niejbuwa, lubo podziemnemi ponikami, z zródłach, rzekach, po całym ziemnym rozlewa się świecie. Iż też wody znowu się wracają do morza. Jako w swoich deszczach, śniegach, obłokach nie ustaje według czasu Atmosfera, choć na czas obfite na ziemię spadają deszcze. Iż znowu ziemia ewaporuje humory, słońce ciągnie w góre ekshalacje, z których się na Atmosferze nieustanną alternatą rodzą chmury, deszcze, i inne meteora. Tak dla tejże ustawicznej alternaty generacyj i korupcyj rzeczy ziemnych, w swojej porze utrzymuje się ziemia.
XV. Po miedzy piecami podziemnemi ognistemi, jedne w równi, drugie wyżej są kanały wód podziemnych, jednych do morza płynących,
nieybuwá, lubo podziemnemi ponikami, z zrodłách, rzekách, po cáłym ziemnym rozlewa się świecie. Iż też wody znowu się wrácáią do morżá. Iako w swoich deszczach, śniegach, obłokach nie ustaie według czasu Atmosfera, choć ná czas obfite ná ziemię spádáią deszcze. Iż znowu ziemiá ewaporuie chumory, słońce ciągnie w gore exchálácye, z ktorych się ná Atmosferze nieustanną álternátą rodzą chmury, deszcze, y inne meteorá. Ták dlá teyże ustáwiczney álternáty generácyi y korrupcyi rzeczy ziemnych, w swoiey porze utrzymuie się ziemia.
XV. Po miedzy piecami podziemnemi ognistemi, iedne w rowni, drugie wyżey są kánáły wod podziemnych, iednych do morżá płynących,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: B2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
gorących i suchych Ekshalacyj/ a że według Medyków/ gorącość zbyteczna i suchość z gruntu jest przeciwna Naturze Ludzkiej/ i humido radicali (quo omnibus Medicis consentientibus extincto, moritur homo et omne animal) które Kometa wysusza: Następują tedy za tym śmiertelności/ zwłaszcza ludzi starych abo słabej Kompleksji. Przyczyna druga/ złośliwi Planetowie wyciągają Ekshalacje Komety/ one prędko korumpują/ przez ich się zapalenie/ skąd zarażają powietrze/ ludzie zaś zarażeni złym powietrzem/ umierać muszą. Do tego/ że słośliwe Gwiazdy/ najprędzej z najlepszych rzeczy wyciągają Wapory/ z których się rodzi Kometa. Zaczym spaleniem zepsowane/ wielce są szkodliwe. Optimi enim corruptio pessima, vt patet in
gorących y suchych Exhálácyi/ á że według Medykow/ gorącość zbyteczna y suchość z gruntu iest przećiwna Náturze Ludzkiey/ y humido radicali (quo omnibus Medicis consentientibus extincto, moritur homo et omne animal) ktore Kometá wysusza: Nástępuią tedy zá tym śmiertelnośći/ zwłaszczá ludźi stárych ábo słábey Komplexyey. Przyczyná druga/ złośliwi Plánetowie wyćiągáią Exhalacye Komety/ one prędko korumpuią/ przez ich się zápalenie/ zkąd zaráżaią powietrze/ ludźie záś zaráżeni złym powietrzem/ vmieráć muszą. Do tego/ że słośliwe Gwiazdy/ nayprędzey z naylepszych rzeczy wyćiągáią Wapory/ z ktorych się rodźi Kometá. Záczym spaleniem zepsowáne/ wielce są szkodliwe. Optimi enim corruptio pessima, vt patet in
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: Av
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
: 3 W Magdeburgu Mieście Saskim udał przed wielu bis, że pod murem pewnym wielkie są skarby, ci wierząc ojcu kłamstwa, gdy pod mur się podkopali, mur na nich obalił, ich pozabijał, a to z dopustu Bożego.
Jeszcze o Czartach i to sciendum, iż sobie ciała z powierca zagęszczonego formując, waporowe ekshalacje, aby na tych częściach mogli kolory łatwiej wyrazić, i części te skleili w jedne Corpus. Albo też biorą ciała trupów ludzkich, albo ścierw bydlęcy, i one ruszają motu locali, non vitali; ale takie ciała wzięte docieczono, że są zimne, bo mu rozgrzać BÓG niepozwala. W takim ciele czart zostając
: 3 W Magdeburgu Mieście Saskim udał przed wielu bis, że pod murem pewnym wielkie są skarby, ci wierząc oycu kłamstwa, gdy pod mur się podkopali, mur na nich obalił, ich pozabiiał, á to z dopustu Bożego.
