SIGNO CRUCIS najpierwej zaczynam. W Japonii gdy Świętą szczepiono Wiarę, dziwne ścięte Drzewo, w którego srzodku Krzyża znak znaleziony. Praenotandum o Drzewach i Drzewkach, że według Clima, albo pozycyj kraju odmieniają się; sub zona torrida liściem, skurą od naszych różniąc się: Z Indyj przywoźne cale się w Europie zdają mienić. Cynamon od Luzytańczyka sadzony, odrodził się w Laurowe Drzewo, Pieprz w Bluszcz, Gwoździki w Kasztan; Brzoskwiny w Persyj natali sno loco, są trucizną, a u nas smaczny frukt i zdrowy, jako wywodzi Kircher.
ANONYMUS jest Drzewo bez imienia, inaczej się zowie Arbor Pudyca, wstydliwe drzewo, nie wielkie przy ziemi,
SIGNO CRUCIS naypierwey zaczynam. W Iaponii gdy Swiętą szczepiono Wiarę, dziwne ścięte Drzewo, w ktorego srzodku Krzyżá znak znaleziony. Praenotandum o Drzewach y Drzewkach, że według Clima, albo pozycyi kraiu odmieniaią się; sub zona torrida liściem, skurą od naszych rożniąc się: Z Indyi przywoźne cale się w Europie zdaią mienić. Cynamon od Luzytańczyka sadzony, odrodził się w Laurowe Drzewo, Pieprz w Bluszcz, Gwozdziki w Kasztan; Brzoskwiny w Persyi natali sno loco, są trucizną, á u nas smaczny frukt y zdrowy, iako wywodzi Kircher.
ANONYMUS iest Drzewo bez imienia, inaczey się zowie Arbor Pudica, wstydliwe drzewo, nie wielkie przy ziemi,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 636
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Indii Orientalnej ma Geograsia Generalna i partykularna
Indiam BATAVICAM, gdzie 160. Okrętów wojennych i Wojska 16 tysięcy trzyma. Z brzegów Insuły Zejlan albo Ceglan (podobno starożytnej Tabrobany) ma wielkie bogactwa, gdyż ten wysep w środku od Króla tamecznego osiadły jest Paradysus Indycus w złoto, srebro, diamenty, karbunkuły, szafiry, Cynamon dziwnie bogaty. Krajem Pomorskim tego Indyjskiego Raju Holandowie mają kilka Zamków potężnych. Trzymają Insułę na ciasnym morzu imieniem MANAR wtejże Wielkiej Insule Cejlan: gdzie mają potężny Zamek, i łowkę bogatą PEREŁ najkosztowniejszych, które łowią Obywatele Paravi zwane. Dnia 15 Marca na morzu tym Manareńskim stanie Okrętów 300 Ludzi 150 tysięcy. Na każdym statku
Indii Orientalney ma Geograsia Generalna y partykularna
Indiam BATAVICAM, gdzie 160. Okrętow woiennych y Woyska 16 tysięcy trzyma. Z brzegow Insuły Zeylan albo Ceglan (podobno stárożytney Tabrobany) ma wielkie bogactwa, gdyż ten wysep w srodku od Krola tamecznego osiádły iest Paradisus Indicus w złoto, srebro, dyamenty, kárbunkuły, szâfiry, Cynamon dziwnie bogaty. Kraiem Pomorskim tego Indyiskiego Raiu Hollandowie maią kilka Zamkow potężnych. Trzymaią Insułę na ciasnym morzu imieniem MANAR wteyże Wielkiey Insule Ceylan: gdzie maią potężny Zamek, y łowkę bogatą PEREŁ naykosztownieyszych, ktore łowią Obywatele Paravi zwáne. Dnia 15 Marca na morzu tym Mánarenskim stanie Okrętow 300 Ludzi 150 tysięcy. Na każdym statku
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 247
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
było od pioruna nie tykane, tysią cu ludziom tam dla dywertymentu i tańców zgromadzonym bywało chłodnikiem. Co nie fałszem osądzi, kto tu przeczyta o Jaworze i Kasztanie, titulô: Nowy Plinius informujący pleniùs. CANINGA drzewo na wyspie Cuba uchodzi za cynamon, âlias skorki z niego, które tegoż smaku i odoru są co cynamon naturalny i ordynaryjny. Ma też Ameryka BALSAMOWE drzewko, które do leczenia ran bardzo skuteczny z siebie wydaje likwor. Ale nie taki, owszem inny cale od Indyjskiego Orientalnego, Judejskiego, Kairskiego, Aleksandryjskiego Balsamu; który samej Judejskiej ziemi był właściwy naturalny, przyródni. Amerykański jest drzewem podobny do drzewa Pomagranatu, rodzi się w
