18 od 18 nie zostaje nic/ przetoż też nic nie piszę/ jako tu widzisz Część Pierwsza
Ta tedy liczba na quotiencie znaczy/ iż jest rzędów 26 gdy po 3 staną/ abo talerów jest 26 gdy złotych będzie 78. Czwarty. A jeśli będzie mniejszy zaraz Numerus, na rydze mnóstwa z początku/ a dzielnik większy/ tedy go masz pomknąć pod drugą postę/ tak
Bo w jednej nie możesz mieć i razu/ ale gdy pomkniesz/ masz już 4 razy w 13/ które napisawszy naQuotiencie/ a będziesz nazad multiplikował/ uczynią 12/ temi tedy subtrahując od 13/ zostanie 1/ i będzie już dla drugiego Numerus dzielnika mnóstwo
18 od 18 nie zostáie nic/ przetoż też nic nie piszę/ iáko tu widźisz Część Pierwsza
Tá tedy liczbá ná quotienćie znáczy/ iż iest rzędow 26 gdy po 3 stáną/ ábo talerow iest 26 gdy złotych będźie 78. Czwarty. A ieśli będźie mnieyszy záraz Numerus, ná rydze mnostwá z początku/ á dźielnik większy/ tedy go masz pomknąć pod drugą postę/ ták
Bo w iedney nie możesz mieć y rázu/ ále gdy pomkniesz/ masz iuż 4 rázy w 13/ ktore nápisawszy náQuotienćie/ á będźiesz názad multiplikował/ vczynią 12/ temi tedy subtráhuiąc od 13/ zostánie 1/ y będźie iuż dla drugiego Numerus dźielniká mnostwo
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 34
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
pomknąć pod drugą postę/ tak
Bo w jednej nie możesz mieć i razu/ ale gdy pomkniesz/ masz już 4 razy w 13/ które napisawszy naQuotiencie/ a będziesz nazad multiplikował/ uczynią 12/ temi tedy subtrahując od 13/ zostanie 1/ i będzie już dla drugiego Numerus dzielnika mnóstwo/ bo luboć ten dzielnik będzie pod 0 której nie może dzielić/ ale iż Resta jest od pierwszej Posty/ tedy już będzie dzielił nie 0 ale 10. A w 10 mogę mieć 3 razy/ z któremi nazad multiplikując dzielnika 3/ uczynią 9/ zostanie tedy 9 od 10/ Resty 1/ tak tedy masz par 43/ i jedna
pomknąć pod drugą postę/ ták
Bo w iedney nie możesz mieć y rázu/ ále gdy pomkniesz/ masz iuż 4 rázy w 13/ ktore nápisawszy náQuotienćie/ á będźiesz názad multiplikował/ vczynią 12/ temi tedy subtráhuiąc od 13/ zostánie 1/ y będźie iuż dla drugiego Numerus dźielniká mnostwo/ bo luboć ten dźielnik będźie pod 0 ktorey nie może dźielić/ ále iż Restá iest od pierwszey Posty/ tedy iuż będźie dźielił nie 0 ále 10. A w 10 mogę mieć 3 rázy/ z ktoremi nazad multiplikuiąc dźielniká 3/ vczynią 9/ zostánie tedy 9 od 10/ Resty 1/ ták tedy masz par 43/ y iedná
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 35
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
nie 0 ale 10. A w 10 mogę mieć 3 razy/ z któremi nazad multiplikując dzielnika 3/ uczynią 9/ zostanie tedy 9 od 10/ Resty 1/ tak tedy masz par 43/ i jedna nie parzysta. Część Pierwsza
Piąty. Trafili się/ iż w posrzodku rygi mnóstwa/ będzie mniejsza niż dzielnik/ wtedy masz tylko dzielnika napisawszy pod nią/ 0 na quotiencie pisać tak.
