że skor odzierano na pieniądze, a niżeli teraz, gdy i gdzie ubogich ludzi ledwie nie ze skory łupią na czynsze i podatki.
Atoli i z kruszców bita moneta daleko inną taksę miała dawnymi czasy w Polsce, a niżeli ma teraz. Bo według najdrobniejszej monety taksowano rzeczy pieniązkami: których 18. liczono w grosz.
Czwartak, był srebrnik drobny, albo poczworny grosz Polski, wedłu starej ceny, jednegoż szacunku, co Juliusz Włoski.
Piętak był srebrnik drobny, pięć groszy szacowany.
Urt była srebrna moneta, czwarta część srebrnego talara.
Złoty StaroPolski była moneta tak złota jako i srebrna, według Konstytucyj Polskiej w roku 1496. za Jana
że skor odzierano ná pieniądze, á niżeli teraz, gdy y gdzie ubogich ludzi ledwie nie ze skory łupią ná czynsze y podatki.
Atoli y z kruszcow bita moneta daleko inną taxę miałá dawnymi czasy w Polszcze, á niżeli ma teraz. Bo według naydrobnieyszey monety taxowano rzeczy pieniązkámi: ktorych 18. liczono w grosz.
Czwartak, był srebrnik drobny, álbo poczworny grosz Polski, wedłu starey ceny, iednegoż szacunku, co Juliusz Włoski.
Piętak był srebrnik drobny, pięć groszy szacowany.
Urt była srebrna moneta, czwarta część srebrnego talara.
Złoty StaroPolski była moneta ták złota iáko y srebrna, według Konstytucyi Polskiey w roku 1496. za Iana
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Aa3
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Za tego Jana Kazimierza kuty pieniądz Tynf tak rzeczony od Majstra Tymfa Ślęzaka: za Jana III. Króla aliàs Sobieskiego, bito monetę złotą, srebrną, miedzianą. A tej być powinna uniformitas et aequalitas w Koronie i Litwie: około której w biciu obserwować trzeba, Ligam Imperii et vicinorum Principum. Specyfikacja Monety Polskiej.
Czwartak była moneta olim srebrna czterogroszowa. Piętak był srebrnik mały, pięć groszy zawierający. Urt srebrna moneta, był czwartą częścią Talera bitego, aliàs Cwiartka teraźniejsza.
Złoty był kowany z srebra, aliàs Talar bity, albo Talar srebrny zwał się: drugi Złoty ze złota był bity, i zwał się Talar złotowy, i szedł
. Za tego Iana Kazimierza kuty pieniądz Tynf tak rzeczony od Maystra Tymfa Slęzaka: za Iana III. Krola aliàs Sobieskiego, bito monetę złotą, srebrną, miedzianą. A tey bydź powinna uniformitas et aequalitas w Koronie y Litwie: około ktorey w biciu obserwować trzeba, Ligam Imperii et vicinorum Principum. Specifikacya Monety Polskiey.
Czwartak była moneta olim srebrna czterogroszowa. Piętak był srebrnik mały, pięć groszy zawieraiący. Urt srebrna moneta, był czwartą częścią Talera bitego, aliàs Cwiartka teraznieysza.
Złoty był kowany z srebra, aliàs Talar bity, albo Talar srebrny zwał się: drugi Złoty ze złota był bity, y zwał się Talar złotowy, y szedł
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 397
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
A myślą gorolotną nieba się tykamy,
Cień niestyteż i marę zostawim po sobie. Cień z nami w grób, cień wiecznie stróżem naszym w grobie. Ale proźno wspominać cień naszego wieka I igrzysko niestałej fortuny człowieka: Ten który z cienia powstał, świat nieogarniony, Będzie z nami w cień srogi znowu obrócony. 562. Czwartak, przypisany księciu Imci Krzysztofowi Radziwiłowi, wojewodzie wil. i hetmanowi w. W. X. L
.
Szukałem upominku w nędznej gaździe swojej Dla ciebie, zacne książę, lecz w chudobie mojej Próżnom miał na bogatsze przesadzać się dary. Przyjm z łaską od chudego i ten czwartak stary.