było od pioruna nie tykane, tysią cu ludziom tam dla diwertymentu y tańcow zgromadzonym bywało chłodnikiem. Co nie fałszem osądzi, kto tu przeczyta o Iaworze y Kasztanie, titulô: Nowy Plinius informuiący pleniùs. CANINGA drzewo na wyspie Cuba uchodzi za cynamon, âlias skorki z niego, ktore tegoż smaku y odoru są co cynamon náturalny y ordynaryiny. Ma też Ameryka BALSAMOWE drzewko, ktore do leczenia ran bardzo skuteczny z siebie wydaie likwor. Ale nie taki, owszem inny cale od Indiyskiego Orientalnego, Iudeyskiego, Kairskiego, Alexandryiskiego Balsamu; ktory samey Iudeyskiey ziemi był właściwy naturalny, przyrodni. Amerykański iest drzewem podobny do drzewa Pomagranatu, rodzi się w
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 625
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
imbierem/ cynamonem/ i gozdzikami/ bo też wszytkie też serce posilają. Może też być plastr z wyższych wszytkich prochów/ przydawszy prochu z rożej/ nasienia dzięglowego. Sanguin Dracon. boli armeni cum laudano et Cera. Fiat Emplastrum. Abo ten W. sierci postrzyżonej z szarłatu łt: 4. imbieru/ gałganu/ cynamon. cubeb: po pół łota. Sang. Dracon. drag: 1. mastix drag: sz. Mosci gra: VI. miodu abo terpentyny ile trzeba do plastru. Sercu też nie omieszkiwać/ zwłaszcza jeśli jego białagłowa skakanie czuje/ suchym przykładaniem woreczka z kwiatów serdecznych/ i prochu diambrae i diamosci. Mazać też
imbierem/ cynámonem/ y gozdźikámi/ bo też wszytkie też serce pośiláią. Może też być plastr z wyższych wszytkich prochow/ przydawszy prochu z rożey/ náśienia dźięglowego. Sanguin Dracon. boli armeni cum laudano et Cera. Fiat Emplastrum. Abo ten W. śierći postrzyżoney z szárłatu łt: 4. imbieru/ gałgánu/ cynámon. cubeb: po puł łotá. Sang. Dracon. drag: 1. mastix drag: sz. Mosci gra: VI. miodu ábo terpentyny ile trzebá do plastru. Sercu też nie omieszkiwáć/ zwłaszczá ieśli iego białagłowá skakánie czuie/ suchym przykłádániem woreczká z kwiátow serdecznych/ y prochu diambrae y diamosci. Mázáć też
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: I
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
Chleb rzany, Osoby do czytania Gości z Regestru. Regestr gości. Ganek dla Muzyki Muzycy, Trebacze, Szyposze, Szurmacz, Dobosz. Piechota na Warty, i do noszenia Potraw z oficjerami. Zamiatacz przed Tańcem Miotły. Łopaty, Taki. Korzenie. Szkatuły korzenie, Szafran, Cukier Faryna, Pieprz, Imbier, Cynamon. Gozdziki, Kwiat Muszkatowy Gałki Muszkatowe, Kmin,
Migdały, Ryż. Rożenki wielkie, Cybety, Rożenki drobne Pistacie Pinole. Dachtele, Bronelle, Figi, Kasztany, Kapary, Cytryny świeże, Limonie, Oliwki, Sok Cytrynowy, Pomorancze, Serdelle, Makarony Włoskie Oliwa Ocet winny, Tartifole. Ostrigi. Amidam,
Chleb rzány, Osoby do czytánia Gośći z Regestru. Regestr gośći. Gánek dla Muzyki Muzycy, Trebácze, Szyposze, Szurmácz, Dobosz. Piechotá ná Wárty, y do noszenia Potraw z oficierámi. Zámiátácz przed Tańcem Miotły. Łopáty, Taki. Korzenie. Szkatuły korzenie, Száfran, Cukier Fáryná, Pieprz, Imbier, Cynámon. Gozdźiki, Kwiát Muszkátowy Gałki Muszkátowe, Kmin,
Migdały, Ryż. Rożenki wielkie, Cybety, Rożenki drobne Pistáćie Pinole. Dáchtele, Bronelle, Figi, Kásztány, Kápáry, Cytryny świeże, Limonie, Oliwki, Sok Cytrynowy, Pomoráncze, Serdelle, Mákárony Włoskie Oliwá Ocet winny, Tartiffole. Ostrigi. Amidam,
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 4
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
jako tenże Galenus pisze/ roście obficie w Sydzie i w Pamfiliej/ a przeto tam bywa tanie/ roście i w Poncie prawie dobre. Wybór i Czas do Chowania.
