:
Korce.
grosze.
Mi:
Miarka. o łamanej Liczbie
Sz.
szelągi.
Grzy:
Grzywna.
Tal:
Talery.
Cz:
Czerwone złote.
Kam:
Kamienie.
Cet:
Cetnary.
Item/ Dytto znaczy gdy się tymże słowem drugi Gatunek pisze: Gatunek znaczy rzeczy rozmaite/ jako Pieprz 1 Gatunek. Cytwar drugi Gat: abo Egzempel. Informacja o Monecie, Wadze, Mierze: To jest/ Jaka Moneta, Waga, Miara, w Koronie Polskiej Miast przedniejszych.
Moneta wszędy jednakowa, jako i w Krakowie zwłaszcza Roku 1647. Czerwony złoty ma w sobie 2 Talery. Taler ------------------------------3 złote. Złoty -----------------------------30 groszy. Grosz ----------------------------
:
Korce.
grosze.
Mi:
Miárká. o łamáney Liczbie
Sz.
szelągi.
Grzy:
Grzywná.
Tál:
Tálery.
Cz:
Czerwone złote.
Kám:
Kámienie.
Cet:
Cetnary.
Item/ Ditto znáczy gdy się tymze słowem drugi Gátunek pisze: Gátunek znáczy rzeczy rozmáite/ iáko Pieprz 1 Gátunek. Cytwar drugi Gát: ábo Exempel. Informácya o Monećie, Wadze, Mierze: To iest/ Iáka Monetá, Wagá, Miárá, w Koronie Polskiey Miast przednieyszych.
Monetá wszędy iednákowa, iáko y w Krákowie zwłaszcza Roku 1647. Czerwony złoty ma w sobie 2 Tálery. Taler ------------------------------3 złote. Złoty -----------------------------30 groszy. Grosz ----------------------------
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 71
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
lekarstwo. Item. weś Terpentyny pół łota, przydaj do niej Mirry twardej, i Mastyksu, po pułskrupuła, Extr: Absinthij ile potrzeba, zmięszaj, daj. Item. Warz wodę z Kolendrem, przecedziwszy przylewaj Wina, pij miasto piwa. Item. Balsamus pervianus, z cukrem zażywany, posila żołądek, także Cytwar z Mastyksem, bardzo skuteczny jest. Item.R. Conser: Rosar: Vitriol. unc. 2. Acetosae Tunic: aã dr: 3. sem. Corian. prae. aã w. Santal: rub. Corall/ rubr. prae aã scrup/ 2/ sem. Acet. iscrup. 1.
lekárstwo. Item. weś Terpentyny puł łotá, przyday do niey Mirrhy twárdey, y Mástyxu, po pułskrupułá, Extr: Absinthij ile potrzebá, zmięszay, day. Item. Warz wodę z Kolendrem, przecedziwszy przyleway Winá, piy miásto piwá. Item. Balsamus pervianus, z cukrem záżywány, pośila żołądek, tákże Cytwar z Mástyxem, bárdzo skuteczny iest. Item.R. Conser: Rosar: Vitriol. unc. 2. Acetosae Tunic: aã dr: 3. sem. Corian. prae. aã w. Santal: rub. Corall/ rubr. prae aã scrup/ 2/ sem. Acet. iscrup. 1.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 179
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
doświadczony.
R. Ocul Cancr. dr. 1. Ebor. philos pr. C. C. pr Antim diaph aã scrup. s. m. daj na dwa razy, proszek także żołądkowy doświadczony opisany wzwyż in Anoxeria. Item. Ludzie prości zażywają proszku z Tarnek suszonych, co im znacznie pomaga, insi Cytwar na proch stluczony z gorząłką piją. Oprócz tego służą morselki różne żoładkowe. Elixir. vitriol Myns. Eiix vitae math Spir. venersal Abstothij, Chamom. Centaurei rad. Aaron et Zedoaria etc. O Chorobach Żołądka. Ośma Choroba Żołądki jest zapalenie, z jątrzenie, albo wrzód.
ZApalenie żołądka jest nabrzmiałość ze krwi,
doświadczony.
