą. 162 (D). ROZUM NA ZŁE OBRÓCONY
Oczywista ślepota i szatańskie czary: Co miał rozum naturze przybierać kantary, Jeśli go gdzie bydlęca pożądliwość kusi, To jeszcze w nią człowieka po niewoli musi. Nie je wół nad apetyt, nie pije koń więcej, Nie szczeka pies daremnie, i kto się bydlęcej Naturze, która jego życia jest prawidłem, Przypatrzy: bydło ludźmi, ludzie, rzecze, bydłem. Pije, je, nie przeżutym tka w garło
kto nie ma.” 161 (F). DO PANA GOMOLIŃSKIEGO
G[...] mołyś po przezwisku, lecz z tak rzeźwą damą Żeniąc się, patrzaj, żebyś nie był rzeczą samą. 162 (D). ROZUM NA ZŁE OBRÓCONY
Oczywista ślepota i szatańskie czary: Co miał rozum naturze przybierać kantary, Jeśli go gdzie bydlęca pożądliwość kusi, To jeszcze w nię człowieka po niewoli musi. Nie je wół nad apetyt, nie pije koń więcej, Nie szczeka pies daremnie, i kto się bydlęcej Naturze, która jego życia jest prawidłem, Przypatrzy: bydło ludźmi, ludzie, rzecze, bydłem. Pije, je, nie przeżutym tka w garło
Skrót tekstu: PotFrasz1Kuk_II
Strona: 77
Tytuł:
Ogród nie plewiony
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
godnych przeczy. Następuje znowu pytanie: Czy może światłość z-ciemnościami, życie z-śmiercią stać, i połączyć się? Jest i w-tym zgoda, że życie z-śmiercią światłość z-ciemnościami łączyć się nie może: Ale może ciepłość z-zimnem, forma wołowa z-formą ludzką, dusza bydlęca, z-duszą rozumną w-iednymże ciele osadzić się, czemuż nie może życie z-śmiercią, światłość z-ciemnościami z-iednoczyć się? Rozum na to odpowiada. Przymioty, formy, dusze, mogą stać z-sobą, bo comparantur inter se sicut Ens et Ens, bo mają między sobą porównanie, że i
godnych przeczy. Nástępuie znowu pytánie: Czy może świátłość z-ćiemnośćiámi, żyćie z-śmierćią stać, i połączyć się? Iest i w-tym zgodá, że żyćie z-śmierćią świátłość z-ciemnośćiámi łączyć się nie może: Ale może ćiepłość z-źimnem, formá wołowa z-formą ludzką, duszá bydlęca, z-duszą rozumną w-iednymże ćiele osádzić się, czemuż nie może żyćie z-śmierćią, światłość z-ciemnośćiámi z-iednoczyć się? Rozum ná to odpowiáda. Przymioty, formy, dusze, mogą stać z-sobą, bo comparantur inter se sicut Ens et Ens, bo máią między sobą porownánie, że i
Skrót tekstu: MłodzKaz
Strona: 16
Tytuł:
Kazania i homilie
Autor:
Tomasz Młodzianowski
Drukarnia:
Collegium Poznańskiego Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
jako bydlętom. Miarkowanie namiętności w ludziach i w bydlętach różne Człowiek więcej i więtszym namiętnościam podległ.
JAko człowiek nawiętszego szczęścia może być uczestnikiem/ tak też najwiętszemu nieszczęściu/ i nędzy podległ. Abowiem ciało jego nawiętszemi/ i rozmaitszemi chorobami bywa trapione/ niżli zwierząt niemych: dusza jego więtszym/ i gwałtowniejszym namiętnościam podległa/ niżli bydlęca. A iż więcej namiętności przypada na człowieka: z tej naprzód miary znać. 1. Iż więcej człowiek rzeczy zna/ znając więcej pragnie/ a pragnąc wzrusza się/ i trwozy sobą. 2. Iż człowiek/ nie jeden stan żywota/ jako bydlęta mają/ ma przed sobą/ ale rozmaite. 3. Iż
iáko bydlętom. Miárkowánie namiętnośći w ludźiách y w bydlętách rożne Człowiek więcey y więtszym namiętnośćiam podległ.
