.
KTo Aloesu chce uznać cnotę/ Naprzód uważy jego kruchotę. I ciemną barwę/ i smak gorzkości. Przytym gęsty sęk nie bez ciężkości. Drogie to drzewo/ nie tu zrodzone/ Twarde/ i zdrowiu złotem ważone.
Aloes Wątrobny. Dobra Wątrobie; ale rzec droga/ Nie dokupisz się/ Babko uboga. Drzewko żółtawe/ gorzkie do smaku/ Kruche/ glancowne/ trzeba wnim braku.
Agaric alias Modrzejowa gębka. Krucha rzecz: ale nie kruche zdrowie/ Pieniądze zdrowia kupcie posłowie. Ma glanc/ a lekka wagę/ białotę/ Choć lekko ważne/ ma wielką cnotę.
Alumen. Hułun. Jeśliż się pyta Aptekarz łuny
.
KTo Aloesu chce vznáć cnotę/ Naprzod vważy iego kruchotę. Y ćięmną bárwę/ y smák gorzkośći. Przytym gęsty sęk nie bez ćięszkośći. Drogie to drzewo/ nie tu zrodzone/ Twárde/ y zdrowiu złotem ważone.
Aloes Wątrobny. Dobra Wątrobie; ále rzec droga/ Nie dokupisz sie/ Bábko vboga. Drzewko żołtáwe/ gorzkie do smáku/ Kruche/ gláncowne/ trzebá wnim bráku.
Agaric alias Modrzeiowá gębká. Krucha rzecż: ále nie kruche zdrowie/ Pieniądze zdrowia kupćie posłowie. Má glanc/ á lekka wagę/ białotę/ Choć lekko ważne/ ma wielką cnotę.
Alumen. Hułun. Ieślisz się pytá Aptekarz łuny
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: Fv
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
człek, lub zwierz, znowu się rozkłada. Temu Drzewu dowcipny przypisał Symbolista: Non aspiciat me visus hominis.
Drugie podobne temu Drzewo ARBOR Tristis, albo Melancholica, według Duranda, które tylko w ciemnej nocy kwiat swój wydaje, a przy wschodzącym kryje się Słońcu, Symbolizując ukryte pokornego serca cnoty.
W KrólESTWIE MALABAR jest Drzewko, którego dotknąwszy się ręką, starzeje się zaraz, odjąwszy rękę, odnawia się i młodnieje, jako świadezy Acosta i Jonstonus.
W KrólESTWIE Meksykańskim, takie się znajduje Drze- o Drzewach osobliwych
wo, które gałęzisto rozrosłszy się, temiż opiera się na ziemi gałęziami, które jakby były flancowane przyjąwszy się w ziemi, nowe
człek, lub zwierz, znowu się roskłada. Temu Drzewu dowcipny przypisał Symbolista: Non aspiciat me visus hominis.
Drugie podobne temu Drzewo ARBOR Tristis, albo Melancholica, według Duranda, ktore tylko w ciemney nocy kwiat swoy wydaie, á przy wschodzącym kryie się Słońcu, Symbolizuiąc ukryte pokornego serca cnoty.
W KROLESTWIE MALABAR iest Drzewko, ktorego dotknąwszy się ręką, starzeie się zaraz, odiąwszy rękę, odnawia się y młodnieie, iako świadezy Acosta y Ionstonus.
W KROLESTWIE Mexykańskim, takie się znayduie Drze- o Drzewach osobliwych
wo, ktore gałęzisto rozrosłszy się, temisz opiera się na ziemi gałęziami, ktore iakby były flancowane przyiąwszy się w ziemi, nowe
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 636
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Drzewach osobliwych
wo, które gałęzisto rozrosłszy się, temiż opiera się na ziemi gałęziami, które jakby były flancowane przyjąwszy się w ziemi, nowe wypuszczają drzewka, które podobnemi gałęziami znowu na ziemie poległszy, nowe wydają szczepy, i tak jako Arkusy, albo bramy perpetuo formują z siebie, Jonstonus. W SZLĄSKU Roku 1664 Drzewko jakieś na wierzchu Kościoła w oliwne się zamieniło drzewo Mutationem Religionis w owym kraju prognostykując, według Jonstona.
Do LAODyCEI gdy Kserkses Król zawitał, Jaworowe drzewo w oliwne mieniło się, Idem.
