zaćmienie złych oczu gotowa. Umniejsza Ruta barzo Mężczyznom Wenery: Taż białym głowam doda ku twej sprawi cery. Dobrojdziejską jest oczom/ patronką czystości/ I wygodą dowcipnej na czas subtelności. A gdy warzonej sokiem pawiwent polejesz/ Od Plech ostrokąsących wnocy zbezpieczniejesz.
O Cybuli. O Cybuli/ u różnych różne rozumienia/ Cholerykom złą Galen tuszy do jedzenia. Flegmie zasię pomocą/ tenże twirdzi zgoła/ Wszystkim Asclepiona uczy zdrowa Skoła. Skuteczne w niej lekarstwo znajdziesz żołądkowi/ I nawarzy rożanej farbie i glancowi. A gdy komu oblecą włosy z brody/ z głowy/ Ratunek w potłuczonych cybulach gotowy. Cybulanym napuścisz gołe pole sokiem/ Porościeć nie
zaćmienie złych oczu gotowa. Vmnieysza Rutá bárzo Mężczyznom Wenery: Taż białym głowam doda ku twey spráwi cery. Dobroydźieyską iest oczom/ pátronką czystośći/ Y wygodą dowćipney ná czás subtelnośći. A gdy wárzoney sokiem páwiwent poleiesz/ Od Plech ostrokąsących wnocy zbespiecznieiesz.
O Cybuli. O Cybuli/ v rożnych rożne rozumienia/ Cholerykom złą Galen tuszy do iedzenia. Phlegmie záśię pomocą/ tenże twirdźi zgołá/ Wszystkim Asclepioná vczy zdrowa Skołá. Skuteczne w niey lekárstwo znaydźiesz żołądkowi/ Y náwárzy rożaney fárbie y gláncowi. A gdy komu oblecą włosy z brody/ z głowy/ Rátunek w potłuczonych cybulách gotowy. Cybulánym nápuśćisz gołe pole sokiem/ Porośćieć nie
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: D
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
, Pa- O Ekonomice, mianowicie o Miodzie.
liż, suchoty, kurcz, ale na czczo i mało, nie po piacku zażywając. Na kaszle też wilgotne pomaga, piersi czyści od grubych humorów, od kamienia prezerwuje, żołądek, wnętrzności czyści, ale pa trochu pity, i to cienki nie tłusty. Młodym jednak cholerykom, gorącego humoru ludziom okazją bywa bólu i pragnienia. Mym zdaniem pszczoła nie uczy się medycyny, nie wie kwiatów sympatyj, ani antypatij, dość na nią wiedzieć naturali instinctu, który kwiat dla niej nie jest trucizną, albo nie zdrowy; ale tego nie wie, co zdrowiu ludzkiemu conducit, a co szkodzi. Zaczym
, Pa- O Ekonomice, mianowicie o Miodzie.
liż, suchoty, kurcz, ale na czczo y mało, nie po piacku zażywaiąc. Na kaszle też wilgotne pomaga, piersi czysci od grubych humorow, od kamienia prezerwuie, żołądek, wnętrzności czyści, ale pa trochu pity, y to cienki nie tłusty. Młodym iednak cholerykom, gorącego humoru ludziom okazyą bywa bolu y pragnienia. Mym zdaniem pszczoła nie uczy się medycyny, nie wie kwiatow sympatyi, ani antypatyi, dość na nią wiedzieć naturali instinctu, ktory kwiat dla niey nie iest trucizną, albo nie zdrowy; ale tego nie wie, co zdrowiu ludzkiemu conducit, á co szkodzi. Zaczym
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 426
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, że pospolicie pochodzi z humorów ściągających się do niego; służyć będą womityra, Purganse, które według wielości, i jakowości humorów akomodowac potrzeba, potym należą corroborancia których masz dość wzwyż opisanych chorobach; oprócz tego służy Conser Rosar.albo Acttofell. cum Spir Vener. albo Vitrioli, także Oleum Mastichium Kwaskowate Medykamenta; służąa Cholerykom, Melancholikom zaś gorzkie; służą też dobrze Pill de Aloae rosatae z Myrrhą, z Mastyksem, z Szafranem zgotować, także Aloephanginae, Mastuchinae, także ex extracto Absinthij cum Mástiche Et Myrrha, Item, Cerat doświadczony R. Gum Ladan unc 1. Cera unc. 5. Ol. Muc. Mosch. dr:
