: 1. Bursztynu białego tartego dwa skrup. Arv/ Langis. unc. 1. zmięszaj dawaj po łyżce. Na Mdłość w Górączce.
WEś wodki Rozanej kwaterkę, przydaj Kamfory, Cynamonu, Szafranu potrosze, Octu mocnego pół kieliszka, zmięszaj, okładaj pulsy, i serce. Item. Wodka wypalona z kwiatu Dziewanny, dając do picia, jest doświadczona. Traktat Wtóry O DRZENIU SERCA.
DRzenie Serca nazywa się Cordis palpitatio, to jest, ruszanie się i ściąganie serca nad zwyczaj, pochodzące ze krwi, z cholerą pomieszzanej, albo z ostrości humorów, in pericardio zostającego; serce i arterie ostością swoją szczypiącego, i drzenie (per
: 1. Bursztynu białego tártego dwá skrup. Arv/ Langis. unc. 1. zmięszay daway po łyszce. Na Mdłość w Gorączce.
WEś wodki Rozáney kwáterkę, przyday Kámfory, Cynámonu, Száfránu potrosze, Octu mocnego puł kieliszká, zmięszay, okładay pulsy, y serce. Item. Wodká wypalona z kwiátu Dźiewánny, dáiąc do picia, iest doświadczona. Tráktát Wtory O DRZENIU SERCA.
DRzenie Sercá názywa się Cordis palpitatio, to iest, ruszánie się y ściągánie sercá nád zwyczay, pochodzące ze krwi, z cholerą pomieszzáney, álbo z ostrośći humorow, in pericardio zostáiącego; serce y árterye ostośćią swoią sczypiącego, y drzenie (per
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 171
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
. cum deco. Chammom. et sem anisi f. mũoll. cui adde Syrup Fernel. unc. 1. M. dawaj tego po łysce. In desperato malo day Mercurij vini dr. 2: cum Syrup, violarum, et Aqv Minthae: Na Materac. Weś jęczmienia przetłuczonego, Kminu kramnego, Kwiatu Dziewanny, No strzeku po pół garści, Kmminu polnego, Jałowcu po łocie, Soli pół garści, Salarmoniaku pułtora łota, Kamfory ćwierć łota, przeszyj; zlewaj winem rpzygrzewając, przykładaj na żywot; przy tym daj się napić olejku Terpentynowego z gorzałką, także kmin polny warzony z Ródzenkami i z jałowcem pijąc polewkę pomaga. Enema
. cum deco. Chammom. et sem anisi f. mũoll. cui adde Syrup Fernel. unc. 1. M. daway tego po łysce. In desperato malo day Mercurij vini dr. 2: cum Syrup, violarum, et Aqv Minthae: Ná Máterac. Weś ięczmieniá przetłuczonego, Kminu kramnego, Kwiátu Dziewánny, No strzeku po puł gárśći, Kmminu polnego, Iáłowcu po łoćie, Soli puł gárśći, Sálármoniáku pułtorá łotá, Kámfory ćwierć łotá, przeszyi; zleway winem rpzygrzewáiąc, przykładay ná żywot; przy tym day się nápić oleyku Terpentynowego z gorzałką, tákże kmin polny wárzony z Rodzenkámi y z iáłowcem piiąc polewkę pomaga. Enemá
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 211
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, przykładaj je. O Boleniu Haemorrhoidów. Na rozpędzenie nabrzmiałości.
WEś Porów Cybul, obwin chustą, upiecz w popiele, stlucz zmasłem niesłonym, przyłóż. Item. Oleum 7. florum Minstchty, jest doświadczony; także liście Bzowe starte, także Maść Topolowa cum Opio zmieszana; naparzania też służą z Slazu, Dziewanny, Parietariae, Violariae, aã. sem. LIni Faentur. w mleku warząc. Sal Saturni cum decocto Rosarum. Na zapalenie bardzo dobre. Item. Woda wapienna, przykładana służy. Suffitus też pomagają ex Lilio, Tapso barb. Scropularia, rzucając na węgle i nad parą siedząc. Item. Pomoranczą wydróżnoną napełni olejkiem
, przykładay ie. O Boleniu Haemorrhoidow. Ná rospędzenie nabrzmiáłośći.
