nie tylko jest mu wiadoma, ale gotów nawet powiedzieć dla jakiej przyczyny Księżna NN. wymyśliła żużmanty; Margrabina NN. podwyższyła czuby; Baronowa NN. przyczyniła fontaziów, lub wynalazła bluzgiery. Ledwie się rachować może towarzystwa naszego uczestnikiem, ten który dla słabości zbyt delikatnego temperamentu, rzadko nas pożądaną przytomnością swoją uszczęśliwia. Jest to duchowna osoba bez prewencyj, chciwości i fanatyzmu. Znając wielkość obowiązków świętego stanu swego, wstrzymał się od dzierzenia i pragnienia nawet Urzędów. Zycie spokojne trawi na rozmyślaniu przyszłej szczęśliwości, do której jedynie zmierza. Z ust jego wychodzące wyroki, najdzielniejszą nam są pobudką do cnoty. tak dalece, iż po jednym jego dyskursie sam P
nie tylko iest mu wiadoma, ale gotow nawet powiedzieć dla iakiey przyczyny Xiężna NN. wymyśliła żużmanty; Margrabina NN. podwyższyła czuby; Baronowa NN. przyczyniła fontaziow, lub wynalazła bluzgiery. Ledwie się rachować może towarzystwa naszego uczestnikiem, ten ktory dla słabości zbyt delikatnego temperamentu, rzadko nas pożądaną przytomnością swoią uszczęsliwia. Iest to duchowna osoba bez prewencyi, chciwości y fanatyzmu. Znaiąc wielkość obowiązkow świętego stanu swego, wstrzymał się od dzierzenia y pragnienia nawet Urzędow. Zycie spokoyne trawi na rozmyślaniu przyszłey szczęśliwości, do ktorey iedynie zmierza. Z ust iego wychodzące wyroki, naydzielnieyszą nam są pobudką do cnoty. tak dalece, iż po iednym iego dyskursie sam P
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 22
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
possem curvo dignoscere rectum; Atque inter sylvas Akademi quarere verum. Horat: lib: II. Epist: II.
NIeśmiertelność dusz naszych której Epikurejczykowie sprzeciwiać się śmieli, tylu jest dowodami wsparta, iż oprócz tego co nam w tej mierze wiara podaje, umysł sam zdrowy dostatecznie nas uczyć i oświecać powinien.
Natura dusz naszych duchowna, tym samym niezkażytelna, konieczność nieśmiertelności widocznie i oczywiście demonstruje.
Przymioty duszy istotne zmierzają zawzdy ku wieczności, wszystkie jej przeto wzruszenia do tego celu dążą, jako to widzieć się daje przez wstręt naturalny od zniszczenia, nadzieję coraz wzrastającą, wzgardę dóbr prezmiających, satysfakcją w niewinności.
Dobroć nieskończona Stwórcy, Jego sprawiedliwość, Mądrość
possem curvo dignoscere rectum; Atque inter sylvas Akademi quarere verum. Horat: lib: II. Epist: II.
NIeśmiertelność dusz naszych ktorey Epikureyczykowie sprzeciwiać się śmieli, tylu iest dowodami wsparta, iż oprocz tego co nam w tey mierze wiara podaie, umysł sam zdrowy dostatecznie nas uczyć y oświecać powinien.
Natura dusz naszych duchowna, tym samym niezkażytelna, konieczność nieśmiertelności widocznie y oczywiście demonstruie.
Przymioty duszy istotne zmierzaią zawzdy ku wieczności, wszystkie iey przeto wzruszenia do tego celu dążą, iako to widzieć się daie przez wstręt naturalny od zniszczenia, nadzieię coraz wzrastaiącą, wzgardę dobr prezmiiaiących, satysfakcyą w niewinności.
