ale wymokłej w soku jakiegokolwiek ziela/ albo w jusze: albo inemu lekarstwu przydanej/ od ćwierci łota/ aż do pół łocia. (Aben Mesua.) Kaszlu.
Kaszel uśmierza/ z zimnej przyczyny/ abowiem Płuca i Piersi wychędaża.
Przeto Dychawicznym barzo użyteczna. (Mes.) Dychawi: Lu: starem Flegmatykom.
Ludziom w leciech zeszłym/ a zwłaszcza Flegmatykom/ Dychawicznym/ kaszlącym/ jest ratunkiem. (Mesua.) Uszom zawrzedziałym.
Uszom zawrzedziałym/ ropistym/ zagniłym/ i smrodliwym/ jest użyteczna/ w sycie miodowej rozpuściwszy ją/ a knotek z flajtuchu ukręciwszy obmoczyć/ i w uszy kłaść. (Mesua.) Albo
ále wymokłey w soku iákieg^o^kolwiek źiela/ álbo w iusze: álbo inemu lekárstwu przydáney/ od czwierći łotá/ áż do poł łocia. (Aben Mesua.) Kászlu.
Kászel vśmierza/ z źimney przyczyny/ ábowiem Płucá y Pierśi wychędaża.
Przeto Djcháwicznym bárzo vżjteczna. (Mes.) Dycháwi: Lu: stárem Flegmátjkom.
Ludźiom w lećiech zeszłym/ á zwłasczá Flegmátykom/ Dycháwicznym/ kászlącym/ iest rátunkiem. (Mesua.) Vszom záwrzedźiáłym.
Vszom záwrzedźiáłym/ ropistym/ zágniłym/ y smrodliwym/ iest vżyteczna/ w syćie miodowej rospuśćiwszy ią/ á knotek z fláytuchu vkręćiwszy obmoczyć/ y w vszy kłáść. (Mesua.) Albo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 224
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jusze: albo inemu lekarstwu przydanej/ od ćwierci łota/ aż do pół łocia. (Aben Mesua.) Kaszlu.
Kaszel uśmierza/ z zimnej przyczyny/ abowiem Płuca i Piersi wychędaża.
Przeto Dychawicznym barzo użyteczna. (Mes.) Dychawi: Lu: starem Flegmatykom.
Ludziom w leciech zeszłym/ a zwłaszcza Flegmatykom/ Dychawicznym/ kaszlącym/ jest ratunkiem. (Mesua.) Uszom zawrzedziałym.
Uszom zawrzedziałym/ ropistym/ zagniłym/ i smrodliwym/ jest użyteczna/ w sycie miodowej rozpuściwszy ją/ a knotek z flajtuchu ukręciwszy obmoczyć/ i w uszy kłaść. (Mesua.) Albo też Item.
W śamym miedzie knot obmoczywszy/
iusze: álbo inemu lekárstwu przydáney/ od czwierći łotá/ áż do poł łocia. (Aben Mesua.) Kászlu.
Kászel vśmierza/ z źimney przyczyny/ ábowiem Płucá y Pierśi wychędaża.
Przeto Djcháwicznym bárzo vżjteczna. (Mes.) Dycháwi: Lu: stárem Flegmátjkom.
Ludźiom w lećiech zeszłym/ á zwłasczá Flegmátykom/ Dycháwicznym/ kászlącym/ iest rátunkiem. (Mesua.) Vszom záwrzedźiáłym.
Vszom záwrzedźiáłym/ ropistym/ zágniłym/ y smrodliwym/ iest vżyteczna/ w syćie miodowej rospuśćiwszy ią/ á knotek z fláytuchu vkręćiwszy obmoczyć/ y w vszy kłáść. (Mesua.) Albo też Item.
