. Prędka a wysoka myśl/ obrosłe gęstymi/ Włosami członki mają/ zdradami częstemi. Sławni/ Gniew im zwyczajem/ w daru niemasz miary/ Śmiałości nazbyt/ darmo szukasz w sercu wiary. Subtelni/ ba i suszy/ na twarzy bladością/ Lubo te kompeksią wydają żółtością.
O Kompleksji Flegmatycznej, lubo wodnistej. Flegma zasię w swych ludziach insze obyczaje/ Wnosi/ i miąższą postać w ciele krótkiem daje. Dosyć ciała i więcej niźli u krwawego: Rzadko obaczysz kogo z takich więc czujnego. I rzemyka pociąga flegmatyczek ściśle. Zmysł tępy/ i nie rychłe członków poruszenie/ Gnuśność/ ziewanie/ przy tym i częste splunienie. Na twarzy
. Prędka á wysoká myśl/ obrosłe gęstymi/ Włosami członki máią/ zdrádámi częstemi. Sławni/ Gniew im zwyczáiem/ w dáru niemász miáry/ Smiáłośći názbyt/ dármo szukász w sercu wiáry. Subtelni/ bá y suszy/ ná twárzy bládośćią/ Lubo te kompexią wydáią żołtośćią.
O Komplexiey Flegmátyczney, lubo wodnistey. Flegmá záśię w swych ludźiách insze obyczaie/ Wnosi/ y miąższą postáć w ćiele krotkiem dáie. Dosyć ćiáłá y więcey niźli v krwáwego: Rzadko obaczysz kogo z tákich więc czuynego. Y rzemyká poćiąga flegmátyczek śćiśle. Zmysł tępy/ y nie rychłe członkow poruszenie/ Gnusność/ źiewánie/ przy tym y częste splunienie. Ná twarzy
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: E
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
pełen w sercu zdrady/ Ale prędzej ucieknie/ niż stanie do zwady. Greckiej płci/ yp łotnistej/ twarz tatarska zgoła/ Poznać Melancholika z twarzy/ ba i z czoła.
O Barwiej i znakach każdej Kompleksji. Każdy humor z tych czterech farbę własną swoję/ Ma/ którą na piętnuje lice i twarz twoję. Flegma z białością braci/ doda czerwoności/ Krew/ w żółtości cholerą/ ziemie znak w czarności.
Znak obfitującej krwie. Jeżeli w twoim ciele krew zbytkiem zgrzeszyła/ Po wierzchu pławi oko/ twarz zarumieniła. Jagody wzdęte/ ciało ciężkie/ i bijące/ Mocno a prędko pusty/ bólem czoło wrzące. Acz też i insze
pełen w sercu zdrády/ Ale prędzey vćieknie/ niż stánie do zwády. Greckiey płći/ yp łotnistey/ twarz tátárska zgołá/ Poznáć Melánkoliká z twarzy/ bá y z czołá.
O Bárwiey y znákách kázdey Komplexiey. Káżdy chumor z tych czterech fárbę własną swoię/ Ma/ ktorą ná piętnuie lice y twarz twoię. Phlegmá z białośćią bráći/ doda czerwonośći/ Krew/ w żołtośći cholerą/ źiemie znák w czarnośći.