WEś Porow Cybul, obwin chustą, upiecz w popiele, ztlucz zmásłem niesłonym, przyłoż. Item. Oleum 7. florum Minstchty, iest doświadczony; tákże liśćie Bzowe stárte, tákże Máść Topolowa cum Opio zmieszana; náparzánia też służą z Slazu, Dziewánny, Parietariae, Violariae, aã. sem. LIni Faentur. w mleku wárząc. Sal Saturni cum decocto Rosarum. Ná zápalenie bárdzo dobre. Item. Wodá wapienna, przykładána służy. Suffitus też pomagáią ex Lilio, Tapso barb. Scropularia, rzucáiąc ná węgle y nád parą siedząc. Item. Pomoránczą wydrożnoną nápełni oleykiem
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 265
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
tym nie czynią/ jako tu o Capresium i Kubebach. I tak potym drudzy z tąd przyśli w różne mniemania/ o tych rzeczach. Zielnik D. Symona Syrenniusa. Oman/ Rozdział 16.
Helenium. Enula Campana. Inula Campana. Aland. Alandwurtz. Liście. Kłącze.
OMan jest ziele/ liście do Dziewanny węższej mając podobne/ jeno ostrzejsze i dłuższe/ na niektórych miejscach bez kłącza/ w naszych ziemiach kłącze z siebie wydaje miąższe/ kosmate/ wzwyż na łokieć na dwa/ niekiedy wyższe granowite/ kwiatu żółtego niemałego/ w nim Nasienie Dziewannowemu podobne/ które za dotknieniem ciała żwierz wzburza/ korzeń we wnątrz biały/ zwierzchu
tym nie czynią/ iáko tu o Capresium y Kubebách. Y ták potym drudzy z tąd przyśli w rozne mniemánia/ o tych rzeczách. Zielnik D. Symoná Syrenniusá. Oman/ Rozdźiał 16.
Helenium. Enula Campana. Inula Campana. Aland. Alandwurtz. Liśćie. Kłącze.
OMan iest źiele/ liśćie do Dźiewánny węższey máiąc podobne/ ieno ostrzeysze y dłuższe/ ná niektorych mieyscách bez kłącza/ w nászych źiemiách kłącze z śiebie wydáie miąższe/ kosmáte/ wzwysz ná łokieć ná dwá/ niekiedy wyższe gránowite/ kwiátu żołtego niemáłego/ w nim Naśienie Dźiewánnowemu podobne/ ktore zá dotknieniem ćiáłá żwierz wzburza/ korzeń we wnątrz biały/ zwierzchu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 58
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
proch tego korzenia miodem zaczyniony/ a na żywot plastrowany/ jest im do płodu poczęcia wielkim lekarstwem. Item.
W trunku także używając go/ bądź z winem warzony/ dobrze ocukrowany przez kilka dni pijąc/ bądź w nim się popas kąpiąc/ i naparzając/ tym sposobem/ wziąć Kurzegoziela z liściem i z korzeniem/ Dziewanny/ Rojowniku/ po trzy garści/ w winie warzyć/ a przez pięć dni po wyczyścieniu miesięcznym naparzać się/ siedząc na tym. Krtuszeniu.
Krtuszenie i womity zawściąga. Także Niezatrzymaniu pokarmu.
Niezatrzymaniu pokarmów w żołądku barzo służy/ wziąć ziela i z korzeniem Pępawy dwie garści/ liścia Bobkowego liścia z drzewa Pigwowego/ Lebiotki
proch tego korzenia miodem záczyniony/ á ná żywot plastrowány/ iest im do płodu poczęćia wielkim lekárstwem. Item.
W trunku tákże vżywáiąc go/ bądź z winem warzony/ dobrze ocukrowány przez kilká dni piiąc/ bądź w nim się popás kąpiąc/ y nápárzáiąc/ tym sposobem/ wźiąć Kurzegoziela z liśćiem y z korzeniem/ Dźiewánny/ Roiowniku/ po trzy gárśći/ w winie wárzyć/ á przez pięć dni po wyczyśćieniu mieśięcznym náparzáć się/ śiedząc ná tym. Krtuszeniu.
Krtuszenie y womity záwśćiąga. Tákże Niezátrzymániu pokármu.
Niezátrzymániu pokármow w żołądku bárzo służy/ wźiąć źiela y z korzeniem Pępáwy dwie garśći/ liśćia Bobkowego liśćia z drzewá Pigwowego/ Lebiotki
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 313
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Item weźmi Bursztynu, Mastyksu, Kadzidła, zmieszaj, kładź potrochu na węgle, niech chory siedzi nad dymem gołą panewką.
