mieli pokarm z nieba Omne delectamentũdelectamentuminse habentem. I dano im zarazem Mannę/ którą na każdy dzień z rosą spadałą. Żydzi najadszy się manny przez rok i przez drugi/ poczęli znowu mruczeć przeciwko Mojżeszowi/ że się nam już ta potrawa przyjadła/ nie możemy na nią i patrzyć/ kiedyby to czosnku/ cebule/ ogórków i mięsa/ jakośmy jadali w Egipcie. Rozgniewał się Pan Bóg na nich o to/ i spuścił im ptastwo rozmaite/ które skoro jeść poczęli/ zaraz też na nich nagłą śmierć przepuścił/ że jedząc zdychali. Adcuc esccae eorum erant in ore ipsorum, et ira Dei descendit super eos. Widząc Żydzi
mieli pokarm z niebá Omne delectamentũdelectamentuminse habentem. Y dano im zárázem Mánnę/ ktorą ná káżdy dźień z rosą zpadáłą. Zydźi náiadszy się mánny przez rok y przez drugi/ poczęli znowu mruczeć przećiwko Moyzeszowi/ że się nam iuż tá potráwá przyiádłá/ nie możemy ná nię y pátrzyć/ kiedyby to czosnku/ cebule/ ogorkow y mięsá/ iákosmy iadáli w Egyptćie. Rozgniewał się Pán Bog ná nich o to/ y zpuśćił im ptástwo rozmáite/ ktore skoro ieść poczęli/ záraz też ná nich nagłą śmierć przepusćił/ że iedząc zdychali. Adcuc esccae eorum erant in ore ipsorum, et ira Dei descendit super eos. Widząc Zydźi
Skrót tekstu: StarKaz
Strona: 80
Tytuł:
Arka testamentu zamykająca w sobie kazania niedzielne cz. 2 kazania
Autor:
Szymon Starowolski
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1649
Data wydania (nie wcześniej niż):
1649
Data wydania (nie później niż):
1649
nazbyt pasem niech ściska/ ani ostrych klister niech nie przypuszcza/ ani nazbyt wilgotnych potraw/ które poronienie mogą przygotować/ ani ostrych/ abo zapsowanych jakowości/ ani grubych wiatry rodzących/ i trudniej przywodzą/ ani tych co urynę pędzą/ abo płynienie krwie spodniej przywodzą/ ani bobu/ szocewice/ grochu rzadko/ kaparów/ cebule/ czosnku/ oliwek/ szafranu/ i wina mocnego/ mięsa krowiego/ gęsiego/ świniego/ wędzonek/ smażonek/ i solonych niech się wystrzegają/ abowiem słoność płodowi paznokci rość niedopuszcza. Niech radniej będzie brzemienna wesoła/ aby pracą/ abo frasunkiem nie uschła/ wesela miernego niech zażywa/ dobrą nadzieją karmiona ma być
názbyt pásem niech śćiska/ áni ostrych klister niech nie przypuszcza/ áni názbyt wilgotnych potraw/ ktore poronienie mogą przygotowáć/ áni ostrych/ abo zápsowánych iákowośći/ áni grubych wiátry rodzących/ y trudniey przywodzą/ áni tych co vrynę pędzą/ ábo płynienie krwie spodniey przywodzą/ áni bobu/ szocewice/ grochu rzadko/ káppárow/ cebule/ czosnku/ oliwek/ száfranu/ y winá mocnego/ miesa krowiego/ gęśiego/ świnieg^o^/ wędzonek/ smáżonek/ y solonych niech się wystrzegáią/ ábowiem słoność płodowi páznokći rość niedopuszcza. Niech rádniey będźie brzemienna wesoła/ áby pracą/ ábo frásunkiem nie vschłá/ wesela miernego niech záżywa/ dobrą nádźieią karmiona ma być
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: H3v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
podstoi przecedź przez sito/ i wlij w tę materią mieśną/ włóż pietruszki/ masła/ przysol/ odszywuj/ a gdy dowre/ daj gorąco na Stół. Trzeba też wiedzieć/ że na każdy Rosół włożyć co potrzeba/ że by wodą/ albo wiatrem nie śmierdział/ to jest/ Pietruszki/ albo Kopru/ Cebule/ albo Czosnku/ Kwiatu/ Muszkatowego/ albo Rozmarynu/ albo całkiem Pieprzu/ według smaku albo upodobania/ Limonią też i Rozmaryn żadnego nie oszpeci rosołu. Cąber albo sztuka Krzyżowa/ Jelenia/ albo Daniela/ Bawola/ albo Wołowa/ Sarnia/ albo Skopowa/ etc. Cąbru wycięcia sposób jest taki/ Zad zwierza cały
