: Chcąc wiedzieć Geometra Odległość DB, od B, nie rpzystępując do D: odmierzy BG na ziemi łokci 50. Zabawa VII. Rozdział II.
Potym z punktu G, Instrumentem i okiem prowadzi linią pomyślną GD, i zawiera pomyślny trianguł wielki GBD, którego ściana GB, jest zmierzona. A oraz na Instrumencie linią Celową de, zawiera z całym jednym bokiem cd, Instrumentu, i z częścią ce, drugiego boku, triangulik ecd. Którego tak ściana cała dc, 100. naprzykład części, jako i ce 50. części, są wiadome. Toż z tych trzech rzeczy wiadomych ec, cząstek 50: cd, cząstek 100
: Chcąc wiedżieć Geometrá Odległość DB, od B, nie rpzystępuiąc do D: odmierzy BG ná źięmi łokći 50. Zábáwá VII. Rozdźiał II.
Potym z punktu G, Instrumentem y okiem prowádźi liniią pomyślną GD, y záwiera pomyślny tryánguł wielki GBD, ktorego śćiáná GB, iest zmierzona. A oraz ná Instrumenćie liniią Celową de, záwiera z cáłym iednym bokiem cd, Instrumentu, y z częśćią ce, drugiego boku, tryángulik ecd. Ktorego ták śćiáná cáła dc, 100. náprzykład częśći, iáko y ce 50. częśći, są wiádome. Toż z tych trzech rzeczy wiádomych ec, cząstek 50: cd, cząstek 100
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 14
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
DB, od D do B, spodu wysokości, 100 naprzykład łokci. Potym z punktu D, Instrumentem i okiem prowadzi pomyślną linią po powietrzu DG, i zawiera trianguł wielki DBG. A oraz na Instrumencie formuje triangulik mały DCE, którego bok DC cały, 100. i boku drugiego część CE 50. linią Celową odcieta, są wiadome. Zaczym czyni jako DC cząstek 100. do CE 50: Tak DB 100. łokci, do BG 50. wysokości przed tym niewiadomy. Ten tedy przemysł dobrze pojąwszy, żadnej trudności mieć nie możesz w następujących Naukach. Nauka XIV. Odległość Poziomną niedostępną przemierzać przez Tablicę Mierniczą, takiemu Mierniczemu który
DB, od D do B, spodu wysokośći, 100 náprzykład łokći. Potym z punktu D, Instrumentem y okiem prowádźi pomyślną liniią po powietrzu DG, y záwiera tryánguł wielki DBG. A oraz ná Instrumenćie formuie tryángulik máły DCE, ktorego bok DC cáły, 100. y boku drugiego część CE 50. liniią Celową odćieta, są wiádome. Záczym czyni iáko DC cząstek 100. do CE 50: Ták DB 100. łokći, do BG 50. wysokośći przed tym niewiádomy. Ten tedy przemysł dobrze poiąwszy, żadney trudnośći mieć nie możesz w nástępuiących Náukách. NAVKA XIV. Odległość Poźiomną niedostępną przemierzáć przez Tablicę Mierniczą, tákiemu Mierniczemu ktory
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 14
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Zabawy 7. Nauka XXVI. Inszy sposób odmierzania tejże Odległości (BC,) nieprzystępnej z punktu D. POstaw Horyzontalnie na D, Tablicę Mierniczą, miawszy wprzd przemierzone odległości DC, i DB: i zatknij na Igiełkę jej średnią, arkusz papieru DFE, i przylep woskiem.
Potym przystawiwszy do D igiełki, linią celową: rzuć okiem na DB, i DC, i naznacz na karcie podle linii celowej, linie DF, i DE. Po trzecie: Odległości DC łokcie, wzięte cyrklem z skali wydzielonej na 1000. części, postaw na karcie DFE na linią DE, od D: i niech będą DG. Także odległości DB,
Zábáwy 7. NAVKA XXVI. Inszy sposob odmierzánia teyże Odległośći (BC,) nieprzystępney z punktu D. POstaw Horyzontálnie ná D, Tablicę Mierniczą, miawszy wprzd przemierzone odległośći DC, y DB: y zátkniy ná Igiełkę iey srzednią, árkusz pápieru DFE, y przylep woskiem.