Item zrób z chusty czopek twardy, zmaczaj go w ciepłym łoju kozłowym, lubo w śmietanie, lubo w maści Topolowej, wetchnij w poślednią dziurę.
Item weźmi mleka kwartę, przewarz go z kwiatem Dziewanny, przecedź, nasyp Imbieru tłuczo- nego, maczaj chustę i przykładaj na pośladek, często odnawiając. różnych chorób.
Item warz w wodzie Bylicę, Dziewannę, krwawnik, Bukszpan, wstaw z garcem wrzące do stolca, niech chory siedzi nad parą, dogadzając aby nie było gorąco.
Jeżeliby pochodziło z zapalenia kiszki, na
Item weźmi Bursztynu, Mástyxu, Kádźidłá, zmieszay, kłádź potrochu ná węgle, niech chory śiedźi nád dymem gołą panewką.
Item zrob z chusty czopek twárdy, zmaczay go w ćiepłym łoiu kozłowym, lubo w śmietánie, lubo w máśći Topolowey, wetchnij w poślednią dźiurę.
Item weźmi mleká kwártę, przewarz go z kwiátem Dźiewánny, przecedź, násyp Imbieru tłuczo- nego, maczay chustę y przykłáday ná pośládek, często odnáwiáiąc. rożnych chorob.
Item warz w wodźie Bylicę, Dźiewánnę, krwáwnik, Bukszpan, wstáw z gárcem wrzące do stolcá, niech chory śiedźi nád párą, dogadzáiąc áby nie było gorąco.
Jeżeliby pochodźiło z zápálenia kiszki, ná
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 50
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
kiszki, na ten czas, albo hemoroidy otworzyć, albo krew z ręki puścić. O wyściu kiszki stolcem.
Albo z wielkiego wydymania, albo z spadku, albo z innej jakiej przyczyny zwykła kiszka ostatnia wychodzić, na co te służą sposoby.
Naprzód jeżeliby kiszka nabrzmiała trudno ją wprawić łatwio, na co weźmi kwiatu Dziewanny, Nostrzeku, Rumienku, korzenia i liścia slazowego po garści, przydaj nasienia Lnianego, Faenum graecum przetłuczonych, warz w mleku, maczaj chusty i okładaj, jak stęchnie, posyp proszkiem takim.
Weźmi Rozmarynu i galasu równe części, utrzyj na proszek, którym posypawszy, wpraw kiszkę na swoje miejsce.
Item weźmi Chrząszczów zwyczajnych
kiszki, ná ten czás, álbo hemoroidy otworzyć, álbo krew z ręki puśćić. O wyśćiu kiszki stolcem.
Albo z wielkiego wydymánia, álbo z spadku, álbo z inney iákiey przyczyny zwykłá kiszká ostátnia wychodźić, ná co te służą sposoby.
Náprzod ieżeliby kiszká nábrzmiáłá trudno ią wprawić łátwio, ná co weźmi kwiátu Dźiewánny, Nostrzeku, Rumienku, korzenia y liśćia slazowego po garśći, przyday naśienia Lniánego, Faenum graecum przetłuczonych, warz w mleku, maczay chusty y okłáday, iák stęchnie, posyp proszkiem tákim.
Wezmi Rozmárynu y gálásu rowne częśći, utrzyi ná proszek, ktorym posypawszy, wpraw kiszkę ná swoie mieysce.
Item weźmi Chrząszczow zwyczáynych
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 51
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, zmieszaj z sokiem Cybuli, przykładaj.
Item weźmi listek Tutiuniu suchego odwilżyj go, skręć w rękach nakształt czopka, włóż tam gdzie trzeba. Na rozpędzenie nabrzmiałych i bolejących hemoroidów.
WEźmi porów Cybule, upiecz w popiele, rozwierć, przydaj śmietany, zmieszaj i przykładaj.
Item warz w wodzie wapiennej kwiat Bzowy i Dziewanny, tym okładaj.
Item weźmi łoju Kozłowego kawałek, przydaj Opium utartego, zmieszaj, nasmaruj knotek z chusty i wetknij do spodniej dziury nie głęboko.
Áplikacia pijawek na wnętrzne hemoroidy, które Caeas nazywają jest niebezpieczna albowiem zapalenie, ból wielki, i fistułę nie uleczoną częstokroć przynosi, zaczym gdy nabrzmieją i zapalą się, przykładać
, zmieszay z sokiem Cybuli, przykłáday.
