. Z drewna twardego suchego, gruszkowego abo grabowego, niech Stlarz wyprawi linią CB, długą na półłokcia abo pięć ćwierci, według wielkości Tablice, (im będzie dłuższa tym lepsza,) szeroką na dwa palce abo półtora cala. Miąższą na pół cala. Potym przy jej końcach C, B, blisko, niech przyprawi Cele D, E, wsuwane, jakie opisuje Nauka następująca 7. tak żeby Celów srzodek przypadał doskonale na ścianę pq, linii CB, podle której mają się linie proste rysować. Na koniec: zrysuj sam na szerzyżnie tej linii BC, dwie skale miernicze, albo linie podziałów. Jedna pks, w figurze, niech będzie
. Z drewna twárdego suchego, gruszkowego ábo grábowego, niech Stlarz wypráwi liniią CB, długą ná połłokćiá ábo pięć ćwierći, według wielkośći Tablice, (im będżie dłuższa tym lepsza,) szeroką ná dwá pálce ábo połtorá calá. Miąszszą ná poł calá. Potym przy iey końcách C, B, blisko, niech przypráwi Cele D, E, wsuwáne, iákie opisuie Náuká nástępuiąca 7. ták żeby Celow srzodek przypadał doskonále ná śćiánę pq, linii CB, podle ktorey máią się liniie proste rysowáć. Ná koniec: zrysuy sam ná szerzyżnie tey linii BC, dwie skále miernicze, álbo liniie podżiałow. Iedná px, w figurze, niech będźie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, opisaną w Nauce 5. tej Zabawy, postaw ją pożyomnie płaskością ku niebu na M, na swoim Pachołku opisanym w Nauce 8. Zabawa VII. Rozdział II. Figura poprzedzająca.
Do linii CD, tablice, przystaw linią z Celami opisana w Nauce 6. i kręć poty Tablice, póki nie obaczysz przez jej Cele, Fortece N. Nie ruchając Tablice, spuść od rogu C, pian, i naznacz punkt M, na ziemi, abyś na M postawić mógł tarczą gdy na Z przejdziesz z Instrumentem. Toż samę linią z Celami przystaw na linią CB, i według jej duktu na 50. naprzykład łokci, abo
, opisáną w Náuce 5. tey Zábáwy, postaw ią pożiomnie płáskośćią ku niebu ná M, ná swoim Páchołku opisánym w Náuce 8. Zábáwá VII. Rozdźiał II. Figurá poprzedzáiąca.
Do linii CD, tablice, przystaw liniią z Celámi opisána w Náuce 6. y kręć poty Tablice, poki nie obaczysz przez iey Cele, Fortece N. Nie rucháiąc Tablice, spuść od rogu C, pian, y náznácz punkt M, ná źięmi, ábyś ná M postáwić mogł tarczą gdy ná Z przeydźiesz z Instrumentem. Toż sámę liniią z Celámi przystaw ná liniią CB, y według iey duktu ná 50. náprzykład łokći, ábo
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 16
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
arkusz papieru na tę szpilkę o dwa palca od rogu jednego karty zatknąwszy, przylep ją woskiem do Tablice, i Tablicę ustaw Horyzontalnie na obranym punkcie O: a tarcze dwie na M, i na Q, postaw. 2.Weżmij Linią z Celami, i przystawiwszy ją na Tablicy Mierniczej podle szpilki, upatrz przez cele trzy odległości OM, ON, OQ, każdą zosobna, i dukty ich z rysuj na karcie podle linii celowej: które niech będą OM, ON, OQ, wszytkie trzy wbród, to jest bez pewnej miary. 3.Przemierz po prostu miarą pięćłokciową abo dziesięćłokciową według Nauki 4. tej Zabawy