Znák obfituiącey krwie. Ieżeli w twoim ćiele krew zbytkiem zgrzeszyłá/ Po wierzchu pławi oko/ twarz zárumieniłá. Iágody wzdęte/ ćiáło ciężkie/ y biiące/ Mocno á prędko pusty/ bolem czoło wrzące. Acz też y insze
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: Ev
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
-pry- myśl katolicką, ale brzuch Lutrowy, Nierad nigdy ryb jadam, z mięsem pójdę w łowy. Z mięsa się mięso rodzi i na stół rzeźniczy Lepszy szpander wołowy, niźli jałowiczy. Mięszny oszczep śmiertelnej nie uczyni rany, Mięso nigdy, a ryby mają swe przygany. Z mięsa krew dobra rośnie, z ryb się flegma rodzi, I dla tej samej rzeczy post się psować godzi. Lepsza świeża pieczenia, niźli bigos stary, Choć z szczebulą i chociaj na korzenne dary. Mięso na wiosnę dobre, a zwłaszcza jest poście, Z niego żyła i siła barzo krzepko roście. Z mięsa Bóg najlubsze miał ofiary w zakonie, I Tatarzy choć
-pry- myśl katolicką, ale brzuch Lutrowy, Nierad nigdy ryb jadam, z mięsem pójdę w łowy. Z mięsa się mięso rodzi i na stół rzeźniczy Lepszy szpander wołowy, niźli jałowiczy. Mięszny oszczep śmiertelnej nie uczyni rany, Mięso nigdy, a ryby mają swe przygany. Z mięsa krew dobra rośnie, z ryb się flegma rodzi, I dla tej samej rzeczy post się psować godzi. Lepsza świeża pieczenia, niźli bigos stary, Choć z szczebulą i chociaj na korzenne dary. Mięso na wiosnę dobre, a zwłaszcza jest poście, Z niego żyła i siła barzo krzepko roście. Z mięsa Bóg najlubsze miał ofiary w zakonie, I Tatarzy choć
Skrót tekstu: ErZrzenAnKontr
Strona: 367
Tytuł:
Anatomia Martynusa Lutra Erazma z Roterdama
Autor:
Erazm z Rotterdamu
Tłumacz:
Jan Zrzenczycki
Drukarnia:
Bazyli Skalski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
pisma religijne, satyry
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1619
Data wydania (nie wcześniej niż):
1619
Data wydania (nie później niż):
1619
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Kontrreformacyjna satyra obyczajowa w Polsce XVII wieku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Zbigniew Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Gdańsk
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Gdańskie Towarzystwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1968
nijaka, Bo się już odczyściła tu za ciebie s...a. 820. Na tegoż.
Jak wąż kiedy na wiosnę zrzuci łupież, stary, Świeci się, tak nasz kompan ładny z każdej miary. Zbył szumu z głowy, bólu z kości, brudu z ciała, Mieszkiem, gębą i zadkiem flegma wyleciała. Korzeń wyszedł jak z hartu, a szyszki na d...e Zginęły, choć ich było jak sęków w chałupie. Gań kto drugi Kupida, nie służ tu Wenerze, Rad ujrzę, jeśli będziesz kiedy w takiej cerze. 821. Na tegoż.
W trybunał, gdy kto ręczną strzelbą się
nijaka, Bo się już odczyściła tu za ciebie s...a. 820. Na tegoż.
Jak wąż kiedy na wiosnę zrzuci łupież, stary, Świeci się, tak nasz kompan ładny z każdej miary. Zbył szumu z głowy, bolu z kości, brudu z ciała, Mieszkiem, gębą i zadkiem flegma wyleciała. Korzeń wyszedł jak z hartu, a szyszki na d...e Zginęły, choć ich było jak sękow w chałupie. Gań kto drugi Kupida, nie służ tu Wenerze, Rad ujrzę, jeśli będziesz kiedy w takiej cerze. 821. Na tegoż.
W trybunał, gdy kto ręczną strzelbą się
Skrót tekstu: TrembWierszeWir_II
Strona: 294
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Jakub Teodor Trembecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty, pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1643 a 1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1719
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1911
/ abo ze wszytkiego ciała/ których sobie przykrych ciało chce pozbyć/ to więc pierwiastkom przypada/ i tym które lada co jadały/ i tym które barzo pracowały/ abo się frasowały) jeśli mówię z tej uprzykrzonej przynaglającej przyczyny by to przypadło/ częstym piciem wody dobrze ciepłej temu zabiegać trzeba/ abo winem: jeśliby flegma wadziła/ abo którym śrzodkiem wyżej mianowanym/ i mazaniem; zwłaszcza tę kaszę na żołądek przyłożyć. Weź prochu roży czerwonej/ piołunu po dragm dwie/ koral: dragm pułtory/ drzewa aloe diarrhodon: po dragmie 1. otrąb ile trzeba/ wszytko z winem czerwonym. Zm. na kaszę. Abo weź prochu z grząnek
/ ábo ze wszytkiego ćiáłá/ ktorych sobie przykrych ćiáło chce pozbyć/ to więc pierwiastkom przypada/ y tym ktore ladá co iadáły/ y tym ktore bárzo prácowáły/ ábo się frásowały) ieśli mowię z tey vprzykrzoney przynagláiącey przyczyny by to przypádło/ częstym pićiem wody dobrze ćiepłey temu zábiegáć trzebá/ ábo winem: ieśliby flegmá wádźiłá/ ábo ktorym śrzodkiem wyżey miánowánym/ y mázániem; zwłaszczá tę kászę ná żołądek przyłożyć. Weź prochu roży czerwoney/ piołunu po dragm dwie/ koral: dragm pułtory/ drzewá áloe diarrhodon: po drágmie 1. otrąb ile trzebá/ wszytko z winem czerwonym. Zm. ná kászę. Abo weź prochu z grząnek
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
dnia trwa, i że te węgle znalezione pod Kamieniem granicznym zawsze mocne dokazanie prawdziwego Kamienia granicznego są.