Grubość i wysokość drzewa cudowna znajduje się w Indii dla zyżnej, tłustej i mokrej ziemi, et temperium Caeli, gdzie z tej racyj
Drzewach osobliwych
wo, ktore gałęzisto rozrosłszy się, temisz opiera się na ziemi gałęziami, ktore iakby były flancowane przyiąwszy się w ziemi, nowe wypuszczaią drzewka, ktore podobnemi gałęziami znowu na ziemie poległszy, nowe wydaią szczepy, y tak iako Arkusy, albo bramy perpetuo formuią z siebie, Ionstonus. W SZLĄSKU Roku 1664 Drzewko iakieś na wierzchu Kościoła w oliwne się zamieniło drzewo Mutationem Religionis w owym kraiu prognostykuiąc, według Ionstona.
Do LAODICEI gdy Xerxes Krol zawitał, Iaworowe drzewo w oliwne mieniło się, Idem.
Grubość y wysokość drzewa cudowna znayduie się w Indii dla zyżney, tłustey y mokrey ziemi, et temperium Caeli, gdzie z tey racyi
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 637
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Ostrogotckiego imieniem Suderkoeping, albo Suderkopii.
KALCEDON po Łacinie Chalcedonius. od Chalcedonu, gdzie się znajduje imię bierze: w skałach brzegowych się rodzący; kolor ma Karbunkułu albo Rubina. Od ognia się nigdy nie zagrzeje, w ciemności wydaje światło. Jest symbolum gorącej miłości Chrystusa Pana według Justyna, Cyryla, Nazianzena.
KORAL jest Drzewko w Morzu pewny rodzaj, bez liścia rosnącego: które ledwo co z wody na wiatr wyciągną, koloru swego Koralowego i twardości nabywa kamiennej. W wielu skarbcach Monarchów Książąt i Panów całe jego conservatur Drzewko raritatis gratiâ. W Częstochowie widziałem z Drzewka Koralowego całą misternie wyrobioną Monstrancją z Krakowa (jak mi relatum) ob hostilitatem
Ostrogotckiego imieniem Suderkòéping, albo Suderkopii.
KALCEDON po Łacinie Chalcedonius. od Chalcedonu, gdzie się znayduie imię bierze: w skałach brzegowych się rodzący; kolor ma Karbunkułu albo Rubina. Od ognia się nigdy nie zagrzeie, w cięmności wydaie swiatło. Iest symbolum gorącey miłości Chrystusa Pana według Iustina, Cyrilla, Nazianzena.
KORAL iest Drzewko w Morzu pewny rodzay, bez liścia rosnącego: ktore ledwo co z wody na wiatr wyciągną, koloru swego Koralowego y twardości nabywá kamienney. W wielu skarbcach Monarchow Xiążąt y Panow całe iego conservatur Drzewko raritatis gratiâ. W Częstochowie widziałem z Drzewka Koralowego całą misternie wyrobioną Monstrancyą z Krakowa (iak mi relatum) ob hostilitatem
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 654
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
(brzękadło) albo Cymbał, Muzykę Egipską od Kapłanów zażywaną do Ofiar, A przy tej Isis w Bociana postaci Bo żek, drugi Harpocrates Bożek milczenia, trzeci Onocefąlus, tojest z oślą głową Bożek, bijący w ów Cymbał. Inaczej Egipt się wyraża w postaci Matrony depczącej Krokodyla między Piramidami stojącej, w ręku piastującej papierowe drzewko.
15 ALEKsANDRYĘ Miasto Egipskie malują raz w postaci Matrony sied ącej, z korcami pszenicy, kłosy trzymającej, która ręką prawą brzękadło, drugą łódkę piastuje.
16 ARABIA, na monecie Trajana w postaci Bohatyra wyrażona w jednej
ręce z puginałem, w drugiej z gałązką pachnącego drzewa. Albo też niesie puszkę wysoką z gałązką,
(brzękádło) albo Cymbał, Muzykę Egypską od Kápłanow zażywáną do Ofiar, A przy tey Isis w Bociana postaci Bo żek, drugi Harpocrates Bożek milczenia, trzeci Onocephąlus, toiest z oślą głową Bożek, biiący w ow Cymbał. Inaczey Egypt się wyrażá w postaci Matrony depczącey Krokodyla między Pyramidami stoiącey, w ręku piastuiącey papierowe drzewko.