Potym przystáwiwszy do D igiełki, liniią celową: rzuć okiem ná DB, y DC, y náznácz ná kárćie podle linii celowey, liniie DF, y DE. Po trzećie: Odległośći DC łokćie, wźięte cyrklem z skáli wydźieloney ná 1000. częśći, postaw ná kárćie DFE ná liniią DE, od D: y niech będą DG. Tákże odległośći DB,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 31
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
naprzykład na D: ktokolwiek przemierzy pod ten czas cień wysokości na ziemi równej, będzie miał wiadomą samę wysokość. Ponieważ jako cień LD, jest zrysowania równy wysokości igły LB: Tak i cień przemierzony na ziemi, musi być równy wysokości obranej do wymierzenia. Jeżeli będziesz miał kwadrans na 90. stopniów rozdzielony z linią celową, abo z Celami na boku i z perpendykułem; możesz bez rysowania cyrkułu około igły, na desce, vatrować taki czas, którego Słońce, abo Księżyc, ma swoję wysokość od Horyzontu, 45 stopniów. Jeszcze tej wysokości prędzej dojdziesz z Miary wysokości dziennej i nocnej, opisanej w Nauce 10. tej Zabawy, kiedy
náprzykład ná D: ktokolwiek przemierzy pod ten czás ćień wysokośći ná źiemi rowney, będźie miał wiádomą sámę wysokość. Ponieważ iáko ćień LD, iest zrysowánia rowny wysokośći igły LB: Ták y ćień przemierzony ná źiemi, muśi bydź roẃny wysokośći obráney do wymierzenia. Jeżeli będźiesz miał kẃádráns ná 90. stopniow rozdźielony z liniią celową, ábo z Celámi ná boku y z perpendykułem; możesz bez rysowánia cyrkułu około igły, ná desce, vátrowáć táki czás, ktorego Słońce, ábo Kśiężyc, ma swoię wysokość od Horizontu, 45 stopnioẃ. Ieszcze tey wysokości prędzey doydźiesz z Miáry wysokośći dźienney y nocney, opisáney w Náuce 10. tey Zábawy, kiedy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 40
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, odległość od O. Tedy bok jeden CB, przemierz po prostu, a połowica tej miary da odległość punktu M od O. Tymże sposobem (mierząc Wieżą Kościelna) choć nie wnidziesz do Kościoła; z jego faciaty połowicę, wymierzysz srzodek Kościoła. Nauka XLVIII. Wysokość niedostępną mierzać, miawszy Tablicę Mierniczą z Linią Celową. NIech będzie Wysokość niedostępna EB, przy spodzie B, dla jakiejkolwiek przeszkody, której miarę trzeba opowiedzieć. Według Nauki 21. tej Zabawy, znalazłszy odległość MB, obejmij na Tablicy Mierniczej cyrklem linią et, i przenieś na bok skali. Zabawa VII. Rozdział III.
A wiele skala w niej pokaże, tyle będzie
, odległość od O. Tedy bok ieden CB, przemierz po prostu, á połowicá tey miáry da odległość punktu M od O. Tymże sposobem (mierząc Wieżą Kośćielna) choć nie wnidżiesz do Kośćiołá; z iego fáciáty połowicę, wymierzysz srzodek Kośćiołá. NAVKA XLVIII. Wysokość niedostępną mierzáć, miawszy Tablicę Mierniczą z Liniią Celową. NIech będżie Wysokość niedostępna EB, przy spodżie B, dla iákieykolwiek przeszkody, ktorey miárę trzebá opowiedżieć. Według Nauki 21. tey Zábáwy, ználaszszy odległość MB, obeymiy ná Tablicy Mierniczey cyrklem liniią et, y przenieś ná bok skáli. Zábáwá VII. Rozdźiał III.
