mogły być przyzwoite. Ze zaś tak wybornego dzieła ile możności obywatelom naszym udzielić pragnęliśmy, resztę nie zażytych Dyskursów zamiast suplementu do dzieła całego w następujących całorocznich Monitorach kładziemy. Stosowane będą ile możności do okoliczności i zwyczajów naszego kraju, a dla tej przyczyny, bardziej je naśladowaniem niżeli tłumaczeniem oryginalnych nazwać można. żeby jednak niniejszy dyskurs, nie zdał się być jedynie przemową, z okazji tej okoliczności o pożytkach z ksiąg tłumaczenia wynikających, niektóre uwagi przełożyć nie zawadzi. Inwencja każda tym jest większego uwielbienia godna, im barziej oznacza umysł oryginalny oskarżający autora; że się przeto miłości własnej podoba, rzecz niewątpliwa. Ale pochlebny ten powab jeżeli z jednej strony wzbudza
mogły bydź przyzwoite. Ze zaś tak wybornego dzieła ile możności obywatelom naszym udzielić pragnęliśmy, resztę nie zażytych Dyskursow zamiast supplementu do dzieła całego w następuiących całorocznich Monitorach kładziemy. Stosowane będą ile możności do okoliczności y zwyczaiow naszego kraiu, a dla tey przyczyny, bardziey ie naśladowaniem niżeli tłumaczeniem oryginalnych nazwać można. żeby iednak ninieyszy dyskurs, nie zdał się bydź iedynie przemową, z okazyi tey okoliczności o pożytkach z xiąg tłumaczenia wynikaiących, niektore uwagi przełożyć nie zawadzi. Jnwencya każda tym iest większego uwielbienia godna, im barziey oznacza umysł oryginalny oskarżaiący autora; że się przeto miłości własney podoba, rzecz niewątpliwa. Ale pochlebny ten powab ieżeli z iedney strony wzbudza
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 2
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
i Mężobójcami wieczne bez pomocy trapić (męczyć) będzie karanie. Aug. Serm. 231. de Temper. Id. Serm. 232. de Temper.
Dosyć o tym Dyskursu/ i Kontynuacyjej jego. A jeśli mi Bóg dłużej zdrowia użyczy/ niż z świata ustąpię i pod ziemię się skryję: jeszczeć jeden Dyskurs o nieczystości/ nierządzie/ wszeteczeństwie i cudzołóstwie/ którego teraz wszędy pełno/ za pomocą Bożą wystawię i na świat wydam. Vale!
Omyłki/ których się w tej Kontynuacyjej mało najduje/ te są: Pag. 8. lin. 23. pro mowiem/ ma być mówić. Pag. 10. lin. 29
y Mężoboycámi wieczne bez pomocy trapić (męczyć) będźie karánie. Aug. Serm. 231. de Temper. Id. Serm. 232. de Temper.
Dosyć o tym Dyszkursu/ y Kontynuácyjey jego. A jeśli mi Bog dłużey zdrowia użyczy/ niż z świátá ustąpię y pod źiemię śię skryję: jesczeć jeden Dyszkurs o nieczystośći/ nierządźie/ wszeteczeństwie y cudzołostwie/ ktorego teraz wszędy pełno/ zá pomocą Bożą wystáwię y ná świát wydam. Vale!
Omyłki/ ktorych śię w tey Kontynuácyjey máło nayduje/ te są: Pag. 8. lin. 23. pro mowiẽ/ ma bydź mowić. Pag. 10. lin. 29
Skrót tekstu: GdacKon
Strona: 46.