IAko człowiek nawiętsze^o^ sczęśćia może być vczestnikiem/ tak też naywiętszemu niesczęśćiu/ y nędzy podległ. Abowiem ćiáło iego nawiętszemi/ y rozmáitszemi chorobami bywa trapione/ niżli źwierząt niemych: duszá iego więtszym/ y gwałtownieyszym namiętnośćiam podległá/ niżli bydlęca. A iż więcey namiętnośći przypada ná człowieka: z tey naprzod miáry znáć. 1. Iż więcey człowiek rzeczy zna/ znaiąc więcey pragnie/ a prágnąc wzrusza się/ y trwozy sobą. 2. Iż człowiek/ nie ieden stan żywotá/ iáko bydlętá máią/ ma przed sobą/ ále rozmaite. 3. Iż
Skrót tekstu: PetrSEt
Strona: 141
Tytuł:
Etyki Arystotelesowej [...] pierwsza część
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Maciej Jędrzejowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
filozofia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1618
Data wydania (nie wcześniej niż):
1618
Data wydania (nie później niż):
1618
jeszcze nie zabito: bo jeszcze trup nie śmierdzi. 9. Czemu się mówi o duszy ludzkiej, iż Bóg ją w lewa w cialo, a nie mówi się o bydlęcej? Bo dusza ludzka nie ma nic od materyj, a jako woda która leją do naczynia nie bierze istotej swojej od naczynia: a du sza bydlęca staje się z materii. dusza nasza jest w materii i złączona jest z materii, ale nie jest z materii jako dusza bydlęca. 10. Czemu jagnięcia nie trzeba uczyć aby ssało? W rzeczach tych które należą do zachowania życia, albo rodzaju, mają te fantazje, iż skoro się na nich co wyrazi, choć
ieszcze nie zábito: bo ieszcze trup nie śmierdzi. 9. Czemu się mowi o duszy ludzkiey, iż Bog ią w lewa w ćialo, á nie mowi się o bydlęcey? Bo duszá ludzká nie ma nic od máteryi, á iáko wodá która leią do náczynia nie bierze istotey swoiey od naczynia: á du szá bydlęca stáie się z máteryey. duszá násza iest w máteryey y złączona iest z máteryey, ále nie iest z máteryey iáko duszá bydlęca. 10. Czemu iágnięćia nie trzebá uczyć áby ssało? W rzeczách tych ktore należą do záchowánia zyćia, álbo rodzáiu, máią te fántázye, iż skoro się ná nich co wyraźi, choć
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 116
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
w cialo, a nie mówi się o bydlęcej? Bo dusza ludzka nie ma nic od materyj, a jako woda która leją do naczynia nie bierze istotej swojej od naczynia: a du sza bydlęca staje się z materii. dusza nasza jest w materii i złączona jest z materii, ale nie jest z materii jako dusza bydlęca. 10. Czemu jagnięcia nie trzeba uczyć aby ssało? W rzeczach tych które należą do zachowania życia, albo rodzaju, mają te fantazje, iż skoro się na nich co wyrazi, choć przedtym tego nie doznał, zaraz się burzy apetyt, i tak jagnię wilka się boi choć nigdy jego złości nie doznało, tak
w ćialo, á nie mowi się o bydlęcey? Bo duszá ludzká nie ma nic od máteryi, á iáko wodá która leią do náczynia nie bierze istotey swoiey od naczynia: á du szá bydlęca stáie się z máteryey. duszá násza iest w máteryey y złączona iest z máteryey, ále nie iest z máteryey iáko duszá bydlęca. 10. Czemu iágnięćia nie trzebá uczyć áby ssało? W rzeczách tych ktore należą do záchowánia zyćia, álbo rodzáiu, máią te fántázye, iż skoro się ná nich co wyraźi, choć przedtym tego nie doznáł, záraz się burzy áppetyt, y ták iágnię wilká się boi choć nigdy iego złośći nie doznáło, ták
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 116
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