A wiele skálá w niey pokaże, tyle będżie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 46
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, jednę po drugiej na skalę, żebyś wiedżyał wiele tak na tej, jako i na tej części (jakich rachuję DF 1000) Linia Celowa wydzieleła. Toż wyciągnąwszy liczbę mniejszą 609, od większej 2272, abyś ich miał różnicę UZ 1663. Uczyń: Jako różnica UZ 1663 dwóch liczb cząstek odciętych linią Celową, do Różnice, abo raczej odległości, dwóch stacyj D, i N, 60. Tak liczba większa części odciętych FZ, 2272: do czwartego. Stanie wiadoma Odległość dalszej stacyj D, od spodu B, wysokości BE, łokci 82. Co się demonstrowało w Nauce 23. tej Zabawy. Miawszy zaś wiadomą Odległość
, iednę po drugiey ná skálę, żebyś wiedżiał wiele ták ná tey, iáko y ná tey częśći (iákich ráchuię DF 1000) Liniia Celowa wydźielełá. Toż wyćiągnąwszy liczbę mnieyszą 609, od większey 2272, ábyś ich miał roźnicę VZ 1663. Vczyń: Iáko roźnicá VZ 1663 dwoch liczb cząstek odćiętych liniią Celową, do Roźnice, ábo raczey odległośći, dwoch stácyy D, y N, 60. Ták liczbá większa częśći odćiętych FZ, 2272: do czwartego. Stánie wiádoma Odległość dálszey stácyi D, od spodu B, wysokośći BE, łokći 82. Co się demonstrowáło w Náuce 23. tey Zábáwy. Miawszy záś wiádomą Odległość
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 46
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
punkcie E, przybij na niej co znacznego, sposobnego do widzenia z daleka na kształt Tarcze opisanej w Nauce 9. tej Zabawy. Tu ją Celem zwać będę. o Wymierzaniu Wysokości.
Potym na wierzchu B, góry UNHB, postaw Tablicę Mierniczą do perpendykułu na swoim Pachołki BD, dwa łokcia wysokim; i przystaw linią Celową do linii Horyzontalnej BMD, na tablicy, a tym czasem, niech pomocnik z łatą zstępuje, trzymając ją prosto do góry wierzchem, póki punkt E laski, którymem nazwał Celem, nie stanie na linii wzroku DE. O czym trzeba pomocnika upomnieć. Toż naznaczywszy pomocnik punkt H, góry, na którym stanęła łata
punktćie E, przybiy ná niey co znácznego, sposobnego do widzęnia z dáleká ná kształt Tarcze opisáney w Náuce 9. tey Zabawy. Tu ią Celem zwáć będę. o Wymierzániu Wysokośći.
Potym ná wierzchu B, gory VNHB, postaw Tablicę Mierniczą do perpendykułu ná swoim Páchołki BD, dwá łokćiá wysokim; y przystaw liniią Celową do linii Horyzontálney BMD, ná tablicy, á tym czásem, niech pomocnik z łátą zstępuie, trzymáiąc ią prosto do gory wierzchęm, poki punkt E laski, ktorymem názwał Celem, nie stánie ná linii wzroku DE. O czym trzebá pomocniká vpomnieć. Toż náznáczywszy pomocnik punkt H, gory, ná ktorym stánęłá łátá
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 49
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, przeniesiesz Tablicę na wtórą stacją wespół z kartą przytwierdzoną, i nieruszoną z swego miejsca. Po trzecie: Postawisz Tablicę Horyzontalnie na wtórej stacyj C, i przystawiwszy linią z Celami do linii KI, zrysowanej na karcie, tak żeby Cel bliższy oka, stanął przy K, będziesz kręcił Tablicę wespół z kartą i z linią Celową pilnującą linii KI poty, póki nie napadniesz wzrokiem na pierwszą stacją B. Którą jako obaczysz, będziesz miał Tablicę wespół z kartą, ustawione patrzeniem odwrotnym. To jest tak właśnie względem południa i północy stojące na C, jako stały na B. Ponieważ na obydwóch stacjach, stoją na spolnej linii prostej IBKICK. Nauka LXI