, że pospolicie pochodźi z humorow ściągáiących się do niego; służyć będą womityra, Purgánse, ktore według wielośći, y iákowośći humorow ákkomodowác potrzebá, potym należą corroborancia ktorych masz dość wzwyż opisanych chorobách; oprocz tego służy Conser Rosar.álbo Acttofell. cum Spir Vener. álbo Vitrioli, tákże Oleum Mastichium Kwaskowáte Medykámentá; służąá Cholerykom, Meláncholikom záś gorzkie; służą też dobrze Pill de Aloae rosatae z Myrrhą, z Mástyxem, z Száfránem zgotowáć, tákże Aloephanginae, Mastuchinae, tákże ex extracto Absinthij cum Mástiche Et Myrrha, Item, Cerat doświadcżony R. Gum Ladan unc 1. Cera unc. 5. Ol. Muc. Mosch. dr:
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 200
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
biegunkę gorączkę etc. niebacznie tamują, pacjenta o stratę życia przyprawiają. Dla tego osobliwie w tym paroksyzmie zawsze trzeba mieć w świeżej pamięci te okoliczności: Kto, co, kiedy, jako, komu. Ponieważ choleryczni ludzie gorących lekarstw znieść nie mogą. Przeciwnym zaś sposobem flegmatycy i melancholicy z nich polepszenie odbierają. Krwistym i cholerykom kwaskowate medycyny najlepiej służą. 2do. Stąd wszelkie łożne choroby wielkiej wyciągają ostróżności; żeby ani zbytnemi lekarstwami naturze nieuczynic gwałtu, ani jej też nie opuszczać, lecz przyzwoitemi mądrże pomagać medykamentami, bo częstokroć wiesniak samej naturze zostawiwszy skutek zdrowia, prędzej go odbiera, i do siebie przychodzi, niż pan nieroztropnie leczony, który przeto
biegunkę gorączkę etc. niebacznie tamuią, pacyenta o stratę zycia przyprawiaią. Dla tego osobliwie w tym paroxyzmie zawsze trzeba miec w swieżey pamięci te okolicznośći: Kto, co, kiedy, iako, komu. Ponieważ choleryczni ludźie gorących lekarstw znieść nie mogą. Przeciwnym zas sposobem flegmatycy y melancholicy z nich polepszenie odbieraią. Krwistym y cholerykom kwaskowate medycyny naylepiey służą. 2do. Ztąd wszelkie łożne choroby wielkiey wyciągaią ostrożnośći; żeby ani zbytnemi lekarstwami naturźe nieuczynic gwałtu, ani iey teź nie opuszczać, lecz przyzwoitemi mądrże pomagac medykamentami, bo częstokroc wiesniak samey naturźe zostawiwszy skutek zdrowia, prędzey go odbiera, y do siebie przychodzi, niż pan nieroztropnie leczony, ktory przeto
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 53
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
w roździale opisały, jednak jeszcze niektóre przydaję.
Weźmi: Aquam Angelicam Viennensem. Aquam laxativam. Pilulas Ruffi. Pilulas balsamicas. Elixirium proprietatis Paracelsi.
Których Kompozycją i opisanie w Aptece domowej znajdziesz, Krwi puszczenie bardziej dla prezerwatywy niż dla uleczenia zażywa się.
5to. Co się womitów tycze, te obżartym, flegmatykom, cholerykom do womytów skłonnym (jako się wzwyż nadmieniło) kiedy z becuartowemi lekarstwy zmięszane bywają; arcypomocne są.
6to. W wszelkich łożnych i jadowitych febrach niebezpieczna prosto siedzieć, osobliwie, gdy się już plamy wyrzuciły, i choroba kończyć się zaczyna, ponieważ w takiej okoliczności, wielkie pomieszanie natury się dzieje, zewnętrzne członki zimnem przerazają
w roździale opisały, iednak ieszcze niektore przydaię.