Nie gardź czwartakiem;
A myślą gorolotną nieba się tykamy,
Cień niestyteż i marę zostawim po sobie. Cień z nami w grob, cień wiecznie strożem naszym w grobie. Ale proźno wspominać cień naszego wieka I igrzysko niestałej fortuny człowieka: Ten ktory z cienia powstał, świat nieogarniony, Będzie z nami w cień srogi znowu obrocony. 562. Czwartak, przypisany księciu Imci Krzysztofowi Radziwiłowi, wojewodzie wil. i hetmanowi w. W. X. L
.
Szukałem upominku w nędznej gaździe swojej Dla ciebie, zacne książę, lecz w chudobie mojej Prożnom miał na bogatsze przesadzać się dary. Przyjm z łaską od chudego i ten czwartak stary.
Nie gardź czwartakiem;
Skrót tekstu: NaborWierWir_I
Strona: 283
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Daniel Naborowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1620 a 1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1640
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1910
junak, kto niesprawiedliwy, W życiu marny, w potrzebie tchorz, w słowie fałszywy.
Cztery rzeczy ma mnich mieć co w klasztor wstępuje: Starać się aby spełnił to co obiecuje, Czynić to co mu każą, jeść to co mu dają, A nie być markotliwym, gdy napominają.
A tu już ten mój czwartak niechaj na tym stanie, Wyszedszy od kaleki, przy mnichu zostanie. Jeśli mię tak nieszczęście chce dłużej piastować, I panu do konwentu przyjdzie apelować. 563. Żywot ludzki.
Nie to żywot żyć długo, ale żyć cnotliwie. Bo jeśli żywot długi długością właściwie Życia naszego mierzym, bydlęta z tej miary Czemu mają od
junak, kto niesprawiedliwy, W życiu marny, w potrzebie tchorz, w słowie fałszywy.
Cztery rzeczy ma mnich mieć co w klasztor wstępuje: Starać się aby spełnił to co obiecuje, Czynić to co mu każą, jeść to co mu dają, A nie być markotliwym, gdy napominają.
A tu już ten moj czwartak niechaj na tym stanie, Wyszedszy od kaleki, przy mnichu zostanie. Jeśli mię tak nieszczęście chce dłużej piastować, I panu do konwentu przyjdzie apelować. 563. Żywot ludzki.
Nie to żywot żyć długo, ale żyć cnotliwie. Bo jeśli żywot długi długością właściwie Życia naszego mierzym, bydlęta z tej miary Czemu mają od
Skrót tekstu: NaborWierWir_I
Strona: 286
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Daniel Naborowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1620 a 1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1640
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1910
/ wiele też z desperacji: a jeden który spadnie/ potraci sobą na dół wszystkie insze w połku będące. Te kruszce pokazały się dworowi królewskiemu/ w roku 1545. a od tego czasu aż do roku 1585. quinty królewskie uczyniły 111. milionów sztuk abo mensur (a jedna mensura waży 13. Reałów i jeden czwartak) jednak z tych quint abo piątych części/ nie biorą duas tertias. Srebro które z dołu wynoszą/ czyszczą je potym/ 74 przemysłów (tak oni powiadają i nazywają) wodą/ po 8. i po 12. brył na jednego kładąc/ a po 30 co koniem. Nie daleko Potosi/ wydaje się druga
/ wiele też z desperátiey: á ieden ktory spádnie/ potraći sobą ná doł wszystkie insze w połku będące. Te kruszce pokazáły się dworowi krolewskiemu/ w roku 1545. á od tego czásu áż do roku 1585. quinty krolewskie vczyniły 111. millionow sztuk ábo mensur (á iedná mensurá waży 13. Reałow y ieden czwártak) iednák z tych quint ábo piątych częśći/ nie biorą duas tertias. Srebro ktore z dołu wynoszą/ czysczą ie potym/ 74 przemysłow (ták oni powiádáią y názywáią) wodą/ po 8. y po 12. brył ná iednego kłádąc/ á po 30 co koniem. Nie dáleko Potosi/ wydáie się druga
