panuje/ I Wilgotność potrzebną do zdrowia sprawuje. W ten czas zażyć w bojaźni pańskiej możesz żony/ W ten czas człowiek może być skokiem poruszony. W ten czas lekarstw znoszących humory szkodliwe/ W ten czas poty tą ciału/ i zgrzanie życzliwe. W ten czas łaźnia. A potym/ zaś w lecie gorącym Uczuje choleryczny/ humor panującym. Czas podobny do chorób/ ciepło przysuchości/ Jadaj potrawy zimne nie bez wilgotności. Kupido precz i z Luczkiem/ i łaźnia grzejąca/ I ręka nie potrzebnie żył nacinająca. Miara w winie ypiciu cale zachowana Niech będzie/ z odpoczynkiem praca pomieszana.
O liczbie Kości Zębów i Zyl wludzkim ciele.
pánuie/ Y Wilgotność potrzebną do zdrowia spráwuie. W ten czás záżyć w boiáźni pánskiey możesz żony/ W ten czás człowiek może bydź skokiem poruszony. W ten czás lekárstw znoszących humory szkodliwe/ W ten czás poty tą ćiáłu/ y zgrzanie życzliwe. W ten czás łáźniá. A potym/ záś w lećie gorącym Vczuie choleryczny/ humor pánuiącym. Czás podobny do chorob/ ćiepło przysuchośći/ Iaday potráwy źimne nie bez wilgotnośći. Kupido precz y z Luczkiem/ y łáźniá grzeiąca/ Y ręká nie potrzebnie żył náćináiąca. Miárá w winie ypićiu cále záchowáná Niech będźie/ z odpoczynkiem praca pomieszána.
O liczbie Kośći Zębow y Zyl wludzkim ćiele.
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: D4
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
/ które przywłaszcza sobie Ziemia/ zaczym dla ich suchości/ Ziemię niepłodną/ że w Rybach: Niepłodność także i Powietrze/ dla wilgotności: że w Baranie znaku ognistym/ Wojnę/ i ogniem zrujnowane Miasta widzieć będziemy. Pomnoży złośliwe skutki i złośliwa natura planet/ którzy panowali na miejscach Komety/ to jest/ ognisty i choleryczny Mars z melancholicznym zgrzybiałym Saturnem/ będą jad Komety rozżarzać/ i nienawisne promienie Aspektów/ tak między Kometa i Planetami/ jako też i między samymi Planetami/ jako się wyraziło w Punkcie XIII.
Złączenie także Planet Marsa i Jowisza/ drugie Saturna z Marsem w Roku 1680. próżnować nie będą/ ale i owszem jako wzniecili
/ ktore przywłaszcza sobie Ziemiá/ záczym dla ich suchośći/ Ziemię niepłodną/ że w Rybách: Niepłodność tákże y Powietrze/ dla wilgotnośći: że w Báránie znáku ognistym/ Woynę/ y ogniem zruinowáne Miástá widźieć będźiemy. Pomnoży złosliwe skutki y złośliwa náturá plánet/ ktorzy pánowáli ná mieyscách Komety/ to iest/ ognisty y choleryczny Márs z melancholicznym zgrzybiáłym Saturnem/ będą iad Komety rozżarzáć/ y nienawisne promienie Aspektow/ ták między Kometá y Plánetámi/ iáko też y między sámymi Plánetámi/ iáko się wyráźiło w Punktćie XIII.