podstoi przecedz przez śito/ y wliy w tę máteryą mieśną/ włoż pietruszki/ másłá/ przysol/ odszywuy/ á gdy dowre/ day gorąco ná Stoł. Trzebá też wiedźieć/ że ná káżdy Rosoł włożyć co potrzebá/ że by wodą/ álbo wiátrem nie śmierdźiał/ to iest/ Pietruszki/ álbo Kopru/ Cebule/ albo Czosnku/ Kwiátu/ Muszkátowego/ álbo Rozmárynu/ álbo całkiem Pieprzu/ według smáku álbo vpodobánia/ Limonią też y Rozmáryn żadnego nie oszpeći rosołu. Cąber albo sztuka Krzyżowa/ Ieleniá/ albo Dániela/ Báwolá/ álbo Wołowa/ Sarnia/ álbo Skopowa/ etc. Cąbru wyćięćia sposob iest táki/ Zad zwierza cáły
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 13
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
i Drobne/ kładzione być mają/ do tych tylko Potraw/ które słodzone być mają/ a kto inaczej czyni/ ten błądzi przeciw terminom Kuchmistrzowskim. Sposób robienia Gąszczu
POspolita umiejętność jest robienia Gąszczu/ jednak żebym w pisaniu sposobów gotowania potraw czego nie opuścił/ położe sposób taki: Weźmij Rożenków wielkich albo drobnych/ Cebule albo Bulwów/ Pietruszki albo Marchwie/ Jabłek kwaśnych albo Chleba białego/ a na ostatek Pasternaku; ochędoż/ wstaw przestrono w garcu/ warz/ a gdy dobrze uwre przebij przez sito/ jeżeli gęściejszego potrzeba/ nie lij tej polewki nic w którym namieniona Materia warzona jest/ a jeżeli rzedszego/ przylewaj tyle/ ile potrzeba
y Drobne/ kłádźione bydź maią/ do tych tylko Potráw/ ktore słodzone bydź máią/ á kto ináczey czyni/ ten błądźi przećiw terminom Kuchmistrzowskim. Sposob robieniá Gąszczu
POspolita vmieiętność iest robienia Gąszczu/ iednák żebym w pisániu sposobow gotowánia potraw czego nie opuśćił/ położe sposob táki: Weźmiy Rożenkow wielkich álbo drobnych/ Cebule álbo Bulwow/ Pietruszki albo Márchwie/ Iábłek kwáśnych álbo Chlebá białego/ a ná ostátek Pasternaku; ochędoż/ wstaw przestrono w garcu/ warz/ á gdy dobrże vwre przebiy przez śito/ ieżeli gęśćieyszego potrzeba/ nie liy tey polewki nic w ktorym námieniona Materya wárzona iest/ á ieżeli rzedszego/ przylewáy tyle/ ile potrzebá
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 15
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
w przód oparzonemi/ i białym Cukrem/ VIII. Zubrowy Cąber tak gotuj rumiano.
WEdług zwyczaju utniej Cąber Zubrowy/ namocz w occie i soli przez godzin dziesięć/ wstaw w inszym Occie/ i zasol dobrze/ warz/ a gdy dowre/ odbierz/ wstaw znowu w tym Occie w którymeś ociągał; Weźmij cebule niemało/ nakraj w Talerki/ i Pietruszki w kostkę i wzdłuż nie mało/ smaż w maśle aż będzie rumiano/ wyjmij tę sztukęw naczynie insze piękne/ wlij tę Cebule/ Limonij w talarki/ Oliwek nawyłupuj/ Octu/ Wina/ słodkości/ Pieprzu/ Rożenków obojga/ przywarz/ a daj na misę z obsaczką jaką
w przod opárzonemi/ y białym Cukrem/ VIII. Zubrowy Cąber ták gotuy rumiáno.
WEdług zwyczáiu vtniey Cąber Zubrowy/ námocz w oććie y soli przez godźin dźieśięć/ wstaw w inszym Oććie/ y zásol dobrze/ warz/ á gdy dowre/ odbierz/ wstaw znowu w tym Oććie w ktorymeś oćiągał; Weźmiy cebule niemáło/ nákráy w Tálerki/ y Pietruszki w kostkę y wzdłuż nie máło/ smaż w máśle áż będźie rumiáno/ wyimiy tę sztukęw naczynie insze piękne/ wliy tę Cebule/ Limoniy w talarki/ Oliwek náwyłupuy/ Octu/ Winá/ słodkośći/ Pieprzu/ Rożenkow oboygá/ przywarz/ á day ná misę z obsáczką iáką
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 17
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
gołębiach/ to i o cielęcinie/ bo jako te ono/ tak i drugie gotować możesz/ tymże sposobem/ i z tym kondymentem. XI. Kapłon z Sardellami.