Dobroć nieskończona Stworcy, Iego sprawiedliwość, Mądrość
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 116
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
(D). RÓŻNOŚĆ ŻĄDZY CIELESNEJ OD DUCHOWNEJ
Słodka się widzi żądza świata tego z przodu, Aż skoro człek skosztuje przyprawnego miodu, Zbrzydnie, czego tak barzo w tej pragnął słodyczy: Sęp tylko, który serce do śmierci kaliczy, Miasto uciechy, gorzkość miasto nasycenia, W bezbożnych piersiach złego zostaje sumnienia. Niesmacznać się duchowna zrazu żądza widzi, Bo tego pragnie, czego ciało nienawidzi, Ale kto się w niej smaku w krótkim doje czesie, Rozkosz mu i pieszczone kontentece niesie, Zniewolone miłością bożą pojąc serce, Która choćby w najmniejszej zawzięta iskierce, Tak słodkie, tak przyjemne, tak ma ognie spore, Że w niej nieugaszonym człek płomieniem
(D). RÓŻNOŚĆ ŻĄDZY CIELESNEJ OD DUCHOWNEJ
Słodka się widzi żądza świata tego z przodu, Aż skoro człek skosztuje przyprawnego miodu, Zbrzydnie, czego tak barzo w tej pragnął słodyczy: Sęp tylko, który serce do śmierci kaliczy, Miasto uciechy, gorzkość miasto nasycenia, W bezbożnych piersiach złego zostaje sumnienia. Niesmacznać się duchowna zrazu żądza widzi, Bo tego pragnie, czego ciało nienawidzi, Ale kto się w niej smaku w krótkim doje czesie, Rozkosz mu i pieszczone kontentece niesie, Zniewolone miłością bożą pojąc serce, Która choćby w najmniejszej zawzięta iskierce, Tak słodkie, tak przyjemne, tak ma ognie spore, Że w niej nieugaszonym człek płomieniem
Skrót tekstu: PotFrasz1Kuk_II
Strona: 110
Tytuł:
Ogród nie plewiony
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
Filaleta umówiony/ władze nakazywania Synodów przywłaszczać Królom i Cesarzom. Jeśli prawami Cerkiewnymi Sobory pomiestne Episkopowie i Metropolitańskie/ od Episkopów i Metropolitanów a nie od Królów i Cesarzów składane być/ uchwalone są i nakazane: pogotowiu do Kładania Synodów powszechnych świetska władza/ nie Królewska ni Cesarska nic niema. Ale ma do tego władza zwierchniejsza duchowna. Za jaką po wszytkie siedm powszechne Synody od wszytkiej Cerkwie znany był Biskup Rzymski: do którego jak wszytek powszechny Rząd Cerkiewny/ tak i nakazywanie powszechnych Synodów/ co też jest tegoż rządu własną powinnością/ należało: według owego od czasów Apostołskich opoczyłego na nim prawa jego. to jest/ iż Synody Cerkiewne mimo zdanie
Philaletá vmowiony/ władze nákázywánia Synodow przywłaszczáć Krolom y Cesárzom. Ieśli práwámi Cerkiewnymi Sobory pomiestne Episkopowie y Metropolitáńskie/ od Episkopow y Metropolitanow á nie od Krolow y Cesárzow skłádáne bydź/ vchwalone są y nákazáne: pogotowiu do Kładánia Synodow powszechnych świetska władza/ nie Krolewska ni Cesárska nic niema. Ale ma do tego władza zwierchnieysza duchowna. Zá iáką po wszytkie śiedm powszechne Synody od wszytkiey Cerkwie znány był Biskup Rzymski: do ktorego iák wszytek powszechny Rząd Cerkiewny/ ták y nákázywánie powszechnych Synodow/ co też iest tegoż rządu własną powinnośćią/ należáło: według owego od czásow Apostolskich opocżyłego ná nim práwá iego. to iest/ iż Synody Cerkiewne mimo zdánie
Skrót tekstu: SmotApol
Strona: 56
Tytuł:
Apologia peregrinacjej do Krajów Wschodnich
Autor:
Melecjusz Smotrycki
Miejsce wydania:
Dermań