Złączenie tákże Plánet Mársá y Iowiszá/ drugie Sáturná z Mársem w Roku 1680. proznowáć nie będą/ ále y owszem iáko wzniećili
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: B4
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
prochów z Laudanu/ styrace i balsamo. Tu potrzebnie/ jakim sposobem niektóre choroby brzemiennym pospolite leczone mają być/ jako najkrocej przyłączym/ a zwłaszcza w biegunce doczekawszy się z warzenia choroby/ omieszkiwać z lekarstwem purgującym nie trzeba/ abowiem wilgotności flegmaticzne zbytnie do macice wszedszy/ płód prędzej niż trzeba/ odwilżywszy związkię jego wyciska/ choleryczny zaś gorzkością swoją płód zabija/ nie inaczej jako jaka trucizna. Roża na macicy brzemiennej bywa leczona/ wprzód opowiedziawszy/ że przypadnie poronienie/ i z niebezpieczeństwem śmierci: krwie zgoła z ręki trzeba upuścić/ i po dostatku wolnymi/ i oziębiającymi klisterami/ smarowaniem krzyża/ i inszymi/ trzeba chorą nawet pokarmy i napojem jako
prochow z Laudánu/ styráce y balsámo. Tu potrzebnie/ iákim sposobem niektore choroby brzemiennym pospolite leczone máią być/ iáko naykrocey przyłączym/ á zwłaszczá w biegunce doczekawszy się z wárzenia choroby/ omieszkiwáć z lekárstwem purguiącym nie trzebá/ ábowiem wilgotnośći phlegmáticzne zbytnie do máćice wszedszy/ płod prędzey niż trzebá/ odwilżywszy zwiąskię iego wyćiská/ choleryczny záś gorzkośćią swoią płod zábiia/ nie ináczey iáko iáka trućizná. Roża ná máćicy brzemienney bywa leczona/ wprzod opowiedźiawszy/ że przypádnie poronienie/ y z niebespieczenstwem śmierći: krwie zgołá z ręki trzebá vpuśćić/ y po dostátku wolnymi/ y oźiębiáiącymi klisterámi/ smárowániem krzyżá/ y inszymi/ trzebá chorą náwet pokármy y napoiem iáko
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: H2
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
, czarne, bardzo złe są. Item. Pleura wstarych, także w białogłowach ciężarnych, albo dychawicznych, albo i w tych którzy ją już cierpieli: niebezpieczna jest. Item. Jeżeli się we 14. dniu nie uspokoi Empieme przynosi. Item. Gdy się przyda biegunka, złym znakiem jest. Item. Womit choleryczny, na początku choroby, dobrym jest znakiem. Item. Jeżeli się do Pleury Peripnenmoniae przyłący, źle bardzo. Item. Jeżeli przez kaszel odchodząca flegma żółta: bez przyczyny zatrzyma się, znaczy przyszłe szaleństwo. Item Jeżeli się przyda w jakiej chorobie długiej, albo in Cachectio corpore, niebezpieczna jest. Item. Pracowitych ludzi
, czarne, bárdzo złe są. Item. Pleurá wstárych, tákże w białogłowách ciężárnych, álbo dycháwicznych, álbo y w tych ktorzy ią iuż ćierpieli: niebespieczna iest. Item. Ieżeli się we 14. dniu nie uspokoi Empieme przynośi. Item. Gdy się przyda biegunká, złym znákiem iest. Item. Womit choleryczny, ná początku choroby, dobrym iest znákiem. Item. Ieżeli się do Pleury Peripnenmoniae przyłączy, źle bárdzo. Item. Ieżeli przez kászel odchodząca flegmá żołta: bez przyczyny zátrzyma się, znáczy przyszłe szalenstwo. Item Ieżeli się przyda w iákiey chorobie długiey, álbo in Cachectio corpore, niebespieczna iest. Item. Prácowitych ludźi
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 162
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
zwyczaj często, i wiele krwi odchodzi, za którym siły słabieją, ciało blednieje, i żołknie. Jeżeli pochodzi z pełności krwi z początku nei znać słabości żadnej, gdy zaś długo trwa, sił osłabienie, i puchlinę przynosi. Jeżeli pochodzi z ostrości krwie, albo zrzadkości, poznać łatwo jeżeli taki jest z natury choleryczny, i melancholik, przytym krew ochodząca, bywa wysoko czerwona rzadka. Traktat Trzeci Sposoby do Leczenia.
ZIakiejkolwiek przyczyny krwie płnienie pochodzi, nie trzeba go nagle zastanawiać, chybaby bardzo chorego słabiło. Więc jeżeliby znak był pełności krwie; dla rewulsy trzeba ją z ręki puścić, raz i drugi po trosze.
zwyczay często, y wiele krwi odchodźi, zá ktorym śiły słábieią, ciáło blednieie, y żołknie. Ieżeli pochodzi z pełnośći krwi z początku nei znáć słábośći żadney, gdy záś długo trwa, sił osłábienie, y puchlinę przynośi. Ieżeli pochodzi z ostrośći krwie, álbo zrzadkośći, poznáć łatwo ieżeli táki iest z nátury choleryczny, y meláncholik, przytym krew ochodząca, bywa wysoko czerwona rzadka. Tráktat Trzeći Sposoby do Leczenia.
