wycieńcenie. Ta też woccie jest cnota/ żeby z najtłuczszego/ Uczyni/ gdy go będzie zażywał chudego.
O Rzepie. Ziarzyn Rzepa pomocna bywa żołądkowi/ I pobudzi dodaje wnętrznemu wiatrowi. Taż wygania z człowieka niepobrzebna wodę/ Nie warzoną w żołądku/ w zębach czyni szkodę.
O Wnętrznościach bydlęcych. Długo serca bydlęce żołądek nasz trawi/ Tenże koło żołądka i flaków zabawi. Jednak i w wierzchnie jego i spodniejsze kraje/ Gorętszem pali ciepłem/ i wstrawność podaje. Języki są strawniejsze/ ba i posilniejsze/ W strawienie płuc/ żołądki nasze sposobniejsze. Co należy do mózgów/ między zwierzęćemi/ Zdrowiu twemu usłyżysz tylko kokoszemi.
wyćieńcenie. Tá też wocćie iest cnotá/ żeby z naytłuczszego/ Vczyni/ gdy go będzie záżywał chudego.
O Rzepie. Ziarzyn Rzepa pomocna bywa żołądkowi/ Y pobudzi dodaie wnętrznemu wiatrowi. Táż wygánia z człowieká niepobrzebna wodę/ Nie wárzoną w żołądku/ w zębách czyni szkodę.
O Wnętrznośćiách bydlęcych. Długo sercá bydlęce żołądek nasz trawi/ Tenże koło żołądka y flakow zabáwi. Iednak y w wierzchnie iego y spodnieysze kraie/ Gorętszem pali ćiepłem/ y wstráwność podáie. Ięzyki są strawnieysze/ bá y pośilnieysze/ W strawienie płuc/ żołądki násze sposobnieysze. Co należy do mozgow/ między źwierzęćemi/ Zdrowiu twemu vsłyżysz tylkó kokoszemi.
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: C3
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
Kąpiel na nogi.
WEś Rozchodniku, Grzybieniowego liścia, winnego, wierzbowego, Roży suchej, makowek, Sałaty, wszytkiego równe części, warz w piwie, wylej do cebrzyka, niech chory moczy nogi w tym jak przestygnie. Item. MaściąTopolową zmieszawszy cum Opio, smaruj skronie i pulsy. Kładą też i płuca świeże bydlęce na głowę nie bez pomocy. Item. Oksyhodynon do okładania głowy. R. Aqua Rosar, unc: 3. Plantag: Papaver errat aa. uno: 1. s. ol: Rosar: Nympae, aa une 1. Aceti drach: w. M. Maczaj w tym często chustę, którą głowę okładaj
Kąpiel ná nogi.
WEś Rozchodniku, Grzybieniowego liśćia, winnego, wierzbowego, Roży suchey, mákowek, Sáłaty, wszytkiego rowne części, warz w piwie, wyley do cebrzyká, niech chory moczy nogi w tym iák przestygnie. Item. MáśćiąTopolową zmieszawszy cum Opio, smáruy skronie y pulsy. Kłádą też y płucá świeże bydlęce ná głowę nie bez pomocy. Item. Oxyhodinon do okładánia głowy. R. Aqua Rosar, unc: 3. Plantag: Papaver errat aa. uno: 1. s. ol: Rosar: Nympae, aa une 1. Aceti drach: w. M. Maczay w tym często chustę, ktorą głowę okładay
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 95
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
się im dziwne rzeczy zdadzą choć to wnętrzne humory w nich robią. Jakom o jednym melancholiku słyszał/ że nic niechciał jeść/ mieniąc iżem ja już umarł/ a umarli nie jedzą/ rzecze mu drugi że też ani gadają a ty gadasz/ co on usłyszawszy począł jeść. Potrzecie mogą ciała ludzkie i bydlęce tajemnych chorób nabawić/ którym żadną miarą lekarze zabieżeć nie mogą. Ato przez trucizny rozmaite i nieznajome których czarownicom dodają; abo odejmując moc przyrodzoną lekarstwom i innemi różnymi sposobami przeszkadzając lekarzom. Mogą też wzajem leczyć rozmaite choroby/ które się też mogą przyrodzonemi lekarstwy ratować; abowięc przez odrzucenie abo oddalenie popsowanie gust innej czarownice/
się im dziwne rzeczy zdadzą choć to wnętrzne humory w nich robią. Iákom o iednym melánkoliku słyszał/ że nic niechciał ieść/ mieniąc iżem ia iusz vmárł/ á vmárli nie iedzą/ rzecze mu drugi że też ani gadáią á ty gadasz/ co on vsłyszawszy począł ieść. Potrzećie mogą ćiała ludzkie y bydlęce taięmnych chorob nábáwić/ ktorym żadną miárą lekárze zabieżeć nie mogą. Ato przez trućizny rozmáite y nieznaiome ktorych czárownicom dodáią; ábo odeymuiąc moc przyrodzoną lekárstwom y innemi rożnymi sposobámi przeszkadzaiąc lekárzom. Mogą też wzáiem leczyć rozmáite choroby/ ktore się też mogą przyrodzonemi lekarstwy rátowáć; ábowięc przez odrzucenie ábo oddalenie popsowánie gust inney czárownice/
Skrót tekstu: WisCzar
Strona: 41
Tytuł:
Czarownica powołana
Autor:
Daniel Wisner
Drukarnia:
Wojciech Laktański
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
magia, obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1680
Data wydania (nie wcześniej niż):
1680
Data wydania (nie później niż):
1680
a w tej wodzie każdego dnia dwakroć odmrożone członki kąpać/ po godzinie/ po pułtory/ a prochem z Wanstynu zasypować. (Tabe.) Wrzodom zagniłym
Rany zagniłe/ albo wrzody/ i sadzele chrobaczliwe wychędaża Kozłek/ i goi/ z korzeniem jegoż warząc go/ i tą wodą ciepło i często wymywając. Także Bydlęce wrzody leczy.
