ściśniona a przygrubsza/ Kometa będzie czerwony/ na kształt wąglów rozpalonych/ kiedy zaś Materia bardzo ściśniona i dobrze ułożona/ sprawuje Kometę koloru cisawego ciemnego/ na kształt ołowiu. Astrologowie z różności influencyj gwiazd; opowiedają różność kolorów w Kometach. Gdy albowiem Kometa jest Natury Saturnowej/ to jest/ gdy przez siły i influencje Saturna ekshalacje wybiją się pod Sferę ognia/ reprezentują się być koloru ołowianego/ jakim jaśnieje i sam Saturnus. Gdy Marsa Naturę przybiera na się/ czerwony: gdy Słońca/ żółty: gdy Wenery/ ciemny: gdy Merkuriusza/ obłoczysty: gdy Miesiąca/ srebrny/ pokazuje na sobie kolor. Naukę tę o kolorze Komety/ wywodzi Iunctinus
śćiśniona á przygrubsza/ Kometá będźie czerwony/ ná kształt wąglow rospalonych/ kiedy záś Máterya bárdzo śćiśniona y dobrze vłożona/ spráwuie Kometę koloru ćisáwego ćięmnego/ ná kształt ołowiu. Astrologowie z rożnośći influencyi gwiazd; opowiedáią rożność kolorow w Kometách. Gdy álbowiem Kometá iest Nátury Sáturnowey/ to iest/ gdy przez śiły y influencye Saturná exhalácye wybiią się pod Sphaerę ogniá/ reprezentuią się bydź koloru ołowiánego/ iákim iáśnieie y sam Saturnus. Gdy Marsa Náturę przybierá ná się/ czerwony: gdy Słoncá/ żołty: gdy Wenery/ ćiemny: gdy Merkuryuszá/ obłoczysty: gdy Mieśiąca/ srebrny/ pokazuie ná sobie kolor. Náukę tę o kolorze Komety/ wywodźi Iunctinus
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: A3v
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
Saracenów Genueńczykom, a w całych Włoszech przez Hunnów wyznaczyło, Teste Vincentio. o Zrzodłach osobliwych TERME, albo CIEPLICE, ŁAZNIE i Wody Kąpiącym się Zdrowe
CIEPLICE ordinariè od ciepłych Wód biorą denominacją: Ciepłe zaś Wody sprawuje albo ogień podziemny, albo siarczysta materia in fundo ich będąca, albo też, że od tychże Minerałów ekshalacje ciepłe, temiż dobywając się meatami, któremi i Woda, ją zagrzewają sobą. WODY te często mają vim medend, odor z siebie lub miły, lub przykry wydają i smak winny: Czego obojga jest okazją Sól, Salitra, Hałun, Siarka, item Złoto, Srebro, i inne Metale, albo w żyłach
Saracenow Genueńczykom, a w całych Włoszech przez Hunnow wyznaczyło, Teste Vincentio. o Zrzodłach osobliwych THERMAE, albo CIEPLICE, ŁAZNIE y Wody Kąpiącym się Zdrowe
CIEPLICE ordinariè od ciepłych Wod biorą denominacyą: Ciepłe zaś Wody sprawuie albo ogień podziemny, albo siarczysta materya in fundo ich będąca, albo też, że od tychże Minerałow exhalacye ciepłe, temisz dobywaiąc się meatami, ktoremi y Woda, ią zagrzewaią sobą. WODY te często maią vim medend, odor z siebie lub miły, lub przykry wydaią y smak winny: Czego oboyga iest okazyą Sol, Salitra, Hałun, Siarka, item Złoto, Srebro, y inne Metalle, albo w żyłach
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 571
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
znajdują się Kruzce, kamienia potarszy z owego miejsca, siarczysty wydaje odor. 5to Na takich miejscach ważniejsza ziemia się znajduje, niżeli gdzie indziej. 6to Jeśli wody odor i kolor osobliwszy mają, albo jakie okruszynki, niby opiłki z sobą niesą. 7mo Rozpadliny w górach są to usta ogłaszające latens Metallum, któremi wychodzą ekshalacje. 8vo Częstokroć z miejsc owych z materyj siarczystej zajęte ognie w nocy wybuchają. 9no Miejsca Minerały w sobie mające są nie płodne, suche, nie urodzajne, bo wszytkie wilgotności do wrzostu i pomnożenia się potrzebne, w ziemi ukryte do siebie ciągną metale.