Ieszcze o Czartach y to sciendum, iż sobie ciała z powiertza zagęszczonego formuiąc, waporowe exhalacye, aby na tych częściach mogli kolory łatwiey wyrazić, y częśći te skleili w iedne Corpus. Albo też biorą ciała trupow ludzkich, albo scierw bydlęcy, y one ruszaią motu locali, non vitali; ále takie ciała wzięte docieczono, że są zimne, bo mu rozgrzać BOG niepozwala. W takim ciele czart zostaiąc
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 213
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
daleko są w biegu prędsze a niżeli planetarne. Te ekshalacje ogniste, które na atmosferze zapalone aparencją sprawują: jakie są błyskawice, pioruny, latawce, gwiazdy spadające, nie są komety. Bo kometa ma miejsce nad atmosferą, przydłużej się pali, albo świeci, stateczniej i regularniej obrót swój sprawuje, opak zaś atmosferne ogniste ekshalacje. Dopuszcza także częstokroć Bóg różne na niebie aparycje, i ogniste planet ekshalacje, czyli na ukaranie ludzi, czyli na oświadczenie prowidencyj swojej. Jako to, gdy Izraela z Egiptu do Palestyny idącego poprzedzała kolumna ognista w nocy, a kolumna chmurzysta we dnie. Gdy trzech Królów osobliwsza gwiazda prowadziła do Betleem. Atoli takie skutki
dáleko są w biegu prędsze á niżeli planetarne. Te exhalacye ogniste, ktore ná atmosferze zapalone apparencyą sprawuią: iákie są błyskáwice, pioruny, latawce, gwiazdy spadaiące, nie są komety. Bo kometa ma mieysce nad atmosferą, przydłużey się páli, álbo swieci, stateczniey y regularniey obrot swoy sprawuie, opak zaś atmosferne ogniste exhalacye. Dopuszcza tákże częstokroć Bog rożne ná niebie apparycye, y ogniste planet exhalacye, czyli ná ukaranie ludzi, czyli ná oswiadczenie prowidencyi swoiey. Jáko to, gdy Jzraela z Egiptu do Palestyny idącego poprzedzała kolumna ognista w nocy, á kolumna chmurzysta we dnie. Gdy trzech Krolow osobliwsza gwiazda prowadziłá do Betleem. Atoli takie skutki
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: N3
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
na atmosferze zapalone aparencją sprawują: jakie są błyskawice, pioruny, latawce, gwiazdy spadające, nie są komety. Bo kometa ma miejsce nad atmosferą, przydłużej się pali, albo świeci, stateczniej i regularniej obrót swój sprawuje, opak zaś atmosferne ogniste ekshalacje. Dopuszcza także częstokroć Bóg różne na niebie aparycje, i ogniste planet ekshalacje, czyli na ukaranie ludzi, czyli na oświadczenie prowidencyj swojej. Jako to, gdy Izraela z Egiptu do Palestyny idącego poprzedzała kolumna ognista w nocy, a kolumna chmurzysta we dnie. Gdy trzech Królów osobliwsza gwiazda prowadziła do Betleem. Atoli takie skutki, co do okoliczności są ekstraodrynaryjne, najwięcej przez Aniołów dobrych albo złych sporządzone
ná atmosferze zapalone apparencyą sprawuią: iákie są błyskáwice, pioruny, latawce, gwiazdy spadaiące, nie są komety. Bo kometa ma mieysce nad atmosferą, przydłużey się páli, álbo swieci, stateczniey y regularniey obrot swoy sprawuie, opak zaś atmosferne ogniste exhalacye. Dopuszcza tákże częstokroć Bog rożne ná niebie apparycye, y ogniste planet exhalacye, czyli ná ukaranie ludzi, czyli ná oswiadczenie prowidencyi swoiey. Jáko to, gdy Jzraela z Egiptu do Palestyny idącego poprzedzała kolumna ognista w nocy, á kolumna chmurzysta we dnie. Gdy trzech Krolow osobliwsza gwiazda prowadziłá do Betleem. Atoli takie skutki, co do okoliczności są extraordynaryine, naywięcey przez Aniołow dobrych álbo złych sporządzone
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: N3