Bydlęce rany/ i wrzody zagniłe leczy/ wychędażając je. Tenże Brodawki spędza.
Brodawki spądza/ tą wodą często je obmywając. Szczurki truje.
Szczurki i Myszy tym sposobem wygładza: co namielej Kozłkowe korzenie utłuc z białą Ciemierzycą/ a z mąką pszeniczną: naczynić gałek albo kołaczków/ i po kąciech
á w tey wodźie káżdego dniá dwákroć odmrożone członki kąpáć/ po godźinie/ po pułtory/ á prochem z Wánstynu zásypowáć. (Tabe.) Wrzodom zágniłym
Rány zágniłe/ álbo wrzody/ y sádzele chrobáczliwe wychędaża Kozłek/ y goi/ z korzeniem iegoż wárząc go/ y tą wodą ćiepło y często wymywáiąc. Tákże Bydlęce wrzody leczy.
Bydlęce rány/ y wrzody zágniłe leczy/ wychędażáiąc ie. Tenże Brodawki spędza.
Brodáwki spądza/ tą wodą często ie obmywáiąc. Sczurki truie.
Sczurki y Myszy tym sposobem wygładza: co namieley Kozłkowe korzenie vtłuc z białą Ciemierzycą/ á z mąką pszeniczną: náczynić gałek álbo kołaczkow/ y po kąćiech
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 54
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
każdego dnia dwakroć odmrożone członki kąpać/ po godzinie/ po pułtory/ a prochem z Wanstynu zasypować. (Tabe.) Wrzodom zagniłym
Rany zagniłe/ albo wrzody/ i sadzele chrobaczliwe wychędaża Kozłek/ i goi/ z korzeniem jegoż warząc go/ i tą wodą ciepło i często wymywając. Także Bydlęce wrzody leczy.
Bydlęce rany/ i wrzody zagniłe leczy/ wychędażając je. Tenże Brodawki spędza.
Brodawki spądza/ tą wodą często je obmywając. Szczurki truje.
Szczurki i Myszy tym sposobem wygładza: co namielej Kozłkowe korzenie utłuc z białą Ciemierzycą/ a z mąką pszeniczną: naczynić gałek albo kołaczków/ i po kąciech je rozłożyć. Rany
káżdego dniá dwákroć odmrożone członki kąpáć/ po godźinie/ po pułtory/ á prochem z Wánstynu zásypowáć. (Tabe.) Wrzodom zágniłym
Rány zágniłe/ álbo wrzody/ y sádzele chrobáczliwe wychędaża Kozłek/ y goi/ z korzeniem iegoż wárząc go/ y tą wodą ćiepło y często wymywáiąc. Tákże Bydlęce wrzody leczy.
Bydlęce rány/ y wrzody zágniłe leczy/ wychędażáiąc ie. Tenże Brodawki spędza.
Brodáwki spądza/ tą wodą często ie obmywáiąc. Sczurki truie.
Sczurki y Myszy tym sposobem wygładza: co namieley Kozłkowe korzenie vtłuc z białą Ciemierzycą/ á z mąką pszeniczną: náczynić gałek álbo kołaczkow/ y po kąćiech ie rozłożyć. Rány
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 54
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
w bydlęciu/ jako w ludziach/ wyciąga/ Liście tego ziela/ tak świeże/ jako zeschłe tłukąc/ a na puchlinę przykładając. Ranj świeże goi.