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1628
Data wydania (nie wcześniej niż):
1628
Data wydania (nie później niż):
1628
dowcipu człowiekowi ukazać to może/ że Synod powszechny od tego nakazywany ma być/ kto i niechcących na nim być/ aby byli/ przymusić może. Lecz żaden Król/ i żaden Cesarz taki niebył/ któryby wszytką Cerkiew swym panowaniem zajmował/ aby i niechcących na Synod przybyć/ przymusić mógł: co ma zwierzchność Duchowna: która wszędzie pod różnymi Królami i Monarchami władzę swoję zupełną jednako rozpościera/ nakazuje/ przymusza/ a nieposłuszniki karać może/ i karze. Za wieków Przodków naszych jeden Metropolit Kijowski/ i Ruskimi/ i Moskiewskimi Episkopami/ i wszytkim obojgu tych Państw Duchowieństwem władnął/ czego nigdy ni Książę Litewskie w Moskwie/ ni Kniaś Moskiewski
dowćipu człowiekowi vkázáć to może/ że Synod powszechny od tego nákazywány ma bydź/ kto y niechcących ná nim bydź/ áby byli/ przymuśić może. Lecż żaden Krol/ y żaden Cesarz táki niebył/ ktoryby wszytką Cerkiew swym pánowániem záymował/ áby y niechcących ná Synod przybyć/ przymuśić mogł: co ma zwierzchność Duchowna: ktora wszędźie pod rożnymi Krolámi y Monárchámi władzę swoię zupełną iednáko rospośćiera/ nákázuie/ przymusza/ á nieposłuszniki káráć może/ y karze. Zá wiekow Przodkow nászych ieden Metropolit Kijowski/ y Ruskimi/ y Moskiewskimi Episkopámi/ y wszytkim oboygu tych Páństw Duchowieństwem władnął/ czego nigdy ni Xiążę Litewskie w Moskwie/ ni Kniáś Moskiewski
Skrót tekstu: SmotApol
Strona: 57
Tytuł:
Apologia peregrinacjej do Krajów Wschodnich
Autor:
Melecjusz Smotrycki
Miejsce wydania:
Dermań
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1628
Data wydania (nie wcześniej niż):
1628
Data wydania (nie później niż):
1628
Jan Zinkiewicz z Światice majętności JejMci Paniej Anastazjej Basilowej Zyniowej/ lubo sam pielgrzymować do Świętej i Cudotwornej Lawry Kijowopieczarskiej/ na dzień jedenasty Iulii; lubo znaczny na Ofiarę Naświętszej Pannie podarek przez pewnych do miejsca Świętego Kijowskiego Idących pielgrzymów podać/ jeżeliby co legale przy domu go nie przypięło: a to z tej miary: Córka jego Duchowna Domna Górska/ będąc jedna z Fraucimeru i służebnic dawnych Paniej wyższej rzeczonej/ o czary niejakieś/ wpadła u onej w podejźrzenie/ dla czego w ciemną natychmiast niewinną osadzono jaskinię/ i na śmierć drugą w sprawiedliwości jej Zuzannę dekretować miano. Lecz gyd o tym słudze Bożemu opowiedziano/ przybyciem jej swoim dla rozgniewania wielkiego Paniej
Ian Zinkiewicz z Swiátice máiętnośći IeyMći Paniey Anástázyey Básilowey Zyniowey/ lubo sam pielgrzymowáć do Swiętey y Cudotworney Láwry Kiiowopieczárskiey/ ná dźień iedennasty Iulii; lubo znáczny ná Ofiárę Naświętszey Pánnie podárek przez pewnych do mieyscá Swiętego Kiiowskiego Idących pielgrzymow podáć/ ieżeliby co legale przy domu go nie przypięło: á to z tey miáry: Corká iego Duchowna Domná Gorska/ będąc iedná z Fraucimeru y służebnic dawnych Pániey wyzszey rzeczoney/ o czáry nieiákieś/ wpádłá v oney w podeyźrzenie/ dla czego w ćiemną nátychmiast niewinną osadzono iáskinię/ y ná śmierć drugą w spráwiedliwośći iey Zuzánnę dekretowáć miano. Lecz gyd o tym słudze Bożemu opowiedźiano/ przybyćiem iey swoim dla rozgniewánia wielkiego Pániey
Skrót tekstu: KalCuda
Strona: 162.