Tytuł:
Dyszkursu o pijaństwie kontynuacja
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
Primum. Bracia młodsi, chcieliby mieć górę nad starszem, Tolleretur aduersus Primum. W-czym konfusyją stanów, obelga moja, bo obelga promocyj mojej. Dla tego Pan deklaruje powtórnie: Amnistyja generalna niech będzie. Jeden drugiemu niech nic nie wymawia. I przeto rzekł drugi raz Pan: Pokoj wam. To dyskurs Chryzologów. 2. INSUFLAVIT. TCHNĄŁ W-NICH PAN, mając dać moc i władzą rozwiązania grzechów; tchnął. Co za Cerymonija i co za przyczyna Ceremonyj? Daje ją pomieniony Eutymiusz: Jamci to jest, Ja, mówi Chrystus, którym Adama tchnieniem moim ożywił, i przez spowiedź ożywiać ludzie chcę, a na to odżywianie
Primum. Bráćia młodśi, chćieliby mieć gorę nád stárszem, Tolleretur aduersus Primum. W-czym konfusyią stanow, obelgá moiá, bo obelgá promocyi moiey. Dla tego Pan dekláruie powtornie: Amnistyia generálna niech będźie. Ieden drugiemu niech nic nie wymawia. I przeto rzekł drugi raz Pan: Pokoy wam. To diskurs Chryzologow. 2. INSUFFLAVIT. TCHNĄŁ W-NICH PAN, máiąc dáć moc i władzą rozwiązánia grzechow; tchnął. Co zá Cerymoniia i co zá przyczyná Ceremonyi? Dáie ią pomieniony Eutymiusz: Iamći to iest, Ia, mowi Christus, ktorym Adámá tchnieniem moim ożywił, i przez spowiedź ożywiáć ludźie chcę, á ná to odżywiánie
Skrót tekstu: MłodzKaz
Strona: 29
Tytuł:
Kazania i homilie
Autor:
Tomasz Młodzianowski
Drukarnia:
Collegium Poznańskiego Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
póty, póki tego nie uleczemy jednego, z którego wszystkie insze, ile ich jest, śmiertelne pochodzą choroby. „Nie poprawi otrutych i niezdrowych strumieniów, kto wprzód zarażonego nie skorryguje źródła, z którego te wszystkie wypływają strumienie.” Nulla salus rivo putrem qui noxius ipso fontis ab infecti gurgite ducit aquam.
Był ten dyskurs, pomnię, u godnego Rzepltej ministra, wielkich sentymentów pełnego i dobrze swojej życzącego Ojczyźnie, którego, jako wielu pierwszych i najznaczniejszych w Rzeczypospolitej ludzi, było to zdanie: „Cokolwiek w państwie naszym jest złego, do poprawy niepodobnego po dziś dzień, wszystko to idzie z jednego zarażonego źródła, ze złej rad formy:
póty, póki tego nie uleczemy jednego, z którego wszystkie insze, ile ich jest, śmiertelne pochodzą choroby. „Nie poprawi otrutych i niezdrowych strumieniów, kto wprzód zarażonego nie skorryguje źródła, z którego te wszystkie wypływają strumienie.” Nulla salus rivo putrem qui noxius ipso fontis ab infecti gurgite ducit aquam.
Był ten dyskurs, pomnię, u godnego Rzepltej ministra, wielkich sentymentów pełnego i dobrze swojej życzącego Ojczyźnie, którego, jako wielu pierwszych i najznaczniejszych w Rzeczypospolitej ludzi, było to zdanie: „Cokolwiek w państwie naszym jest złego, do poprawy niepodobnego po dziś dzień, wszystko to idzie z jednego zarażonego źródła, ze złej rad formy:
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 109
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
spowiedzi do grzychów czynią.
Mikołaj: Przynajmniej nie dziś przez obserwancyją przytomności Boskiej we wnętrznościach swoich.
Stanisław: Bynajmniej nie masz na to uwagi, swywola i rozpusta nigdy nie wakuje.
Mikołaj: Prawda, ale łaska Boska z Ciałem Przenajświętszym przyjęta od grzychów utrzymować zwykła.
Stanisław: Z teologiji, ale to nie z doświadczenia dyskurs. Utrzymuje, prawda, przy stanie swoim łaska Boska ludzi, ale tych, którzy o nią usiłują przez serdeczne naprzód w żalu i skrusze do spowiedzi przygotowanie, przez należyte onej i pokuty wypełnienie, przez gorące w pragnieniu, w afektach i aktach do komuniji najświętszej przystępowanie, przez takoweż na ostatek podziękowanie i trwałość w
spowiedzi do grzychów czynią.
Mikołaj: Przynajmniej nie dziś przez obserwancyją przytomności Boskiej we wnętrznościach swoich.
Stanisław: Bynajmniej nie masz na to uwagi, swywola i rozpusta nigdy nie wakuje.
Mikołaj: Prawda, ale łaska Boska z Ciałem Przenajświętszym przyjęta od grzychów utrzymować zwykła.
Stanisław: Z teologiji, ale to nie z doświadczenia dyskurs. Utrzymuje, prawda, przy stanie swoim łaska Boska ludzi, ale tych, którzy o nię usiłują przez serdeczne naprzód w żalu i skrusze do spowiedzi przygotowanie, przez należyte onej i pokuty wypełnienie, przez gorące w pragnieniu, w afektach i aktach do komuniji najświętszej przystępowanie, przez takoweż na ostatek podziękowanie i trwałość w
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 241
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
, potym w Rzimie konserwowała, nieciła, nigdy go niegasząc. Po Troi albowiem zburzeniu, Eneasz ten ogień przeniósł do Państwa Włoskiego, nazwany Custos Imperii Flamma. Gdzie Panny Vestales w czystości żyjące na to poswięcone, ustawicźnie go doglądali, których Najstarszaniby Ksieni Maksyma Sacerdos nazywała się. O czym plura gdy o Rzymie będzie dyskurs.