, przenieśiesz Tablicę ná wtorą stácyą wespoł z kártą przytwierdzoną, y nieruszoną z swego mieyscá. Po trzećie: Postáwisz Tablicę Horizontálnie ná wtorey stácyi C, y przystáwiwszy liniią z Celámi do linii KI, zrysowáney ná kárćie, ták żeby Cel bliższy oká, stánął przy K, będżiesz kręćił Tablicę wespoł z kártą y z liniią Celową pilnuiącą linii KI poty, poki nie nápádniesz wzrokiem ná pierwszą stácyą B. Ktorą iáko obaczysz, będźiesz miał Tablicę wespoł z kártą, vstáwione pátrzeniem odwrotnym. To iest ták właśnie względem południá y połnocy stoiące ná C, iáko stały ná B. Ponieważ ná obudwoch stácyách, stoią ná spolney linii prostey IBKICK. NAVKA LXI
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 59
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tym miejscu zdało mi się ją położyć. Niech tedy będzie w polu figura jakakolwiek pomyślna BCDEFGH, którą trzeba na kartę przenieść dla wymierzania jej placu. Przybrawszy sobie pomocników dwóch, trzech; abo więcej rozsądnych; rozkasz im wziąć Tablicę Mierniczą FGHL, zigiełką M, wbitą we srzodku samym, nad rękojeścią spodnią: Linią Celową PQ: Pachołka WYZ jednego i drugiego (zejdzie się i trzeci dla prędszego wymiaru) których sztuk masz figurę w Nauce 58. i na Tablicy 4. przeciwko karcie 9. Do tego: dwie Tarcze opisane w nauce 9 tej Zabawy: Miary, (Pięćłokciową, Dziesięćłokciową, i insze) opisane w Nauce 4.
tym mieyscu zdało mi się ią położyć. Niech tedy będżie w polu figurá iákakolwiek pomyślna BCDEFGH, ktorą trzebá ná kártę przenieść dla wymierzánia iey plácu. Przybrawszy sobie pomocnikow dwoch, trzech; ábo więcey rozsądnych; rozkasz im wźiąć Tablicę Mierniczą FGHL, zigiełką M, wbitą we srzodku sámym, nád rękoieśćią spodnią: Liniią Celową PQ: Páchołká WYZ iednego y drugiego (zeydźie się y trzeći dla prędszego wymiáru) ktorych sztuk masz figurę w Nauce 58. y ná Tablicy 4. przećiwko kárcie 9. Do tego: dwie Tarcze opisáne w nauce 9 tey Zábáwy: Miáry, (Pięćłokćiową, Dżieśięćłokćiową, y insze) opisáne w Nauce 4.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 59
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
C, zdjąwszy tarczą z Pachołka, wstaw weń Tablicę poziomno: i uppostawiwszy linią prawdy, (linii z Celami,) na linii KI; ustaw patrzeniem odwrotnym według Nauki 60. tej Zabawy 7 tablicę z kartą już przylepioną, tak jako stała na pierwszej stacyj B. Co będzie, gdy ją kręcąc z linią celową stojącą na linii KKs, oglądasz B. Nie ruchając w takim położeniu Tablice, każ Pachołka z tarczą wyjętego z pierwszej stacyj B, przestawić na trzecią stacją D: i przez linią z Celami przystawioną do igiełki, upatrzywszy Tarczą na H; zrysuj nożem podle linii Prawdy, linią tajemną ch, przecinającą linią[...] h na h
C, zdiąwszy tarczą z Páchołká, wstaw weń Tablicę poźiomno: y vppostáwiwszy liniią prawdy, (linii z Celámi,) ná linii KI; vstaw pátrzeniem odwrotnym według Náuki 60. tey Zábáwy 7 tablicę z kártą iuż przylepioną, ták iáko stałá ná pierwszey stácyi B. Co będżie, gdy ią kręcąc z liniią celową stoiącą ná linii KX, oglądasz B. Nie rucháiąc w tákim położęniu Tablice, każ Páchołká z tarczą wyiętego z pierwszey stácyi B, przestáwić ná trzećią stácyą D: y przez liniią z Celámi przystáwioną do igiełki, vpátrzywszy Tarczą ná H; zrysuy nożem podle linii Prawdy, liniią táiemną ch, przećináiącą liniią[...] h ná h
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 60
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