Naprzedniejszej dobroci Carpesium/ albo Kozłków ślad/ które z Pontu pochodzi/ po nim Laerckie/ wszakże jednak mocą nie jest porównane Cynamonowi/ i owszem Cynamon daleko od niego podlejszy. Ma nazwisko Carpesium tak Laerckie/ jako Ponckie/ od niektórych gór Pamfiliskich/ na których obficie roście. My dla wielkiego podobieństwa z Kozłkiem/ tak kształtem/ jako przyrodzeniem i skutkami/ nazwalismy go Kozłkowym śladem/ z Pamfiliej do Syriej obficie przychodzi. Może być/ jako Galenus pisze/ przez długi
iáko tenże Galenus pisze/ rośćie obfićie w Sydźie y w Pámphiliey/ á przeto tám bywa tanie/ rośćie y w Ponćie práwie dobre. Wybor y Czás do Chowánia.
Naprzednieyszey dobroći Carpesium/ álbo Kozłkow ślad/ ktore z Pontu pochodźi/ po nim Láerckie/ wszákże iednák mocą nie iest porownáne Cynámonowi/ y owszem Cynámon dáleko od niego podleyszy. Ma názwisko Carpesium ták Láerckie/ iáko Ponckie/ od niektorych gor Pámphiliskich/ ná ktorych obficie rośćie. My dla wielkiego podobieństwá z Kozłkiem/ ták kształtem/ iáko przyrodzeniem y skutkámi/ názwálismy go Kozłkowym śládem/ z Pámphiliey do Syryey obfićie przychodźi. Może być/ iáko Galenus pisze/ przez długi
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 56
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
nad Kapem Synkapura w samym końcu Wyspy. Król Ihorski ma być mocny, postaremu hołduje Sjamowi. Miasto Ihor Portugalowie mu byli zrujnowali R. 1603. wziąwszy 500. Armat z Miasta ale się teraz wyreparowało. Królestwo to obfituje w owoce wyśmienite: Limonie, Cytryny które są tej wielkości jak głowa, w pieprz, cynamon, żywi stada bydeł, żubrów, jeleni, dzików, małp i ptastwa różnego. MALAKKA Miasto Stołeczne całego Państwo, położone przeciw Wyspie Summatra, i ufortyfikowane Cytadellą, Mieszczanie tuteczni zwani Malakowie, są najsławniejsi w Indiach kupcy, są religii Mahometańskiej. To Miasto i Królestwo dependowało przedtym od Króla Ihorskiego, ale Portugalowie je odebrali
nád Kápem Synkápura w sámym końcu Wyspy. Krol Ihorski ma bydź mocny, postáremu hołduie Syamowi. Miásto Ihor Portugallowie mu byli zruynowáli R. 1603. wziąwszy 500. Armat z Miásta ále się teráz wyrepárowáło. Krolestwo to obfituie w owoce wysmienite: Limonie, Cytryny ktore są tey wielkości iák głowá, w pieprz, cynamon, żywi stádá bydeł, żubrow, ieleni, dzikow, máłp y ptástwá rożnego. MALAKKA Miásto Stołeczne cáłego Páństwo, położone przeciw Wyspie Summatra, y ufortyfikowáne Cyttádellą, Mieszczánie tuteczni zwáni Malákowie, są naysłáwnieysi w Indyách kupcy, są religii Máchometáńskiey. To Miásto y Krolestwo dependowáło przedtym od Krolá Ihorskiego, ále Portugallowie ie odebráli
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 597
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
był przedtym że kiedy Ojcowie wydali Córki za mąż to pierwsze Panieństwo sobie kosekrowali. Żywi ta Wyspa bydło, owce, słonie, tak Domowe, jako i dzikie, Węże wielkości niezwyczajnej. Wyspa ta dzieli się na 3. Części. 1. zwana Cejlan Holenderski, który w sobie zamyka wszystkie brzegi Morskie i Kaneland gdze cynamon się rodzi. Wyspy także pobliższe Jafanapatan, Manar, i Calpentin te wszystkie podlegają Holendrom, którzy tam mają pryncypalniejsze Miasta Jafanapatan, Trinquilemale, Cotiar, Jale, Mature, Pontogalle, Calture, Negombo, Chilao, i Colombo. Cejlanowie i Indowie nazywają tę Wyspę Tenaryssim, to jest: delicje Ziemskie, a dawni