MINERVA mniemana Artium Repertix, i wszystkich Ściencyj Bogini, et Magistra, z głowy Jowisza urodzona, bo (fabulam in veritatem detorquendo) wszystka świata Madrość z źródła Mądrości BOGA płynie na każdego. Gdy się rodziła mówi Claudianus:
Aureos Rhodiis Imbres Nascente Minerva Indulsise Jovem.
CERES Bogini ziemskich pożytków, krescencyj, stąd u
, potym w Rźymie konserwowała, nieciła, nigdy go niegasząc. Po Troi albowiem zburzeniu, Eneasz ten ogień przeniosł do Państwa Włoskiego, nazwany Custos Imperii Flamma. Gdzie Panny Vestales w czystości żyiące na to poswięcone, ustawicźnie go doglądali, ktorych Naystarszaniby Xieni Máxima Sacerdos nazywała się. O czym plura gdy o Rzymie będzie dyskurs.
MINERVA mniemana Artium Repertix, y wszystkich Sciencyi Bogini, et Magistra, z głowy Jowisza urodzona, bo (fabulam in veritatem detorquendo) wszystka swiata Madrość z źrodła Mądrośći BOGA płynie na każdego. Gdy się rodziła mowi Claudianus:
Aureos Rhodiis Imbres Nascente Minerva Indulsise Jovem.
CERES Bogini ziemskich pożytkow, krescencyi, ztąd u
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 9.
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Boźków niż włosów na sobie miała. Ze był Heroismo napiły Rzymski Animusz, oprócz MARSA, w wielkim miał poszanowaniu HERKULESA Kościół mu in capite Orbis, żeby nigdy czyny jego nie wypadły z pamięci, erygowawszy.
Notandum że Herkulesów liczy Cicero sześciu. Varro czterdziestu, jakom namienił, ale ten Princeps, o którym tu dyskurs, Jowisza i Alkmeny Syn nie odródny od Ojca. Przypisują mu Autorowie niektórzy trzydzieści i kilka odważnych akcyj. Ia certiora magis ab Autoribus recepta secutus, dwanaście akcyj jego Kawalerskich, albo Duodecim Labores Wierszem Polskim swoim opiszę; gdzie liczba położona, wyraża co raz inne Męstwo jego.
BIS SENI, álbo XII. LABORES HERCULIS
Boźkow niż włosow na sobie miała. Ze był Heroismo napiły Rzymski Animusz, oprocz MARSA, w wielkim miał poszanowaniu HERKULESA Kościoł mu in capite Orbis, żeby nigdy czyny iego nie wypadły z pamięci, erygowawszy.
Notandum że Herkulesow liczy Cicero sześciu. Varro czterdziestu, iakom namienił, ale ten Princeps, o ktorym tu dyskurs, Iowisza y Alkmeny Syn nie odrodny od Oyca. Przypisuią mu Autorowie niektòrzy trzydzieści y kilka odważnych akcyi. Ia certiora magis ab Autoribus recepta secutus, dwanaście ákcyi iego Kawalerskich, albo Duodecim Labores Wierszem Polskim swoim opiszę; gdzie liczba położona, wyraża co raz inne Męstwo iego.
BIS SENI, álbo XII. LABORES HERCULIS
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 13.
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
pracowicie z Autorów, nie z Szkolnych szpargałów, in sudore pracowitego Czoła urodzonej.
Których zaś Bożków Starożytni Rzymianie w swojej nie wenerowali Religii, zwali się Dii Peregrini Externi extra Romam á col luvie diversorum gentium adorowane. Tacy byli Dius Fidius Isis, Osyris, Serapis, Animoni Canopus, etc., o których immediate następuje dyskurs.
Sam zdrowy rozum od BOGA do penetrowania wyższych rzeczy kreowany, zawsże dyktował i najgrubszego Geniuszu Ludziom aby komuś jako Supremo rerum Domino Cultum czynili: Sam instynkt naturaly wmawiał: Est DIUS in nobis, agitante caléscimus illo. A że wdzierającego się do serc ich gwałtem, á l atre luminum prawdziwego BOGA nie akceptowali lumen,
pracowicie z Autorow, nie z Szkolnych szpargałow, in sudore prácowitego Czoła urodzoney.