Tytuł:
Teratourgema lubo cuda
Autor:
Atanazy Kalnofojski
Drukarnia:
Drukarnia Kijowopieczerska
Miejsce wydania:
Kijów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1638
Data wydania (nie wcześniej niż):
1638
Data wydania (nie później niż):
1638
dobrze i chcieli mię usłuchać/ a przy mnie się zastawić/ nie do końca należy/ gdyż poddani ich/ nie w rzeczach Duchownych posłuszni im być powinni/ ale tylko w świeckich.. Do tych (jako baczę) iść mi przysłusza/ którzy duszą rządzą/ ponieważ i rzecz sama o którą mi idzie/ jest Duchowna: Co i słusznie z tej miary uczynię/ że przez kogo zepsowanie przyszło/ aby się przez tegoż i naprawa zstała: i którzy początkiem i przyczyną do złego drugim byli/ aby przez nie wszyscy do dobrego nawróceni być mogli. Bo ci są których staraniu Dusze wszystkich są powierzone: Ci są którzy się drogę prawdy
dobrze y chćieli mię vsłucháć/ á przy mnie się zástáwić/ nie do końcá należy/ gdyż poddáni ich/ nie w rzecżách Duchownych posłuszni im być powinni/ ále tylko w świeckich.. Do tych (iáko bacżę) iść mi przysłusza/ ktorzy duszą rządzą/ ponieważ y rzecż sámá o ktorą mi idźie/ iest Duchowna: Co y słusznie z tey miáry vcżynię/ że przez kogo zepsowánie przyszło/ áby się przez tegoż y napráwá zstáłá: y ktorzy pocżątkiem y przycżyną do złego drugim byli/ áby przez nie wszyscy do dobrego náwroceni być mogli. Bo ći są ktorych stárániu Dusze wszystkich są powierzone: Ci są ktorzy się drogę prawdy
Skrót tekstu: SmotLam
Strona: 21v
Tytuł:
Threnos, to iest lament [...] wschodniej Cerkwi
Autor:
Melecjusz Smotrycki
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1610
Data wydania (nie wcześniej niż):
1610
Data wydania (nie później niż):
1610
ma być. Pan bóg abowiem tak zrządził, aby inszych ludzi sądy przez ludzie były kończone, a jego samego swemu dekretowi zostawił. Na którym Prorockie się one słowa wypełniają. Oto przełożyłem cię dziś nad narodami i królestwy etc. A przetoż jeśli zbłądzi, świecka władza, sądzona bywa przez Duchowną: a jeśli Duchowna zbłądzi, mniejsza przez więtszą: a jeśliże najwyższa Duchowna władza zbłądzi przez samego Boga, a nie przez człowieka sądzona być może. Te są marne oprócz innych bez liczby pstrociny/ któremi dzisiejszy twój Samowłajca przez purpuratnych i rogatych dworzan swoich upstrzony/ jako czaczek dzieciom świata tego miłosnikom wystawiany bywa/ które jak nie z Boga
ma być. Pan bog ábowiem ták zrządził, áby inszych ludzi sądy przez ludzie były koncżone, a iego sámego swemu decretowi zostáwił. Ná ktorym Prorockie sie one słowá wypełniáią. Oto przełożyłem ćię dziś nád narodámi y krolestwy etc. A przetoż ieśli zbłądzi, świecka władza, sądzona bywa przez Duchowną: á ieśli Duchowna zbłądzi, mnieysza przez więtszą: á ieśliże naywyższa Duchowna władza zbłądzi przez samego Bogá, á nie przez cżłowieká sądzona być może. Te są márne oprocż innych bez licżby pstroćiny/ ktoremi dziśieyszy twoy Sámowłaycá przez purpuratnych y rogátych dworzan swoich vpstrzony/ iáko cżácżek dźieciom świátá tego miłosnikom wystáwiány bywa/ ktore iák nie z Bogá
Skrót tekstu: SmotLam
Strona: 34v
Tytuł:
Threnos, to iest lament [...] wschodniej Cerkwi
Autor:
Melecjusz Smotrycki
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1610
Data wydania (nie wcześniej niż):
1610
Data wydania (nie później niż):
1610