árkusz pápieru ná tę szpilkę o dwá pálcá od rogu iednego kárty zátknąwszy, przylep ią woskiem do Tablice, y Tablicę vstaw Horizontálnie ná obránym punkćie O: á tarcze dwie ná M, y ná Q, postaw. 2.Weżmiy Liniią z Celámi, y przystáwiwszy ią ná Tablicy Mierniczey podle szpilki, vpátrz przez cele trzy odległośći OM, ON, OQ, káżdą zosobná, y dukty ich z rysuy ná kárćie podle linii celowey: ktore niech będą OM, ON, OQ, wszytkie trzy wbrod, to iest bez pewney miáry. 3.Przemierz po prostu miárą pięćłokćiową ábo dźieśięćłokćiową według Náuki 4. tey Zabáwy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 19
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
B, tak: żeby brzeg mc Węgielnice stanął na linii cm Tablice, a węgieł m, był bliższy stacyj M: i wtym położeniun węgielnice cmn, (jakie wyraża na figurze anguł Bmn,) onę utwierdz) (6. Przyłożywszy linią z celami do linii Bm Tablice, kręć ją póki nie oglądasz przez cele tarcze na M.) (7. Utwierdz w tym położeniu Tablicę, i przez linią z Celami przystawioną do Igiełki B, upatrz przez cele Odległość niedostępną N:) (8. Nie ruchając bynamniej linii z Celami, upatrz liczbę podziałów na ścianie mn Węgielnice odciętych od linii Celowej. Zabawa VII. Rozdział II
B, ták: żeby brzeg mc Węgielnice stánął ná linii cm Tablice, á węgieł m, był bliższy stácyi M: y wtym położęniun węgielnice cmn, (iákie wyraża ná figurze ánguł Bmn,) onę vtwierdz) (6. Przyłożywszy liniią z celámi do linii Bm Tablice, kręć ią poko nie oglądasz przez cele tarcze ná M.) (7. Vtwierdz w tym położęniu Tablicę, y przez liniią z Celámi przystáwioną do Igiełki B, vpátrz przez cele Odległość niedostępną N:) (8. Nie rucháiąc bynamniey linii z Celámi, vpátrz liczbę podżiałow ná śćiánie mn Węgielnice odćiętych od linii Celowey. Zábáwá VII. Rozdźiał II
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, (jakie wyraża na figurze anguł Bmn,) onę utwierdz) (6. Przyłożywszy linią z celami do linii Bm Tablice, kręć ją póki nie oglądasz przez cele tarcze na M.) (7. Utwierdz w tym położeniu Tablicę, i przez linią z Celami przystawioną do Igiełki B, upatrz przez cele Odległość niedostępną N:) (8. Nie ruchając bynamniej linii z Celami, upatrz liczbę podziałów na ścianie mn Węgielnice odciętych od linii Celowej. Zabawa VII. Rozdział II. Fig: 2. Tabl 4. Przy Karcie 9. Figura 2, Tabl 4. Przy Karcie 9. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
A
, (iákie wyraża ná figurze ánguł Bmn,) onę vtwierdz) (6. Przyłożywszy liniią z celámi do linii Bm Tablice, kręć ią poko nie oglądasz przez cele tarcze ná M.) (7. Vtwierdz w tym położęniu Tablicę, y przez liniią z Celámi przystáwioną do Igiełki B, vpátrz przez cele Odległość niedostępną N:) (8. Nie rucháiąc bynamniey linii z Celámi, vpátrz liczbę podżiałow ná śćiánie mn Węgielnice odćiętych od linii Celowey. Zábáwá VII. Rozdźiał II. Fig: 2. Tabl 4. Przy Karćie 9. Figurá 2, Tabl 4. Przy Kárćie 9. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
A
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
wysokość samego centrum od wody. Odlicz tyle cząstek na Węgielnice cmn, ramięju krótszym cm, ileś odmierzył łokci od wody do Centrum Tablice, i ostatnią cząstkę, odliczoną, przystaw do Igiełki w centrum Tablice, tak żeby róg m Węgielnice, bliższy był brzegu. Potym utwierdz w takim położeniu Węgielnicę, i upatrz przez Cele linii z Celami, koniec szerokości wody pod brzegiem przeciwnym, a oraz obacz wiele cząstek odetnie linia z Celami z ściany mn Węgielnice. Gdyż tyle będzie miała łokci szerokość rzeki. Demonstracja i figura, taż która służy Nauce 14. Nauka XXXIV. Niedostępną Odległość DB, przemierzać z wiadomej wysokości, snadniej niż w Nauce