W śámym miedźie knot obmoczjwszy/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 224
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
lat. Do tego Kometa kwapiła się ku pułnocy kędy znak jest suchości/ przeto za zdaniem fisików/ Kometa ten przyniesie niepłodność ziemie/ z zbytniej po niewasz suchości wilgość niszczeje/ która ziemia bujną i płodną staje się. Następują signa Zodiacy. Kometa ten pokazał się w Niedźwiadku/ in signo fixo, venenoso, aqueo, flegmatykom służąc/ kędy jest Marsa exaltatio, terminus de canatus, znak prawie nieżyczliwy/ który choroby zaraźliwe/ frebry srogie/ morzenia nieznośne/ podagry/ pleury/ biegunki/ tym osobliwie przyniesie obywatelom/ którzy podlegli temu Niedźwiadkowi/ jako Wiedeń/ Patavium Monacum, Suecia Occidentalis, Bauaria superior, Lwów/ od najazdów i plądrowania sedycij
lat. Do tego Kometá kwápiła się ku pułnocy kędy znák iest suchośći/ przeto zá zdániem phisikow/ Kometá ten przynieśie niepłodność źiemie/ z zbytniey po niewasz suchośći wilgość niszczeie/ ktora źiemiá buyną y płodną stáie się. Nástępuią signa Zodiacy. Kometá ten pokazał się w Niedźwiadku/ in signo fixo, venenoso, aqueo, phlegmátykom służąc/ kędy iest Marsá exaltatio, terminus de canatus, znak práwie nieżyczliwy/ ktory choroby záráźliwe/ frebry srogie/ morzenia nieznośne/ podágry/ pleury/ biegunki/ tym osobliwie przynieśie obywátelom/ ktorzy podlegli temu Niedźwiadkowi/ iáko Wiedeń/ Patavium Monacum, Suecia Occidentalis, Bauaria superior, Lwow/ od náiázdow y plądrowánia sedyciy
Skrót tekstu: ŻędzKom
Strona: B2v
Tytuł:
Kometa z przestrogi niebieskiej
Autor:
Andrzej Żędzianowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
dialogi
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1618
Data wydania (nie wcześniej niż):
1618
Data wydania (nie później niż):
1618
nie doświadczamy. Iż objectum oka jest rzecz ukoloryzowana i oświecona: objectum dotchnięcia jest rzecz rezystencją niejaką czyniąca. Powietrze zaś dla swojej subtelności i ledkości, ani koloru nie cierpi, ani rezystencyj czynić nie może.
4to. Różna pora powietrza różnym konstytucjom służy, i która jednym pomaga, innym szkodzi. J tak wilgotnym naturom Flegmatykom sucha eria pluzy: suchych zaś w gorączki i suchoty wprawuje. Wilgotna zaś tamtych w puchlinę wprawuje, tych zaś przy zdrowiu konserwuje. Górąca krwista zapala, suchych bardziej suszy, konkokcją złą czyni, Zimna zaś temperuje wrodzone ciepło. Ci którzy skłonniejsi są do potów, dla otworzystości porów, sposobniejsi też są do paraliżu,
nie doswiadczamy. Jż objectum oka iest rzecz ukoloryzowana y oswiecona: objectum dotchnięcia iest rzecz rezystencyą nieiaką czyniąca. Powietrze zaś dla swoiey subtelności y ledkości, áni koloru nie cierpi, áni rezystencyi czynić nie może.
4to. Rożna pora powietrza rożnym konstytucyom służy, y ktora iednym pomaga, innym szkodzi. J ták wilgotnym náturom Flegmatykom sucha aerya pluzy: suchych zaś w gorączki y suchoty wprawuie. Wilgotna zaś tamtych w puchlinę wprawuie, tych zaś przy zdrowiu konserwuie. Gorąca krwista zápala, suchych bardziey suszy, konkokcyą złą czyni, Zimna zaś temperuie wrodzone ciepło. Ci ktorzy skłonnieysi są do potow, dla otworzystości porow, sposobnieysi też są do paraliżu,
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: T2
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
się już w roździale opisały, jednak jeszcze niektóre przydaję.