Toż też rany świeżo cięte/ albo sztychowe goi. Przepukł.
Przepuklinam barzo służy. Przeto go do maści i plastrów kładą/ równie jako Żywokost i Żywiec. Bydlęce rany leczy
Nietylko ludziom Zankiel ratunek wielki daje/ ale i bydłu/ na starcie kłębu/ na splecenie/ na wytyki/ i do wielu innych dolegliwości bydlęcych. Przeto/ warzony Zankiel z Rzepikiem/ a na rany bydlęce plastrowany/ osobliwie je goi/ przemywając ich pierwszej tąż wodą z warzonego. Mięso w garncu
w bydlęciu/ iáko w ludźiách/ wyćiąga/ Liśćie tego źiela/ ták świeże/ iáko zeschłe tłukąc/ á ná puchlinę przykłádáiąc. Ránj świeże goi.
Toż też rány świeżo ćięte/ álbo sztychowe goi. Przepukł.
Przepuklinam bárzo służy. Przeto go do máśći y plastrow kłádą/ rownie iáko Zywokost y Zywiec. Bydlęce rány leczy
Nietylko ludźiom Zánkiel rátunek wielki dáie/ ále y bydłu/ ná stárćie kłębu/ ná splecenie/ ná wytyki/ y do wielu inych dolegliwośći bydlęcych. Przeto/ wárzony Zánkiel z Rzepikiem/ á ná rány bydlęce plastrowány/ osobliwie ie goi/ przemywáiąc ich pierwszey tąż wodą z wárzonego. Mięso w gárncu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 249
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Przepuklinam barzo służy. Przeto go do maści i plastrów kładą/ równie jako Żywokost i Żywiec. Bydlęce rany leczy
Nietylko ludziom Zankiel ratunek wielki daje/ ale i bydłu/ na starcie kłębu/ na splecenie/ na wytyki/ i do wielu innych dolegliwości bydlęcych. Przeto/ warzony Zankiel z Rzepikiem/ a na rany bydlęce plastrowany/ osobliwie je goi/ przemywając ich pierwszej tąż wodą z warzonego. Mięso w garncu zrasta.
Sztuki mięsa w garncu spaja/ i zrosłe czyni/ włożywszy miedzy nie. Bo tychże jest skutków/ których Żywokost. Szyszkom i złym krostom w kroku.
Szyszki i Krosty złe w siedzeniu/ Sok tego ziela
Przepuklinam bárzo służy. Przeto go do máśći y plastrow kłádą/ rownie iáko Zywokost y Zywiec. Bydlęce rány leczy
Nietylko ludźiom Zánkiel rátunek wielki dáie/ ále y bydłu/ ná stárćie kłębu/ ná splecenie/ ná wytyki/ y do wielu inych dolegliwośći bydlęcych. Przeto/ wárzony Zánkiel z Rzepikiem/ á ná rány bydlęce plastrowány/ osobliwie ie goi/ przemywáiąc ich pierwszey tąż wodą z wárzonego. Mięso w gárncu zrasta.
Sztuki mięsá w gárncu spaia/ y zrosłe czyni/ włożywszy miedzy nie. Bo tychże iest skutkow/ ktorych Zywokost. Szyszkom y złym krostom w kroku.