15 ALEXANDRYĘ Miasto Egypskie maluią raz w postaci Matrony sied ącey, z korcami pszenicy, kłosy trzymaiącey, ktora ręką prawą brzękadło, drugą łodkę piastuie.
16 ARABIA, na monecie Traiána w postaci Bohatyra wyrażona w iedney
ręce z pugináłem, w drugiey z gałązką pachnącego drzewá. Albo też niesie puszkę wysoką z gałązką,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1163
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
,
TRZCINA od wiatru nagięta cum Epigraphe: Caedit, ne cadat. Niby pokornej szyj miecz nie siecze. Inny przypisał: Firmior, si infirmior. Ktosobie nie ufa, złego uchodzi.
TRZCINOM w wodzie stojącym dane Lemma: Abluimur, non obruimur. Tak czyoili SS Męczennicy, Waleczni Kawalerowie krwią oblani nie obaleni.
BALSAMOWE drzewko nacięte, sący olejek lekerski z napisem: Aliis mea plaga medetur. Wyraża Chrystusa Pana dla nas umęczonego; służy na pochwałę Wodza na wojnie za Ojczyznę zranionego.
CYPRYS zawsze zielony z napisem: Semper honos, nomenque tuum.
LAUROWE drzewo z napisem: Semper dicata triumphis. Rzeczesz na pochwałę Domu, naprzykład Koreckich,
,
TRZCINA od wiatru nagięta cum Epigraphe: Caedit, ne cadat. Niby pokorney szyi miecz nie siecze. Inny przypisał: Firmior, si infirmior. Ktosobie nie ufa, złego uchodzi.
TRZCINOM w wodzie stoiącym dane Lemma: Abluimur, non obruimur. Tak czyoili SS Męczennicy, Waleczni Kawalerowie krwią oblani nie obaleni.
BALSAMOWE drzewko nacięte, sączy oleiek lekerski z nápisem: Aliis mea plaga medetur. Wyraża Chrystusa Pana dla nas umęczonego; służy na pochwałę Wodza na woynie za Oyczyznę zránionego.
CYPRYS zawsze zielony z napisem: Semper honos, nomenque tuum.
LAUROWE drzewo z napisem: Semper dicata triumphis. Rzeczesz na pochwałę Domu, naprzykład Koreckich,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1186
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
mina Atycka syklów 25, Hebrajska 50. Talent Hebrajski miał w sobie siclos 3000. Talent Atycki inkludował w sobie i czynił siclos 1500. Ten siclus tyle razy namieniony, był jak szóstak bity Polski, a gruby jak pióro do pisania, z dobrego srebra, na jednej stronie była forma czaszki, na drugiej stronie jakieś drzewko, czyli kwiat o trzech gałeziacch, z których średni w koronie; a na oboch stronach pismo Hebrajskie. Szósta uncyj część zwała się solidus albo sextula; 27. solidów czynili funt o 22. uncjach. Trzy solidy albo seminncja czyniła siclum; Obolus u Hebrajczyków efficiebat 20 część sicli argentei. Ale dosyć już tą
mina Attycka syklow 25, Hebrayska 50. Talent Hebrayski miał w sobie siclos 3000. Talent Attycki inkludował w sobie y czynił siclos 1500. Ten siclus tyle rázy namieniony, był iak szostak bity Polski, á gruby iak pioro do pisania, z dobrego srebra, na iedney stronie była forma czaszki, na drugiey stronie iakieś drzewko, cżyli kwiat o trzech gałeziacch, z ktorych sredni w koronie; a na oboch stronach pismo Hebrayskie. Szòsta uncyi częśc zwała się solidus albo sextula; 27. solidow cżynili funt o 22. uncyach. Trzy solidi albo seminncya czyniła siclum; Obolus u Hebraycżykow efficiebat 20 część sicli argentei. Ale dosyć iuż tą
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 66
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
zwane, po łacinie Fuga daemonum. 10 Verbena, Verbenaca, alias koszyczka ziele Herba sancta nazwane, moc ma na czary według Dioscorydesa. 11. Zalecają medycy i Naturalistowie na przeciw czarom Herbam paridis albo Salanum, tojest psinki; nasieniem tego ziela dni 20 się smarując pod wagą drachmy. 12 Rekomendują Abrotanum to jest Boże drzewko, Salviam tojest Szałwię, Rutę Z. Elżbiety ziele, Eringium to jest Mikołajek, Philochares to jest Szantę, Serpillum, to jest Macierzankę, Hysop, Milium agreste to jest Roztrzyk, Linariam Lenek P. Maryj, Chamaeleon to jest Rumianek; Morsum diaboli, to jest czartopłoch, Laser tojest czartowe łajno, Betonicam,