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Albo zmięszany z uryną i przygrzany sprawuje o podal w człowieku poty. Co ze się dzieje bez żadnej superstycyj dowodzi tego Dygby Angelczyk, i Gervasius Brisecensis. Iż maścią albo proszkiem sympatycznym osobliwie z witriolu proparowanym posypana krew ludzka na szabli lub chustce będąca, gdy na słońcu albo w cieple się rogrzeje, waporuje z siebie ekshalacje z medyczną tego proszku kwalitatywą. Które ekshalacje na wolne się dostawszy powietrze i popędzone, do swego subjectum zmierzają. Rana albowiem zarażliwe ewaporując humory, a nowe z powietrzem ciągnąc, z daleka przychodzące o de krwi własnej medyczne przyjmuje kwalitatywy, które uśmierzają ból, i z wolna ranę goją. Taż sama racja być może
Albo zmięszany z uryną y przygrzany sprawuie o podal w człowieku poty. Co ze się dzieie bez żadney superstycyi dowodzi tego Digby Angelczyk, y Gervasius Brisecensis. Jż maścią álbo proszkiem sympatycznym osobliwie z witryolu proparowanym posypana krew ludzka ná szabli lub chustce będąca, gdy ná słońcu álbo w cieple się rogrzeie, waporuie z siebie exchalacye z medyczną tego proszku kwalitatywą. Ktore exchalacye ná wolne się dostawszy powietrze y popędzone, do swego subjectum zmierzaią. Rana albowięm zarazliwe ewaporuiąc chumory, á nowe z powietrzem ciągnąc, z daleka przychodzące o de krwi własney medyczne przyimuie kwalitatywy, ktore uśmierzaią bol, y z wolna ranę goią. Taż sama racya być może
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: S3
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
przydawszy do tej liczby cyfr 24.
9no. Niezkazitelność ciał ludzi umarłych pochodzi; to z suchej kompleksyj. To z wywiędłego i z ciekłego ciała przez chorobę, jakie są suchoty, diaria etc. To z balsamowania ciała, utrzymującego w swojej porze skurę kości i żyły. A najwięcej z suchego, w słone i chałonowe ekshalacje obfitującego, miejsca. Gdyż sól i chałon wysusza i od korupcyj prezerwuje.
9no. Niektóre miejsca tak są nieurodzaine, że i drzewa, trawy, i kwiatów nic, albo mało co rodzą, osobliwie góry, albo tylko nie które żywioły. Co jest znakiem kruszców, ziemi mineralnej dowodem. Która dla gorących ekshalacyj z
przydawszy do tey liczby cyfr 24.
9no. Niezkazitelność ciał ludzi umarłych pochodzi; to z suchey komplexyi. To z wywiędłego y z ciekłego ciałá przez chorobę, iákie są suchoty, diaria etc. To z balsamowania ciała, utrzymuiącego w swoiey porze skurę kości y żyły. A naywięcey z suchego, w słone y chałonowe exchalacye obfituiącego, mieysca. Gdyż sol y chałon wysusza y od korrupcyi prezerwuie.
9no. Niektore mieysca ták są nieurodzaine, że y drzewa, trawy, y kwiatow nic, álbo mało co rodzą, osobliwie gory, álbo tylko nie ktore żywioły. Co iest znákiem kruszcow, ziemi mineralney dowodem. Ktora dla gorących exchalacyi z
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: U2
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
ziemi i morza promieniem słonecznym wyciągnione w górę, a potym rozgrzane, z impetem po powietrzu się rozszerzają; na podobieństwo zapalonego prochu. J tak jedna ekshalacja na drugą, druga na trzecią i tak dalej napadając, czynią szum, impet, i komocją powietrza, poty, póki stawa ekshalacyj. Albo z tąd że tęż ekshalacje grubemi chmurami przycisnione, jak powietrze miechami, ustepować z miejsca na miejsce z impetem muszą: co najbardziej się wydaje w wichrach poprzedzających chmury gwałtowne. Albo z tąd że powietrze w podziemnych meatach i lochach zawarte, czyli to wody biegiem i morza fluktami popędzone, czyli zagrzane gorącem siarczystych saletrzystych i innych miejsc mineralnych, a
