i przykopcywa tak wilgotności ciała/ jako też i same wnętrżności; w których się zamykają wilgotności. Takowe ciała są krwiste/ i choleryczne/ które prędko przypalenie i rozpalenie mogą poczuć: jeśliż jeszcze do tego będą pomagać tak trunkami/ jako i potrawami barzo gorącemi. Możeć też być i w ciałach melancholicznych/ i flegmatykach: ale nie tak rychło/ i nie tak wiele/ i do tego nie tak barzo szkodliwych/ jako we krwistych/ i wcholerycznych. Już tedy przypatrzmy się/ jeśliż ta woda może jaką pomoc przynieść temu kołtunowi. Wprawdzie ja nie mogę tego wsię przyjąć/ abych miał tak trzymać/ żeby ta woda miała
y przykopcywa ták wilgotnośći ćiáłá/ iáko też y sáme wnętrżnośći; w ktorych się zámykáią wilgotnośći. Tákowe ćiáłá są krwiste/ y cholerycżne/ ktore prędko przypalenie y rospalenie mogą pocżuć: iesliż ieszcże do tego będą pomágáć ták trunkámi/ iáko y potráwámi bárzo gorącemi. Możeć też bydź y w ćiáłách meláncholicżnych/ y phlegmátykách: ále nie tak rychło/ y nie ták wiele/ y do tego nie ták bárzo szkodliwych/ iáko we krwistych/ y wcholerycżnych. Iuż tedy przypátrzmy się/ iesliż tá wodá może iáką pomoc przynieść temu kołtunowi. Wprawdźie ia nie mogę tego wśię przyiąć/ abych miał ták trzymáć/ żeby tá wodá miáłá
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 204.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
jest na semidiametrów ziemi 3580. to jest na mil 3068800. Wielkość Saturna według tegoż Tychona przewyższa 22. razy całą ziemię. 5to. Do koła siebie ma pomniejsze dwa planety, koło którego jako koło centrum obrót swój sprawują. Świeci kolorem śniadym do ołowiu podobnym. Jest przymiotu zimnego i zaraźliwego: w melancholikach i Flegmatykach przez poburzenie melancholicznego humoru, sprawuje alteracje hipokondryczne:
XXVII. Oprócz informcyj o każdym w szczególności planecie, jeszcze niektóre ułatwię kwestie regulujące się do wszystkich w pospolitości. Pierwsza: że lubo w tak obszernych sferach Luminarzów Niebieskich daleko większych, a nie których mało co mniejszych od ziemi, mogła innej natury stworzenia żyjące osadzić, i
iest ná semidyametrow ziemi 3580. to iest ná mil 3068800. Wielkość Saturna według tegoż Tychona przewyższa 22. razy całą ziemię. 5to. Do koła siebie ma pomnieysze dwa planety, koło ktorego iáko koło centrum obrot swoy sprawuią. Swieci kolorem sniadym do ołowiu podobnym. Jest przymiotu zimnego y zaraźliwego: w melancholikach y Flegmatykach przez poburzenie melancholicznego humoru, sprawuie alteracye hipokondryczne:
XXVII. Oprocz informcyi o każdym w szczegulności planecie, ieszcze niektore ułatwię kwestye reguluiące się do wszystkich w pospolitości. Pierwsza: że lubo w ták obszernych sferach Luminarzow Niebieskich dáleko większych, á nie ktorych mało co mnieyszych od ziemi, mogła inney nátury stworzenia żyiące osadzić, y
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: M3v
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
szaleństwo czynią, że się w oczach dwoi, wszytko krę- ci: a w tych którzy żółci mają wiele iże żółć oraz wstępuje, tedy imaginacją wzbudza do okazowania rzeczy gniew wzbudzających. W melancholikach zaś te dymy albo zimną ciepłym swym melancholią rozganiają i wesele wzbudzają, albo też melancholią tylo wzruszają i żałosnymi czynią: a w flegmatykach wzruszywszy i rozparzywszy flegmę, albo łzy z oczu toczą, albo też sumami wilgotnemi głowę napełniwszy sen przywodzą. V wesołych zaś krew zagrzewając wesele sprawują. A jeżeli z napoju nie pójdą gorące dymy do głowy, jakie są wodne, tedy pijaństwa nie sprawią, i dla tego napój wody nie upoi. Napój zaś by najgórętszy
szalenstwo czynią, że się w oczach dwoi, wszytko krę- ći: á w tych ktorzy żołći máią wiele iże żołć oraz wstępuie, tedy imáginacyą wzbudza do okázowaniá rzeczy gniew wzbudzaiących. W melancholikách zaś te dymy álbo źimną ćiepłym swym melancholią rozgániaią y wesele wzbudzaią, álbo też melancholią tylo wzruszáią y żałosnymi czynią: á w flegmatykách wzruszywszy y rospárzywszy flegmę, álbo łzy z oczu toczą, álbo też sumámi wilgotnemi głowę nápełniwszy sen przywodzą. V wesołych záś krew zagrzewáiąc wesele sprawuią. A ieżeli z nápoiu nie poydą gorące dymy do głowy, iákie są wodne, tedy piiaństwa nie sprawią, y dla tego napoy wody nie upoi. Nápoy záś by naygorętszy