wysokość sámego centrum od wody. Odlicz tyle cząstek ná Węgielnicé cmn, rámięiu krotszym cm, ileś odmierzył łokći od wody do Centrum Tablicé, y ostátnią cząstkę, odliczoną, przystaw do Igiełki w centrum Tablicé, ták żeby rog m Węgielnice, bliższy był brzegu. Potym vtwierdz w tákim położęniu Węgielnicę, y vpátrz przez Cele linii z Celámi, koniec szerokośći wody pod brzegiem przećiwnym, á oraz obacz wiele cząstek odetnie liniia z Celámi z śćiany mn Węgielnicé. Gdyż tyle będźie miáłá łokći szerokosć rzeki. Demonstrácya y figurá, táż ktora służy Náuce 14. NAVKA XXXIV. Niedostępną Odległość DB, przemierzáć z wiádomey wysokośći, snádniey niż w Náuce
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 34
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
24. na Karcie 29. NA stacyj E, odlicz na Węgielnicy cmn, to jest Lbd, brzegu jednym przemierzoną odległość EB, i utwierdź ją na Tablicy tak, żeby ostatnia cząstka odliczona, stanęła przy E, czyniąc trianguł krzyżokątny Ebd. Potym: Przystawiwszy do E, linią z Celami, i upatrzywszy przez jej cele terminy niedostępne N, i D, zosobna; nanotuj liczbę części n, i d, odcięte zramienia bn Węgielnice Lbd. A gdy wyjmiesz mniejszą bn, zwiększej b, d; zostanie nd, liczba łokci odległości niedostępnej ND. Dla triangułów równokątnych End, END. Figura Karty 30. o Wymierzaniu Wysokości.
24. ná Kárćie 29. NA stácyi E, odlicz ná Węgielnicy cmn, to iest Lbd, brzegu iednym przemierzoną odległość EB, y vtwierdź ią ná Tablicy ták, żeby ostátnia cząstká odliczona, stánęłá przy E, czyniąc tryánguł krzyżokątny Ebd. Potym: Przystáwiwszy do E, liniią z Celámi, y vpátrzywszy przez iey cele terminy niedostępne N, y D, zosobná; nánotuy liczbę częśći n, y d, odćięte zrámięnia bn Węgielnicé Lbd. A gdy wyymiesz mnieyszą bn, zwiększey b, d; zostánie nd, liczbá łokći odległosći niedostępney ND. Dla tryángułow rownokątnych End, END. Figurá Karty 30. o Wymierzániu Wysokośći.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 34
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tych co ze trzech rzeczy, czwartą wyrachować umieją. Obrawszy dwie stacyje abo miejsca D, i N, znacznie od siębię odległe, obadwa na jednej linii odległości DB: przemierz naprzód poprostu Odległość od siebie tych stacyj, i liczbę przemierzoną z pilnością nanotuj. Potym: Ustawiwszy Tablicę Mierniczą do perpendykułu na obydwóch stacjach, przez Cele Linii celowej przystawionej do igiełki C.
Upatrz wierzch E, wysokości BE, i na linii średniej Tablice NK (w figurze 2. Tablice 4. przy karcie 9.) bierz części odcięte: (dla tego że na stacyj N, linia celowa mija ścianę GF) i przenieś obiedwie, jednę po drugiej na skalę
tych co ze trzech rzeczy, czwartą wyráchowáć vmieią. Obrawszy dwie stácyie ábo mieyscá D, y N, znácznie od śiębię odległe, obádwá ná iedney linii odległośći DB: przemierz naprzod poprostu Odległość od śiebie tych stácyy, y liczbę przemierzoną z pilnosćią nánotuy. Potym: Vstáwiwszy Tablicę Mierniczą do perpendykułu ná obudwoch stácyách, przez Cele Linii celowey przystáwioney do igiełki C.