R. Ocul Cancr. dr. 1. Ebor. philos pr. C. C. pr Antim diaph aã scrup. s. m. day ná dwá rázy, proszek tákże żołądkowy doświadczony opisany wzwyż in Anoxeria. Item. Ludzie prośći záżywáią proszku z Tarnek suszonych, co im znácznie pomaga, insi Cytwar ná proch stluczony z gorząłką piią. Oprocz tego służą morselki rożne żoładkowe. Elixir. vitriol Myns. Eiix vitae math Spir. venersal Abstothij, Chamom. Centaurei rad. Aaron et Zedoaria etc. O Chorobách Zołądká. Osma Chorobá Zołądki iest zápalenie, z iątrzenie, álbo wrzod.
ZApalenie żołądka iest nábrzmiáłość ze krwi,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 195
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
. Jadom i truciznom
Jadom i truciznom wszelakim zimnym/ Korzenie/ Nasienie/ Liście/ i Sok wielkim jest lekarstwem/ wywodząc je potem z moczem/ a to używany jakimkolwiek sposobem przez usta: też Sokiem ciało/ zwłaszcza żołądek i serce nacierać w takim przypadku dobrze. Skutki.
Mistrzownik tych jest skutków i mocy/ których Cytwar. Czasu morowego Powietrz.
Czasu morowego powietrza/ wielkim a doświadczonym jest lekarstwem/ do uwiarowania zarazy jadowitej. O czym niżej szerzej się będzie mówiło. Wilgotnościom flegmistym.
Wilgotności zbytnie w ciele/ a ile flegmiste swym używaniem trawi. Kaszlu.
Kaszlom z zimnej przyczyny służy. Płucom i piersiom.
Płuca/ piersi/ grubemi
. Iádom y trućiznom
Iádom y trućiznom wszelákim źimnym/ Korzenie/ Náśienie/ Liśćie/ y Sok wielkim iest lekárstwem/ wywodząc ie potem z moczem/ á to vżywány iákimkolwiek sposobem przez vstá: też Sokiem ćiáło/ zwłasczá żołądek y serce náćieráć w tákim przypadku dobrze. Skutki.
Mistrzownik tych iest skutkow y mocy/ ktorych Cytwar. Czásu morowego Powietrz.
Czásu morowego powietrza/ wielkim á doświadczonym iest lekárstwem/ do vwiárowánia zárázy iádowitey. O czym niżey szerzey sie będźie mowiło. Wilgotnośćiom flegmistym.
Wilgotnośći zbytnie w ćiele/ á ile flegmiste swym vżywániem trawi. Kászlu.
Kászlom z źimney przyczyny służy. Płucom y pierśiom.
Płucá/ pierśi/ grubemi
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 116
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
stanie w oknie lub przed kamienicą, To już oczyma błyska jako lana swiecą. To się o chłopy pyta, kto jest i kto idzie, Bywa-li też tu blisko, azali tu przydzie? A kędykolwiek stąpi, to zawsze kredeczki Ukęsuje, abo też jęczmienne krupeczki, Abo też tatarczane często pojaduje, Abo cytwar lub imbier rada pogryzuje. Ale już to, jako to — to mnie do nich boli, Że człowieka każdego mają po swej woli. Aboć się nie wysmyknie i nie ubryzuje, Abo się nie przypstroci i nie umaluje? Daszek wszytek na drotach rozepnie na głowie, W chodzie jak paw, a zasię jak krokodyl
stanie w oknie lub przed kamienicą, To już oczyma błyska jako lana swiécą. To się o chłopy pyta, kto jest i kto idzie, Bywa-li też tu blisko, azali tu przydzie? A kędykolwiek stąpi, to zawsze kredeczki Ukęsuje, abo też jęczmienne krupeczki, Abo też tatarczane często pojaduje, Abo cytwar lub imbier rada pogryzuje. Ale już to, jako to — to mnie do nich boli, Że człowieka każdego mają po swej woli. Aboć się nie wysmyknie i nie ubryzuje, Abo się nie przypstroci i nie umaluje? Daszek wszytek na drotach rozepnie na głowie, W chodzie jak paw, a zasię jak krokodyl
Skrót tekstu: WierszForBad
Strona: 155
Tytuł:
Wiersz o fortelach i obyczajach białogłowskich
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Karol Badecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
: przydaj Miry utartej i liścia Bobkowego, albo Cytwaru trochę, zmieszaj daj w piwie.
Item weźmi Rhabarbarum pół łota, wierzchołków wrotyczu, Cytwarowego nasienia, Czarnuszki, każdego potrosze, namocz w gorącej wodzie przez dwie godziny: przywarz, przecedź, daj ciepło wypić. Rzeczy służące na wyprowadzenie glist są te.