zwane, po łacinie Fuga daemonum. 10 Verbena, Verbenaca, alias koszyczka ziele Herba sancta nazwane, moc ma na czary według Dioscoridesa. 11. Zalecaią medycy y Naturalistowie na przeciw czarom Herbam paridis albo Salanum, toiest psinki; nasieniem tego ziela dni 20 się smaruiąc pod wagą drachmy. 12 Rekomenduią Abrotanum to iest Boże drzewko, Salviam toiest Szałwię, Rutę S. Helżbiety ziele, Eringium to iest Mikołaiek, Philochares to iest Szantę, Serpillum, to iest Macierzánkę, Hysop, Milium agreste to iest Rostrzyk, Linariam Lenek P. Maryi, Chamaeleon to iest Rumianek; Morsum diaboli, to iest czartopłoch, Laser toiest czartowe łayno, Betonicam,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 259
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
kora, drzewo. A trzeba wiedzieć, im więcej jest krzak jego chropowatszy, najeżony gałązkami, tym większej mocy, i dzielności sok z niego płynący: druga, że likwor sam, dobrowolnie kapiący z drzewa, jest lepszy, niżeli arte wyprowadzony, I tę ma cnotę Balsamowe drzewo, że zgniliznie nie jest podległe. Drzewko Balsamowe jest podobne do winnej macicy, jako widział Pliniusz i Peregrynańci świadczą Orientalni. Titus Vespasianus sprowadził był do Rzymu te drzewko. W Aleksandryj w Kairze bywało go dostatek. Inny jest biały, inny czerwony, inny zielony, czarny u Pliniusza. Jest i w Ameryce tychże skutków, ale jest formalnym drzewem, podobnym
kora, drzewo. A trzeba wiedzieć, im więcey iest krzak iego chropowatszy, naieżony gałąskami, tym większey mocy, y dzielności sok z niego płynący: druga, że likwor sam, dobrowolnie kapiący z drzewa, iest lepszy, niżeli arte wyprowadzony, I tę ma cnotę Balsamowe drzewo, że zgniliznie nie iest podległe. Drzewko Balsamowe iest podobne do winney macicy, iako widział Pliniusz y Peregrynańci swiadczą Orientalni. Titus Vespasianus sprowadził był do Rzymu te drzewko. W Alexandryi w Kairze bywało go dostatek. Inny iest biały, inny czerwony, inny zielony, czarny u Pliniusza. Iest y w Ameryce tychże skutkow, ale iest formalnym drzewem, podobnym
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 323
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
starzeje się. Frukt wydaje mały, ale liście wielkie formą tarczy, a wydaje bez kwiatu i to jeszcze, niżeli listki wypuści. Drzewo same, że go toczą robacy na nic się nie zdaje. Cyrenensów nacja w Afryce Bożków swoich i boginie nad rolą przełożone, figami koronowali, a to in praemium, że te drzewko w Egipcie siedm razy owoc rodzi według Solina cap: 34. W Hirkanii vulgo Gilan części Perskiej, tak są urodzajne Figi, że jedna wyda fig 270. korców. Indyjskie zaś figi tak wielkie i rozkoszne, że koło samego pniaka albo odziomka grubości jest sześćdziesiąt kroków. Umbrą samą zabierają na dwoje staj. W Ameryce
starzeie się. Frukt wydaie mały, ale liście wielkie formą tarczy, á wydaie bez kwiatu y to ieszcze, niżeli listki wypuści. Drzewo sáme, że go toczą robacy na nic się nie zdaie. Cyrenensow nacya w Afryce Bożkow swoich y boginie nad rolą przełożone, figami koronowali, á to in praemium, że te drzewko w Egypcie siedm razy owoc rodzi według Solina cap: 34. W Hirkanii vulgo Gilan części Perskiey, tak są urodzayne Figi, że iedna wyda fig 270. korcow. Indiyskie zaś figi tak wielkie y roskoszne, że koło samego pniaka albo odziomka grubości iest sześćdziesiąt krokow. Umbrą samą zabieraią na dwoie stay. W Ameryce
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 326
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