DROGICH KAMIENI Matką te są Krainy: Naprzód INDIA Wschodnia i Zachodnia
znayduią się Kruzce, kamienia potarszy z owego mieysca, siarczysty wydaie odor. 5to Na takich mieyscach ważnieysza ziemia się znayduie, niżeli gdzie indziey. 6to Ieśli wody odor y kolor osobliwszy maią, albo iakie okruszynki, niby opiłki z sobą niesą. 7mo Rospadliny w gorach są to usta ogłaszaiące latens Metallum, ktoremi wychodzą exhalacye. 8vo Częstokroć z mieysc owych z materyi siarczystey zaięte ognie w nocy wybuchaią. 9no Mieysca Minerały w sobie maiące są nie płodne, suche, nie urodzayne, bo wszytkie wilgotności do wrzostu y pomnożenia się potrzebne, w ziemi ukryte do siebie ciągną metalle.
DROGICH KAMIENI Matką te są Krainy: Naprzod INDIA Wschodnia y Zachodnia
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 999
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
? bowiem nie obejmie tego Myśl moja. Grzech twe wszytkie dobra potrubował/ I wszytko współ pomieszał/ i wszytko popsował. Grzech twój tym cię ucisnął ciężkim utrapieniem. A samaś jest tej kary/ i zemsty nasieniem Jedną przepaścią jesteś bez terminu/ i dna; Jama straszna obrzydłych straszydł światu widna/ Z której ekshalacje/ i burze się rodzą/ Kurzawy/ zamieszania/ i wichry wychodzą. Mizerna kreaturo uciśnienie twoje Większe nad wszytkich/ którzy wiodą życie swoje Na ziemi. Z kąd tedy się spodziewać pomocy/ Leżąc w tej nędzy zawsze/ i wednie/ i w nocy? Świat swojemi marnościami grzeszniki oszukiwa.
Zrozumiej/ proszę
? bowiem nie obeymie tego Myśl moia. Grzech twe wszytkie dobrá potrubowáł/ I wszytko wspoł pomieszáł/ y wszytko popsował. Grzech twoy tym ćię ucisnął cięszkim utrápieniem. A sámáś iest tey kary/ y zemsty náśieniem Iedną przeṕáśćią iesteś bez terminu/ y dná; Iamá strászna obrzydłych strászydł świátu widná/ Z ktorey exhalácye/ y burze się rodzą/ Kurzáwy/ zámieszánia/ y wichry wychodzą. Mizerna kreaturo ućiśnienie twoie Większe nad wszytkich/ ktorzy wiodą żyćie swoie Ná źiemi. Z kąd tedy się spodźiewáć pomocy/ Leżąc w tey nędzy zawsze/ y wednie/ y w nocy? Swiát swoiemi marnośćiámi grzeszniki oszukiwá.
Zrozumiey/ proszę
Skrót tekstu: BesKuligHer
Strona: 81
Tytuł:
Heraklit chrześcijański
Autor:
Piotr Besseusz
Tłumacz:
Mateusz Ignacy Kuligowski
Drukarnia:
Kollegium Scholarum Piarum
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1694
Data wydania (nie wcześniej niż):
1694
Data wydania (nie później niż):
1694
iż wojnami i powietrzem, które ona według pospólstwa poprzedza, miasta i królestwa wymiata.
Co o ich naturze Starzy Filozofowie trzymali?
Arystoteles Meteorolog: L. I. c. 7. 10. który gwiazdy i planety miał za istoty materialne skazie i odmianie niepodlegające, nauczał: iż komety nic innego nie są, tylko ekshalacje albo kurzawy lub cząstki ziemi suchę , czystsze, leksze i do zajęcia ognia sposobniejsze nad inne, które albo wrodzonym ciepłem ziemi, albo słonecznemi promieniami do najwyższej powietrza krainy wzniesione, i od słońca, albo od ognia nadpowietrznego zapalone nakształt gwiazd świecą, i z niemi razem jakoteż z słońcem, i ogniem nadpowietrznym, i
iż woynami y powietrzem, które ona według pospolstwa poprzedza, miasta y krolestwa wymiata.
Co o ich naturze Starzy Filozofowie trzymali?