Szósty. Napiszeszli też większą abo mniejszą na quotiencie/ niż jest w samej rzeczy/ jako się to często przytrafia/ gdy się widzi iż tak wiele razów może być/ a nie jest/ tedy masz tę liczbę na quotiencie zmazać/
nie 0 ále 10. A w 10 mogę mieć 3 rázy/ z ktoremi nazad multiplikuiąc dźielniká 3/ vczynią 9/ zostánie tedy 9 od 10/ Resty 1/ ták tedy masz par 43/ y iedná nie parzysta. Część Pierwsza
Piąty. Tráfili się/ iż w posrzodku rygi mnostwá/ będźie mnieysza niż dźielnik/ wtedy masz tylko dźielniká nápisawszy pod nią/ 0 ná quotienćie pisáć ták.
Szosty. Nápiszeszli tesz większą ábo mnieyszą ná quotienćie/ niż iest w sámey rzeczy/ iáko się to często przytráfia/ gdy się widźi iż ták wiele rázow może bydź/ á nie iest/ tedy masz tę liczbę ná quotienćie zmázáć/
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 35
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
razy 9 multiplikując/ znajduję 72/ które gdy subtrahuję od 80/ zostaje mi 8/ które napiszę tak na wierzchu
A jeśli zaś mniej wziąłeś tak uznasz/ gdy będzie po subtrakcjej zostawało tak wiele/ iż jeszcze dzielnikiem możesz raz wziąć jako tu w tym przykładzie.
Tu widzisz iż po subtrakcjej zostaje 10/ a dzielnik jest 9 który w 10 może raz być/ przetoż zmasz tę na quotiencie/ a napisz większą/ i będzie tać dobry przykład: o całej Liczbie.
Siódmy. Pamiętać i wiedzieć też to masz/ iż gdy będzie wiele Numerów do subtrahowania/ tedy masz tak sobie postępować/ i wszystkie nauki zachować/ jakom
rázy 9 multiplikuiąc/ znáyduię 72/ ktore gdy subtráhuię od 80/ zostáie mi 8/ ktore nápiszę ták ná wierzchu
A ieśli záś mniey wźiąłeś ták vznasz/ gdy będźie po subtrákcyey zostawáło ták wiele/ iż ieszcze dźielnikiem możesz raz wźiąć iáko tu w tym przykłádźie.
Tu widźisz iż po subtrákcyey zostáie 10/ á dźielnik iest 9 ktory w 10 może raz bydź/ przetoż zmasz tę na quotienćie/ á napisz większą/ y będźie tać dobry przykład: o cáłey Liczbie.
Siodmy. Pámiętáć y wiedźieć też to masz/ iż gdy będźie wiele Numerow do subtráhowánia/ tedy masz ták sobie postępowáć/ y wszystkie náuki záchowáć/ iákom
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 36
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
napisano jest w przykładzie/ iż ma być zł. 4 i 20/425 części/ więc skąd się to wzięło chcę wiedzieć? A. Latwo tego postrzec możesz/ iż się stąd wzieło/ co pozostało na rydze mnóstwa/ (jako 20.) napisałem nad linią/ co zaś pod linią/ to ten dzielnik jest/ przez który diuidowałem/ a znaczy to łamaną liczbę/ do której już przystępujemy. Część Pierwsza. o całej Liczbie. Część Druga. CZĘŚĆ II. O łamanej Liczbie.
I.Coż to jest łamana Liczba? A. A. Innego nic nie jest/ tylko jakoby jakie kawalki od całej sztuki/
nápisano iest w przykładźie/ iż ma bydź zł. 4 y 20/425 częśći/ więc zkąd się to wźięło chcę wiedźieć? A. Látwo tego postrzedz możesz/ iż się ztąd wźieło/ co pozostało ná rydze mnostwá/ (iáko 20.) nápisałem nád linią/ co záś pod linią/ to ten dźielnik iest/ przez ktory diuidowałem/ á znáczy to łamáną liczbę/ do ktorey iuż przystępuiemy. Część Pierwsza. o cáłey Liczbie. Część Druga. CZĘŚĆ II. O łamáney Liczbie.
I.Coż to iest łamána Liczbá? A. A. Innego nic nie iest/ tylko iákoby iákie káwalki od cáłey sztuki/
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 43
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