Weźmi: Aquam Angelicam Viennensem. Aquam laxativam. Pilulas Ruffi. Pilulas balsamicas. Elixirium proprietatis Paracelsi.
Których Kompozycją i opisanie w Aptece domowej znajdziesz, Krwi puszczenie bardziej dla prezerwatywy niż dla uleczenia zażywa się.
5to. Co się womitów tycze, te obżartym, flegmatykom, cholerykom do womytów skłonnym (jako się wzwyż nadmieniło) kiedy z becuartowemi lekarstwy zmięszane bywają; arcypomocne są.
6to. W wszelkich łożnych i jadowitych febrach niebezpieczna prosto siedzieć, osobliwie, gdy się już plamy wyrzuciły, i choroba kończyć się zaczyna, ponieważ w takiej okoliczności, wielkie pomieszanie natury się dzieje, zewnętrzne członki
się iuż w roździale opisały, iednak ieszcze niektore przydaię.
Weźmi: Aquam Angelicam Viennensem. Aquam laxativam. Pilulas Ruffi. Pilulas balsamicas. Elixirium proprietatis Paracelsi.
Ktorych Kompozycyą y opisanie w Aptece domowey znaydźiesz, Krwi puszczenie bardźiey dla prezerwatywy niz dla uleczenia zażywa się.
5to. Co się womitow tycze, te obżartym, flegmatykom, cholerykom do womytow skłonnym (iako się wzwyż nadmieniło) kiedy z betzuartowemi lekarstwy zmięszane bywaią; arcypomocne są.
6to. W wszelkich łożnych y iadowitych febrach niebespieczna prosto siedźieć, osobliwie, gdy się iuż plamy wyrzuciły, y choroba konczyc się zaczyna, poniewaz w takiey okolicznośći, wielkie pomięszanie natury się dzieie, zewnętrzne członki
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 55
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
Bo tak jedno się już strawi na poły/ a drugie poczyna się trawić. Jednak według rozmaitości czasu/ odmieniać pokarm potrzeba. Zimie pokarm ma być więcej tuczący/ więtszy: lecie przeciwnỹ obyczajem. Zaś względem kompeksiej/ różny ma być pokarm. Melancholikom służy pokarm miernociepły i wilgotny. Cholerykom ma być chłodzący i wilgotny/ Flegmatykom gorący/ a subtelny: Zaś w których się krew zbytnia rodzi/ mają pokarm miewać chłodzący/ i małego tuczenia. Co inaczej ma być/ gdy chcemy i zachować przy swojej własności kompleksią/ przez podobne pokarmy onej comleksiej: inaczej/ gdy chcemy wypadłą kompleksią z własności swojej przywieść do mierności/ przez przeciwne jej pokarmy Nie
Bo ták iedno się iuż strawi ná poły/ á drugie poczyna się trawić. Iednák według rozmáitośći czásu/ odmieniáć pokarm potrzebá. Zimie pokarm ma być więcey tuczący/ więtszy: lećie przećiwnỹ obyczáiem. Zaś względem compexiey/ rożny ma być pokarm. Melankolikom służy pokarm miernoćiepły y wilgotny. Cholerykom ma być chłodzący y wilgotny/ Flegmatykom gorący/ á subtelny: Zaś w ktorych się krew zbytnia rodzi/ maią pokarm miewáć chłodzący/ y małego tuczenia. Co inaczey ma być/ gdy chcemy y zachować przy swoiey własności complexią/ przez podobne pokarmy oney comlexiey: ináczey/ gdy chcemy wypádłą complexią z własnośći swoiey przywieść do miernośći/ przez przećiwne iey pokármy Nie
Skrót tekstu: PetrSInst
Strona: B2
Tytuł:
Instrukcja albo nauka jak się sprawować czasu moru
Autor:
Sebastian Petrycy
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