Aristoteles Meteorolog: L. I. c. 7. 10. który gwiazdy y planety miał za istoty materyalne skazie y odmianie niepodlegaiące, nauczał: iż komety nic innego nie są, tylko exhalacye albo kurzawy lub cząstki ziemi suchę , czystsze, leksze y do zaięcia ognia sposobnieysze nad inne, ktore albo wrodzonym ciepłem ziemi, albo słonecznemi promieniami do naywyższey powietrza krainy wzniesione, y od słońca, albo od ognia nadpowietrznego zapalone nakształt gwiazd świecą, y z niemi razem iakoteż z słońcem, y ogniem nadpowietrznym, y
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 6
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Concoctio, albo Chylisis. Niestrawność zaś trojakim sposobem być może; to jest, Imminute; Depravate: et Abolite: które nazywają się Bradypepsia, Dyspepsia, Abolite: które nazywają się Bradypepsia, Dyspepsia, Apepsia. Ta niestrawność według różności temerymentów, różna jest. W cholerycznych kompleksjach daje się znać przez odrzyganie: to jest ekshalacje żołądka, podobne jajcom pieczonym; albo rybom zgniłym. w Melancholicznych kwaśne ekshalacje z ust pospolicie odchodzą, w Flegmatycznych wodniste, wilgotne, i kliowate przez usta wychodzą humory. Traktat Trzeci Sposoby do Leczenia.
Niestrawność żołądka, że pospolicie pochodzi z humorów ściągających się do niego; służyć będą womityra, Purganse, które według wielości
Concoctio, álbo Chylisis. Niestrawność záś troiákim sposobem bydz może; to iest, Imminute; Depravate: et Abolite: ktore názywáią się Bradypepsia, Dyspepsia, Abolite: ktore názywaią się Bradypepsia, Dyspepsia, Apepsia. Tá niestrawność według rożności temerimentow, rożna iest. W cholerycznych komplexyách dáie się znáć przez odrzygánie: to iest exhálácye żołądká, podobne iáycom pieczonym; álbo rybom zgniłym. w Meláncholicznych kwáśne exhálácye z ust pospolićie odchodzą, w Flegmátycznych wodniste, wilgotne, y kliowáte przez ustá wychodzą humory. Tráktát Trzeći Sposoby do Leczenia.
Niestrawność żołądká, że pospolicie pochodźi z humorow ściągáiących się do niego; służyć będą womityra, Purgánse, ktore według wielośći
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 200
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
: Uczyń długość do szerokości według różnych Autorów jak 3. do 1, 3 do 2. 4 do 3, 5 do 3. 5 do 4, 7 do 4, 9 do 8. Dem: Bo zbytnie wysokie są w zimie zimne, a w lecie gorąco zbytnie w nich bywa. Wniskich zaś, ekshalacje z ciał ludzkich, nie mają gdzie by się rozchodziły. co zdrowiu szkodzi. PROBLEMA. Rezol: Do wysokości loryki albo muru pod oknem, która dosyć jest, gdy jest na 3 stopy przydaj wysokość okna i arkus nad oknem, a będziesz miał z summy wysokość pokoi etc. Architektura ROZDZIAŁ IX. O Dyspozycyj Części
: Uczyń długość do szerokości według rożnych Autorow iák 3. do 1, 3 do 2. 4 do 3, 5 do 3. 5 do 4, 7 do 4, 9 do 8. Dem: Bo zbytnie wysokie są w zimie zimne, á w lecie gorąco zbytnie w nich bywa. Wniskich záś, exhalacye z ciáł ludzkich, nie maią gdzie by się rozchodziły. co zdrowiu szkodzi. PROBLEMA. Rezol: Do wysokości loriki álbo muru pod oknem, która dosyć iest, gdy iest ná 3 stopy przyday wysokosć okna y árkus nad oknem, á będziesz miáł z summy wysokość pokoi etc. Architektura ROZDZIAŁ IX. O Dispozycyi Części
Skrót tekstu: ŻdżanElem
Strona: 43
Tytuł:
Elementa architektury domowej
Autor:
Kajetan Żdżanski
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
: w którym przewracają do góry garnek wełny pełny: dół nakrywają: jeśli wełna z rosi się znak wody podziemnej. w dół i przykryć; jeśli przeważy część z wierzby lub olchy, znak wody podziemnej. W lasach dymy mlistę które powstają, idą z pniów przegniłych; przez których korzenie zbutwiałe, jako przez rury, ekshalacje wód podziemnych sączą się: gdzie by tedy takie dymy mgliste powstały, tam się zrzodła można spodziewać. PROBLEMA. Rezol: Pierwszy sposób jest, wykopią dół tak głemboki jako ma być studnia boku rozpierają tarcicami żeby osiadając dołu nie zawaliły, i drzewa lub muru od spodu się buduję. Drugi sposób murując z wierzchu. Czyni