WEźmij Kapłona pięknie ochędożonego/ rozbierz w członki/ nie piecz/ ułóż w piękne naczynie gliniane/ albo srebrne/ wlej Wina/ Pietruszki/ i Cebule drobno/ Sardelli płokanych włóz/ a nakrywszy warz/ przydawszy Imbieru w kostkę/ Kwiatu Muszkatowego/ masła dobrego i soli/ a podsadziwszy daj na Stół gorąco/ XII. Z Sardellami Ożory takoż gotuj.
In defectu. Sardelli, z Śledziem krajanem surowym tak gotuj: Sta Potraw Mięśnych. XIII. Potrawa z
gołębiách/ to y o ćielęcinie/ bo iako te ono/ tak y drugie gotować możesz/ tymże sposobem/ y z tym kondymentem. XI. Kápłon z Sárdellámi.
WEźmiy Kápłoná pięknie ochędożonego/ rozbierz w członki/ nie piecz/ vłoż w piękne naczynie gliniane/ albo srebrne/ wley Winá/ Pietruszki/ y Cebule drobno/ Sardelli płokánych włoz/ a nakrywszy warz/ przydawszy Imbieru w kostkę/ Kwiátu Muszkátowego/ masła dobrego y soli/ a podsadźiwszy day na Stoł gorąco/ XII. Z Sárdellami Ożory tákoż gotuy.
In defectu. Sardelli, z Sledźiem kraiánem surowym ták gotuy: Stá Potraw Mięśnych. XIII. Potráwá z
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 18
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
XII. Z Sardellami Ożory takoż gotuj.
In defectu. Sardelli, z Śledziem krajanem surowym tak gotuj: Sta Potraw Mięśnych. XIII. Potrawa z Kasztanami,
WEźmij Kapłona albo Cielęciny/ abo ptaki jakie masz/ ochędoż pięknie /rozbierz/ włóż w naczynie piękne gliniane albo srebrne/ wlej trochę wody/ pietruszki i cebule drobno/ soli/ masła dobrego niemało: a gdy zawre pod nakryciem dobrze/ wlej Wina/ Cukru/ Kwiatu/ Kasztany/ odwarzone wyłupione włóż/ całkiem/ a przywarzywszy daj na Stół gorąco. XIV: Potrawa z Grzybową Polewką.
WEźmij Kapłona/ ochędóz pięknie/ rozbierz w członki/ nie płocz/ włóż w piękne
XII. Z Sárdellami Ożory tákoż gotuy.
In defectu. Sardelli, z Sledźiem kraiánem surowym ták gotuy: Stá Potraw Mięśnych. XIII. Potráwá z Kásztanámi,
WEźmiy Kápłona álbo Cielęćiny/ ábo ptaki iákie masz/ ochędoż pięknie /rozbierz/ włoż w naczynie piękne gliniáne álbo srebrne/ wley trochę wody/ pietruszki y cebule drobno/ soli/ masłá dobrego niemáło: á gdy zawre pod nákryćiem dobrze/ wley Winá/ Cukru/ Kwiátu/ Kásztány/ odwárzone wyłupione włoż/ całkiem/ á przywárzywszy day ná Stoł gorąco. XIV: Potráwá z Grzybową Polewką.
WEźmiy Kapłoná/ ochędoz pięknie/ rozbierz w członki/ nie płocz/ włoż w piękne
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 19
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ a przywarzywszy to wszytko daj gorąco na Stół. XV, Potrawa Mięśna z Grzybami.
WEźmij Grzybów/ opłocz pięknie /wstaw w garncu/ warz zasoliwszy/ a jako uwreją grzyby usiekaj/ albo skraj w szatki. Weźmij Kapłona albo Gęś/ ochędożoną odpiecz/ rozbierz. włóż w naczynie jakie chcesz/ wkraj pietruszki/ cebule/ wlej grzybową polewkę/ warz a gdy zewre/ włóż masła dobrego/ kwiatu albo gałki/ pieprzu przywarz a daj ciepło na stół. XVI. Potrawa z Słoniną,
WEźmij Kapłona/ albo ptaka inszego niepłocz/ ochędoż/ rozbierz w członki/ potłucz/ Słoniny nakraj drobno w kosteczkę/ i cebule z pietruszką drobno
/ á przywarzywszy to wszytko day gorąco ná Stoł. XV, Potráwá Mięśna z Grzybámi.