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 311
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
111. Drugi sposób. 224. 10. Kwadrat doskonały na danej linii postawić. 112. 11. Między dwiema danymi liniami kwadrat podłużny postawić. 112. Nauka. Kwadrat podłużny postawić, któregoby linia poprzeczna, i ściany, były nie przerwanie proporcjonalne. 221. 12. Na danej linii, Rombusa to jest Czwartak, albo kwadrat dwojkątnorowny zrysować, któryby miał dwa anguły równe danemu angułowi. 112. 13. Między dwiema liniami postawić Romboida to jest Czwartaczek, któryby miał angułów dwa równych angułowi danemu. 113. 14. Czworokąt albo Czworobok zrysować. 113. 15. Czworokąt z ścian nierównych, na danej linii ze dwiema
111. Drugi sposob. 224. 10. Kwádrat doskonáły ná dáney linii postawic. 112. 11. Między dwiemá dánymi liniiámi kwádrat podłużny postáwic. 112. NAVKA. Kwádrat podłużny postáwic, ktoregoby liniia poprzeczna, y sciány, były nie przerwánie proporcyonálne. 221. 12. Ná daney linii, Rombusá to iest Czwártak, álbo kwádrat dwoykątnorowny zrysowác, ktoryby miał dẃá anguły rowne danemu angułowi. 112. 13. Między dwiemá liniiámi postáwic Romboidá to iest Czwártaczek, ktoryby miał ángułoẃ dwá rownych ángułowi dánemu. 113. 14. Czworokąt álbo Czworobok zrysowác. 113. 15. Czworokąt z ścian nierownych, ná dáney linii ze dẃiemá
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 12
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
. Cięciwa. Subiensa. Czytaj Definicją 20. w Części I. tej Zabawy I. Cylinder. Cylindrus. Wał, słup okrągły. Cyrkiel proporcjonalny. Circinus proportionalis. Cyrkuł. Circulus. Figura u Geometrów. C. D. Cyrkumferencja: Circumferentia. Obwód. Czterokąt. Trapesium. Czworokąt: Czytaj: Czworobok. Czwartak. Rhombus: Czworo-ścienna figura, cztery ściany równe mająca, i po parze angułów równych. Kwadrat splaszczony ściennorowny. Czwartaczek, Rhomboides. Czworościenna figura, tylko po dwie ściany, i po dwa anguły równe mająca. Kwadrat splaszczony dwuściennorówny. Czworobok. Trápezium. Czytaj Trapezjusz. Czworościenna figura. Quadrilaterum: Figura o czterech ścianach
. Cienćiwá. Subiensa. Czytay Definicyą 20. w Częśći I. tey Zábáwy I. Cylinder. Cylindrus. Wał, słup okrągły. Cyrkiel proporcyonálny. Circinus proportionalis. Cyrkuł. Circulus. Figurá v Geometrow. C. D. Cyrkumferencya: Circumferentia. Obwod. Czterokąt. Trapesium. Czworokąt: Czytay: Czworobok. Czwártak. Rhombus: Czworo-śćienna figurá, cztery śćiány rowne máiąca, y po parze ángułow rownych. Kwádrat zplászczony śćiennorowny. Czwártaczek, Rhomboides. Czworośćienna figurá, tylko po dwie śćiány, y po dwá ánguły rowne máiąca. Kwádrat zplászczony dwuśćiennorowny. Czworobok. Trápezium. Czytay Trápezyusz. Czworośćienna figurá. Quadrilaterum: Figurá o czterech śćiánách
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 2
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
do mierzenia wszelkiej długości tak dostępnej, jako i niedostępnej. Kwadrat doskonały. Quadratum aquilaterum et aequiangulum. Kwadrat mający wszytkie cztery anguły, i ściany równe. Równościennokątny kwadrat. Kwadrat podłużny. Parallelogrammum. Kwadrat równokątny; mający wszytkie cztery anguły krzyżowe, ale ściany tylko po dwie przeciwne, równe. Kwadrat spłaszczony. Rhombus. Czwartak, kwadrat mający wszytkie cztery ściany równe, ale anguły tylko po dwa przeciwne równe. Kwadrat podłużny spłaszczony: Rhomboides. Czwartaczek, mający po dwie ściany, i anguły przeciwne równe. Kwadratowa liczba: Quadratus numerus. Produkt albo Ródzenie liczby jakiej w się samę. Jaka jest liczba 4. zrodzona ze dwóch, multyplikowanych przez
