mniej więcej. Bo na ten czas nie tylko diameter Księżyca, ale i diameter umbry na 12. części roździelony komputują. Ze zaś niepochybnie co do czasu, wielkości, i miejsca na którym choryzoncie zaćmienie będzie Księżyca, Astronomowie przewidzieć i przepowiedzieć mogą, rzecz nieomylna. Czego dochodzą przez kalkulacją. Wiedzą czas pełni. Wiedzą deklinacją Księżyca od Ekliptyki czyli to ku południowi czyli ku wschodowi. Wiedzą na którym gradusie tej deklinacyj to jest oddalenia się od drogi słońca pod pełnią zostaje Księżyc. Wiedzą diameter to jest szerokość sferycznej umbry rzuconej od ziemi. Wiedzą diameter to jest szerokość Księżyca. Więc pułdiametru Księżyca, i pułdiametru umbry, razem sobie przydane mierzą
mniey więcey. Bo ná ten czas nie tylko dyameter Xiężyca, ále y dyameter umbry ná 12. części roździelony komputuią. Ze zaś niepochybnie co do czasu, wielkości, y mieysca ná ktorym choryzoncie zaćmienie będzie Xiężyca, Astronomowie przewidzieć y przepowiedzieć mogą, rzecz nieomylna. Czego dochodzą przez kalkulacyą. Wiedzą czas pełni. Wiedzą deklinacyą Xiężyca od Ekliptyki czyli to ku południowi czyli ku wschodowi. Wiedzą ná ktorym gradusie tey deklinacyi to iest oddalenia się od drogi słońca pod pełnią zostáie Xiężyc. Wiedzą dyameter to iest szerokość sferyczney umbry rzuconey od ziemi. Wiedzą dyameter to iest szerokość Xiężyca. Więc pułdyametru Xiężyca, y pułdyametru umbry, razem sobie przydáne mierzą
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: K3v
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Astronomowie tę albo owę dystancją jednego od drugiego, respektem Zodiaku pod którym obrót swój sprawują. Pięć aspektów najpryncypalniejszych się rachuje. Pierwszy złączenie: gdy jeden z drugim planetą na jednym zostają gradusie; którego znaku Zodiakowego, lubo jeden wyżej, drugi niżej, jeden ku pułnocy, drugi ku południowi, mniejszą, lub większą mając deklinacją, zostają. Drugi aspekt jest szesny: gdy jeden Planeta od drugiego szóstą częścią całego zodiaku, to jest 60. gradusami swego cyrkułu jest odległy. Trzeci aspekt jest kwadratowy: gdy jeden Planeta od drugiego czwartą częścią Zodiaku, to jest 90. gradusami, swego cyrkułu podzodiacznego jest odległy. Czwart aspekt jest Potrojny: gdy
Astronomowie tę álbo owę dystancyą iednego od drugiego, respektem Zodyaku pod ktorym obrot swoy sprawuią. Pięć aspektow naypryncypalnieyszych się rachuie. Pierwszy złączenie: gdy ieden z drugim planetą ná iednym zostáią gradusie; ktorego znaku Zodyakowego, lubo ieden wyżey, drugi niżey, ieden ku pułnocy, drugi ku południowi, mnieyszą, lub większą máiąc deklinácyą, zostaią. Drugi aspekt iest szesny: gdy ieden Planeta od drugiego szostą częścią całego zodyaku, to iest 60. gradusami swego cyrkułu iest odległy. Trzeci aspekt iest kwadratowy: gdy ieden Planeta od drugiego czwartą częścią Zodyaku, to iest 90. gradusami, swego cyrkułu podzodyacznego iest odległy. Czwart aspekt iest Potroyny: gdy
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: M
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
punktu przecięcia określ cyrkułem. Dwa arkusy kwadransowe północe wydziel każdy z nich na części 90. równe to jest gradusów 90. Strzałkę natartą magnesem na stylu w punkcie przeciętej linii południowej perpendykularnie ustawionym osadz. Ta strzałka który gradus okaze ku zachodowi albo wschodowi obrócona wiedzieć będziesz iż na tym miejscu ten magnes na tyle gradusów ma deklinacją od linii południowej. Według tej tedy deklinacyj osadzona strzałka w swojej puszce, już doskonale oznaczy linią południową na determinowanym miejscu. Możesz samę puszkę magnesową osadzić na wynalezionej linii południowej i uważyć na cyrkule wydzielonym na swoje gradusy tę deklinacją magnesu. Naznaczywszy tedy upatrzony gradus deklinacyj na dnie puszki, i ustawiwszy strzałkę według tego gradusu,
punktu przecięcia okryśl cyrkułem. Dwa arkusy kwadransowe pułnocne wydziel każdy z nich ná części 90. rowne to iest gradusow 90. Strzałkę nátartą magnesem ná stylu w punkcie przeciętey linii południowey perpendykularnie ustáwionym osadz. Ta strzałka ktory gradus okaze ku zachodowi álbo wschodowi obrocona wiedzieć będziesz iż ná tym mieyscu ten magnes ná tyle gradusow ma deklinacyą od linii południowey. Według tey tedy deklinácyi osadzona strzałka w swoiey puszce, iuż doskonale oznaczy linią południową na determinowanym mieyscu. Możesz samę puszkę magnesową osadzić ná wynálezioney linii południowey y uważyc ná cyrkule wydzielonym ná swoie gradusy tę deklinácyą magnesu. Naznaczywszy tedy upatrzony gradus deklinacyi ná dnie puszki, y ustawiwszy strzałkę według tego gradusu,