i nabywa okrągłości która się z niegoż stawa. tak też do drewna, v.g. Ogień będzie przybliżony, powoli gotuje drewno do swej ogniowej formy susząc i grzejąc, aż gdy już barzo będzie zagrzane i wysuszone, forma ogniowa materyją osiada, na formę drewna bijąc i onę spędzając. 25. Czemu dusza bydlęca nie może przemieszkiwać krom ciała? Nic nie ma własnej roboty dusza taka, ale wszytkie z ciałem spolno czyni, dla tego gdyby sama zostawała nicby zgoła czynić nie mogła. a natura nie cierpi żadnej rzeczy zgoła próżnej. bo bycie jest dla czynienia jakiego. 26. Czemu nie widziemy po zabitym wole w co się
y nábywa okrągłości ktora się z niegoż stawa. ták też do drewná, v.g. Ogien będzie przybliżony, powoli gotuie drewno do swey ogniowey formy susząc y grzeiąc, áż gdy iuż bárzo będzie zágrzane y wysuszone, formá ogniowa máteryią ośiada, ná formę drewná biiąc y onę zpędzáiąc. 25. Czemu duszá bydlęca nie może przemieszkiwać krom ciáłá? Nic nie ma własney roboty duszá táka, ále wszytkie z ciáłem spolno czyni, dla tego gdyby sámá zostawáłá nicby zgołá czynić nie mogła. á náturá nie ćierpi żadney rzeczy zgołá prożney. bo byćie iest dla czynienia iákiego. 26. Czemu nie widźiemy po zabitym wole w co się
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 119
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
lepiemy i chowamy, ale też i porządek onych słów jako były słyszane albo czytane, gdy tedy pomylem wracamy się do tego co lepiej pamiętamy, a tak idą po onych słowiech nadchodziemy na drugie z któremi sa złączone. 30. Czemu dusza nasza boi się bólu ponieważ jest nieskazitelna? Ma to wszytko dusza nasza co ma bydlęca względem dzielności, i więcej ma nad to. a gdy ciało ożywia względem bydlęcych spraw albo cierpienia, tak się sprawuje jakoby bydlęcą i materialną była. ale gdy się podniesie do swego wyższego stopnia jele jest rozumną, tedy gardzić może bolami i samą śmiercią, acz we złych ludziach wzgarda śmierci pochodzi nie zrozumu ale że
lepiemy y chowamy, ále też y porządek onych słow iáko były słyszáne álbo czytáne, gdy tedy pomylem wracamy się do tego co lepiey pámiętamy, á ták idą po onych słowiech nádchodziemy ná drugie z ktoremi sa złączone. 30. Czemu dusza násza boi się bolu poniewasz iest nieskáźitelna? Ma to wszytko duszá nászá co ma bydlęca względem dzielnośći, y więcey ma nád to. á gdy ćiało ożywia względem bydlęcych spraw álbo ćierpienia, ták się spráwuie iákoby bydlęcą y máteryálną byłá. ále gdy się podnieśie do swego wyższego stopniá iele iest rozumną, tedy gárdzić może bolámi y sámą śmiercią, ácz we złych ludziách wzgárdá śmierći pochodzi nie zrozumu ále że
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 120
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
nasieniem, chyba że co przeszkodzi: jako każdy kamień chce iść ku dołowi byle go nie trzymano. I owszem nie ma nasienie mocy na rodzenie drzewa inakszego, i gdy się trafi iż zrodzi inaksze, to nie z niego jest, ale z innej jakiej przyczyny, jako gdy trucizna kogo uzdrowi. 95. Czemu dusza bydlęca nie ma wolności? Skoro co pokaże bydlęciu fantazyja zaraz idzie, zatym apetyt, co też i w nas się staje, ale wola może apetyt nakierować: bydlę zaś woli nie ma na której jest wolność tylo apetyt który jest nie wolny. 96. Czemu dusza mieć nie może umiejętności? Dusza bydlęca nie pojmuje tylo co