Reflektując się nad tym drzewa z węglem porównaniem, zdaje się że podczas wypalania drzewa na węgiel, wiele wychodzi z niego wilgoci i część tłustości arcy do palenia się sposobnej lecz zmieszanej ściśle z flęgmą; i może być że flegma ta obracająca się w wapory pomnaża dzielność ognia, i do rozdzielenia najściślejszych cząstek drzewa dopomaga. Z drugiej strony pokazuje się, że kiedy się przeszkadza rozpraszaniu się meteryj do zapalenia się sposobnej, ta opada na części ziemniste będące w drzewie, rozpuszcza w nim tłustość grubą, i formuje z niej nakształt jakiegoś kleju, który
dnia trwá, y że te węgle znaleźione pod Kamieniem granicznym zawsze mocne dokazanie prawdziwego Kamienia granicznego są.
Reflektuiąc się nad tym drzewa z węglem porownaniem, zdaie się że podczas wypalania drzewa na węgiel, wiele wychodźi z niego wilgoci i część tłustosci arcy do palenia się sposobney lecz zmieszaney sciśle z flęgmą; i może być że flegma ta obracaiąca się w wapory pomnaża dzielność ognia, i do rozdzielenia nayscisleyszych cząstek drzewa dopomaga. Z drugiey strony pokazuie się, że kiedy się przeszkadza rozpraszaniu się meteryi do zapalenia się sposobney, ta opada na częsci ziemniste będące w drzewie, rospuszcza w nim tłustość grubą, i formuie z niey nakształt iakiegoś kleiu, ktory
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 10
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
z gorąca słonecznego, albo inszego, z picia zbytecznego, z uderzenia, z padku, z turbacyj, z utrudzenia, z fetoru, etc. Wnętrzna zaś jest, gdy ze wnętrznych pochodzi przyczyn. to jest, albo z żołądka, zle trawiącego, albo gdy w nim są jakie humory szkodliwe, jako cholera, flegma, melancholia, albo z wątroby zbytnie gorący albo też oziębłej, albo z śledzionej lub zatwardziałej, lub nabrzmiałej: albo z afekcyj nerek, albo macice, albo z wielkiej pełności humorów, albo z gorącości, lubo z ostrości krwie, albo z pomieszanin owej, jako bywa w gorączkach, oprócz tego, bywa ból
z gorącá słonecznego, álbo inszego, z pićia zbytecznego, z uderzenia, z padku, z turbácyi, z utrudzenia, z fetoru, etc. Wnętrzna záś iest, gdy ze wnętrznych pochodźi przyczyn. to iest, álbo z żołądká, zle trawiącego, álbo gdy w nim są iákie humory szkodliwe, iáko cholerá, flegmá, meláncholia, álbo z wątroby zbytnie gorący álbo też oźiębłey, álbo z śledźioney lub zátwárdziáłey, lub nábrzmiáłey: álbo z áffekcyi nerek, álbo mácice, álbo z wielkiey pełności humorow, álbo z gorącośći, lubo z ostrośći krwie, álbo z pomięszánin owey, iáko bywa w gorączkach, oprocz tego, bywa bol
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 39
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
w ten czas głowa jak rozdęta, w uszach szum, oczy czerwone, etc. Jeżeli z pełności krwie, na ten czas ból bywa w karku, oczu czerwoność. Jeżeli z pełności cholery, ból bywa ciężki z strzykaniem, co poznasz po urynie żółtej. Jeżeli z flegmyu zbytni ból głowy, nie tak dokucza, flegma z ust, z nosa dobywa się. Jeżeli z melancholij sny bywają straszne, smutek, bojaźń, dzwonienie w uszach, szum; etc. Jeżeli z ostrości, albo z subtelności krwie, na ten czas z nosa rada się dobywa. Jeżeli z jakiej inszej choroby, o tym bdziesz miał naukę na swoich miejscach.