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: Wv
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
okaze ku zachodowi albo wschodowi obrócona wiedzieć będziesz iż na tym miejscu ten magnes na tyle gradusów ma deklinacją od linii południowej. Według tej tedy deklinacyj osadzona strzałka w swojej puszce, już doskonale oznaczy linią południową na determinowanym miejscu. Możesz samę puszkę magnesową osadzić na wynalezionej linii południowej i uważyć na cyrkule wydzielonym na swoje gradusy tę deklinacją magnesu. Naznaczywszy tedy upatrzony gradus deklinacyj na dnie puszki, i ustawiwszy strzałkę według tego gradusu, linia południowa wykreślona w puszce oznaczy linią południową twemu miejscu przyzwoitą. J sama puszka magnesowa zgodnym będzie instrumentem do obserwacyj Matematycznych. W ustawianiu zaś magnesu ostróżność mieć trzeba, aby żadnego żelaza w bliskości jego niebyło. Nawet noża
okaze ku zachodowi álbo wschodowi obrocona wiedzieć będziesz iż ná tym mieyscu ten magnes ná tyle gradusow ma deklinacyą od linii południowey. Według tey tedy deklinácyi osadzona strzałka w swoiey puszce, iuż doskonale oznaczy linią południową na determinowanym mieyscu. Możesz samę puszkę magnesową osadzić ná wynálezioney linii południowey y uważyc ná cyrkule wydzielonym ná swoie gradusy tę deklinácyą magnesu. Naznaczywszy tedy upatrzony gradus deklinacyi ná dnie puszki, y ustawiwszy strzałkę według tego gradusu, linia południowa wykreślona w puszce oznaczy linią południową twemu mieyscu przyzwoitą. J sama puszka magnesowa zgodnym będzie instrumentem do obserwacyi Matematycznych. W ustawianiu zaś magnesu ostrożność mieć trzeba, áby żadnego żelaza w bliskości iego niebyło. Náwet noża
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: Wv
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Wschód na Horyzoncie, i Część Nieba Północna.
jach w Grudniu jeszcze i Listopadzie przeszłym widziano tego Kometę, tu jednak na Horyzoncie Zamojskim dopiero z początku teraźniejszego Roku pokazował się zaraz po zachodzie Słońca, w drugim dziesiątku gradusowy od Merydianu ku Horyzontowi zachodniemu; za Eqwatorem zaś i Zodiakiem, ku północnej stronie: mający swoję deklinacją. Zaraz z początku zmierzchu iskrzył się wprzód niż insze Gwiazdy primae magnitudinis, dalej wypuszczał srebrne promyki, aż debilescente crepusculô, w figurze Komety rozpuszczającego, jak rozgę, ciemniejszą radiacją, rozeznać go już dobrze można było, nie mały czas świecącego po Zachodzie Słońca.
2. Był tedy podczas Nowego Roku nad głową Andromedy drugiej
Wschod ná Horizonćie, y Część Niebá Połnocna.
iách w Grudniu ieszcze y Listopádzie przeszłym widźiáno tego Kometę, tu iednák ná Horizonćie Zamoyskim dopiero z początku teráznieyszego Roku pokázował śię záraz po zachodźie Słońcá, w drugim dźieśiątku gradusowy od Meridianu ku Horizontowi zachodniemu; zá Eqwatorem záś y Zodiákiem, ku połnocney stronie: máiący swoię deklinácyą. Záraz z początku zmierzchu iskrzył się wprzod niż insze Gwiazdy primae magnitudinis, dáley wypuszczał srebrne promyki, áż debilescente crepusculô, w figurze Komety rozpuszczáiącego, iák rozgę, ćiemnieyszą radiácyą, rozeznáć go iuż dobrze można było, nie máły czas świecącego po Zachodźie Słońcá.
2. Był tedy podczás Nowego Roku nád głową Andromedy drugiey
Skrót tekstu: DuńCiek
Strona: A2
Tytuł:
Ciekawość o komecie
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Drukarnia Akademii Zamojskiej
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1744
Data wydania (nie wcześniej niż):
1744
Data wydania (nie później niż):
1744
świecącego po Zachodzie Słońca.
2. Był tedy podczas Nowego Roku nad głową Andromedy drugiej wielkości Gwiazdą, do której zbliżył się dnia 4. Stycznia, 6. gradusami minut 27. ku południowi w kojunkturze jej odlegający; sam zaś według Zodiaku primi Mobilis zostował w gia. 10. m. 46. Barana, mający deklinacją gra. 21. od Ewatora ku północy.