Ktorych zaś Bożkow Starożytni Rzymianie w swoiey nie wenerowali Religii, zwali się Dii Peregrini Externi extra Romam á col luvie diversorum gentium adorowane. Tacy byli Dius Fidius Isis, Osyris, Serapis, Animoni Canopus, etc., o ktorych immediaté następuie dyskurs.
Sam zdrowy rozum od BOGA do penetrowania wyższych rzeczy kreowany, zawsźe dyktował y naygrubszego Geniuszu Ludziom aby komuś iako Supremo rerum Domino Cultum czynili: Sam instynkt naturaly wmawiał: Est DIUS in nobis, agitante caléscimus illo. A że wdzieráiącego się do serc ich gwałtem, á l atre luminum prawdziwego BOGA nie akceptowali lumen,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 15.
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
NApatrzy się nie jeden po nad figury, albo Męki Pańskiej wyobrażeniem Ptaka Pelikana, który pyskiem własne szarpiąc serce, karmi Dzieci. Malarska Inwencja, Symbolistów Imaginacja, Kaznodziejów Energia, tak oczom Ludzkim te Spectaculum i erudycję obiitiunt, jakby była nie omylnej prawdy Historia, i codzienna eksperiencja. Co jeżeli tak jest, teraźniejszy disiudicabit dyskurs.
Naprzód sciendum, że Pellicanus zowie się à pelle canâ, od piór bialich Inaczej się nazywa Onocrotalus, alias bąk na Rusi Baba Zowie się i Platea. Autorowie piszą, że są duplicis generis: Jedne są wodne, drugie ziemskie, albo lądowe Miejsce mu naznaczają około Nilu rzeki w pustyniach Egipskich. Hieronim, Augustyn
NApatrzy się nie ieden po nâd figury, albo Męki Pańskiey wyobrażeniem Ptaka Pelikana, ktory pyskiem własne szarpiąc serce, karmi Dzieci. Malarska Inwencya, Symbolistow Imaginacya, Kaznodzieiow Energia, tak oczom Ludzkim te Spectaculum y erudycyę obiitiunt, iakby była nie omylney prawdy Historya, y codzienna experyencya. Co ieżeli tak iest, teraznieyszy disiudicabit dyskurs.
Naprzod sciendum, że Pellicanus zowie się à pelle canâ, od pior bialych Inaczey się nazywa Onocrotalus, alias bąk na Rusi Baba Zowie się y Platea. Autorowie piszą, że są duplicis generis: Iedne są wodne, drugie ziemskie, albo lądowe Mieysce mu naznaczaią około Nilu rzeki w pustyniach Egypskich. Hieronim, Augustyn
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 125
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
słowo Roma Antonomosticè, nomen appellativum pro proprio, bo też to Urbs Urbium. Urbs per excellentiam; a potym Urbs bierze się za same Miasto tylko, Stolicę Rzymianów, a zaś Roma latius patet, bo znaczy Romanam Gentem. Senatum, Populumq; Romanum. Znaczy wielu Narodów Panią. Kiedy tedy o Mieście tym jest dyskurs,kładzie się URBS Z tąd piękne owe terminy Urbis et Orbis, kiedy co w Rzymie i w Świecie ma być publicum. Ta tedy ERA Urbis Conditae, albo od Założenia Miasta Rzymu była pierwszym hakiem, od którego Historyj Rzymskiej wisi konkatenacja. Żałożony tedy Rzym przez Romulusa Roku czwartego Olimpiadys sekste, według kalkulacyj Katona;
słowo Roma Antonomosticè, nomen appellativum pro proprio, bo też to Urbs Urbium. Urbs per excellentiam; a potym Urbs bierze się za same Miasto tylko, Stolicę Rzymianow, a zaś Roma latius patet, bo znaczy Romanam Gentem. Senatum, Populumq; Romanum. Znaczy wielu Narodow Panią. Kiedy tedy o Mieście tym iest dyskurs,kładzie się URBS Z tąd piękne owe terminy Urbis et Orbis, kiedy co w Rzymie y w Swiecie ma bydź publicum. Ta tedy AERA Urbis Conditae, albo od Założenia Miasta Rzymu była pierwszym hakiem, od ktorego Historyi Rzymskiey wisi konkatenacya. Załoźony tedy Rzym przez Romulusa Roku czwartego Olympiadis sextae, według kalkulacyi Katona;
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 202
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