WEźmiy Grzybow/ opłocz pięknie /wstaw w garncu/ warz zásoliwszy/ á iako vwreią grzyby vśiekay/ álbo skray w szatki. Weźmiy Kápłoná albo Gęś/ ochędożoną odpiecz/ rozbierz. włoż w naczynie iakie chcesz/ wkray pietruszki/ cebule/ wley grzybową polewkę/ warz á gdy zewre/ włoż másła dobrego/ kwiatu albo gałki/ pieprzu przywarz á day ćiepło na stoł. XVI. Potráwá z Słoniną,
WEźmiy Kápłoná/ álbo ptaká inszego niepłocz/ ochędoż/ rozbierz w członki/ potłucz/ Słoniny nakray drobno w kosteczkę/ y cebule z pietruszką drobno
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 19
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
toż społem/ potym przylej rosołu/ warz/ a gdy się podsadzi wyciśniej soku z Cytryny/ i kwiatu włóż/ albo Octu winnego/ a przywarzywszy daj gorąco na Stół. Rozdział Pierwszy, XVII. Sztufado, abo Duszona Potrawa.
WEźmij Kapłona/ albo Cieleciny rozbierz w drobne sztuczki/ nie płocz/ nakraj pietruszki i Cebule drobno/ włóż w naczynie gliniane/ masła włóż dobrego i trochę rosołu a nakrywszy warz/ a gdy zewre/ daj pieprzu i Kwiatu/ octu winnego albo Cytryne/ przywarzywszy daj ciepło na Stół. XVII. Sztufada zabielana.
ZAbielana Sztufadę także robić będziesz/ a hna przywarzaniu weźmij Octu winnego/ Jajecznych żółtków kilka rozbij a
toż społem/ potym przyley rosołu/ warz/ á gdy sie podsadźi wyćiśniey soku z Cytryny/ y kwiátu włoż/ albo Octu winnego/ a przywárzywszy day gorąco ná Stoł. Rozdźiał Pierwszy, XVII. Sztuffádo, abo Duszoná Potráwá.
WEźmiy Kápłoná/ álbo Cieleciny rozbierz w drobne sztuczki/ nie płocz/ nakray pietruszki i Cebule drobno/ włoż w naczynie gliniáne/ masła włoż dobrego y trochę rosołu a nakrywszy warz/ á gdy zewre/ day pieprzu y Kwiatu/ octu winnego albo Cytryne/ przywarzywszy day ćiepło na Stoł. XVII. Sztuffádá zábielána.
ZAbielána Sztuffadę tákże robić będźiesz/ á hná przywárzániu weźmiy Octu winnego/ Iaiecznych zołtkow kilká rozbiy á
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 20
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
FRykasa nie zabielana tak też ma być gotowana/ tylko Jajec nielać ale daj Octu winnego/ Rozmarynu/ Pieprzu/ Galki/ przywarz nakrywszy/ a daj gorąco na Stół. XXI. Potrawa z Pistaciami.
WEźmij Kapłona albo Gołembi/ ochędoż/ a niepłocz/ rozbierz/ włóż w rynkę/ przydaj masła dobrego/ Cebule Pietruszki/ drobno, rosołu trochę/ warz nakrywszy; Weźmij jąderek z Pistaci pieknych niemało/ włóż w tę potrawę/ przydaj Pieprzu i Kwiatu/ warz nakrywszy/ a gdy dowiera daj gorąco na Stół. Sta Potraw Mięśnych. XXII. Potrawa z Pinellami.
Z Pinellami tak też gotować będziesz/ jako z Pistaciami. A
FRykássá nie zabielana tak też ma bydź gotowána/ tylko Iáiec nielać ale day Octu winnego/ Rozmarynu/ Pieprzu/ Galki/ przywarz nakrywszy/ á day gorąco ná Stoł. XXI. Potráwá z Pistáćiámi.
WEźmiy Kapłoná álbo Gołęmbi/ ochędoż/ á niepłocz/ rozbierz/ włoż w rynkę/ przydaj másła dobrego/ Cebule Pietruszki/ drobno, rosołu trochę/ warz nakrywszy; Weźmiy iąderek z Pistaći pieknych niemáło/ włoż w tę potrawę/ przyday Pieprzu y Kwiátu/ warz nakrywszy/ á gdy dowiera dáy gorąco ná Stoł. Stá Potraw Mięśnych. XXII. Potráwá z Pinellámi.
Z Pinellámi tak też gotowáć będziesz/ iáko z Pistáćiámi. A
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 20
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