Dnia 13. Stycznia, przechodził Gwiazdę Ajgenio 2dae Magnitudinis na skrzydle Pegaza zostającą w Gradusie 5. m. 37. tegoż Barana, mając od niej północną odległość gra. 5. m. 58. d. 24. Stycznia wchodził w Zodiaczne Ryby. Dnia 3
świecącego po Zachodźie Słońcá.
2. Był tedy podczás Nowego Roku nád głową Andromedy drugiey wielkośći Gwiazdą, do ktorey zbliżył śię dniá 4. Styczniá, 6. gradusámi minut 27. ku południowi w kojunkturze iey odlegáiący; sąm záś według Zodiáku primi Mobilis zostował w gia. 10. m. 46. Báráná, máiący deklinácyą gra. 21. od Ewatorá ku połnocy.
Dniá 13. Styczniá, przechodźił Gwiazdę Ajgenio 2dae Magnitudinis ná skrzydle Pegázá zostáiącą w Graduśie 5. m. 37. tegoż Báráná, máiác od niey połnocną odległość gra. 5. m. 58. d. 24. Styczniá wchodźił w Zodiáczne Ryby. Dniá 3
Skrót tekstu: DuńCiek
Strona: A2
Tytuł:
Ciekawość o komecie
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Drukarnia Akademii Zamojskiej
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1744
Data wydania (nie wcześniej niż):
1744
Data wydania (nie później niż):
1744
Pegaza, z gra. 19. m. 56. Ryb zostającą, tak dalece blisko (bo tylko o minut 24. borealnych) że jej o trochę nie zaćmił. d. 28. Lutego przechodzi lucidam in collo Pegasi, trzeciej wielkości Gwiazdę w gra. 12. m. 42. Ryb Zodiacznych, mając deklinacją od niej północną, gra. 2. m. 47. Potym pójdzie przez Głowę Pegaza, i dnia 24. Marca będzie wchodził w koniec Wodnika, albowiem opacznie idzie, nie tak jako Księżyc i insze Planety. d. 28. Pójdzie przez prawe Ramię Aqwariusza, na którym jest Gwiazda tertia magnitudinis w gra.
Pegázá, z gra. 19. m. 56. Ryb zostáiącą, ták dálece blisko (bo tylko o minut 24. boreálnych) że iey o trochę nie záćmił. d. 28. Lutego przechodźi lucidam in collo Pegasi, trzeciey wielkośći Gwiazdę w gra. 12. m. 42. Ryb Zodiácznych, máiąc deklinácyą od niey połnocną, gra. 2. m. 47. Potym poydźie przez Głowę Pegázá, y dniá 24. Márca będźie wchodźił w koniec Wodniká, álbowiem opácznie idźie, nie ták iáko Xiężyc y insze Plánety. d. 28. Poydźie przez práwe Rámię Aqwáriuszá, ná ktorym iest Gwiazdá tertia magnitudinis w gra.
Skrót tekstu: DuńCiek
Strona: A2
Tytuł:
Ciekawość o komecie
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Drukarnia Akademii Zamojskiej
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1744
Data wydania (nie wcześniej niż):
1744
Data wydania (nie później niż):
1744
w godzin 24. obiega ziemię całą, wschodzi, południuje i zachodzi: przez co ten Kometa, jako u nas w Polsce, tak w Wschodnich, Zachodnich i Podziemnych Krajach, to jest Antypodach: do tego w wielu Północnych i Południowych Państwach, był i będzie jeszcze widziany. W przeszłym albowiem Listopadzie i Grudniu mając deklinacją ultra gradus 30. Borealem, od wszystkich Narodów Północnych mógł być obserwowany: jako to sub Circulo Arctico, w Tartaryj, Moskwie, Szwecyj, Nowergyj, Liwonij, Danij, Szkocij, Hibernij, Islandyj i Gronlandyj, nowej Britannij, Bustons-Baju i na Oceanie Deukaledońskim. Lubo aż do początku Roku teraźniejszego, był verticalis in
w godźin 24. obiega źiemię cáłą, wschodźi, południuie y záchodźi: przez co ten Kometá, iáko u nas w Polszcze, ták w Wschodnich, Záchodnich y Podźiemnych Kráiách, to iest Antipodách: do tego w wielu Połnocnych y Południowych Páństwách, był y będźie ieszcze widźiány. W przeszłym álbowiem Listopádźie y Grudniu máiąc deklinácyą ultra gradus 30. Borealem, od wszystkich Narodow Połnocnych mogł bydź obserwowány: iáko to sub Circulo Arctico, w Tártáryi, Moskwie, Szwecyi, Nowergyi, Liwonij, Dánij, Szkocij, Hibernij, Islándyi y Gronlándyi, nowey Británnij, Bustons-Báju y ná Oceánie Deukáledońskim. Lubo áż do początku Roku teráznieyszego, był verticalis in
Skrót tekstu: DuńCiek
Strona: A2v
Tytuł:
Ciekawość o komecie
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Drukarnia Akademii Zamojskiej
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1744
Data wydania (nie wcześniej niż):
1744
Data wydania (nie później niż):
1744