ZIákieykolwiek przyczyny krwie płnienie pochodźi, nie trzebá go nagle zástánawiać, chybáby bárdzo chorego słábiło. Więc ieżeliby znák był pełnośći krwie; dla rewulsy trzebá ią z ręki puśćić, raz y drugy po trosze.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 260
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
przedziwnie użycza. Poczyna się teraz wedłe porachowania Astronomickiego 20 (10) Czerwca/ o dziewiątej godzinie 35. min. 55//: 52///: na Wieczor/ gdy słońce w pierwszy punkt Flegmatycznego Raka w chodzić będzie/ a niebo w takowym postanowieniu się prezentuje: wschód osiada krwawy Wodnik/ a zachód choleryczny Lew; Południową lią trzyma ognisty Strzelec/ imum Coeli wietrzne Bliźnięta/ i tak dalej. Słońce opanuje Raka w 5. Domus/ obtoczone swojemi dwiema ustawicznemi Drabantami/ zwłaszcza Wenera/która by jutrzenka przed nim bieży/ a Merkuriuszem/ który za nim obdal w nadalszej dystancjej idzie/ wszyscy pod ziemią. Marś
przedźiwnie użycza. Poczyna śię teraz wedłe poráchowániá Astronomickiego 20 (10) Czerwcá/ o dźiewiątey godźinie 35. min. 55//: 52///: ná Wieczor/ gdy słonce w pierwszy punkt Phlegmatycznego Ráká w chodźić bedźie/ á niebo w tákowym postánowieniu śię prezentuie: wschod ośiáda krwáwy Wodnik/ á zachod choleryczny Lew; Południową lią trzyma ognisty Strzelec/ imum Coeli wietrzne Bliźniętá/ y ták dáley. Słonce opánuie Ráká w 5. Domus/ obtoczone swoiemi dwiema ustáwicznemi Drábántámi/ zwłaszczá Wenera/ktora by iutrzenká przed nim bieży/ á Mercuriuszem/ ktory zá nim obdal w nádálszey distancyey idźie/ wszystcy pod źiemią. Márś
Skrót tekstu: FurUważ
Strona: F3v
Tytuł:
Astrophiczne uważanie o ułożeniu powietrza
Autor:
Stefan Furman
Drukarnia:
Dawid Frydrych Rhetiusz
Miejsce wydania:
Gdańsk
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1664
Data wydania (nie wcześniej niż):
1664
Data wydania (nie później niż):
1664
widzianego ich sfery, jaka ich jest wielkość, dość podobnie tego dojść mogli. Piąta: iż lubo zaraźliwej są natury i własności niektóre planety, jako to Mars i Saturnus. Przecież to przezornej Prowidencyj Boskiej nic nie ubliża. Bo jako w człowieku nie wszystkie części ciała i humory są jednejże funkcyj: atoli tak melancholiczny, choleryczny humor potrzebny do sustentancyj życia ludzkiego, jako i krew: tak części użyteczne do pcjimowania pokarmu, nutrycyj, jako i odrzucania ekskrementów. W porżądnej Rzeczypospolitej nie tylko zgodne do rady, ozdoby, i powagi, głowy potrzebne, ale też i najpodlejsze od usług subjecta, i egzekutorowie sprawiedliwości. Między sublunarnym stworzeniem lubo się znajdują
widzianego ich sfery, iáka ich iest wielkość, dość podobnie tego doyść mogli. Piąta: iż lubo zaraźliwey są nátury y własności niektore planety, iáko to Mars y Saturnus. Przecież to przezorney Prowidencyi Boskiey nic nie ubliża. Bo iáko w człowieku nie wszystkie części ciałá y humory są iedneyże funkcyi: átoli ták melancholiczny, choleryczny humor potrzebny do sustentancyi życia ludzkiego, iáko y krew: ták części użyteczne do ptzyimowania pokármu, nutrycyi, iáko y odrzucania exkrementow. W porżądney Rzeczypospolitey nie tylko zgodne do rady, ozdoby, y powagi, głowy potrzebne, ále też y naypodleysze od usług subjecta, y exekutorowie sprawiedliwości. Między sublunarnym stworzeniem lubo się znayduią
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: M4
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
krew czerwona? Gdy rzecz surową miernie warzą czerwienieje się: krew zaś jest z tego co jemy i pijemy a to się w żołądku obraca w rzecz szarawą którą zowią chylum który gdy w wątrobie barziej przewre zaczerwini się i w krew obróci. 24. Wiele sposobów czyści się mózg? Humor subtelniejszy wodny odchodzi przez oczy: choleryczny przez uszy, flegma przez nos i melancholia, dymy obracają się we włosy. 25. Czemu pigwy naczczo jedzone żołądek zatrzymują, a jedzone po obiedzie uwalniają? Owoc ten jest mocno ściskający, zaczym gdy go kto przed obiadem użyje. drogę ściska przez którą by się uwolnił żołądek: a gdy go po obiedzie użyje,
krew czerwoná? Gdy rzecz surową miernie wárzą czerwienieie się: krew zaś iest z tego co iemy y piiemy á to się w żołądku obraca w rzecz száráwą ktorą zowią chylum ktory gdy w wątrobie bárźiey przewre záczerwini się y w krew obroći. 24. Wiele sposobow czyśći się mozg? Humor subtelnieyszy wodny odchodzi przez oczy: choleryczny przez uszy, flegmá przez nos y meláncholiia, dymy obracáią się we włosy. 25. Czemu pigwy naczczo iedzone żołądek zátrzymuią, á iedzone po obiedzie uwalniaią? Owoc ten iest mocno śćiskáiący, záczym gdy go kto przed obiádem użyie. drogę śćiska przez ktorą by się uwolnił żołądek: á gdy go po obiedzie użyie,
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 349
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