Szyszki y Krosty złe w śiedzeniu/ Sok tego źiela
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 249
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Kalendarznik tekst Pisma Z. Isaiae 41. v. 23. Przewiedźcie co się dziać będzie przyszłych czasów, a będziem wiedzieć iż wy Bogami jesteście. Odpów: Iż to P. BÓG mówi przez Proroka do Bałwochwalców, nie do Astrologów, jacy bywali Arioli którzy przy ołtarzach i Pogańskich bałwanach nie cnotliwe pacierze prawowali i ofiary bydlęce palili, a żeby od diabła o przyszłych rzeczachmogli być uwiadomieni. O czym Decret. Grat. c. igotur causa 26. q. 3. et 4. Item c. nec mirum. causa 26. q. 5. Tak albowiem Sinopsis Rozdziału tego 41. Izajasza, naucza: Sikstusa V. Najwyższego Papieża
Kalendarznik text Pisma S. Isaiae 41. v. 23. Przewiedźćie co się dźiać będźie przyszłych czasow, a będźiem wiedźieć iż wy Bogámi iesteśćie. Odpow: Iż to P. BOG mowi przez Proroka do Bałwochwalcow, nie do Astrologow, iácy bywali Arioli ktorzy przy ołtarzach y Poganskich bałwanach nie cnotliwe paćierze prawowáli y ofiary bydlęce palili, á żeby od diabłá o przyszłych rzeczáchmogli bydź uwiadomieni. O czym Decret. Grat. c. igotur causa 26. q. 3. et 4. Item c. nec mirum. causa 26. q. 5. Ták álbowiem Sinopsis Rozdźiału tego 41. Jzaiasza, náucza: Sixtusa V. Naywyższego Pápieża
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: O
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
my chroniliśmy się Narodów zawsze, kiedy Ofiara nasza była czysta przed Bogiem i przyjemna. I ty mój Rabinie także wiesz co mówi Bóg w Psalmie 80. o naszej Ofierze przez usta Dawida Proroka: Nunquid vidistis vos quod ego comedi carnes taurorum, et hircorum sangvinem bibi. I czyliż widzieliście mię jedzącego mięsa bydlęce, i pijącego krew kozlą. Przez co pokazuje Bóg że potępia mięsne ofiary, a skądże to u nas mój Rabinie że my się brzydziemy u Narodów Ofiarą chleba i wina, którą postanowił Bóg, a w niej odrzuca ofiarę miąs, gdyż Salomon opisuje tamtę Aaronową mówiąc: Iste est Aaron extendit manus suas super Altare
my chroniliśmy się Narodow zawsze, kiedy Ofiara nasza była czysta przed Bogiem y przyiemna. Y ty moy Rabinie także wiesz co mowi Bog w Psalmie 80. o naszey Ofierze przez usta Dawida Proroka: Nunquid vidistis vos quod ego comedi carnes taurorum, et hircorum sangvinem bibi. Y czyliż widzieliśćie mię iedzącego mięsa bydlęce, y piiącego krew kozlą. Przez co pokazuie Bog że potępia mięsne ofiary, á zkądże to u nas moy Rabinie że my się brzydźiemy u Narodow Ofiarą chleba y wina, ktorą postanowił Bog, á w niey odrzuca ofiarę miąs, gdyż Salomon opisuie tamtę Aaronową mowiąc: Iste est Aaron extendit manus suas super Altare
Skrót tekstu: SamTrakt
Strona: Fv
Tytuł:
Traktat Samuela rabina błąd żydowski pokazujący
Autor:
Samuel Rabi Marokański
Tłumacz:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1705
Data wydania (nie wcześniej niż):
1705
Data wydania (nie później niż):
1705
raczył. Strony drugich ludzi/ przyczyna jest jawna. Abowiem kościół dla tego je święci/ i są barzo skuteczne lekarstwa/ ku uchronieniu się najazdów czarowniczych. A jeśli kto spyta/ jakimby kto sposobem miał się ceremoniami kościelnymi wabują przydawania słów świętych. Z pierwszych abowiem godzi się wodą święconą wszelkie miejsca uczciwe ludzkie/ i bydlęce/ z wzywaniem Trójce przenaświętszej/ i modlitwą Pańską dla zdrowia ludzkiego/ i bydlęcego/ kropić. Tak abowiem w egzorcyśmie mówi kościół: żeby miejsce gdziekolwiek będzie pokropiono nie miało żadnego plugastwa/ było wolne od najazdów/ żeby tam nieprzebywał duch nieczysty/ et. Ludzi abowiem/ i bydło/ uzdrawia Pan/ jako Prorok
raczył. Strony drugich ludźi/ przyczyná iest iáwna. Abowiem kośćioł dla tego ie święći/ y są bárzo skuteczne lekárstwá/ ku vchronieniu się naiázdow czárowniczych. A iesli kto spyta/ iákimby kto sposobem miał się ceremoniámi kościelnymi wábuią przydawánia słow świętych. Z pierwszych ábowiem godźi sie wodą święconą wszelkie mieyscá vczćiwe ludzkie/ y bydlęce/ z wzywániem Troyce przenaświętszey/ y modlitwą Páńską dla zdrowia ludzkiego/ y bydlęcego/ kropić. Ták ábowiem w exorcysmie mowi kośćioł: żeby mieysce gdźiekolwiek będźie pokropiono nie miáło żadnego plugástwá/ było wolne od naiázdow/ żeby tám nieprzebywał duch nieczysty/ et. Ludźi ábowiem/ y bydło/ vzdrawia Pan/ iáko Prorok
Skrót tekstu: SpInZąbMłot
Strona: 4.
Tytuł:
Młot na czarownice
Autor:
Jacob Sprenger, Heinrich Institor
Tłumacz:
Stanisław Ząbkowic
Drukarnia:
Szymon Kempini
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
magia, obyczajowość, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