: w którym przewracáią do gory gárnek wełny pełny: doł nakrywáią: iesli wełna z rosi się znák wody podziemney. w doł y przykryć; iesli przewáży część z wierzby lub olchy, znák wody podziemney. W lásach dymy mlistę które powstáią, idą z pniow przegniłych; przez ktorych korzenie zbutwiałe, iáko przez rury, exhalácye wod podziemnych sączą się: gdzie by tedy tákie dymy mgliste powstáły, tam się zrzodła można spodziewać. PROBLEMA. Rezol: Pierwszy sposób iest, wykopią doł ták głęmboki iáko má bydź studnia boku rozpieráią tarcicámi żeby osiadáiąc dołu nie zawaliły, y drzewa lub muru od spodu się buduię. Drugi sposob muruiąc z wierzchu. Czyni
Skrót tekstu: ŻdżanElem
Strona: 55
Tytuł:
Elementa architektury domowej
Autor:
Kajetan Żdżanski
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
poburzenia złych humorów. Na ostatniej kwadrze lub nowiu scięte na budynki drzewa, zerwane owoce, dłużej się konserwują dla uplenienia w sobie wilgoci. Nasiona które wilgoci większej potrzebują, pod pełnią siane wzrost prędszy biorą: które zaś suchości, przy nowiu. Zgoła że od Księżyca ku pełni się mającemu, dalej większe wapory i wilgotne ekshalacje napełniają Atmosferę i wszystkie ziemne rzeczy, a niżeli około nowiu ku pierwszej i ostatniej kwadrze. Więc we wszystkich rzeczach sublunarnych według odmiany Księżyca, dzieje się alteracją; proporcjonalnie do ich konstytucyj, polepszenie albo pogorszenie, konserwacja lub decess, orzezwienie lub zaraza. INFORMACJA II. O słońcu.
XII. Słońce co do istoty swojej
poburzenia złych chumorow. Ná ostátniey kwadrze lub nowiu zcięte ná budynki drzewa, zerwane owoce, dłużey się konserwuią dla uplenienia w sobie wilgoci. Násiona ktore wilgoci większey potrzebuią, pod pełnią siane wzrost prędszy biorą: ktore zaś suchości, przy nowiu. Zgołá że od Xiężyca ku pełni się máiącemu, dáley większe wapory y wilgotne exchalácye nápełniáią Atmosferę y wszystkie ziemne rzeczy, á niżeli około nowiu ku pierwszey y ostatniey kwadrze. Więc we wszystkich rzeczach sublunarnych według odmiany Xiężyca, dzieie się álteracyą; proporcyonalnie do ich konstytucyi, polepszenie álbo pogorszenie, konserwacya lub decess, orzezwienie lub zaraza. JNFORMACYA II. O słońcu.
XII. Słońce co do istoty swoiey
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: L
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
kopciem od świecy, na wschodzie albo zachodzie każdy obaczy wybuchające jako z pieców ognie, po części dymy, i płomienie. Być tedy musi w słońcu ognista natura. Co do figury? jest sferyczne: jako samo oko sądzi. Atoli nie jest tak doskonała sfera, aby superficies jej była doskonale gładka. Bo same ekshalacje ogniste do koła słońca wybuchające, okrągłość sfery psują.
XIII. Własność pierwsza jest słońca: oświecać ziemię, zagrzewać, i przez influencją swoję pożyteczną czynić. Tudzież przez atemperacją własności inszych planet, różne z nimi skutki sprawiać. Wymierzać czasy, i części roku różnemi ewentami i atmosfery konstytucją dystyngwować. Co wszystko swoim regularnym około
kopciem od swiecy, ná wschodzie álbo záchodzie káżdy obaczy wybucháiące iáko z piecow ognie, po części dymy, y płomienie. Być tedy musi w słońcu ognista nátura. Co do figury? iest sferyczne: iáko samo oko sądzi. Atoli nie iest ták doskonała sfera, áby superficies iey byłá doskonale gładka. Bo same exchalacye ogniste do koła słońca wybuchaiące, okrągłość sfery psuią.
XIII. Własność pierwsza iest słońca: oswiecać ziemię, zágrzewáć, y przez influencyą swoię pożyteczną czynić. Tudziesz przez attemperacyą własności inszych planet, rożne z nimi skutki sprawiáć. Wymierzáć czasy, y części roku rożnemi ewentámi y atmosfery konstytucyą dystyngwowáć. Co wszystko swoim regularnym około
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: Lv
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