Rhabarbarum, Cytwar i nasienie jego, mech Koralowy, Mercurius dulcis, Mira, liście Bobkowe, Agaryk, korzenie Pąproci samca, wierzchołki Centurii, kwiat wrotyczowy, róg Jeleni palony, Olejek Philosophorum, siarczany, Piołynkowy. Aloes Rdest, Czarnuszka, Driakiew, Dzięgieć, glisty tak te co się w ziemi rodzą, jako i co w
: przyday Miry utártey y liśćia Bobkowego, álbo Cytwaru trochę, zmieszay day w piwie.
Item weźmi Rhabarbarum puł łotá, wierzchołkow wrotyczu, Cytwarowego naśienia, Czárnuszki, káżdego potrosze, námocz w gorącey wodźie przez dwie godźiny: przywarz, przecedź, day ćiepło wypić. Rzeczy służące ná wyprowádzenie glist są te.
Rhabarbarum, Cytwar y naśienie iego, mech Koralowy, Mercurius dulcis, Mirá, liśćie Bobkowe, Agaryk, korzenie Pąproći samcá, wierzchołki Centuriey, kwiát wrotyczowy, rog Jeleni palony, Oleiek Philosophorum, śiárczány, Piołynkowy. Alóés Rdest, Czárnuszká, Dryakiew, Dźięgieć, glisty ták te co się w źiemi rodzą, iáko y co w
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 52
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, nie ma z mieszkania ruszać się, aż po wschodzie słońca, co obserwować się ma, ile możność prócz wielkiej potrzeby, a wychodząc wprzód zażyć czego z tych rzeczy, które się wyżej położyły, to jest lubo pigułek lubo Driakwi etc. a;bo wypić kieliszek wodki w którejby namoczone były te rzeczy: Cytwar, Dzięgiel, Ruta, Tormentilla, Kamfora, pod nosem trzymać, lubo ocet w zwysz opisany, lubo puszeczkę z bawełną napuszczoną olejkiem Bursztynowym; lub Rucianym, lub Dzięglowym, lub Balsamo sulphuris, lub Spiritu salia armoniaci urinoso, albo succinato, albo Spiritu Fuliginis: pod językiem też trzymać Kołaczki na to umyślnie zrobione
, nie ma z mieszkánia ruszáć się, ász po wschodźie słońca, co obserwowáć się ma, ile możność procz wielkiey potrzeby, á wychodząc wprzod záżyć czego z tych rzeczy, ktore się wyżey położyły, to iest lubo pigułek lubo Dryakwi etc. a;bo wypić kieliszek wodki w ktoreyby námoczone były te rzeczy: Cytwar, Dźięgiel, Ruta, Tormentilla, Kámfora, pod nosem trzymáć, lubo ocet w zwysz opisany, lubo puszeczkę z báwełną napuszczoną oleykiem Bursztynowym; lub Rućianym, lub Dźięglowym, lub Balsamo sulphuris, lub Spiritu salia armoniaci urinoso, álbo succinato, álbo Spiritu Fuliginis: pod ięzykiem tesz trzymáć Kołaczki ná to umyślnie zrobione
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 190
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, etc. różnych chorób.
Álexipharmaa, to jest lekarstwa broniące zarazy, i one wypędzające, są proste te.
Korzenie Dzięglowe, Kozłkowe, Tormentilli, Cardui benedicti, samo ziele, Iva arthetica, Dyptan, Ryta, scordium, po polski Czosnkowe ziele, polna Driakiew, Biedrzeniec, Przetacznik, Nogietek, Wrotycz, Cytwar, korzenie Mistrzowniku, Gentiana, Jałowiec, Orzechy włoskie, Bolanum armenum, Terra sigillátá, kamień Smarsgdowy, Hiacintowy, Kamfora, Scorzonera etc. te i inne rzeczy tak same przez się jako jedno z drugim złączone, jakim kolwiek sposobem zażywane, bronią od zarazy.
Dla ludzi ubogich najlepsza jest do zażywania Driakiew prosta,
, etc. rożnych chorob.
Álexipharmaa, to iest lekárstwá broniące zárázy, y one wypędzáiące, są proste te.