do mierzenia wszelkiey długośći ták dostępney, iáko y niedostępney. Kwádrat doskonáły. Quadratum aquilaterum et aequiangulum. Kwádrat máiący wszytkie cztery ánguły, y śćiány rowne. Rownościennokątny kwádrat. Kwádrat podłużny. Parallelogrammum. Kwádrat rownokątny; máiący wszytkie cztery ánguły krzyżowe, ále śćiány tylko po dwie przećiwne, rowne. Kwádrat spłászczony. Rhombus. Czwártak, kwádrat máiący wszytkie cztery śćiány rowne, ále ánguły tylko po dwá przećiwne rowne. Kwádrat podłużny spłászczony: Rhomboides. Czwártaczek, máiący po dwie śćiány, y ánguły przećiwne rowne. Kwádrátowa liczbá: Quadratus numerus. Produkt álbo Rodzenie liczby iákiey w śię sámę. Iáka iest liczbá 4. zrodzona ze dwuch, multyplikowánych przez
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 4
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
Ma swoje własne nazwisko zŁacińskiego nie nazbyt trudne. Parallelogram. Def. 30. primi. 51. Rombus, albo kwadrat spłaszczony krótki. (MDOE:) jest figura o czterech ścianach równych, która anguły, ma nie krzyżowe: każde jednak dwa przeciwne anguły równe. Tu się zwać będzie: Kwadratem spłaszczonym, albo Czwartak, albo Kwadrat spłaszczony ściennorowny. Defit: 31. primi. 52. Romboides; albo kwadrat spłaszczonydłuższy (ABZV) jest figura, która nie mając ani ścian równych, ani angułów krzyżowych, ma po parze ścian, i angułów przeciwnych równych. Tu się zwać będzie Kwadratem spłaszczonym dłuższym, albo kwadratem podłużnym splaszczonym, albo
Ma swoie własne názwisko zŁáćińskiego nie názbyt trudne. Parállelogram. Def. 30. primi. 51. Rombus, álbo kwádrat spłászczony krotki. (MDOE:) iest figurá o czterech śćiánách rownych, ktora ánguły, ma nie krzyżowe: káżde iednák dwá przećiwne ánguły rowne. Tu się zwáć będźie: Kwádratem spłászczonym, álbo Czwartak, álbo Kwádrat spłászczony śćiennoroẃny. Defit: 31. primi. 52. Romboides; álbo kwádrat spłaszczonydłuższy (ABZV) iest figurá, ktora nie máiąc áni śćian rownych, áni ángułow krzyżowych, ma po parze śćian, y ángułow przećiwnych rownych. Tu się zwáć będźie Kwádratem spłászczonym dłuższym, álbo kwádratem podłużnym splászczonym, álbo
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 17
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
, długością danej MV, zatocz lunety nieznaczne, przęcinające się w punkcie E do którego gdy linie proste HE, i ME, z punktów H, i M, zaciągniesz; stanie kwadrat podłużny HUME, między dwiema danejmi liniami prostymi HV, VM. Nauka XII. Na danej linii (BC,) Rombusa to jest Czwartak albo Kwadrat dwojkątno równy (CBEF) zrysować, któryby miał dwa anguły (C, E,) równe danemu (V,) angułowi. SKońca C, linii danej BC, przenieś anguł V dany, na linią BC, który niech będzie BCF. Potym na linii CF, postaw równą danej BC. Po
, długośćią dáney MV, zátocz lunety nieznáczne, przęćináiące się w punkćie E do ktorego gdy liniie proste HE, y ME, z punktow H, y M, záćiągniesz; stánie kwádrat podłużny HVME, między dwiemá dáneymi liniiámi prostymi HV, VM. NAVKA XII. Ná dáney linii (BC,) Rombusá to iest Czwártak álbo Kwádrat dwoykątno rowny (CBEF) zrysowáć, ktoryby miał dwá ánguły (C, E,) rowne dánemu (V,) ángułowi. ZKońcá C, linii dáney BC, przenieś ánguł V dány, ná liniią BC, ktory niech będźie BCF. Potym ná linii CF, postaw rowną dáney BC. Po
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 112
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