był przedtym że kiedy Oycowie wydáli Corki zá mąż to pierwsze Pánieństwo sobie kosekrowáli. Zywi tá Wyspá bydło, owce, słonie, ták Domowe, iáko y dzikie, Węże wielkośći niezwyczáyney. Wyspá ta dzieli się na 3. Częśći. 1. zwáná Ceylan Holenderski, ktory w sobie zámyká wszystkie brzegi Morskie y Káneland gdze cynamon się rodzi. Wyspy tákże pobliższe Jáffanapatan, Manar, y Calpentin te wszystkie podlegáią Holendrom, ktorzy tam máią pryncypalnieysze Miástá Jaffanapatan, Trinquilemale, Cotiar, Jale, Mature, Pontogalle, Calture, Negombo, Chilao, y Colombo. Ceylanowie y Indowie názywáią tę Wyspę Tenarissim, to iest: delicye Ziemskie, á dáwni
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 607
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
pokazował znaki; A nawet najwzgardzońszy bez wszędy przy płocie Jarmolił się przy wspolnej inszych drzew ochocie I triumfalne laury i mirty żałobne, Jałowce, morwy, cedry i palmy ozdobne I pieszczone cytryny, pomarańcze, figi, Daktyle z morellami — tańcem na wyścigi Chodziły z sobą. Ani to miano za dziwne Rzeczy, gdy drgał cynamon, drzewo i oliwne, Żołty cimszyr, twardy kok, chleborodne sagi, Członkowaty pieprz — w skokach by nie miał powagi; Wonny cyprys, rumiany cis, heban lub ciężki Szastać się musiał, kiedy zagrał pargameszki Na swej lutni Orfeus. Chyba nieruszony Stał pniak, gdzie cudotwornej dźwięk nie doszedł strony. A nuż —
pokazował znaki; A nawet najwzgardzońszy bez wszędy przy płocie Jarmolił sie przy wspolnej inszych drzew ochocie I tryumfalne laury i mirty żałobne, Jałowce, morwy, cedry i palmy ozdobne I pieszczone cytryny, pomarańcze, figi, Daktyle z morellami — tańcem na wyścigi Chodziły z sobą. Ani to miano za dziwne Rzeczy, gdy drgał cynamon, drzewo i oliwne, Żołty cimszyr, twardy kok, chleborodne sagi, Członkowaty pieprz — w skokach by nie miał powagi; Wonny cyprys, rumiany cis, heban lub ciężki Szastać sie musiał, kiedy zagrał pargameszki Na swej lutni Orfeus. Chyba nieruszony Stał pniak, gdzie cudotwornej dźwięk nie doszedł strony. A nuż —
Skrót tekstu: KorczWiz
Strona: 11
Tytuł:
Wizerunk złocistej przyjaźnią zdrady
Autor:
Adam Korczyński
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1698
Data wydania (nie wcześniej niż):
1698
Data wydania (nie później niż):
1698
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Roman Pollak, Stefan Saski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1949
jego, mech Koralowy, Mercurius dulcis, Mira, liście Bobkowe, Agaryk, korzenie Pąproci samca, wierzchołki Centurii, kwiat wrotyczowy, róg Jeleni palony, Olejek Philosophorum, siarczany, Piołynkowy. Aloes Rdest, Czarnuszka, Driakiew, Dzięgieć, glisty tak te co się w ziemi rodzą, jako i co w ludziach, Cynamon biały, czosnek etc.: wszystkie te rzeczy na glisty są dobre do zażywania. różnych chorób.
Item weźmi oliwy i niodu równe części, zmieszaj daj zażyć, służy to prostym i grubym ludziom
Item Elixir proprietatis zażywając po 15. I więcej kropli w gorzałce, jest dobry do wypędzenia glist.
Enemy osobliwie dla dzieci
iego, mech Koralowy, Mercurius dulcis, Mirá, liśćie Bobkowe, Agaryk, korzenie Pąproći samcá, wierzchołki Centuriey, kwiát wrotyczowy, rog Jeleni palony, Oleiek Philosophorum, śiárczány, Piołynkowy. Alóés Rdest, Czárnuszká, Dryakiew, Dźięgieć, glisty ták te co się w źiemi rodzą, iáko y co w ludźiách, Cynámon biały, czosnek etc.: wszystkie te rzeczy ná glisty są dobre do záżywánia. rożnych chorob.
Item weźmi oliwy y niodu rowne częśći, zmieszay day záżyć, służy to prostym y grubym ludźiom
Item Elixir proprietatis záżywáiąc po 15. Y więcey kropli w gorzałce, iest dobry do wypędzenia glist.
Enemy osobliwie dla dźieći
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 53
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