w ten czás głowa iak rozdęta, w uszách szum, oczy czerwone, etc. Ieżeli z pełnośći krwie, ná ten czás bol bywa w kárku, oczu czerwoność. Ieżeli z pełnośći cholery, bol bywa ćięszki z strzykániem, co poznasz po urynie żołtey. Ieżeli z flegmyu zbytni bol głowy, nie ták dokucza, flegmá z ust, z nosá dobywa się. Ieżeli z meláncholiy sny bywáią strászne, smutek, boiazń, dzwonienie w uszách, szum; etc. Ieżeli z ostrośći, álbo z subtelnośći krwie, ná ten czás z nosa rádá się dobywa. Ieżeli z iákiey inszey choroby, o tym bdźiesz miał náukę ná swoich mieyscách.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 40
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
potym się zatrzymała, z parciem i bólem w bokach, i w piersiach trwającym, znak jest, że albo długo chory poleżeć musi, albo życie skończyć. Item. Kaszel z odchodzeniem flegmy gdy się zaraz na początku choroby pokaże; znaczy że prędko chory ozdrowieje, jeżeli zaś nierychło, znaczy długą chorobę. Item. Flegma żółta, i ze krwią przez kaszel odchodząca, wilgotna na początku choroby, dobrym znakiem jest. Item. Plwociny bardzo krwawe, znaczą wielkie niebezpieczeństwo, także białe gęste bardzo i okrągłe, także zielone, czarne, bardzo złe są. Item. Pleura wstarych, także w białogłowach ciężarnych, albo dychawicznych, albo i
potym się zátrzymáłá, z párćiem y bolem w bokách, y w pierśiách trwáiącym, znák iest, że álbo długo chory poleżeć muśi, álbo żyćie skonczyć. Item. Kászel z odchodzeniem flegmy gdy się záraz ná początku choroby pokaże; znáczy że prędko chory ozdrowieie, ieżeli záś nierychło, znáczy długą chorobę. Item. Flegmá żołta, y ze krwią przez kászel odchodząca, wilgotna ná początku choroby, dobrym znákiem iest. Item. Plwoćiny bárdzo krwáwe, znáczą wielkie niebespieczeństwo, tákże białe gęste bárdzo y okrągłe, tákże zielone, czarne, bárdzo złe są. Item. Pleurá wstárych, tákże w białogłowách ciężárnych, álbo dycháwicznych, álbo y
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 161
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
cierpieli: niebezpieczna jest. Item. Jeżeli się we 14. dniu nie uspokoi Empieme przynosi. Item. Gdy się przyda biegunka, złym znakiem jest. Item. Womit choleryczny, na początku choroby, dobrym jest znakiem. Item. Jeżeli się do Pleury Peripnenmoniae przyłący, źle bardzo. Item. Jeżeli przez kaszel odchodząca flegma żółta: bez przyczyny zatrzyma się, znaczy przyszłe szaleństwo. Item Jeżeli się przyda w jakiej chorobie długiej, albo in Cachectio corpore, niebezpieczna jest. Item. Pracowitych ludzi częstokroć morzy. Item. Tych, którym kaszląc w piersiach gra, do tego twarz się mieni, oczy, rece i nogi ziębnieją, śmierć pewna
ćierpieli: niebespieczna iest. Item. Ieżeli się we 14. dniu nie uspokoi Empieme przynośi. Item. Gdy się przyda biegunká, złym znákiem iest. Item. Womit choleryczny, ná początku choroby, dobrym iest znákiem. Item. Ieżeli się do Pleury Peripnenmoniae przyłączy, źle bárdzo. Item. Ieżeli przez kászel odchodząca flegmá żołta: bez przyczyny zátrzyma się, znáczy przyszłe szalenstwo. Item Ieżeli się przyda w iákiey chorobie długiey, álbo in Cachectio corpore, niebespieczna iest. Item. Prácowitych ludźi częstokroć morzy. Item. Tych, ktorym kászląc w pierśiách gra, do tego twarz się mieni, oczy, rece y nogi ziębnieią, śmierć pewna
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 162
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