Weźmi: Aquam Angelicam Viennensem. Aquam laxativam. Pilulas Ruffi. Pilulas balsamicas. Elixirium proprietatis Paracelsi.
Ktorych Kompozycyą y opisanie w Aptece domowey znaydźiesz, Krwi puszczenie bardźiey dla prezerwatywy niz dla uleczenia zażywa się.
5to. Co się womitow tycze, te obżartym, flegmatykom, cholerykom do womytow skłonnym (iako się wzwyż nadmieniło) kiedy z betzuartowemi lekarstwy zmięszane bywaią; arcypomocne są.
6to. W wszelkich łożnych y iadowitych febrach niebespieczna prosto siedźieć, osobliwie, gdy się iuż plamy wyrzuciły, y choroba konczyc się zaczyna, poniewaz w takiey okolicznośći, wielkie pomięszanie natury się dzieie, zewnętrzne członki źimnem przerazaią
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 55
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
zdrowe zarazają, i psują naszę naturę, zaczym gorączki i inne choroby następują. 3. Czemu długie nie jedzenie szkodzi? Żołądek czczym będąc ciągnie do siebie i te humory które natura miała odrzucić, i niemi żyły potym i inne członki napełnia. a przy tym wilgotność potrzebną do zachowania życia ciepło trawi. a barziej post cholerykom szkodzi, bo do żołądka z pływa żółć, która potym i sama się psuje, i potrawy zaraża, i dymy do głowy obraca, i do serca, a z tąd czasem cholerycy od postu wpadają we mgłość. 4. Czemu niektóre potrawy na czas szkodzą, a na czas są zdrowe? Ze nie szkodzą trafia
zdrowe zárazaią, y psuią nászę náturę, zaczym gorączki y inne choroby nástępuią. 3. Czemu długie nie iedzenie szkodźi? Zołądek czczym bedąc ćiągnie do śiebie y te humory ktore náturá miáłá odrzućić, y niemi żyły potym y inne cżłonki nápełnia. á przy tym wilgotność potrzebną do záchowánia żyćia ćiepło trawi. á bárziey post cholerykom szkodźi, bo do żołądká z pływa żołć, ktora potym y sámá się psuie, y potráwy záraża, y dymy do głowy obraca, y do sercá, á z tąd czásem cholerycy od postu wpadáią we mgłość. 4. Czemu niektore potráwy ná czás szkodzą, á ná czás są zdrowe? Ze nie szkodzą trafia
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 220
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
jedzenie przewłóczyć/ nie dobrze jest. Bo tak jedno się już strawi na poły/ a drugie poczyna się trawić. Jednak według rozmaitości czasu/ odmieniać pokarm potrzeba. Zimie pokarm ma być więcej tuczący/ więtszy: lecie przeciwnỹ obyczajem. Zaś względem kompeksiej/ różny ma być pokarm. Melancholikom służy pokarm miernociepły i wilgotny. Cholerykom ma być chłodzący i wilgotny/ Flegmatykom gorący/ a subtelny: Zaś w których się krew zbytnia rodzi/ mają pokarm miewać chłodzący/ i małego tuczenia. Co inaczej ma być/ gdy chcemy i zachować przy swojej własności kompleksią/ przez podobne pokarmy onej comleksiej: inaczej/ gdy chcemy wypadłą kompleksią z własności swojej przywieść do
iedzenie przewłoczyć/ nie dobrze iest. Bo ták iedno się iuż strawi ná poły/ á drugie poczyna się trawić. Iednák według rozmáitośći czásu/ odmieniáć pokarm potrzebá. Zimie pokarm ma być więcey tuczący/ więtszy: lećie przećiwnỹ obyczáiem. Zaś względem compexiey/ rożny ma być pokarm. Melankolikom służy pokarm miernoćiepły y wilgotny. Cholerykom ma być chłodzący y wilgotny/ Flegmatykom gorący/ á subtelny: Zaś w ktorych się krew zbytnia rodzi/ maią pokarm miewáć chłodzący/ y małego tuczenia. Co inaczey ma być/ gdy chcemy y zachować przy swoiey własności complexią/ przez podobne pokarmy oney comlexiey: ináczey/ gdy chcemy wypádłą complexią z własnośći swoiey przywieść do
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: B2
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