Korzenie Dźięglowe, Kozłkowe, Tormentilli, Cardui benedicti, samo źiele, Iva arthetica, Diptan, Ryta, scordium, po polski Czosnkowe źiele, polná Dryakiew, Biedrzeniec, Przetácznik, Nogietek, Wrotycz, Cytwar, korzenie Mistrzowniku, Gentiana, Jáłowiec, Orzechy włoskie, Bolanum armenum, Terra sigillátá, kámień Smársgdowy, Hiacintowy, Kámfora, Scorzonera etc. te y inne rzeczy ták same przez się iáko iedno z drugim złączone, iákim kolwiek sposobem záżywáne, bronią od zárázy.
Dla ludźi ubogich naylepszá iest do záżywánia Dryakiew prosta,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 191
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
.
Melisa, Rozmaryn, Bazylika, Piżmo, Ambra, Czasnkowe ziele, Scordium. Prze- Przetacznik, Veronica. o Medykamentach
Bernardynek, Carduus Benedictus.
Nasienie i skorki Cytrynowe, drzewo Aloesowe,
Czerwiec, Gráná kermes, Coccinella. Gwoździki ogródne, Tunicae.
Korzeń Dzięglowy, Radix Angelicae.
Kwiat Nogietkowy, Flores Cálendulae.
Cytwar, Zedoaria.
Gwoździki kramne, Cynamon, kwiat Muszkatowy, Gałka muszkatowa, Szafran, złoto, Roża, Fiołki, Szczaw, Borak, Miodunka, Kwiat wodnej, Lilij, Sok Cytrynowy, Limoniowy, drzewo Sandałowe trojakie, róg Jeleni, róg Łosi, Jednorożec, kostki z serca Jeleniego, Terra sigilátá, Bolus armenus
.
Melisa, Rozmáryn, Bázylika, Pizmo, Ambra, Czásnkowe źiele, Scordium. Prze- Przetácznik, Veronica. o Medykamentách
Bernardynek, Carduus Benedictus.
Naśienie y skorki Cytrynowe, drzewo Alóésowe,
Czerwiec, Gráná kermes, Coccinella. Gwozdźiki ogrodne, Tunicae.
Korzeń Dźięglowy, Radix Angelicae.
Kwiát Nogietkowy, Flores Cálendulae.
Cytwar, Zedoaria.
Gwozdźiki kramne, Cynámon, kwiát Muszkátowy, Gałka muszkátowa, Száfrán, złoto, Roża, Fijałki, Szczaw, Borák, Miodunka, Kwiát wodney, Lilij, Sok Cytrynowy, Limoniowy, drzewo Sandáłowe troiákie, rog Ieleni, rog Łośi, Iednorożec, kostki z sercá Ieleniego, Terra sigilátá, Bolus armenus
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 278
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, KOrale, kamień Bezoar, Hiacint, Szmaragd, Szafir, kamień Lazurowy, sok Malinowy, Wiśniowy, ziele Serdecznik Cordiaca zwane etc. Żołądkowi na różne afekcje służące rzeczy, zagrzewające, i chłodzące.
Mięta, Piołyn, Koper włoski, Rozmaryn, Szałwija, Bobek, Jałowiec, Kmin polny i kramny, Gałgan, Cytwar, Tatarskie ziele, imbier, Gałka muszkatowa i kwiat, Gwoździki, Pieprz, Cynamon, Kardam on, Mastyks, Dziegęl, Mira.
Piołynek Rzymski, Absinthium Ponticum.
Pigwy, Cidonia.
Kolęder, Coriander.
Zajęczy szczawik, Acetosella.
Migdały gorszkie, Amigdala amara.
Zębowe ziele, Pirethrum.
Korzenie obrasków,
, KOrále, kámień Bezoar, Hyacint, Szmaragd, Szafir, kámień Lazurowy, sok Malinowy, Wisniowy, źiele Serdecznik Cordiaca zwáne etc. Zołądkowi ná rożne áfekkcye służące rzeczy, zagrzewáiące, y chłodzące.
Mięta, Piołyn, Koper włoski, Rozmáryn, Szałwija, Bobek, Iałowiec, Kmin polny y kramny, Gáłgán, Cytwar, Tátárskie źiele, imbier, Gałka muszkátowa y kwiát, Gwozdźiki, Pieprz, Cynámon, Kárdám on, Mástyx, Dźiegęl, Mira.
Piołynek Rzymski, Absinthium Ponticum.
Pigwy, Cidonia.
Kolęder, Coriander.
Záięczy szczawik, Acetosella.
Migdały gorszkie, Amigdala amara.
Zębowe źiele, Pirethrum.
Korzenie obraskow,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 278
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716