Vpátrz wierzch E, wysokośći BE, y ná linii srzedniey Tablice NK (w figurze 2. Tablice 4. przy kárćie 9.) bierz częśći odćięte: (dla tego że ná stácyi N, liniia celowa miia śćiánę GF) y przenieś obiedwie, iednę po drugiey ná skálę
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 46
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
który cel stoi. Jeżeil nitka przypadnie na anguły B, i T, stronki. Cel będzie dobrze nawleczony. Jeżeli który ztych dwóch angułów ustępuje od nitki wiszącej trzeba go poprawić. Cel przerznięty, dalszy od oka, ganię dla tego; iż oszukać może jeszcze znaczniej niż zstronką wyciągnionąwprost nad linią prawdy, jakie cele potępia Nauka 7 Zabawy 7. Niech bowiem będzie odległość CT, i cele bp, dq, obadwa rozerznięte; przez które chcę upatrzyć T, od C. Jeżeli promień oka rzucę przy boku p, bliższego Celu, a przy boku d, dalszego: promień pd, nie przypadnie na T, ale na D.
ktory cel stoi. Ieżeil nitká przypadnie ná ánguły B, y T, stronki. Cel będźie dobrze nawleczony. Ieżeli ktory ztych dwoch ángułow vstępuie od nitki wiszącey trzebá go popráwić. Cel przerznięty, dálszy od oká, gánię dla tego; iż oszukać może ieszcze znáczniey niż zstronką wyćiągnionąwprost nád liniią prawdy, iákie cele potępia Nauká 7 Zabáwy 7. Niech bowiem będźie odległość CT, y cele bp, dq, obádwá rozerznięte; przez ktore chcę vpátrzyć T, od C. Ieżeli promień oka rzucę przy boku p, bliższego Celu, á przy boku d, dalszego: promień pd, nie przypádnie ná T, ále ná D.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 96
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. cale, wysoki na szerokość palca; wytnij we srzodku dla schowania igiełki magnesowej: i na dnie wycięcia, wydziel gradusów 360. liczbę im przypisawszy od ręki prawej ku lewej, nie tak, jako wfigurze. Bokowi ED przypisz: Bok bliższy Mierniczego: bokowi zaś BC, przypisz: Bok Celowy. Daszli cele na obydwóch tych bokach, zejdzieć się Instrumencik do brania angułów i linij krzyżowych wpolu: do stawiania linii południowej: dowiadomości gdzie Wschód Słońca, Południe, Zachód, Północy: ku której części świata która ściana budynku patrzy, etc. Nauka XII. Miasto przenieść na Abrys przez Abrysowy Instrument. KTo dobrze pojmie Naukę
. calé, wysoki ná szerokość pálcá; wytniy we srzodku dla schowánia igiełki mágnesowey: y ná dnie wyćięcia, wydźiel gradusow 360. liczbę im przypisawszy od ręki práwey ku lewey, nie ták, iáko wfigurze. Bokowi ED przypisz: Bok bliższy Mierniczego: bokowi záś BC, przypisz: Bok Celowy. Daszli celé ná obudwoch tych bokách, zeydźieć się Instrumenćik do bránia ángułow y liniy krzyżowych wpolu: do stáwiánia linii południowey: dowiádomośći gdźie Wschod Słońcá, Południe, Zachod, Połnocy: ku ktorey częśći świátá ktora śćiáná budynku pátrzy, etc. NAVKA XII. Miásto przenieśc ná Abrys przez Abrysowy Instrument. KTo dobrze poymie Náukę
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