náśieniem, chybá że co przeszkodzi: iáko káżdy kámień chce iść ku dołowi byle go nie trzymano. I owszem nie ma naśienie mocy ná rodzenie drzewá inákszego, y gdy się tráfi iż zrodźi ináksze, to nie z niego iest, ále z inney iákiey przyczyny, iáko gdy trućizná kogo uzdrowi. 95. Czemu duszá bydlęca nie ma wolności? Skoro co pokaże bydlęćiu fántázyia záraz idźie, zátym áppetyt, co też y w nas się stáie, ále wola może áppetyt nakierowáć: bydlę záś woli nie ma ná ktorey iest wolność tylo áppetyt ktory iest nie wolny. 96. Czemu duszá mieć nie może vmieiętnośći? Duszá bydlęca nie poymuie tylo co
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 134
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
95. Czemu dusza bydlęca nie ma wolności? Skoro co pokaże bydlęciu fantazyja zaraz idzie, zatym apetyt, co też i w nas się staje, ale wola może apetyt nakierować: bydlę zaś woli nie ma na której jest wolność tylo apetyt który jest nie wolny. 96. Czemu dusza mieć nie może umiejętności? Dusza bydlęca nie pojmuje tylo co jest materialnego, i zmysłem może być dotkniono. Umiejętność zaś jest rzeczy poznanie przez jej przyczynę, bydlę może uznać rzecz która jest przyczyną byle była materialną, ale nie może poznać że jest przyczyną, czego trzeba do umiejętności. 97. Czemu dusza drzewiana trwa długo choć na części będzie posiekana, a
95. Czemu duszá bydlęca nie ma wolności? Skoro co pokaże bydlęćiu fántázyia záraz idźie, zátym áppetyt, co też y w nas się stáie, ále wola może áppetyt nakierowáć: bydlę záś woli nie ma ná ktorey iest wolność tylo áppetyt ktory iest nie wolny. 96. Czemu duszá mieć nie może vmieiętnośći? Duszá bydlęca nie poymuie tylo co iest máteryálnego, y zmysłem może bydź dotkniono. Vmieiętność záś iest rzeczy poznánie przez iey przyczynę, bydlę może uznáć rzecz ktora iest przyczyną byle byłá máteryálną, ále nie może poznáć że iest przycżyną, czego trzebá do umieiętnośći. 97. Czemu duszá drzewianá trwa długo choć ná częśći będźie posiekaná, á
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 134
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
co jest materialnego, i zmysłem może być dotkniono. Umiejętność zaś jest rzeczy poznanie przez jej przyczynę, bydlę może uznać rzecz która jest przyczyną byle była materialną, ale nie może poznać że jest przyczyną, czego trzeba do umiejętności. 97. Czemu dusza drzewiana trwa długo choć na części będzie posiekana, a nie trwa dusza bydlęca? Bo dusza drzewiana ledwie nie każda ma to w swoich cząśtkach czego potrzebuje aby swoję dzielność okazowała, bo w każdej cząstce ma to iż ciągnie strawę, trawi, roście etc. podobna też dusza gadzin która w każdej cząstce ma fantazyją i apetyt, dla tego na części posiekana żyje. ale w bydlętach doskonałych jako jest
co iest máteryálnego, y zmysłem może bydź dotkniono. Vmieiętność záś iest rzeczy poznánie przez iey przyczynę, bydlę może uznáć rzecz ktora iest przyczyną byle byłá máteryálną, ále nie może poznáć że iest przycżyną, czego trzebá do umieiętnośći. 97. Czemu duszá drzewianá trwa długo choć ná częśći będźie posiekaná, á nie trwa duszá bydlęca? Bo duszá drzewiána ledwie nie káżda ma to w swoich cząśtkách czego potrzebuie áby swoię dzielność okázowáłá, bo w káżdey cząstce ma to iż ćiągnie stráwę, trawi, rośćie etc. podobna też duszá gádźin ktora w káżdey cząstce ma fántázyią y áppetyt, dla tego na części pośiekána żyie. ále w bydlętách doskonáłych iáko iest
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 135
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