ziemi y morza promieniem słonecznym wyciągnione w gorę, á potym rozgrzane, z impetem po powietrzu się rozszerzaią; ná podobieństwo zapálonego prochu. J ták iedna exhalacya ná drugą, druga ná trzecią y ták dáley nápadáiąc, czynią szum, impet, y kommocyą powietrza, poty, poki stawa exhálácyi. Albo z tąd że tęż exhalácye grubemi chmurámi przycisnione, iák powietrze miechámi, ustepowáć z mieysca ná mieysce z impetem muszą: co naybárdziey się wydáie w wichrach poprzedzáiących chmury gwałtowne. Albo z tąd że powietrze w podziemnych meatách y lochach záwarte, czyli to wody biegiem y morza fluktámi popędzone, czyli zágrzane gorącem siarczystych saletrzystych y innych mieysc mineralnych, á
Skrót tekstu: BystrzInfAstrol
Strona: 20
Tytuł:
Informacja astrologiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
nim do chmury dopadnie: na podobieństwo żywicy na proch startej i zapalonej. Te ehksalacje piorunowe jako i chmury, częściej z gorących krajów mocą wiatrów bywają przypędzone na nasz choryzont, a niżeli na nim uformowane. Zaczym dzień determinować którego się wydoskonali ekshalacja piorunowa, i którego dnia wiatr osobliwie z południowych krajów zawionie, i te ekshalacje z chmurami na ten choryzont sprowadzi, jest rzecz bardzo trefunkowa, gdy się ziści. Bo regule uniwersalnej, albo znakom poprzedzającym a nie zbitym, cale niepodpadająca. Prognostyki o urodzajach ziemi.
XXXI. Ponieważ najwięcej zawisły od konstytucyj powietrza czterech części roku. Bo zbyt mokra wiosna dla swojej wilgotności bujność trawy, słomy i liścia
nim do chmury dopádnie: ná podobieństwo żywicy ná proch stártey y zápaloney. Te ehxalacye piorunowe iáko y chmury, częściey z gorących kráiow mocą wiátrow bywáią przypędzone ná nasz choryzont, á niżeli ná nim uformowáne. Záczym dzień determinowáć ktorego się wydoskonáli exhalácya piorunowa, y ktorego dnia wiatr osobliwie z południowych kráiow záwionie, y te exhalácye z chmurámi ná ten choryzont zprowádzi, iest rzecz bardzo trefunkowa, gdy się ziści. Bo regule uniwersalney, álbo znákom poprzedzaiącym á nie zbitym, cále niepodpadáiąca. Prognostyki o urodzáiach ziemi.
XXXI. Ponieważ naywięcey záwisły od konstytucyi powietrza czterech części roku. Bo zbyt mokra wiosna dla swoiey wilgotności buyność trawy, słomy y liścia
Skrót tekstu: BystrzInfAstrol
Strona: 22
Tytuł:
Informacja astrologiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Co samo jest witalnym tchnieniem. Dla tegoć, gdy albo zwrzodowacieją, albo humorami ociężeją, albo sflakowacieją płuca: i oddech ciężki, i głosu odmianę, piersi ciężkość sprawują, i w suchoty wprawują.
LXVIII. Ziewanie jest to witalne poruszenie muszkułów mezenterycznych, przez które usiłuje natura z części zewnętrznych, poruszyć i wyzionąc ekshalacje zgniłe, a powietrzem żywszym i zdrowszym sporzej nad zwyczajne odetchnięcie zabranym oneż orzeźwić. Ze zaś człowiek patrząc na ziewającego i on pobudza się do ziewania. Czyni to imaginatywa ludzka, która wzbudza i porusza w wnętrznościach te ekshalacje i wapory, do których wypędzenia, nad zamiar gęba się otwiera, a czasem i szczeki z
. Co samo iest witálnym tchnieniem. Dla tegoć, gdy álbo zwrzodowácieią, álbo humorámi ociężeią, álbo zflakowácieią płuca: y oddech ciężki, y głosu odmiánę, piersi ciężkość spráwuią, y w suchoty wprawuią.
LXVIII. Ziewánie iest to witálne poruszenie muszkułow mezenterycznych, przez ktore usiłuie nátura z części zewnętrznych, poruszyć y wyzionąc exhalacye zgniłe, á powietrzem żywszym y zdrowszym sporzey nad zwyczayne odetchnięcie zábranym oneż orzeźwić. Ze zaś człowiek patrząc ná ziewáiącego y on pobudza się do ziewania. Czyni to imaginátywa ludzka, ktora wzbudza y porusza w wnętrznościách te exhalácye y wapory, do ktorych wypędzenia, nad zámiar gęba się otwiera, á czásem y szczeki z
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: Fv
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