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 224
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
? To pohodzi częścią z dymów, które w jednym są przypalensze a nie w drugim, bo im dymy barziej przypalone tym włos czerniejszy a grubych też dymów nie każde podnieść ciepło zmoże, ale tylo mocne. a gdy podnosi przypala. A z tąd pochodzi iż Melancholicy włos maja czarny, bo mają wilgotność przypaloną: w Flegmatykach czarny, bo mają wilgotność przypaloną: w Flegmatykach białe, wodniste humory, takież też i włosy, w cholerykach żółte albo czerwone bo taka cholera. 17. Czemu człowiek siwieje a ledwie który zwierz? Człowiek względem ciała swego ma więcej mózgu niżli który zwierz albo bydlę, który ma wiele wilgości i flegmy, która
? To pohodźi częśćią z dymow, ktore w iednym są przypalensze á nie w drugim, bo im dymy bárźiey przypalone tym włos czernieyszy á grubych też dymow nie kożde podnieść ćiepło zmoże, ale tylo mocne. á gdy podnośi przypála. A z tąd pochodźi iż Melancholicy włos máia czarny, bo maią wilgotność przypáloną: w Flegmátykách czarny, bo maią wilgotność przypáloną: w Flegmátykách biáłe, wodniste humory, tákiesz też y włosy, w cholerykách zołte albo czerwone bo táká cholerá. 17. Czemu człowiek śiwieie á ledwie ktory zwierz? Człowiek względem ćiáłá swego ma wiecey mozgu niżli ktory zwierz albo bydlę, ktory má wiele wilgośći y flegmy, ktora
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 259
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
jednym są przypalensze a nie w drugim, bo im dymy barziej przypalone tym włos czerniejszy a grubych też dymów nie każde podnieść ciepło zmoże, ale tylo mocne. a gdy podnosi przypala. A z tąd pochodzi iż Melancholicy włos maja czarny, bo mają wilgotność przypaloną: w Flegmatykach czarny, bo mają wilgotność przypaloną: w Flegmatykach białe, wodniste humory, takież też i włosy, w cholerykach żółte albo czerwone bo taka cholera. 17. Czemu człowiek siwieje a ledwie który zwierz? Człowiek względem ciała swego ma więcej mózgu niżli który zwierz albo bydlę, który ma wiele wilgości i flegmy, która za ujmą ciepła gnije, i zgniłą daje materią
iednym są przypalensze á nie w drugim, bo im dymy bárźiey przypalone tym włos czernieyszy á grubych też dymow nie kożde podnieść ćiepło zmoże, ale tylo mocne. á gdy podnośi przypála. A z tąd pochodźi iż Melancholicy włos máia czarny, bo maią wilgotność przypáloną: w Flegmátykách czarny, bo maią wilgotność przypáloną: w Flegmátykách biáłe, wodniste humory, tákiesz też y włosy, w cholerykách zołte albo czerwone bo táká cholerá. 17. Czemu człowiek śiwieie á ledwie ktory zwierz? Człowiek względem ćiáłá swego ma wiecey mozgu niżli ktory zwierz albo bydlę, ktory má wiele wilgośći y flegmy, ktora zá uymą ćiepła gniie, y zgniłą dáie materyą
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 259
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
. Tacy gdy więcej odpoczynku/ i pokoju będą używać/ wcale zdrowie zachowują. Zaś którzy są zimnego przyrodzenia/ ci potrzebują więcej prace/ bo się od prace zagrzeją/ ciepło w sobie wzniecą/ zwłaszcza gdy do tego przystąpi wilgotne przyrodzenie. Więtszej prace/ mówię/ potrzebują/ ale nie zbytniej. Bo zbytnia praca w flegmatykach/ flegmę w żyłach topi/ i popądza do przednich członków/ i wszystko ciało oziębia/ i wątli. Pracej do zdrowia potrzebnej/ sposobów są wiele/ jako przechadzki/ przejażdżki/ tańce/ pląsy/ kołysanie się/ myślistwa/ młodym przystojne piły granie/ zapasy/ captywusa igranie. Robotnym ludziom nie trzeba prace opisować/
. Tácy gdy więcey odpoczynku/ y pokoiu będą vżywáć/ wcále zdrowie záchowuią. Záś ktorzy są źimnego przyrodzenia/ ći potrzebuią więcey prace/ bo się od prace zágrzeią/ ćiepło w sobie wzniecą/ zwłasczá gdy do tego przystąpi wilgotne przyrodzenie. Więtszey prace/ mowię/ potrzebuią/ ále nie zbytniey. Bo zbytnia praca w flegmátykách/ flágmę w żyłach topi/ y popądza do przednich członkow/ y wszystko ćiáło oźiębia/ y wątli. Pracey do zdrowia potrzebney/ sposobow są wiele/ iáko przechadzki/ przeiażdżki/ tańce/ pląsy/ kołysánie się/ myślistwá/ młodym przystoyne piły gránie/ zápásy/ cáptywusá igránie. Robotnym ludźiom nie trzebá prace opisowáć/
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: C
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613