Item weźmi listek Tutiuniu suchego odwilżyi go, zkręć w rękách nákształt czopká, włoż tám gdźie trzebá. Ná rozpędzenie nábrzmiáłych y boleiących hemoroidow.
WEźmi porow Cybule, upiecz w popiele, rozwierć, przyday śmietány, zmieszay y przykłáday.
Item warz w wodźie wapienney kwiát Bzowy y Dźiewánny, tym okłáday.
Item weźmi łoiu Kozłowego káwałek, przyday Opium utártego, zmieszay, násmáruy knotek z chusty y wetknij do spodniey dźiury nie głęboko.
Ápplikácia pijawek ná wnętrzne hemoroidy, ktore Caeas názywáią iest niebeśpieczná álbowiem zápálenie, bol wielki, y fistułę nie uleczoną częstokroć przynośi, záczym gdy nábrzmieią y zápalą się, przykłádáć
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 86
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Cybulą, rozmąć octem, tym nacieraj przy cieple po ścieraniu.
Item stawianie baniek na sucho pomocne bywa.
Item weźmi Glist ziemnych, opłocz, posiekaj, namocz w mocnej gorzałce, przydaj Miry i dzięglu, zmieszaj i smaruj przy cieple.
Item otworzenie hemoroidów, także krwi upuszczenie z nogi, prędko pomaga.
Item weźmi Dziewanny, Bylice, wsyp soli, warz w wodzie, jak przestydnie namocz nogę. różnych chorób.
Item moczenie nogi w lagrze Winnym, pomocne jest, albo też może nim okładać.
Item mocz w Piwie Boże drzewko i Bukwicę, to piwo pij zawsze.
Jeżeliby był ból wielki i strzykanie, na ten czas dawszy Eneme
Cybulą, rozmąć octem, tym náćieray przy ćieple po śćierániu.
Item stáwiánie bániek ná sucho pomocne bywa.
Item weźmi Glist źiemnych, opłocz, posiekay, námocz w mocney gorzałce, przyday Miry y dźięglu, zmieszay y smáruy przy ćieple.
Item otworzenie hemoroidow, tákże krwi upuszczenie z nogi, prędko pomaga.
Item weźmi Dźiewánny, Bylice, wsyp soli, warz w wodźie, iák przestydnie námocz nogę. rożnych chorob.
Item moczenie nogi w lagrze Winnym, pomocne iest, álbo tesz może nim okłádáć.
Item mocz w Piwie Boże drzewko y Bukwicę, to piwo piy záwsze.
Ieżeliby był bol wielki y strzykánie, ná ten czás dawszy Eneme
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 106
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Gdy kto zapach utraci.
WEźmi korzenia Gentiany, Czarnuszki, utrzyj na proszek, przydaj mniej Bobrowego stroju, utrzyj wszystko na proszek, którego chory niech używa do nosa miasto tabaczki.
Item namocz w occie mocnym Bobrowy strój, który często wąchaj.
Na zbytnie kichanie, ciepłe mleko często sarkaj w nos.
Item weźmi kwiatu Dziewanny i Hebdowego, upraż w mleku, przecedziwszy, sarkaj w nos.
Item na świerzbienie nosa. Weźmi Ługu mocnego, maczaj chusteczkę i przykładaj.
Item weźmi maści Topolowej trochę, włóż do niej soli subtelno utartej, umieszaj i smaruj nas osobliwie na noc, a na dzień zgrzej Wina kwaterkę, do którego włóż dwie szczypty
Gdy kto zapách utráći.
WEźmi korzenia Gentiany, Czárnuszki, utrzyi ná proszek, przyday mniey Bobrowego stroiu, utrzyi wszystko ná proszek, ktorego chory niech używá do nosa miásto tábáczki.
Item námocz w octćie mocnym Bobrowy stroy, ktory często wąchay.
Ná zbytnie kichánie, ćiepłe mleko często sarkay w nos.
Item weźmi kwiátu Dźiewánny y Hebdowego, upraż w mleku, przecedźiwszy, sarkay w nos.
Item ná świerzbienie nosa. Weźmi Ługu mocnego, maczay chusteczkę y przykłáday.
Item weźmi máśći Topolowey troche, włoż do niey soli subtelno utártey, umieszay y smáruy nas osobliwie ná noc, á ná dźień zgrzey Winá kwáterkę, do ktorego włoż dwie szczypty
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 169
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