ludzi sądy przez ludzie były kończone, a jego samego swemu dekretowi zostawił. Na którym Prorockie się one słowa wypełniają. Oto przełożyłem cię dziś nad narodami i królestwy etc. A przetoż jeśli zbłądzi, świecka władza, sądzona bywa przez Duchowną: a jeśli Duchowna zbłądzi, mniejsza przez więtszą: a jeśliże najwyższa Duchowna władza zbłądzi przez samego Boga, a nie przez człowieka sądzona być może. Te są marne oprócz innych bez liczby pstrociny/ któremi dzisiejszy twój Samowłajca przez purpuratnych i rogatych dworzan swoich upstrzony/ jako czaczek dzieciom świata tego miłosnikom wystawiany bywa/ które jak nie z Boga są/ tak jego świętemu Majestatowi przeciwne i mierzjone u wszystkich
ludzi sądy przez ludzie były koncżone, a iego sámego swemu decretowi zostáwił. Ná ktorym Prorockie sie one słowá wypełniáią. Oto przełożyłem ćię dziś nád narodámi y krolestwy etc. A przetoż ieśli zbłądzi, świecka władza, sądzona bywa przez Duchowną: á ieśli Duchowna zbłądzi, mnieysza przez więtszą: á ieśliże naywyższa Duchowna władza zbłądzi przez samego Bogá, á nie przez cżłowieká sądzona być może. Te są márne oprocż innych bez licżby pstroćiny/ ktoremi dziśieyszy twoy Sámowłaycá przez purpuratnych y rogátych dworzan swoich vpstrzony/ iáko cżácżek dźieciom świátá tego miłosnikom wystáwiány bywa/ ktore iák nie z Bogá są/ ták iego świętemu Máiestatowi przećiwne y mierźione v wszystkich
Skrót tekstu: SmotLam
Strona: 34v
Tytuł:
Threnos, to iest lament [...] wschodniej Cerkwi
Autor:
Melecjusz Smotrycki
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1610
Data wydania (nie wcześniej niż):
1610
Data wydania (nie później niż):
1610
zwierzchnością Chrystusową uczynionego. Ani sukcesią czyni miejsce albo stolica/ ale Chrześcijańskiej nauki nie odmiennie zachowywanie: gdy nauka od Chrystusa Pana wzięta wstawicznie przez każdego sukcesora jakoby przez ręce narodowi Chrześcijańskiemu bywa podawana. A przetoż namniej nam nie wadzą wykręty niektórych pochlebców Papieskich/ którzy w nadzieje jakiej prerogatiwy Kościelnej tak dysputują. Papież Rzymski nie Duchowna jest głowa Katolickiego kościoła/ ale posługująca/ jak bowiem Chrystus partykularne Cerkwie/ albo każdą parochią przez partykularne Biskupy swoje rządzi/ tak i powszechną Cerkiew swoję przez jednego którego namiestnika swego Papieża Rzymskiego sprawuje. Abowiem tej ich obieccji/ trojaka odpowiedź nadorędziu. Naprzód że to służebnej głowy/ starszeństwo od Chrysta Pana nietylko ustanowionę
zwierzchnośćią Chrystusową vcżynionego. Ani successią cżyni mieysce álbo stolicá/ ále Chrześćiánskiey náuki nie odmiennie záchowywánie: gdy náuká od Chrystusá Páná wźięta wstáwicżnie przez káżdego successorá iákoby przez ręce narodowi Chrześćiáńskiemu bywa podawána. A przetoż namniey nam nie wádzą wykręty niektorych pochlebcow Papieskich/ ktorzy w nádźieie iákiey prerogátiwy Kośćielney ták disputuią. Papież Rzymski nie Duchowna iest głowá Kátholickiego kośćiołá/ ále posługuiąca/ iák bowiem Chrystus párticularne Cerkwie/ álbo káżdą párochią przez párticulárne Biskupy swoie rządzi/ ták y powszechną Cerkiew swoię przez iednego ktorego namiestniká swego Papieżá Rzymskiego sprawuie. Abowiem tey ich obiectiey/ troiáka odpowiedź nadorędźiu. Naprzod że to służebney głowy/ stárszenstwo od Chrystá Páná nietylko vstánowionę
Skrót tekstu: SmotLam
Strona: 53v
Tytuł:
Threnos, to iest lament [...] wschodniej Cerkwi
Autor:
Melecjusz Smotrycki
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1610
Data wydania (nie wcześniej niż):
1610
Data wydania (nie później niż):
1610
